Katalog

13 EKİM 2012 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA Kent GÖRÜŞ ozkantimur@yahoo.com ANKARA Timur ÖZKAN A7 Yenimahalle metro durağından başlıyor Keçiören’e uzanıyor ürkiye Cumhuriyeti dünyada, başkentini değiştiren ilk ülke değildir. Başkentini Upsala’dan Stockholm’e taşıyan İsveç, Kyoto’dan Tokyo’ya taşıyan Japonya, İsfahan’dan Tahran’a taşıyan İran ve St. Petersburg’dan Moskova’ya taşıyan Rusya’dan başka yakın zamanda da Almanya başkentini Bonn’dan Berlin’e, Kazakistan ise Almatı’dan Astana’ya taşıdılar. Ayrıca birer taşınma sayılmasa da dünyada, Pakistan’ın başkenti İslamabat, Brezilya’nın başkenti Brasilia, ABD’nin başkenti Washington ve Avustralya’nın başkenti Canberra gibi başkent olarak inşa edilen kentler de mevcuttur. Öte yandan, Türkiye Cumhuriyeti’nin başkentliği, Ankara’nın tarihindeki ilk başkentlik deneyimi değildir. Sık sık dile getirilen bir gerçektir; Ankara, Türklerin bu coğrafyada, Konya, Bursa, Edirne ve İstanbul’dan sonra beşinci başkentidir. Ancak Ankara’nın her nedense dikkatlerden kaçan bir beşinciliği daha vardır ki o da Ankara’nın tarihindeki beşinci başkentliğini yaşamakta olduğudur. Ankara kaçıncı kez başkent? T 5 duraklı teleferik Anakent Belediyesi’nin yerel seçimlerden önce işletmeye almak istediği teleferik projelerinden YenimahalleŞentepe hattının ayrıntıları belli oldu. Hatta 5 durak bulunacak; son durak Keçiören sınırları içerisinde yer alacak. Altındağ’da yapılacak SitelerKarapürçek ve KızılayDikmen teleferik hatlarına ilişkin çalışmalara ise henüz başlanmadı. Yenimahalle’deki teleferik projesine ilişkin çalışmalar Anakent Belediyesi tarafından başlatıldı. Bu kapsamda teleferik hatlarının dikileceği yerler ve durakların yapımı planlanan yerlerdeki kamulaştırma çalışmaları gerçekleştirildi. YenimahalleŞentepe teleferik hattında toplam 5 durak bulunacak. Bu duraklardan 4’ü Yenimahalle, kalan diğeri ise Keçiören sınırları içinde olacak. Bu kapsamda teleferik hattının ilk durağı metronun Yenimahalle durağında olacak. İkinci durak Yunus Emre Kavşağı’nda, üçüncü durak Şentepe televizyon vericileri tepesinde, Yenimahalle’deki son durak da Çiğdemtepe Mahallesi’nde bulunacak. Bu aşamadan sonra teleferik Yenimahalle’yi terk ederek Keçiören’e girecek ve son durak bu ilçede olacak. Keçiören’deki teleferik durağının Şehit Kubilay Mahallesi bölgesinde olacağı öğrenildi. Hedef seçime yetiştirmek Anakent Belediye Başkanı Melih Gökçek’in teleferik hatlarını önümüzdeki yıl yapılması düşünülen yerel seçimlere yetiştirmeyi ve prestij projesi olarak sunmayı planladığı öğrenildi. Ancak, ayrıntıları belli olan yalnızca Yenimahalle teleferik hattı bulunuyor. SitelerKarapürçek hattına ilişkin ise henüz bir ayrıntı açıklanmadı. Altındağ Belediyesi yetkilileri, SitelerKarapürçek hattına ilişkin kendilerinde bir bilgi bulunmadığını, Anakent Belediyesi’nin planlarının kendilerine ulaşmadığını dile getirdiler. Ayrıca KızılayDikmen arasında yapımı düşünülen teleferik hattına ise Milli Müdaafa Caddesi’ndeki kamu kurumları tepki gösteriyor. Geçen ağustos ayında YenimahalleŞentepe ve SitelerKarapürçek hatları için yapılan ihalelere ilişkin de henüz bir gelişme yaşanmadı. İlk