Katalog

31 AĞUSTOS 2025 3 30 Ağustos Muharebe ence dün Türk yönünde çemberin bir tarihinin en kenarı açık bırakılmıştı. büyük zaferinin Savaşın ilerleyen kazanıldığı 30 saatlerinde birçok düşman B Ağustos’un askeri bu açıklıktan İzmir’e meydanda yıldönümüydü. Kutlu olsun. doğru kaçmaya başladı. Bir Bugüne kadar Kurtuluş kenarın açık bırakılmasının Savaşı ve 30 Ağustos iki nedeni vardı. Tam üzerine pek çok kitap, yazı bir çember içine giren okudum, okuduk. Lord düşman ölümüne savaşmak Kindros’un, zorunda kalırdı, Şevket Süreyya kazanılır! eğer bir açık Aydemir’in, görürse oradan İzzettin kaçardı. Çembere arih yaprakları 31 Ağustos 1922’yi planlarını, gizli emirleri günü gününe hatta saati Çalışlar’ın, gösteriyor… “Afyonkarahisar saatine ulaştırmış. Bu kez o da çaresiz. Mustafa alan taraf Turgut cephesi kumandanı -kimse artık- Kemal gizliliği atlatır onu. Anadolu ile bağlantı da yine kazanırdı Özakman’ın, idaresi altındaki askerin gıda ve kesilmiştir. Kara Cumbo ilk kez efendisi İngiliz’e ama zayiatı Naim T mühimmat eksikliğinden şiddetli haber uçuramaz, efendi de maşasına. Çankaya’da fazla olurdu. Babüroğlu’nun, şikâyette bulunmuş!” “Bu şikâyet Ankara’da telaş “çay partisi” haberi de uyutmuştur Kara Cumbo’yu Diğer neden Sinan Meydan’ın ve endişe yaratmış!” “Cephenin karşı karşıya (Şimşir: 331). Meclis’te yaşananları da fırsata ise çok fazla PROF. DR. ve daha kaldığı tehlikeden de askerin mühimmatsız ve dönüştürür başkomutan. Ne demiştir Patrik düşman askeri ÜSTÜN ŞADUMAN HALICI nicelerinin gıdasız kalmasından da Mustafa Kemal hiç Meletios o günlerde Venizelos’a “Kemal’in ordusu öldürmemekti. sadumankaragozhalici@gmail.com DÖKMEN kitaplarını üzüntü duymamış!” Ne yapmış? “Askerin, kendisi tükenmiştir. Kemal bunu ustalık ve hilelerle Kaçmaları okudum, okuduk. aleyhindeki kalkışmayı yok etmek için kesin saklamayı başarmaktadır”. Venizelist Albay yeterliydi. Ancak bu alanda kararlar almış!” Kondylis de aynı kanıdadır: “Kemal’in bir saldırı gerçekleştirme birbiri ardınca yeni ve İKİ TUZAK Bu satırlar Bursa’da yayımlanan “Mücahede” gazetesinden! şansı önemli ölçüde azaldı”. Hacıanestis de inanmıştır Kemal’in değerli yazarlar çıkıyor Gazete İngilizci! İslam Muhacirleri Yardım Kurulu’nun sözcüsü güçsüzlüğüne. 26 Ağustos günü hükümetine “keşif taarruzu bu” Türk ordusunun ortaya. Bunlardan birisi aynı zamanda. İşgal altındaki Bursa’da Yunanın Müslümanlara der (Özsüer:718, 724, 728) başkomutanı Mustafa Selim Erdoğan. Kitabının karşı nasıl sevecen davrandığını kanıtlamaya azmetmiş. Gazeteyi 26 Ağustos Cumartesi günü Türk topçusu Yunan siperlerini Kemal Paşa asker ve ismi “Büyük Taarruz: çıkaran, Yeşilizade Aziz Nuri. Attığı imzaya sadık kalırsak Yunan yerle bir ederken Türk askeri aylardır beklediği “hücum!” emrine mühimmat bakımından Dağlarda Tek Tek Ateşler Özerk Yönetimi Bursa Genel Valisi Aziz Nuri Paşa. Yunanla canını feda ederken emperyalistler tatil havası çalar. Londra uyur daha üstün olan düşman Yanıyordu.”