Katalog
                    Yayınlar
                
                - Anneler Günü
 - Atatürk Kitapları
 - Babalar Günü
 - Bilgisayar
 - Bilim Teknik
 - Cumhuriyet
 - Cumhuriyet 19 Mayıs
 - Cumhuriyet 23 Nisan
 - Cumhuriyet Akademi
 - Cumhuriyet Akdeniz
 - Cumhuriyet Alışveriş
 - Cumhuriyet Almanya
 - Cumhuriyet Anadolu
 - Cumhuriyet Ankara
 - Cumhuriyet Büyük Taaruz
 - Cumhuriyet Cumartesi
 - Cumhuriyet Çevre
 - Cumhuriyet Ege
 - Cumhuriyet Eğitim
 - Cumhuriyet Emlak
 - Cumhuriyet Enerji
 - Cumhuriyet Festival
 - Cumhuriyet Gezi
 - Cumhuriyet Gurme
 - Cumhuriyet Haftasonu
 - Cumhuriyet İzmir
 - Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
 - Cumhuriyet Marmara
 - Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
 - Cumhuriyet Oto
 - Cumhuriyet Özel Ekler
 - Cumhuriyet Pazar
 - Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
 - Cumhuriyet Sokak
 - Cumhuriyet Spor
 - Cumhuriyet Strateji
 - Cumhuriyet Tarım
 - Cumhuriyet Yılbaşı
 - Çerçeve Eki
 - Çocuk Kitap
 - Dergi Eki
 - Ekonomi Eki
 - Eskişehir
 - Evleniyoruz
 - Güney Dogu
 - Kitap Eki
 - Özel Ekler
 - Özel Okullar
 - Sevgililer Günü
 - Siyaset Eki
 - Sürdürülebilir yaşam
 - Turizm Eki
 - Yerel Yönetimler
 
                        Yıllar
                    
                    
                
                    Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
                    Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
                    Sayfayı Satın Almak İstiyorum
                
            
                22  2lye 024
3
Zafer ve işbirlikçiler
Şube’deki tutukluların canı baş köşesinden Ali 
Kemalist milliciler 
okunur. İşbirlikçi gazeteciler Kemal’i atmakta bulur 
işgalcilerin üstüne yürüdükçe 
b
millicilerle alay etmektedir. çareyi. O Ali Kemal ki 
işbirlikçilerin paniği de Bursa’da Mücahede gazetesi son çırpınışla 10 Eylül 
ise 31 Ağustos günü 1922’de “Gayeler 
artar. Damat Ferit o sırada 
k
ö
Kemalistlerin gıda ve silah bir idi ve birdir” der 
İngilizlere bir akıl verir. Acaba 
kıtlığı çektiğini, ordunun aç ve yanıldığını kabul 
olduğunu yazar. Oysa zafer eder. Refik Halid’in 
İngilizler Damat Ferit’in 
Barış Çocuk 
çoktan Türk ordusunundur. ŞaDuman Halıcı keskin kalemi titrer. 
dediğini yapmış mıdır?
Kaçacağına yönelik 
sadumankaragozhalici@gmail.com
ZAfERdEn SonRA...
söylentiler yayılınca 
am 102 yıl önce, İstanbul henüz zaferden 
yalanlar, pasaportunu 
emperyalizmin ayakları habersizdir. İzmir çoktan duymuştur 
bile yırttığını yazar. Mustafa Sabri, Kiraz 
Orkestrası
Anadolu’da kırılmış, Türk zaferin gelişini. Yunanla bir olup onun 
Hamdi, Hoca Vasfi ve Ali Kemal’in 
ordusu yalnız kurtuluş hizmetine girenler Başkomutan’ın 1 
başını çektiği bir topluluk önce sarayda 
“Türkiye’nin Çalıkuşları” hâlâ görevdedir. Onların 
Tzaferini kazanmamış, Eylül 1922’de gösterdiği hedefle başı 
sonra Damat Ferit’in Baltalimanı’ndaki 
enerjileri, neşeleri bitmez, tükenmez. Çalışmalarıyla 
İngilizleri bir başına bırakmış. Çanakkale kesilmiş tavuk gibi çare arar. Çare 
yalısında toplanır. İngiliz siyasi 
bunalımı son bulmak üzere... Yunanla birlikte kaçmakta bulunur. 
temsilcisi Sir Horace Rumbold’a 
Cumhuriyetin ışığı olmayı sürdürürler.
