Katalog
                    Yayınlar
                
                - Anneler Günü
 - Atatürk Kitapları
 - Babalar Günü
 - Bilgisayar
 - Bilim Teknik
 - Cumhuriyet
 - Cumhuriyet 19 Mayıs
 - Cumhuriyet 23 Nisan
 - Cumhuriyet Akademi
 - Cumhuriyet Akdeniz
 - Cumhuriyet Alışveriş
 - Cumhuriyet Almanya
 - Cumhuriyet Anadolu
 - Cumhuriyet Ankara
 - Cumhuriyet Büyük Taaruz
 - Cumhuriyet Cumartesi
 - Cumhuriyet Çevre
 - Cumhuriyet Ege
 - Cumhuriyet Eğitim
 - Cumhuriyet Emlak
 - Cumhuriyet Enerji
 - Cumhuriyet Festival
 - Cumhuriyet Gezi
 - Cumhuriyet Gurme
 - Cumhuriyet Haftasonu
 - Cumhuriyet İzmir
 - Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
 - Cumhuriyet Marmara
 - Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
 - Cumhuriyet Oto
 - Cumhuriyet Özel Ekler
 - Cumhuriyet Pazar
 - Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
 - Cumhuriyet Sokak
 - Cumhuriyet Spor
 - Cumhuriyet Strateji
 - Cumhuriyet Tarım
 - Cumhuriyet Yılbaşı
 - Çerçeve Eki
 - Çocuk Kitap
 - Dergi Eki
 - Ekonomi Eki
 - Eskişehir
 - Evleniyoruz
 - Güney Dogu
 - Kitap Eki
 - Özel Ekler
 - Özel Okullar
 - Sevgililer Günü
 - Siyaset Eki
 - Sürdürülebilir yaşam
 - Turizm Eki
 - Yerel Yönetimler
 
                        Yıllar
                    
                    
                
                    Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
                    Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
                    Sayfayı Satın Almak İstiyorum
                