* Bu yazıda kaçan, Yunan kralına “Bak ben size nasıl hizmet ettim” diye o gün ve ertesi gün. 28 Ağustos Pazartesi günü de havada tatil kuvvetlerinin yaklaşık önceden edindiğim mektup yazıp ihanetini belgeleyen Aziz Nuri (Halıcı, 2291 vd) mahmurluğu vardır. Yalnızca İzmir’deki İngiliz Başkonsolosu Sir yüzde 25’ini, Büyük bilgilerin yanı sıra bu Aynı gün Ali Kemal de baş köşesinde: “Gömlek değiştirir gibi H. Lamb rapor gönderir ülkesine. Taarruzdan habersiz, Bandırma Taarruz sırasında savaş kitaptaki bazı bilgileri de fikir değiştirenler insan değildir” buyurmuş. İnsan olduğunu önlerindeki şaşırtmaya kanıp Uşak’tan bir taarruz beklentisi dışında tutmayı başarmıştı. aktarmaya çalışacağım. kanıtlamak için kurar cümlelerini Ali Kemal. Ankara’dakilerin içinde. 29 Ağustos günü bile doğrulayamaz Afyon’un Türkün Nasıl? Onları kuzeyde ve başarısını diler gibi yapar: “Afyonkarahisar’dan sonra Eskişehir’i eline geçtiğini. Fransa, İtalya ve hatta Romanya ve Yugoslavya güneyde korkutarak. 29 AĞUSTOS de Kütahya’yı da almalılar” derken saplar hançerini: “Bu Türk bile ayrı ama aynı telden çalarlar o günlerde. Venedik’te Başkomutan, kuzeyde Büyük Taarruz 26 yerlerini yine düşmana veren Kuvayı Milliye olmadı mı?” Silahla, yapılması planlanan konferans hazırlığındadırlar. Ne için? “Sevr Kocaeli bölgesine Ağustos sabahı Afyon savaşla Avrupa yenilmezdir hâlâ onun için, başarılar geçicidir. Antlaşması’nı değiştirmek için” (Şimşir: 331-333). Miralay Deli Halit Bey’i Kocatepe’de başladı. İttihatçılara kin kusmayı da sürdürür ama korku da bacayı sarmaya nispeten zayıf bir kuvvetle İşgal kuvvetleri çok iyi KİMSE HABER ALAMAZ başlamıştır. Tek beklentisini tarihi not düşer: konuşlandırmıştı. O güne mevzilenmişlerdi. Bu 28 Ağustos günü Atina bir şeyler olduğunun Muhaliflere hürmet! kadar tüm cephelerde mevzileri gezen bir İngiliz farkındadır ama ne olduğunun değil! Politea büyük bir atılganlıkla zafer generalin, “Eğer Türkler EMPERYALİZM ÇIĞIRTKANLARI gazetesi “ufak çaplı saldırı” der. Kemal, kazanan bu yüzden de bu mevzileri altı ayda İşte yalnızca iki örnek... Kalemini ordusunun komada olmadığını kanıtlamaya “Deli” lakabını alan Halit aşabilirlerse altı günde emperyalizmin çıkarları için satanlar bunlar. çalışıyormuş ona göre. Yunanın saplandığı Bey muhtemel savaş bölgesi aştıklarını iddia edebilirler” Mondros’la başlayıp Mudanya’ya kadar bataklıktan Venedik’i çıkış gören gazeteye göre dışında görevlendirilmişti. dediği söylenir. Türkler direnen kalemler. Son güne kadar kalemleriyle Kemal’in amacı besbelliymiş: “Yerelde küçük Yunanlılar bu duruma o mevzileri altı saatte emperyalizm çığırtkanlığı yapanlar… bir başarı yakalayıp bunu yurtdışında tanıtmak” bir anlam veremediler, aştılar. Bir topçu subayı Türk milletini uyuşturmaya, moralini (Özsüer: 729). İzmir Yüksek Komiseri Türklerin Kuzey’den olan İsmet Paşa toplarımızı çökertmeye, kendileri gibi kulluk etsinler diye Stergiadis bile yaklaşan felaketin büyüklüğünü işgalleri altındaki İstanbul’a çok mahirane bir şekilde yönlendirmeye ahdedenler... “Alemdar”ı, kestiremez. Hacıanestis’ten şikâyet eden yerleştirmişti. taarruz etmesinden endişe “Peyamı Sabah”ı, “Ferda”sı, “Türkçe raporunda; “hızlı olmasa bile yavaş bir Taarruzu takip eden dört ettiler ve birliklerinin İstanbul”u, “Adalet”i, “Te’emini, “Selameti tempoda gerçekleşebilecek felaket” olasılığına gün boyunca her iki taraf bir kısmını Halit Bey’in Ümit”i, “Aydede”si ile bir milletin bağımsızlık karşı filo ister hükümetten. Hükümet