Katalog

Cumhuriyet Cumhuriyet Ankara 306/14 Mayıs 2010 nkaf ETICI ÅKKINI RIYO Yanlı Ulaşımın Bedeli İ Turhan ÇAKAR Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı \. \ \ . . lkemiz, 1950”lerden beri yanlış ulaşım sistemi nedeniyle çok büyük bedeller ödemiş ve ödemeye de devam etmektedir. Ulaşım mı? Savaş mı? Karayolu ulaşımında yolcu taşımacılığının payı 1950 de yüzde 50,3 ”den, 2009”da yüzde 98,3 ”e yükselmiş, yük taşımacılığımn payı ise 1950”de yüzde 22,3”den 2009”da yüzde 94,6”ya çıkrnıştır. Demiryolu ulaşımında yolcu taşımacılığınin payı 1950”de yüzde 42,2”den 2009”da yüzde 1,17”ye düşmüş, yük taşımacığının payı ise 1950”de yüzde 71,6”dan 2009”da . ~"'ı^ ,ı.*ı\'~ . ; yüzde 5,4”e inmiştir. Ulkemizin üç tara? denizle çevrili olduğu halde yolcu ve yük taşırnacılığında deniz yolunun payı neredeyse sı?ra yakındır. Karayoluna dayalı ulaşım sistemi nedeniyle her yıl kaza sayısı artmaktadır. Karayolundaki tra?k kazaları nedeniyle her yıl binlerce ölü, yüz binden fazla yaralı, mil yarlarca TL. maddi hasar ve sosyal maliyete neden olunmaktadır. Omeğin, 1960 yılında karayollanndaki tra?k kazası 8136 iken 2007 yılında kaza sayısı 749 bin 456”ya çıkmıştır. Olü sayısı 1960”da bin 590”dan 2007”de 3 bin 459”a, yaralı sayısı ise 1960”da 7729”dan 2007”da 149 bin140”a çıkmıştır. 1960 yılında 2007 yılı sonuna kadar 47 yılda tra?k kaza sayısı 8 milyon 214 bin 037 (sekiz milyon ikiyüzondört bin otuz yedi), ölü sayısı 215 bin 668, yaralı sayısı ise 2 milyon 883 bin 973 olmuştur. 19682007 yıllarında tra?k kazalarının ülkemize ve halkımıza olan ekonomiksosyal maliyeti ise 2007 yılı carı ?yatlarıyla yaklaşık 375 milyon TL. ”dir. / /' / zin uygun ve gerekli olan her tara?nda doğru ve uygun bir planlama ve proje ile elekinsanlarda çok çeşitli hastalıklara, trikli, sinyalizasyonlu demiryollarının yaÇevresel kirlilikler ve maliyetler yaşayan rahatsızlıklara ve strese neden olunmaktadır. kımından ise 207 ile 244 kat daha riskli olpılmasını istiyoruz. Ülkemizde tüketilen petrolün yüzde Bununla birlikte kentlerimizin içinde Tükettiğimiz malların pahalı olmasının duğuna ilişkin araştınna bulunrnaktadır. 93 ”ünü ithal etmemize karşın yüzde 40”ı kaönemli bir nedeninin de yük taşımacılığının Hava kirliliğine etkisi bakımından deher semtemahalleye gidecek şekilde metrayolu ve otoyollarında tüketilmektedir. kara yoluyla yapılmasından kaynaklandığı miryolunun payı yüzde 5 iken karayolunun ro ve tranvay gibi toplu taşım sistemleriHer geçen gün artan araç sayısına paralel olapay ise yüzde 85 ”dir. Adana 4 İçel karayonin yaygınlaştırılması çok zorunlu ve acil belirtilmektedir. rak da petrol ithalatırnız ile enerjide dışa balu üzerınde hareket eden araçların bitkiler Ulkemizin özellikle de Doğu Anadolu, bir durum arz etmektedir. Ülkemizin ğımlılığımız artmaktadır. Karayolu ve otoGüneydoğu Anadolu ve Karadeniz bölgeüzerinde ağır metal kirliliği yarattı ğına ilişnaklarına dayalı doğru ve uygun bir deyollan nedeniyle daha çok arazi, doğal lerinin ekonomik ve sosyal yönden geri kalkin bir araştırrna bulunmaktadır.AB ”de yamiryoluyla toplu taşımacılık politikası kaynak ve onnan kaybıyla su kirliliğine nemasının nedenlerinden birisi de hızlı, ucuz, pılan