23 Eylül 1922 günü mütareke için Kimler yoktur ki aralarında... Ethem ve 
Vahdettin’in endişelerini iletirler. 
eçen ay İzmir’de gençlerine ilk ivmeyi vermişti. 
uzlaşılacak, 3 Ekim’de Mudanya’da ağabeyleri, Kuşçubaşı Eşref, Hacı Sami, 
Rumbold, Ferit Paşa’ya, “Zat-ı şahane 
Suat Taşer 
görüşmeler başlayacak, 11 Ekim’de İzmirli Küçük Ethem, Açofit Sami gibi 
için endişe edecek hiçbir şey olmadığını” 
AH BİR ATATÜRK GELSE
Konferans 
İstanbul ve Doğu Trakya’nın boşaltılma Yunan işbirlikçileri eylül başında soluğu 
söyler ama kendisini İstanbul’u terk 
Çocukken çevremdeki 
Salonu’nda halka 
koşulları belirlenerek Lozan’a giden Midilli’de alır. Tıpkı 1921’de İzmir’de 
etmesi için uyarır.
büyüklerin sık sık “Ah bir Atatürk 
Gaçık konferansım 
süreç başlayacak. bağımsız Çerkes devleti kurma olurunu 
gelse de bizi kurtarsa” dediklerini 
vardı. Bu sırada BÇO (Barış ‘SonRA dA KuLLAnıRSınıZ’
Üç yılı aşan bu silahlı mücadele Yunandan alanlar gibi. Canlarını kimi 
duydum. Büyüdüğüm zaman 
Çocuk Orkestrası) ile tanıştım. 
dönemi Atatürk’e inanan, güvenen, can adalara kimi Atina’ya atar. Manisa’yı Damat Ferit 22 Eylül’de yani 102 
anladım ki bu dilek pasif, bağımlı 
Orkestranın birkaç üyesi 
veren, kanını döken Anadolu insanının Yunana teslim eden, “İyonya” adında bir yıl önce bugün oğluyla ülkeden 
bir tavırdan kaynaklanmaktadır. 
konferans öncesi izleyicilere 
zaferi. Türk milletinin yekvücut olup “devlet” kurulduğunda Manisa valiliğini kaçarken İngilizlere de akıl verir. Der 
“Biz bir şey yapmayalım Atatürk 
Şostakoviç’in valsını çaldılar.  
topyekûn verdiği mücadelenin zaferi. sürdüren Giritli Hüsnü nam-ı diğer ki “Daha sonra da kullanabilirsiniz, 
gelsin bizi kurtarsın” demek 
Bugünlerde o zaferi anmaktan çekinenler Hüsniyadis de Atina’ya kaçar, Yunan Hürriyet ve İtilaf üyelerini ülkeden 
BÇO
istiyordu büyüklerimiz. Bunu 
var. Olsun... vatandaşı olacaktır az sonra... kaçırın”. İlk kaçırılan da Sait Molla 
Barış Çocuk Orkestrası’nın kısa fark ettikten sonra bu cümleyi 
Milli Mücadele günlerinde de Türk Yunan işgalinden olur. 24 Eylül’de İngilizler 
ama muhteşem bir tarihçesi var. 
aklımdan bile geçirmedim. 
milletinin özgürlük aşkına inanmayan, önce Çorlu’da tarafından Romanya’ya 
Bir süre önce Selmin Günyüzü 
Atatürk’ün gelmesini bekleyenler 
kendi gücüyle bağımsızlığını kendisine yapılan gönderilir. Çünkü Molla 
İzmir’deki sosyoekonomik niçin büyük Atatürk’ü örnek 
kazanacağına güven duymayanlar müftülük önerisini, yetim mallarını zimmetine 
yönden handikaplı semtlerdeki alan birer küçük Atatürk 
vardı. Emperyalizmin işbirlikçileriydi “Ben Yunanım. geçirmiştir. 
