Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
17 AĞUSTOS 2025
5
Prof. Dr. Zeynep Cihangir Çankaya, anne babalığın sadece sınırlar koymak değil,
geçmişle yüzleşmek, bağ kurmak ve birlikte öğrenmek olduğunun altını çiziyor.
ocuk yetiştirmek bir bakıma kurabilir.
ebeveynin kendi gelişim
İNSAN SAĞLIK BAĞ İSTER
sürecinin de parçası. Sırf çocuğa
Çöğretmek, kural koymak değil,
u Ebeveyn ile çocuk arasındaki
aynı zamanda onunla birlikte
iletişimde, zamandan ve koşullardan
öğrenmek belki de... Bu oldukça zor olan
bağımsız olarak geçerliliğini koruyan
DENIZ
ve günümüz koşullarında giderek zorlaşan
evrensel ilkeler var mıdır?
ÜLKÜTEKIN
uğraşın püf noktaları hakkında Prof. Dr.
İnsan doğası, sağlıklı bağlar içinde
Zeynep Cihangir Çankaya ile konuştuk. var olmayı gerektirir. Dayanışma,
Kısa süre önce Serdar Çankaya ile birlikte amaç sahibi olma, ilişkilerde yakınlık
yazdığı “Bir Aile Meselesi” isimli kitabı
ve güven hem yetişkinler hem çocuklar
Doğan Kitap etiketiyle yayımlanan
için temel ihtiyaçtır. Çocuklar,
Çankaya, hem ebeveynlik hem de aile
gelişimleri tamamlanmadığı için
ilişkileri üzerine önemli ipuçları verdi. yetişkinlerin rehberliğine ihtiyaç
duyar. Bu rehberlik, onların kendini
u Ebeveynler çocuk yetiştirirken esneklikle tutarlılık
yeterli hissetmesini, özerklik kazanmasını, duygularını ifade
arasındaki dengeyi nasıl kurmalı?
edebilmesini ve özgüvenini desteklemelidir. Ebeveynin
Çocukların temel fiziksel ve duygusal ihtiyaçları
duygu durumu çocuğu doğrudan etkiler; utanç, suçluluk
karşılandığında, değişen koşullar ebeveynleri fazla zorlamaz.
veya başarısızlık gibi zor duyguları yönetmeleri için onlara
Eğlenme, anlaşılma, desteklenme, özerk seçim yapma, sosyal
şefkatli, esnek ve destekleyici bir ilişki sunmak gerekir. Böyle
ve duygusal beceriler geliştirme gibi ihtiyaçlar ebeveynin
büyüyen çocuklar, yaşamın diğer alanlarındaki zorluklarla
pusulası olmalı. İlişki bağ odaklı olduğunda esneklik
daha güçlü baş eder.
mümkün olur. Aksi halde kurallara dayalı katı bir ebeveynlik
gelişir. Bu da nezaket ve saygıyı zedeleyebilir. Kuralları
AKRAN ZORBALIĞI
sağlık ve güvenlik gibi temel konularla sınırlamak hem aile
u Çocuklar ve ergenler için günümüzde en büyük
atmosferini hem de ilişkiyi rahatlatır. Tutarlılık, çocuğun
tehlikelerden biri, özellikle okul ortamında karşılaşılan akran
ihtiyaçlarının düzenli karşılanması, esneklik ise ebeveynin
zorbalığı. Sosyal medyanın da etkisiyle bu durum daha karmaşık
kendi duygularını yönetebilmesi ve farklı bakış açılarına
bir hal alıyor.
açık olmasıdır. Çocuklar değişen koşullara uyum sağlamayı,
Akran zorbalığında güç, kıyas, farklılığa tahammülsüzlük
duygularını fark etmeyi ve ifade etmeyi ebeveynleriyle
ve hırs gibi kavramlar öne çıkar. Çocuklar bunları,
kurdukları bu dengeli ilişkide öğrenir.
yetişkinlerin tutum ve sözlerinden öğrenir. Evde ve okulda
u Ebeveynler, kendi çocukluk deneyimlerini çocuklarına ne
nezaket, yardımlaşma ve kabul kültürü öncelik haline
ölçüde yansıtır?
geldiğinde zorbalıkla mücadelede kalıcı bir değişim
u Çocuklara sorumluluk vermekte geç kalmak
Çocukluk deneyimlerimiz, kendimize, insanlara ve hayata
sağlanabilir. Bireysel düzeyde, zorbalığa maruz kalan
veya sürekli eksik yapacaklarından endişe
dair inançlarımızı şekillendirir. Olumlu deneyimler ve
çocukların incinmiş duyguları üzerinde çalışmak ve tüm
duymak, uzun vadede nasıl sonuçlar doğurur?
rehber ebeveynler, güven, iyimserlik ve duygusal esneklik
çocuklara kendini ifade etme, sınır koyma, haklarını savunma
Çocuklar kendi bakımını, alışveriş yapmayı,
kazandırır, bu da çocukla sağlıklı sınırları olan esnek bir ilişki
becerilerini öğretmek önemlidir. Aşırı korunan, itiraz hakkı
çanta hazırlamayı, sağlıklı beslenmeyi
kurmayı kolaylaştırır. Rehbersiz büyüyenler ise çocuklarını
tanınmayan veya eleştirel, öfkeli ebeveynlerle büyüyen
deneyerek öğrenir. Ancak ebeveynin kaygısı,
yetiştirirken kendilerini de şefkatle “yeniden büyütmelidir”.