            
                15  2lye 024
2
TÜDAV Başkanı Öztürk deniz çayırlarının önemini anlattı
Editörd En
atı 
dünyasında 
Sualtındaki 
şöyle bir 
görüş vardır: 
B
İnsanın 
kendisiyle baş başa 
kalabildiği alan ve 
zamanı bulması, 
oksijen deposu
medeniyetin gelişim 
ivmesini daha önce 
görülmemiş biçimde 
Toplumsal bilinçsizlik, duyarsız kamu 
artırdığı düşünülür. Bir dönem 
yönetimi ve sanayi atıkları sonucu can Marmara’da 
Bence de pek haksız 
çıkan kırlangıç 
sayılmayacak bir 
çekişir duruma gelen Marmara Denizi 
balıkları ile 
düşünce. Yalnız kalan 
fotoğraf.
için umut onlar.
insan dışarıdan bir 
etki altında kalmadan 
üsilaj sorunu ile ne kadar kötü 
düşünmeye başlar. 
durumda olduğu ortaya çıkan 
Dolayısıyla fikirleri 
Marmara Denizi sayısız deniz 
tektipleşmeden kurtulur 
canlısıyla birlikte can çekişiyor. Öte 
ve özgün bir yapı kazanır.
Myandan Marmara’yı kurtarmak için 
HHH
yapılan çalışmalar da sürüyor. Türkiye İş Bankası 
Bu özgünlük fark 
işbirliğiyle yaşama geçirdikleri “Denizlerin Geleceği: 
yaratan ve gelişmeyi 
Deniz Çayırları” projesi 
sağlayan anahtardır. 
ile önemli bir adım 
Aynı zamanda düzen ve 
Dairese L 
atan Türk Deniz 
geleneği sorgulamayı ve 
FLora
Araştırmaları Vakfı 
kurcalamayı gerektirir 
(TÜDAV) Başkanı 
ki bu da yalnız başına 
Prof. Dr. Bayram 
kalmaktan korkan 
Öztürk ile deniz 
kalabalıkları ürkütür.
çayırlarının 
Denizlerimizi 
Çünkü düzeni, 
yararlarını 
korumak 
gelenekleri gözardı 
konuştuk.
dünyamızın 
ederek sorgulayabilmek 
‘Hâlâ deniz 
u Okurlarımıza 
ekolojik dengesi 
biraz da düzenin dışından 
kısaca 
için büyük bir önem 
ayÇa 
bakmayı yani aslında 
kendinizden söz 
taşıyor. Biz insanlar 
ceyLaN
düzenin dışında olmayı 
ülkesi değiliz’
edebilir misiniz?
gibi denizlerimizin de 
gerektirir.
15 yaşında 
oksijene ihtiyacı var. 
Ancak bu dışlanmışlık 
ayca_ceylan
usizce üç taraı dfl enizlerle çevrili olan 
Beykoz’da deniz 
Deniz çayırları denizlerin 
hali kimi zaman 
ülkemizde deniz bilinci ne durumda? 
kenarındaki denizcilik 
oksijen deposu, akciğerleri 
dışarıdan bakışı da bir 
Türkiye denizlerle çevrili bir yarımada 
ve su ürünleri meslek 
olarak konumlanıyor. 
hınçla biler. Bilenmişlik 
ama bir deniz ülkesi değil. Çok arzu 
lisesini dereceyle bitirdikten sonra kendimi 
Dediğiniz gibi geçen 
hali, Batı’dan Doğu’ya 
edilmesine karşın hâlâ bir bakanlık 
denizlerde buldum. Ege Üniversitesi’nde 
yıl İş Bankası ile 
gittikçe artar çünkü kurulamadı. Denizlerin korunması 
biyolojik oşinografi ve hidrobiyoloji 
yaşama geçirdiğimiz 
Doğu’da bireysel alan ve araştırılması konusunda ciddi 
eğitiminden sonra akademik yaşamım 
“Denizlerin 
planlamaların olması lazım. Denizlerini 
daha az, yalnızlık daha 
başladı ve 1999’da profesör unvanı 
Geleceği: Deniz 
araştırmayan ülkeler, iyi koruyamaz 
korkutucudur.
aldım. İstanbul Üniversitesi Su 
Çayırları”,  
ve sürdürülebilir olarak kullanamaz. 
HHH Bilimleri Fakültesi’nde deniz 
Marmara Denizi 
Bu nedenle deniz araştırmalarına ciddi 
20. yüzyılda Atatürk biyolojisi ana bilim dalı ve TÜDAV 
ekosisteminin 
kaynak ayrılmalı.
başkanı olarak çalışmaya devam 
önderliğinde Türkiye’nin 
korunması ve 
ediyorum.
kurulmasıyla İslam 
sürdürülebilirliği için 
dünyasına esin kaynağı 
çok önemli bir proje. 
u 1996 yılında bir grup deniz âşığı ile Türk 
ilk kez, 10 adet mapa ve şamandıra yerleştirdik. Deniz 
olan çağdaş düşüncelerin 
Marmara Denizi’nin 
Deniz Araştırmaları Vakfı’nı kurdunuz. Bu 
çayırlarının korunmasının yanı sıra sıcaklık ölçüm 
günümüze yaklaştıkça 