çocuklardan bir klasik müzik olmaya çalışmıyorlar? Aslında 
bunlar. Yazının konusu onlar olacak... Türklerin zulmü Molla çoraptaki ilk 
orkestrası kurmaya karar veriyor. geleneklerimiz buna uygundur. 
Acaba Büyük Taarruz ile Türk milleti altında müftü söküktür, gerisi hızla 
İzmir’in güzel insanları başlangıç Bazı ülkelerin masallarında beyaz 
zafere yürürken ve emperyalizmi olmam” diyerek gelir. Türk istihbaratının 
için 20 keman alıp hibe ediyorlar. atlı prens gelip yarı baygın kızı 
masaya oturturken onlar ne yaptılar? reddeden, belirlediğine göre eylül 
Selmin Günyüzü orkestrayı 
kurtarır. Türk halk masallarında 
Son söyleyeceğimizi önden söyleyelim. işgalden sonra ayında İngiliz elçiliğine 
büyütüyor. Şu an Can Hastaneleri ise beyaz atlı prens motifi yoktur, 
Kaçtılar. Aslında kaçışlar çok önceden Yunanın Tekirdağ 150-160 işbirlikçi sığınır. 
orkestranın sponsorluğunu Dede Korkut Destanı’ndan 
başlar. 1921 Ankara İtilafnamesi ile müftülüğüne İngilizler de onları 
üstlenmiş bulunuyor. Bu öğrendiğimize göre Türk 
Fransa işgal bölgelerini boşalttığında “evet” diyen, Taşkışla’ya yerleştirir. 
hastanenin yönetim kurulu kadınının kendisi ata binerdi, 
Fransız işbirlikçileri Adana’yı, Antep’i, Kral Konstantin’e Ali Kemal’in linç edildiği 
başkanı olan Dr. Muzaffer yiğitti.     
Maraş’ı terk eder. Ümit dergisini çıkaran hitaben haberinin İstanbul’a 
Keskiner bu orkestrayı niçin Ülkeyi kurtarsın diye bir 
said m olla yargılanıyor. 
Tarık Mümtaz ve Bolu mutasarrıfı “Duaname” kaleme ulaşmasıyla panik artar. 
desteklediklerini bana gözleri Atatürk bekleyenlerin yanı sıra 
Güleryüz, 24 ağustos 1922
Osman Nuri gibi sahipleri iktidardan alan Hafız Ahmet Taşkışla’nın misafirleri çoğalır. 
yaşararak anlattı. Söylediğine bu ülkede karınca kararınca bir 
düşünce maması kesilenler gibi. de Edirne valiliği sırasında Sivas Ülkesine ihanet edip kendi ülkesinde 
göre bire bir değilse bile bu şeyler yapan çok kadın, çok 
Başkomutan Mustafa Kemal son hızla Kongresi’ne temsilci göndertmeyen, İngilizlere misafir olanlar yine 
orkestradaki çocuklar ona Ruhi erkek var. Selmin Günyüzü 
taarruza hazırlanırken İstanbul’daki ödül olarak İstanbul’a belediye başkanı İngilizlerin hazırladığı gemilerle 8 
Su’nun yaşamını hatırlatıyormuş. ve Dr. Muzaffer Keskiner 
işbirlikçiler de çare aramaya başlar. yapılan, yolsuzluk yapıp görevden Kasım’dan 20 Kasım’a kadar kaçırılıp 
“Bu orkestradan da bunlardan sadece 
Üç kafadar 22 Haziran 1922 günü alınınca İngiliz Muhipleri Cemiyeti dünyanın dört bir yanındaki limanlara 
niçin birkaç Ruhi ikisi. Onların yanı sıra 
toplanıp Lordlar Kamarası’na muhtıra ile çalışan Salim de Yunanla kaçanlar bırakılır. 