iki bakan çok yoğun bir taktik savaşı karşısına yerleştirdiler. ve özgürlük mücadelesini mürekkeple yok gönderme kararı alır yalnızca ertesi günkü içine girdi. Yunan birlikleri Güneyde ise Denizli-Uşak edebileceğini düşünen emperyalist uşakları... toplantısında. (Özsüer:737). sürekli geriye atılıyordu. kesiminde süvari birlikleri Haberleri yoktur ama Türk milletinin Dumlupınar ovasında Yunan darmadağınken Ulaşmak istedikleri bölge düşmana sürekli taarruz başkomutanı Mustafa Kemal zaferini Mustafa Kemal 11. Türk Tümeni’nin muharebe Dumlupınar’dı. Orada ederek ciddi bir tehdit kazanmıştır o gün. Akıl, inanç, cesaret ve kararlılıkla. Taarruz yerindedir; Zafertepe’dedir 30 Ağustos günü. Kapana giren toplanıp karşı koymak oluşturdu. Yunanlar da bu planı risklidir ama kadere bırakılmamıştır. Koşullar değerlendirilip avını imha harekâtını bizzat yönetir tarihi tepeden. 954 yıl sonra istiyorlardı. Zaten Mustafa süvari birliğinin karşısına zarar görme olasılığı göze alınmıştır. Askeri önlemler akılla Türkün zaferini Zafertepe’de yineler. Kemal Paşa da onları asker yığdılar. Böylece yoğrulmuştur. Bandırma ve Kocaeli bölgelerinde şaşırtma Büyük Taarruz’la gelen zafer Türk milletinin satılmış Dumlupınar’a doğru Büyük Taarruz sırasında saldırıları yapılmıştır daha ağustos ortalarında, Yakup Şevki kalemlere savaş meydanındaki yanıtıdır aynı zamanda. Tarihe sürüyordu. Kimi Yunan Yunan ordusunun yüzde Paşa’nın ikinci ordusu kuzeyden güneye, asıl cepheye yürürken... ders bırakır. Zafer, kalemini emperyalizme satanın değil akıl, birliğinin batıya, kiminin Meclis’teki bunalımlar da fırsata dönüştürülür. Muhalif II. Grup cesaret ve kararlılıkla muharebe meydanına çıkanındır. 25’i sıcak çatışma alanı kuzeye, kiminin güneye, saldırgan ve suçlayıcıdır. Başkomutanlık süresini uzatmayıp dışında kaldı. kiminin kuzeybatıya doğru Kaynakça: bunalım yaratan onlardır. Bakanlar kurulunun oluşumunda Yunan Başkomutanı “Mustafa Kemal’in Endişesi”, Mücahede, 31 Ağustos 1922. çekilmesini sağlıyordu. Mustafa Kemal’in yetkisini elinden alan da onlardır ve yine onlara General Trikopis esir Ali Kemal, “İçtihadımız”, Peyam-ı Sabah, 31 Ağustos 1922. 29 Ağustos gecesi sıtma göre Türk ordusu bitmiştir, felaket kaçınılmazdır. edildikten sonra Mustafa Bilal N. Şimşir, İngiliz Belgeleri İle Sakarya’dan İzmir’e, Bilgi Yayınevi, krizi geçiren başkomutan Mustafa Kemal adı gibi bilir, Kara Cumbo da İngilize Kemal Paşa onu kibarca Ankara, 1972. bir battaniyeye sarılmış uçurmaktadır gelişmeleri. Kara Cumbo İngilizlerin casus Esra Özsüer, Megali İdea, Kronik Yayınları, İstanbul, 2025. ağırladı. Daha sonra da halde titriyordu. Bu Ş. HALICI, “Yüzellilik Yeşilizâde Aziz Nuri’nin Yunan Kralı’na örgütüdür. İçinde kim var belirsiz, şaşılacak derecede etkin, masaya haritayı serdirip Sunduğu Mektup ve Sürgün Yılları,” 9. Uluslararası Atatürk Kongresi, haldeyken Türk birliklerden TBMM’nin gizili oturumlarında konuşulanları bile İstanbul’a yaptığı temel hatayı vol.3, Ankara, 2021; EGM Arşivi, Dn: 12222-40/4, Bn: 7/E 5, Bt: ulaştıkları son noktaya iletiyor, Sakarya günlerinde Batı Cephesi karargâhının kimi gösterdi. Trikopis’in temel 13.11.1937. ilişkin telgraflar geldikçe hatası Uşak civarında uzanıp ortadaki