bir araştınnaya göre; tra?k sıkışıkhğı, birçok yönden ağır bedeller ödememizin den olunmakta, karayolu ve otoyollannın keçevreci, çağdaş ve bölgeler arasındaki ulakazalar, hava kirliliği ve gürültünün sosyal önüne geçeceği gibi birçok yönden de genanndaki bitki örtüsü zehirlenmektedir. şımı sağlayabilecek bir ulaşım sisteminin ol(toplurnsal) maliyetinin birlik hasılasmın yüzlişmemizin önünü açacaktır. Diğer tarafAtmosferdeki sera gazı etkisinin en mamasıdır. de 4”ü düzeyinde olduğu, bu maliyetin tan, deniz yollarımızda ve uygun olan iç önemli nedeni ile kentsel kirliliğin en önemUlaşım sistemi karşılaştırıldığında; eneryüzde doksanının karayolu ulaşımından sularımızda halkımızın ve ülkemizin geli nedenleri arasında akaryakıt tüketen moji verimliliği açısından demiryolu ile dekaynaklandığı belirlenmiştir. reksinimlerine uygun yük ve yolcu taşıtorlu araçlann yayrnış olduğu egzoz gazlanizyolunun yolcu ve yük taşırnacılığında kamacılığının hak ettiği bir düzeye ulaşman ve CO2 (karbondioksit) gazı gelmektedir. Naşıl bir ulaşım istiyoruz? rayolu ve havayoluna göre daha verimli ve sı en gerekli, en doğru bir yaklaşım olaKüresel ısınrna ile iklimin ve ekolojik den ekonomik olduğu bilinmektedir. caktır. Bu bilgilerden yola çıkarak karayoluna genin bozulmasımn en önemli nedenleri araArazi kullanımı yönünden ise ulaşım sisTüketici ve insan haklanna saygı, ülke karşı olduğumuz anlaşılmasın. Ancak, ulasında, karayolu ulaşımından kaynaklanan temi karşılaştırıldığında; bir araştırmaya şım sistemlerinin bilimsel olarak ülkemizin sevgisi, sağlıklı ve doğu bir kalkınma ve karbondioksit emisyonunun ve egzoz gazgöre, aynı kapasitede bir taşımacılık için kagelişme halkın ve ülkenin gereksinimleri, ve halkımızın gerçeklerine ve gereksinimlannın olduğuna ilişkin bilimsel araştırmarayollan demiryollarına göre 2,7 kat daha fazgüvenliği, sağlığı dikkate alınarak bilimlerine en uygun, en ekonomik, en güvenli, lar bulunmaktadır. la arazi kullanımı gerekmektedir. sel temellerde ve ülke kaynaklanna dayalı en çevreci, akılcı ve birbirini tamamlayacak Motorlu araç sayısı ve benzin kullanımı Prof Dr. İlyas Yılmazer”in bir araştır şekilde ele alınmasını istiyoruz. doğru bir ulaşım sistemini gerektirir. su kirlilik nedeni ile özellikle de kentlerde arttıkça kentsel ve hava kirliliği ile birlikte gürültü kirliliği de artmakta, bunun sonucunda da insanlar başta olmak üzere çevredeki hayvan ve bitki gibi diğer tüm canlı varlıklann sağlığı zarar görrnektedir. Araç yoğunluğunun yarattığı söz konu masına göre, nonnal gidiş dönüşlü bir karayolu için bir demiryoluna göre 7 kat, bir otoyolu için ise bir demiryoluna göre 33 kat daha fazla arazi kullanımı gerekmektedir. Ulaşım sistemlerinin yolcukm. başına ölüm ve yaralanma riskleri karşılaştınldığında; karayolunun demiryoluna göre ölüm riski bakımından 8 kat, yaralanma riski ba Toplum ve tüketiciler olarak yanlış ulaşım politikaları nedeniyle daha çok bedel ödemek istemiyoruz. Demiryollarımızın bugünkü durumundan kurtarılarak hak et tiği düzeye ulaşmasını istiyoruz. Ülkemi kay Tüketici Hakları Derneği İ TEL: 425 15 29 417 93 34 419 37 74 İ thd@tuketicihakIari.or .tr wwimtuketicihaklari.0rg.1:r 11