Su çıkmasın?” dedi. çocuklara, kadınlara 
sunar. Kimdir bunlar? İlki, Darülfünun arasındadır. Afyonkarahisar’da Onlar sürgünde de “muazzam” 
Çıkabilirdi. eğitim vererek, 
öğrencilerine “Hâlâ İstanbul’da Yunanların mutasarrıflığını üstlenen olarak tanımladıkları devletlere hizmet 
Ruhi Su, Van beceri kazandırarak 
oturabiliyorsanız bunu düvel-i Sabit ile Kütahya’da mutasarrıflık ederler. Kemalist Türkiye’yi yıkmak 
doğumlu bir Kurtuluş Cumhur
iyetin ışığını 
muazzamanın âlem-i İslama karşı yapan Hoca Rasihzade İbrahim de için birbirlerini bile dolandırmaktan 
Savaşı çocuğudur. devam ettirmeye 
hürmetine borçlusunuz” diyen Rıza Yunana sığınıp kaçar.  çekinmezler. Ve yine onlar Mustafa 
Annesini, babasını çok çalışan çok aydınımız 
Tevfik’tir. İkincisi Hürriyet ve İtilaf İzmir neşe içinde ordusunu Kemal’e suikast planları kurarak uyuyup, 
küçükken kaybetmiş, var. Bunlarla ilgili 
başkanı olarak ülkenin dört bir yanına kucaklarken işbirlikçilerin son rüyalarında koltuklarında yeniden 
yetimhanede büyümüş. bir televizyon 
Pro. Df r. 
millici düşmanı parti üyelerini gönderip çırpınışları yankılanır İstanbul’da... oturduklarını görürken Kemalist Türkiye 
Cumhuriyetin dizisi yapılabilir ve 
Üst Ün 
kara propaganda yaptıran Miralay Sadık Miralay Sadık’ın telaşı adamlarını Cumhuriyeti onları bile utandıracak 
ilk yıllarında diziye “Türkiye’nin 
Deö n
ve üçüncüsü vakıflardan sorumlu olduğu korumaktır. Onlardan biri Feraizci devrimlere imza atar. Son söz değil, 
Mustafa Kemal Çalıkuşları” adı 
dönemde sorumsuzluklarıyla anılan Hamdi Hoca’dır. İtilaf yüksek ruhumu kemiren bir sorum var! Acaba 
yetimhanelerdeki 
verilebilir. Feride’nin 
Vasfi Hoca’dır. Sundukları muhtırada komiserlerine başvurur, “Millicilerden İngilizler Damat Ferit’in verdiği aklı 
çocuklardan yetenekli olanların neşesi, enerjisi, Cumhuriyet 
barışın “asi” olan Ankara ile değil kurtarın bu adamı” der. Kimdir Hamdi tutmuş mudur?
klasik müziğe yönlendirilmesini öğretmenlerinin bir zamanlardaki 
“hakiki meşrutiyetperver fırka” ile yani Hoca? Bursa’da Yunan işgali sırasında 
istemiş. Bu çocuklar arasında heyecanları henüz bitmemiştir.  
Hürriyet ve İtilaf ile yapılmasını isterler. parti müfettişliği yaparken Müslüman 
Ruhi Su da varmış. Söz konusu heyecanın en 
Kaynakça: 
7 Temmuz günü İzmirli Hafız İsmail’in kızların Yunan askerleriyle evlenmesinin 
Bugün internete baktığımızda parlak ışıklarından birisi dağ 
Tarık Zafer Tunaya-Türkiye’de Siyasal Partiler İkinci 
de içinde olduğu parti üyeleri ise İslam dinine uygun olduğuna ilişkin 
Ruhi Su için “türkücü” deniliyor. köylerinden topladığı kız 
Meşrutiyet Dönemi, C. II, İletişim Yayınları, İstanbul, 
Serkldoryan’da Damat Ferit şerefine çay fetva veren adamdır. 1999.