çocuklar bu becerileri geliştiremedikleri için okulda zorbalığa
tahammülsüzlüğü ya da mükemmeliyetçiliği
Geçmişte karşılanmamış ihtiyaçlarımızı fark edip hem daha açık hale gelir.
bu deneyim fırsatlarını engelleyebilir. Gelişim
kendimize hem çocuğumuza sunmak, döngüyü kırmanın en
döneminde öğrenilmeyen beceriler, duygusal
u Sanırım ebeveynler açısından en temel sorunlardan
olgunlaşmayı da yavaşlatır. Uzun vadede sağlıklı yoludur. Bu süreç, ebeveynliğin bize verdiği ikinci bir
biri hem kendi aralarındaki ilişkilerde hem de çocuklarına
?
“yapamam” hissi, aşırı bağımlılık, düşük özgüven
şanstır.
yaklaşımlarında iletişim eksikliği. Çiftler sağlıklı bir diyalog
ve yetersizlik duygusu ortaya çıkabilir.
kurmaya, yaşam hakkında açıkça konuşmaya ve birlikte karar
u İyi bir ebeveyn olmak çocuklukla bağ kurmakla mı
almaya nasıl başlayabilir?
mümkündür? Çocuklukla yüzleşmeden yapılan ebeveynlik,
Kalp temizliği
Anne babanın konuşmadığı, ortak hareket etmediği, evde
travmaların kuşaklar arası aktarımına yol açabilir mi?
sohbet ve neşenin olmadığı ortamda çocuklar kendilerini
Çocukların fiziksel ve duygusal ihtiyaçları güvenli bir bağ
sıkışıyor, baskı hissediyorum” diye tarif
u “Kalp Temizliği” adlı bir
güvende hissetmez. Eşlerin arkadaşlık bağı, ailedeki
içinde karşılanır. Bu bağda şefkat, nezaket, empati, kabul ve
ediyorlar.
uygulamanız olduğunu biliyoruz.
Uygulamada, çocuğun kalbine elini huzuru güçlendirir. Çoğu zaman sadece olayları konuşuruz.
neşe vardır. Ancak ebeveyn, geçmişinin duygusal izlerini
İçeriğini ve amacını paylaşır mısınız?
koyması ya da kâğıda çizilen bir kalbe,
Oysa duygularımızı, ihtiyaçlarımızı, düşüncelerimizi ve
“Kalp temizliği”, çocuklarla zor yoğun yaşıyor ve bunları yönetemiyorsa gergin, sabırsız,
her duygusu için bir taş yerleştirmesi
duygular üzerine çalışırken ortaya davranışlarımızı paylaşmak yakınlığı artırır. İlk adım, bu
öfkeli ya da kaygılı olabilir. Böyle durumlarda çocuk,
istenir. Taşlar üzerinden duygular
çıktı. Özellikle hassas çocuklar, kaygı,
iç dünyamızı fark etmek ve ifade etmektir. Çocuklarla bağ
ihtiyacı olan desteği alamaz ve zor durumlarla başa çıkmada
konuşulur, her konuşulan taş kalpten
üzüntü, utanç, suçluluk gibi duyguları
kurmak içinse düzenli, dikkatimizin onlarda olduğu, ekranın
ebeveynine benzer zorluklar yaşayabilir. Çocuk yetiştirmek,
alınır. Kalp boşaldıkça çocuk rahatlama
anlamakta ve ifade etmekte zorlanıyor.
kapalı olduğu zamanlar yaratmak gerekir. Günde 15 dakika
ebeveynin de değişmesi ve iyileşmesi için bir fırsattır. Zor
hissini deneyimler. Böylece duygular
Gün içinde fark etmedikleri bu
bile bu bağı güçlendirmeye başlar. Sohbetlerde yargılamadan,
bir çocukluk geçirmiş ebeveyn, bu farkındalıkla hem kendi
somutlaşıp ifade edilmesi kolaylaşır.
duygular kalplerinde birikiyor; “İçim
öneri vermeden, kabul ve anlayışla dinlemek esastır.