defa Galatların üç kolundan biri olarak Ankara’ya yerleşen Tektosagların başkenti olan Ankara, MÖ 21’de Roma İmparatorluğu’na bağlı Galatya eyaletinin başkenti olarak tarihindeki ikinci başkentliğine erişir. Ankara’nın üçüncü başkentlik deneyimi MS 750’deki Bizans’a (Doğu Roma) bağlı Bukellarion eyaletinin başkentliğidir. Dördüncü olarak, Türk tarihindeki ilk ve tek kentdevlet örneği, Ankara (Ahi) Cumhuriyeti’nin başkenti olan Ankara, son defa modern Türkiye Cumhuriyeti’nin başkenti olarak bir kez daha tarih sahnesine çıkar. (Ankara’nın başkentliklerine MÖ 8. yüzyılda Polatlı yakınlarındaki Gordion’da yaşadığı Frigya başkentliği de eklenebilir…) Tarih boyunca defalarca başkentlik yapmış böyle bir kenti bir kez daha başkent seçen Türkiye Cumhuriyeti için “Başkentini değiştirdi” demek doğru mudur? O da tartışılır… Öncelikle göz ardı edilmemesi gereken bir gerçek vardır ki Türkiye Cumhuriyeti yeni bir ülkedir ve başkentini kendi coğrafyası içinde, en uygun gördüğü yerde oluşturmuştur. Üstelik bu hiç kolay olmamıştır. Bu büyük kararın nedenleri hakkında görüşler farklı olsa da, hem içerde hem dışarıda Ankara’nın başkent olmasına karşı çıkanlar olmuştur. İçlerindeki payitaht özleminden vazgeçemeyen, Hilafet taraftarı yerli karşıtlar gibi, İstanbul’daki görece rahat yaşamlarından vazgeçmek istemeyen Batılı diplomatların öncülüğünü yaptığı yabancı karşıtlar; bu kararın Atatürk’ün geçici bir hevesi olduğunu, başkentin en kısa zamanda İstanbul’a taşınacağını düşündüler. Ve yanıldılar… Hilafet taraftarları, (o dönemde) bu özlemlerini içlerine gömerlerken, başını İngiltere’nin çektiği bazı ülkeler daha açık bir tavır aldılar ve büyükelçiliklerini Ankara’ya taşımadılar. Bunun üzerine çıkarılan bir yasayla, Ankara’da büyükelçilik açacak ülkelere bedava arsa verilmesi ve kendi arsasını satın alan ülkelerin de paralarının iade edilmesi kararlaştırıldı. İlginçtir, ilk tahsisi İngiltere aldı. Aldı ama gene de inşaata başlamayarak direnişini sürdürdü. Atatürk, işte tam da bu günlerde, Çankaya Köşkü’nün açılışı nedeniyle vereceği davet için İngiltere’nin ulusal gününe yakın gelen bir tarihi (1 Haziran 1929) seçerek bu direnişi kırdı. Bilindiği gibi diplomaside mütekabiliyet (karşılıklılık) diye bir kavram vardır. Örneğin bir ülke diğerinin ulusal gününe hangi düzeyde katılmışsa, muhatap ülkenin ulusal gününde de aynı düzeyde katılım beklenir. Üstelik o devirde, böyle ulusal gün ve benzeri davetler çok önemlidir; çünkü sınırlı bir basın ve radyo dışında ülkelerin birbirleri hakkında tek bilgi alma ortamı bu davetler olup, her türlü istihbarat buralarda yapılmaktadır. Ayrıca genç Cumhuriyet ve Atatürk, Avrupa için henüz kapalı kutu olduğuna göre hiçbir diplomat, bu daveti kaçırmayacaktır. Dolayısıyla bütün protokol Ankara’da olacak ve İngiltere’nin her zaman İstanbul’da verdiğiulusal gününe katılım alt düzeyde kalacak, bu da İngiltere’nin prestijini kötü etkileyecektir. Sonuç olarak 1929’da İngilizler ilk kez ulusal günlerini İstanbul yerine Ankara’da kutlamak zorunda kaldılar ve Atatürk’ün bu ince planı sayesinde altı yıl süren direnişleri sona ermiş oldu. Büyük Önder Atatürk’e ne çok şey borçluyuz... C M Y B C M Y B