Türkücü olmak onur vericidir çocuklarını yatılı bölge okullarına 
Kâzım İsmail Gürkan-Darülfünun Grevi, Harman 
taşıyan Avar öğretmendi. O ziyafeti verirler. Ardından barış sonunda İstanbul’da saray bendeleri, asker-
ancak Ruhi Su hayatı boyunca 
Yayınları, İstanbul 1971.
türkü de söyleyen bir opera ve ona benzer şekilde Köy ülkenin kendilerine teslim edilmesini sivil bürokratlar, gazeteciler, devlet 
Şaduman Halıcı-Ethem, E yayınları İstanbul 2016.
sanatçısı olmuştu. O bir bastı. Enstitüleri inancını taşıyan İtilaf Devletleri’nden isteme kararı adamları köşklerde, kulüplerde toplanıp Şaduman Halıcı-Milli Mücadele Döneminin 
İşbirlikçileri Yüzellilik Gazeteciler, Cumhuriyet 
Bazıları İhsan Ekber’i de çok öğretmenimiz var bugün. alırlar, isterler de. çare aramaya koyulur. Hep aynı soruyu 
Yayınları, İstanbul, 2021.
sadece türkücü sanır ancak o da Binlercesinden sadece iki tanesini Aynı günlerde işbirlikçi polisler sorarlar: “Ne yapacağız?” Mihran Efendi 
Osmanlı Sarayının Son Günleri-Yeni Sabah, Tefrika 
Kerkük türkülerini muhteşem hatırlatmak istiyorum. işkenceyle meşguldür. İstanbul Siyasi Peyam-ı Sabah’ın isminden Peyam’ı, No: 16/18, 3/5 Nisan 1950, s. 4.
söylemenin yanı sıra yurtiçinde Tatvan’ın Yoncabaşı köyünde 
ve dışında operalar söyleyen bir sosyal bilgiler öğretmeni 
berrin kara Den iz
 
tenordur. Ekber, gençken annesi Mihraç Kulu, Japonya’ya 
ve babası tarafından Kerkük’ten gitmek için üç yıldır para berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr
v Solo Botter: Komet
Ankara’ya mühendis olması biriktiriyormuş. Öğrencilerinin 
asa Botter’de Levent Çalıkoğlu 
için gönderilmiş. Ona “Sesin hiç sinema görmediklerini 
Cküratörlüğünde yapılan “Botter 
Kültür rotası
güzel konservatuvara gitsene” anlayınca biriktirdiği parayı 
Sergileri” serisinin üçüncüsü olan 
demişler, o da “Konservatuvar onları şehre sinemaya 
Konserden tiyatroya, sinemadan sergiye 
“Solo Botter:Komet” sergisi ziyarete 
ne” diye sormuş. Ertesi gün götürmek için harcamış. 
kültür sanat dünyasında bu hafta 
açıldı. 2022’de yaşamını yitiren 
konservatuvara gitmiş, sınavların Kaymakanlığın ve MEB’in 
Komet’in 60’lı yıllardaki erken dönem eserlerinden “alto modern” 
öne çıkan etkinlikler…
bittiğini öğrenmiş, sesinin güzel desteğiyle 16 köy okulundan 
adını verdiği beyaz fonlu kavramsal minimalist resimlerine uzanan 
olduğunu belirtmiş, bir Napoliten 600 öğrenciyi hayatlarında ilk 
v 34. Akbank Caz Festivali özel bir seçki sunan sergi ücretsiz olarak ziyaret edilebilir.
söylemesini istemişler, o da kez sinemaya götürmüş. Filmin 
Napoliten bilmediğini söyleyip adı Japonya’da batan gemimizi 
başlıyor
bir Kerkük türküsü okumuş. Onu konu alan “Ertuğrul 1890” idi. v Charlie Cunningham
ürkiye’nin en uzun soluklu festivallerinden 
özel yönetmelikle konservatuvara Öğretmenimizin öğrencilere 
ndie folk müziğin öne çıkan 
TAkbank Caz Festivali, bu yıl 28 Eylül-13 Ekim 
kaydetmişler.    birer patlamış mısır da aldığı 
Iisimlerinden İngiliz şarkıcı ve 
arasında yapılacak. 34 konsere ev sahipliği yapacak 
Ruhi Su ve İhsan Ekber söylenmektedir. 