masada yedekte beklettiği BERRIN KARADENIZ duran haritaya bu v Müzede Sahne kuvvetlerini savaşa berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr noktaları işaretliyordu. anat yönetmenliğini Ayşe Draz’ın sokmamaktı. Gece yarısını geçe son bir Süstlendiği çok katmanlı programıyla farklı disiplinleri bir araya getiren telgraf geldi. Bu birlik de HALİT BEY KAPANI Kültür rotası Müzede Sahne, 4-7 Eylül’de arasında istenen hedefe ulaşmıştı. İzmir düşman işgalinden Sakıp Sabancı Müzesi’nde izleyiciyle Bunu gören başkomutan Sonbahar esintilerinin eşlik ettiği festivaller, kurtulduktan sonra Miralay buluşacak. “Karşılaşmalar ve Ötesi” battaniyesini atıp “Sardık” Deli Halit Bey batıya tiyatrolar; yazın son güneşinin uzandığı temasıyla düzenlenecek etkinliğin ana diye bağırarak ayağa kalktı. yürüyerek Bandırma’yı sahne programında; Yarın Belki de, sergiler... Eylül ayında sanat dünyasında Türk kuvvetleri düşman ve Erdek’i işgalden Kızlar ve Oğlanlar ve L’Addition kuvvetlerini sarmışlardı. hangi etkinlikler var? Kültür rotasında... kurtarmıştır. Uyguladığı tiyatroseverlerle buluşacak. Düşman kuvvetleri taktik Dumlupınar’daki sarıldıklarını bilmiyorlardı, v Sarkis’ten yeni sergi taktik gibidir. Düşman Türk kuvvetleri de askerlerini çembere almış irimart, Sarkis’in galerideki henüz onları sardıklarını ancak çemberin bir kenarını Dyeni kişisel sergisi “Edirnekâri bilmiyorlardı. Sadece tüm açık bırakmıştır. Çember Çerçeveli Beş İkona”ya 3 Eylül-12 bilgileri elinde toplayan içinde kalan askerlerin Ekim tarihleri arasında ev sahipliği Galeati Yayıncılık Mustafa Kemal Paşa bunu çoğunluğu bu açıklıktan yapıyor. Sanatçının bellek, zaman YENİ biliyordu. kaçmıştır. Erdek’te bu ve mekân üzerine uzun soluklu araştırmalarının devamı Mustafa Kemal, Fevzi kahraman komutanın adını niteliğindeki sergide sanatçı, 18. ve 19.yüzyıllara ve İsmet paşalar bir araya taşıyan bir mahalle ve bir tarihlenen Edirnekâri çerçeveleri içine yerleştirdiği geldiler sabaha kadar okul vardır. aynaların yüzeyine uyguladığı özel boyalar ve kendine uyumadılar. 30 Ağustos özgü tekniğiyle yeniden yorumluyor. sabahı Dumlupınar Meydan Savaşı başladı. * Erdoğan, S. (2023). Büyük v Urla’da caz zamanı Dumlupınar’da düşman Taarruz: Dağlarda Tek Tek kuvvetleri çember içine u yıl sürdürülebilirliği odağına alan ve 7. kez Ateşler Yanıyordu. İstanbul: alınmıştı ancak batı Kronik Kitap Bdüzenlenecek Urla Caz Festivali güne yayılan programıyla müziği ve gastronomiyi bir araya getiriyor. “Caztainability” temasıyla Ege’nin mutfağından denizine İmtiyaz Sahibi: 31 AĞUSTOS 2025 SAYI: 1847 uzanan tınıları ve tatları katılımcılarla buluşturacak CUMHURİYET VAKFI adına KARGO DAHİL 300 ¨ YERİNE n Yayın Koordinatörü festivalde Birsen Tezer, ALEV COŞKUN DENİZ ÜLKÜTEKİN Genel Yayın Yönetmeni Hüsnü Arkan&Dengin n Reklam Genel Müdürü ¨ MİNE ESEN 250 Ceyhan gibi isimler sahnede EVSUN SİNEM ALKAN Sorumlu Müdür pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr BETÜL BERİŞE olacak. Festival 5-7 Eylül +90 539 669 60 69 Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık tarihleri arasında Pavilion Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: Urla’da. Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611 KÖPRÜBAŞI