yaralarını sarabilir hem de güvenli, sağlıklı bir aile ortamı
19. yüzyılın soyluluk çatışmalarını betimleyen “The Gilded Age”, üçüncü sezonda daha da parlıyor
Amerikan rüyasında sınıf savaşları
yüzyıl sonları, göstermeyi deniyor. Nasıl ki sezon boyunca yarattığı romantizmi
AY’A SEYAHAT
New York... ana karakterlerinden birini yüksek bu hikâyeyi beklenmedik kazalar,
Entrikalar, sosyetede kabul görmek ölümlerle “süsleyerek” her sezonun
gerilimler, için her şeyi yapmaya hazır klasikleşen balolar, çay partilerine yeni
19. statüko Bertha Russell (Carrie heyecanlar ekliyor. Ve adeta, elindeki tüm
kaymaları ve dedikodularla Coon) olarak belirliyorsa kartları kullanarak bir sezona yüklenmiş
kaynayan yüksek sosyetenin ona, boşanmanın yol açtığı pek çok olay ve gelişmeyle, bir evin en alt
göbeği. 61. Cadde’nin, Fransa’da zorluklarla mücadele eden katında yaşayan bir hizmetliden evin üst
Eski rejim döneminin kılıç kadınları destekleme vasfı katındaki efendiye kadar her bir karakterini
soyluları (noblesse d’épée), yani da yüklüyor. Benzer biçimde kaderleriyle buluşturuyor. Fellowes’un
BAŞAK BIÇAK
kökenden gelen soyluluk ve kaftan kökenleri nedeniyle ilk andan toplumunda, çılgın demiryolu inşaatı
soyluları (noblesse de robe), yani beri Russell’ların karşısında planıyla imparatorluğunu büyütmeye
basakbicak
sonradan para ve makam yoluyla duran Agnes Van Rhijn’a çalışan yeni burjuvazi baronları, güç
@gmail.com
kazanılmış soyluluk unvanları (Christine Baranski) soylu zehirlenmesiyle öz kızını mutsuz ancak
hatırlatırcasına ikiye ayrıldığı ve huysuzluğu payesini verirken “soylu” bir evliliğe sürüklemeye çalışan
her bir tarafın birbiriyle mütemadiyen onu, siyahi olduğu için girmesi bile veya boşandığı için toplum dışına itmeye
çatıştığı bir dönem. olanaksız olan evde kendisine yardımcı kalkışan anneler olduğu kadar, icadıyla
“The Gilded Age”, kıta Avrupa’sında yaptığı Peggy Scott (Denée Benton) bazen de zekâlarıyla sınıf atlayabilen
burjuvazinin yeni palazlandığı dönemde ile arkadaş olmaktan alıkoymuyor. hizmetliler, boşanmalarına karşın toplum
kendisini soylu olarak kabul ettirme Marian (Louisa Jacobson), kadınların tarafından kabul gören kadınlar veya
arayışlarına benzer bir biçimde, New çalışmasının uygun görülmediği bir toplumun kabul etmeyeceği türden bir
York’un gelişen endüstrisiyle yükselen sosyal hiyerarşide kendi ayakları aşk için ağlayan Oscar (Blake Ritson) da
burjuvazisinin, hâkim sınıflar ve kadim üzerinde durmaya çalışan bir birey var. Elbette her biri toplumsal koşullara
gelenekler tarafında kabul görme olarak betimlenirken Peggy, kadınlara ve tarihi dramalara uygun biçimde
çabalarının “yaldızlı” bir panoraması. oy hakkı için varını yoğunu ortaya romantizme bir yerden bulaşıyor ancak
“Dowtown Abbey”nin yaratıcısı Julian koyuyor. “The Gilded Age”in, bu ve üçüncü sezonun temelinde, bu yaldızlı
Fellowes’un ellerinde yükselen dizi, 61. bunun gibi pek çok güçlü kadın karakteri, çağın hiç de “parlak olmayan” sorunları
Cadde’nin iki yakasında oturan soylu ve drama ve romantizmle yoğrulmuş bir kendisine daha çok yer buluyor.
“sonradan soylu” olan iki ailenin üzerinden hamura, değmemesi gereken kadın “The Gilded Age”, genelinde
dönemin sosyokültürel koşullarına, elini sokuyor ve onları sırf aşk ve eş kostümlü bir Amerikan rüyası öyküsü
toplumsal dinamiklerine, tabakalar arası peşinde koşan pembe dizi karakterleri ve aslında kostümlere sıkıştırılmış bir
geçişkenliklere veya sınırlara ilişkin bir değil bazen güç ve statüko için bazen de öykü olmadığını bu sezonun girişiyle de
pencere açıyor. Ancak bunu yalnızca yalnızca kişisel ihtiraslar için idealleri kanıtlıyor. Artık endüstriyel gelişmeler,
şatafatlı kostümlerin, parlak kadifeyle kaplı peşinde koşan ve onların arkasında duran modernite sancıları ve sınıfsal karmaşalar
elbiselerin göz kamaştırıcılığını kullanarak karakterlere dönüştürüyor. içe içe geçmiş bir biçimde ilerliyor. Ve
yapmıyor. Kadınların bedenlerini sıkan her bir tema, bu yeni yeni “aydınlanmaya”
KADERLE BULUŞMA
o korselerin, onlara dayattıklarını, başlayan topluma ilişkin anlatıyı daha da
Dizinin üçüncü sezonu, özellikle iki
sıkıştırıldıkları daracık dünyaları da görkemli kılıyor.
Kurallarla değil
bağ kurarak ebeveynlik
Zeynep Cihangir Serdar
Çankaya Çankaya
Sorumluluk
ne zaman
verilmeli
PUANIM: 8/10