Katalog

Cumhuriyet Ankara 316/23 Temmuz 2010 Özelleştirme sürecinde Başkent Doğalgaz’a yeni borç çıkardı Doğalgazda Gökçek açmazı ? Murat KIŞLALI zelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), Anakent Belediye Başkanı Melih Gökçek’in satamadığı Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş’yi (BDG) satıp, Gökçek’in BOTAŞ ve Hazine’ye olan 1 milyar 138 milyon TL’lik borcunu kapatmak üzere yapacağı ihalede nihai teklif alma süresini uzattı. Uzatma nedeninin, Gökçek’in firmaya çıkardığı yeni 230 milyon dolarlık borcun ödenmesinin garantiye alınma arayışı olduğu öğrenildi. Ancak Gökçek’in bilinen borç ödememe yaklaşımı, BDG’ye sabitlemeden sonra yeni borç yıkması, özelleştirme sonrası için önemli bir müşteri ve faaliyet alanının yöneticisi olması, yeni ihale yapılsa bile fiyatın ilk teklif edilen 1.61 milyar dolar seviyesine çıkmama olasılığını artırıyor. Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu, Meclis ve diğer bazı resmi belge ve edinilen bilgilere göre, Ankara Anakent Belediyesi’ne bağlı EGO işletmelerinin özelleştirmesi süreci şöyle yaşandı: Ö mevcut şirketin Gökçek’ten olan alacağının 230 milyon dolara ulaştığı ve bunun alınamaması olasılığı bir yana, sadece üç yıldır ana parası 156 milyon TL’ye ulaşan belediye otobüslerinin gaz bedeli nedeniyle, ihaleyi kazanacak şirketin Gökçek gibi bir müşteriyle gelecekte büyük sıkıntıya girebileceği, dolayısıyla bu olası sıkıntıların en azından fiyata yansıyacağı ifade ediliyor. Açıkça kabul edilmese de, ÖİB ve hükümet tarafından karşılaşılabilecek bir kötü ihtimal de Gökçek riski nedeniyle ihalenin iptal edilmesi. BAYMİNA FAKTÖRÜ Gökçek’in yaptığı ihale ile ÖİB’nin yapacağı ihalenin karşılaştırılması için, ilk ihalede BDG’nin müşterilerinin arasında yer alan Baymina A.Ş’nin, Başbakan Tayyip Erdoğan başkanlığındaki Yüksek Planlama Kurulu’ndan çıkartılacak bir kararla, yaşanan dava süreci sonucunu beklemeksizin yeniden BDG müşterileri arasına alınması gerekiyor. Baymina’nın 2016’ya kadar BOTAŞ ile gazalımı antlaşması var. Baymina ile ilgili YPK kararıyla BDG, Baymina’dan sadece iletim bedeli alacak. BDG’nin toplam satışı 2 milyar metreküp iken, Baymina’nın satışı 1 milyar metreküp. Yani BDG mevcut müşterisinden 5,555 cent hizmet artı 0,77 taşıma bedeli ile yılda yaklaşık 125 milyon dolar gelir elde ediyor. Baymina da eklenirse bu rakam yaklaşık 8 milyon dolar artacak. BAŞKENT’İN DOĞALGAZ DAĞITIM İHALESİ Hükümet, Gökçek’i BOTAŞ’a taktığı doğalgaz borçlarından kurtarmak için, belediyeye bağlı EGO işletmelerinin doğalgaz bölümünün BDG adında bir şirket haline dönüştürülerek özelleştirilmesiyle ilgili bir yasa çıkarmıştı. Yasada bir metreküp doğalgaz satışında BDG’nin hizmet bedeli olarak adlandırılan kârı 5,555 cent, aynı miktardaki gazın iletiminde ise taşıma bedeli 0,77 cent olarak belirlendi. Böylece başka bölgeler için yapılan ihalelerde sıfır cente kadar inen şirket kârları, BDG için yasayla aşırı yüksek tutularak, bu şirkete hükümet tarafından büyük bir rant sağlandı. Amaç, Gökçek’in borçlarının Ankaralı tüketici cebinden, tüketici aleyhine yaratılan bu rantla ödenmesiydi. ÖİB şimdi Gökçek’in bu yasaya dayanarak ilk ihalede sonuçlandıramadığı satışı, ikinci bir ihaleyle gerçekleştirmeye çalışıyor. FİYATIN DÜŞECEĞİ İDDİA EDİLİYOR YPK kararı çıkarsa özelleştirilecek BDG’nin durumu aynı önceki ihaledeki (EGO’dan dönüştüğündeki) BDG’nin durumuna gelecek ve bu nedenle ihale sonucunda oluşacak bedeller karşılaştırılabilecek. Belediyenin yaptığı önceki ihalede 1,61 milyar dolar yüzde 100’ü için çıkmıştı. Şimdi yüzde 80’i satılıyor. Ancak gelir orantısal olarak bunun da altında bekleniyor. Çünkü: İHALEDE GÖKÇEK RİSKİ ANCAK ilk ihalede şirket 1,61 milyar dolarlık teklife karşın satılamazken, ikinci ihalede bu fiyata bile ulaşılması zor gözüküyor. O da ihale yapılırsa! Çünkü konunun ayrıntılarına bakıldığında, ikinci ihalenin Gökçek faktörü nedeniyle yapılmasının bile risk altında olduğu, GÖKÇEK FİYATIN DÜŞMESİNE NEDEN OLACAK EGO’nun özelleştirmesiyle ilgili yasada, lisansın alın Satıştaki Gökçek düğümü Tarih 2007'ye kadar 12 Haziran 2007 Olay Gökçek BOTAŞ'a 677 milyon TL'si ana para, 440 milyon TL'si gecikme faizi olmak üzere toplam 1 milyar 117 milyon TL borçlandı. Hükümet, çıkardığı yasayla EGO'nun doğalgaz bölümünü Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. adıyla ayırdı. EGO'nun BOTAŞ'a olan borçlarını 677 milyon TL'de sabitledi, 440 milyon TL'lik gecikme faizini sildi. BDG'nin Gökçek, o olmazsa Özelleştirme İdaresi tarafından satılarak BOTAŞ'a kalan borcun kapatılmasına hükmetti. Gökçek'in yaptığı ilk ihalede BDG için 1,61 milyar dolar teklif geldi. Ancak ihale iptal edildi. BDG özelleştirme kapsamına alındı. ÖİB, BDG ihalesine çıktı. Son teklif verme tarihi olarak 19/7/2010 tarihi belirlendi. ÖİB, Gökçek'in BOTAŞ'a olan ve sabitlenen 677 milyon TL'lik borcunun yanısıra Hazine'ye de doğalgaz yatırımları nedeniyle 461 milyon TL borcu olduğunu belirledi. Ayrıca Gökçek'in son üç yılda, çoğunluğu belediyelerin otogaz bedeli olmak üzere, BDG'ye 230 milyon dolar daha borçlandığının hesapladı. Yasa gereği BDG satışından gelecek parayla Gökçek'in 1 milyar 138 milyon TL'lik borcu silinecek. Ancak ÖİB, Gökçek'in kalan 230 milyon dolarlık borcunu ödemesini garantilemek amacıyla bir protokol imzalamak için son teklif vermeyi bu tarihe uzattı. Gökçek'in bu parayı ödeme olasılığının zayıf olması, BDG'nin satış ihalesinde fiyatını düşürecek. 15 Mart 2008 27 Temmuz 2009 13 Mayıs 2010 5 Temmuz 2010 6 Ağustos 2010 12