gitarist Charlie Cunningham, 25 
olan festivalde Kurt Elling, Brad Mehldau, Burhan 
Bu konuda ikinci çalıkuşumuz 
örnekleri daha niceleri gibi 
Ekim’de IF Performance Hall 
Öçal, Jamaaladeen Tacuma, Antonio Sánchez ve 
Diyarbakır’ın Hani ilçesinde 
Atatürk’ün öngörüsüyle, 
Beşiktaş’ta müzikseverlerle buluşacak.
dörtlüsü, Kahil El’Zabar, Harold López-Nussa 
Cumhuriyetin getirisiyle vurmalı sazlar orkestrası 
ve daha birçok isim yer alıyor. Festival, Kenan 
ortaya çıkmıştır. Bu ülke kuran bir öğretmenimiz. 
v Aşk Biter mi?
Doğulu’nun açılış konseri ile başlayacak.
Kurtuluş Savaşı’ndan yeni Öğretmenimiz kurduğu 
çıkmıştı üstelik Osmanlı’nın orkestraya “Hanimiş” adını 
erhat Yiğit’in yazdığı, yönetmenliğini Işıl 
v BaBa ZuLa
borçlarını da üstlenmişti. Böyle vermişti. (Bu öğretmenimizin 
SKasapoğlu’nun üstlendiği, yıllar sonra karşılaşan iki 
bir dönemde Mustafa Kemal adını hatırlamıyorum, 
ürkiye’de psikedelik müziğin en uzun 
eski sevgilinin geçmişleri ile hesaplaşırken sorularına 
internette de yok adı. Bilenlerin 
yetenekli gençlerimizi okumaları 
Tgeçmişe sahip topluluklarından BaBa 
yanıt aradığı “Aşk Biter mi?” tiyatroseverlerle buluşuyor. 
Cumhuriyet Pazar Eki’ne 
için Avrupa’ya göndermişti. 
ZuLa, bu akşam Kalamış Atatürk Parkı’nda 
Kerem Alışık ve Evrim Alasya’nın başrollerinin 
Ülkelerinden ayrılırken onlara bildirmelerini rica ediyorum.)
müzikseverlerle buluşuyor.
paylaştığı oyun, 27 Eylül’de Zorlu PSM’de.
“Sizleri birer kıvılcım olarak Cumhuriyetin, Aydınlanmanın 
gönderiyorum, alevler olarak ışığını yaymak için uğraşan, 
 
geri dönmelisiniz” diye telgraf devletten, belediyeden İmtiyaz Sahibi: 
 
n Yayın Koordinatörü Reklam Yönetimi: Yenigün Baskı: İleri Basım Mat. 
22 EYLüL 2024 SAYI: 1798
CUMHURİYET VAKFI adına Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık 
Amb. Reklam Tanıtım Yay. 
çekmişti. Aynı zamanda beklemeden gayret eden dENİz üLKüTEKİN
AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. 
ALEV COŞKUN
n Sayfa Tasarım 
Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul 
Yenibosna Mah. 29 Ekim 
yetimhanedeki çocukları da klasik tüm öğretmenlerimizin, 
Genel Yayın Yönetmeni
Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Cad. No:11A/41 Bahçelievler 
EMİNE BİLGET
aydınlarımızın ellerinden Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: 
müziğe yönlendiriyordu. Kısacası MİNE EsEN İstanbul dağıtım: Turkuvaz 
n Reklam Genel Müdürü 
reklam@cumhuriyet.com.tr Dağıtım Pazarlama A.Ş. 
Sorumlu Müdür
öpüyorum.
bilimde ve sanatta ülkenin pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr EsRA BOzOK Uets: 25999-15079-37611
Yaygın süreli yayın
AsLAN YILdIz
Pr Üa Şı
km
lü
            
    