sağlığı için kritik 
düşünce nasıl ortaya çıktı?
cihazlarıyla iklim değişikliğini de izleyecek sistemler 
tökezler duruma gelmesi 
öneme sahip ve son kalan 
Sorunların büyüklüğünü ve üniversitedeki 
kurduk. Öte yandan Marmara Adası, Avşa Adası, 
de bir ölçüde bireysel 
“posidonia oceanica” deniz 
çalışmaların toplumsal düzlemde yetersizliğini 
Erdek merkez ve köylerinde toplam 20 okulda 4 binin 
alanların yeterince çayırlarının Marmara’da Erdek, Paşalimanı Adası’nda 
görünce denizlerin korunması için daha fazla 
üzerinde ilk ve ortaokul öğrencisine denizlerimiz 
oluşturulamamasıyla son haritalanması, üzerindeki atıkların temizlenmesi 
çaba sarf etmek gerektiğini düşünerek bir grup 
ve deniz çayırlarıyla ilgili verdiğimiz eğitimler gibi 
ve korunması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. 
ilgili olabilir. denizci, doğasever ve bilim insanıyla vakfı kurduk. 
kamuoyunu bilinçlendirme çalışmalarımıza okullarda 
Unutmamalıyız ki Marmara bir iç denizimiz, 
Belki de özünde Vakfımızın stratejik hedefleri araştırma, eğitim ve 
eğitimler, halk çalıştayları ve balıkçı toplantılarıyla 
Karadeniz için atlama taşı ve biyolojik koridor 
koruma. 26 yıldır çıkardığımız 70’i aşkın kitap, 
yalnızlığa ve ıssızlığa 
devam edeceğiz.
niteliğinde. Korunması şart. Günümüzde deniz çayırı 
İngilizce yayınlarımız, verdiğimiz eğitimler, 
karşı geliştirdiğimiz 
u İklim değişikliği ülkemizin deniz yaşamını nasıl etkiliyor?
ortam kalitesinin izlenmesi amacıyla Akdeniz’in en 
araştırmalarımız, “uluslararası atıf indeksleri”nde 
derin korku bu toprakları 
İklim değişikliği tüm dünya okyanus ve 
taranan İngilizce dergimiz bizi diğer sivil toplum önemli biyoindikatör türü olarak kabul ediliyor. Bu 
gelişmekten alıkoyar. 
denizlerini etkiliyor. Bizim çevremizde en çabuk 
kuruluşlarından farklı yapan öğeler. Biyolojik türün denizdeki varlığı su kalitesinin iyi, kirliliğin 
HHH
fark edilen “Karadeniz’in Akdenizleşmesi”, yani 
çeşitliliğin korunması konusunda evrensel ölçütlerde az olduğunu gösteriyor. 2023 yılında Erdek, Narlı 
Çünkü bilirsiniz 
ısınması ve buna bağlı olarak yeni deniz canlılarının 
bilgi üretmeyi ve kaynak kurum olmayı sürdürüyoruz. köyü ve Paşalimanı Adası’ndaki arazi çalışmalarında 
Doğu’nun ıssızlığı daha 
bu denize girmesi. Balon balıkları son ve iyi bir 
iki yeni “posidonia oceanica” deniz çayırı yatağı 
bir ıssız, sessizliği daha 
marmara’da umut var
örnek. Karadeniz ekosistemini çok zorlayacak 
bulduk ve sonuçlarını bilimsel dergilerde yayımladık. 
bir sessizdir. Hepinize iyi 
ve kırılganlığını artıracak bu yeni yabancı 
Bilindiği gibi bu çayırların son yayılım alanları 
u 1996’dan günümüze “Gökçeada Su Altı Deniz 
pazarlar.
Marmara adaları. Bu önemli bulgular Marmara türler balıkçılığımızı da etkileyecek. Bu arada 
Parkı”, “Gözüm Sende Karadeniz”, “İstanbul Boğazı 
Denizi’de oksijeni açısından hâlâ umut olduğunu 1000’i aşkın yabancı türün Akdeniz’de kaydının 
Çalışmaları” gibi birçok çalışma yaptınız. Son çalışmanız 
dE niz Ülk Üt Ekin
gösteriyor. Temmuz ayında ise projenin yeni yapıldığını da söylemeliyim. Merak edenler için 
ise Türkiye İş Bankası işbirliğiyle “Denizlerin Geleceği: 
deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr
aşamasına geçtik. Marmara Denizi ve İstanbul Roma’da FAO/GFCM’den çıkardığım kitap sadece 
Deniz Çayırları”. Deniz çayırlarının Marmara Denizi için 
önemi nedir? bu konuyu inceliyor.
Boğazı’na deniz çayırları örtüsünün başladığı yerlere 
Yüzyıllar öncesinden günümüze hatta yapay zekâ çalışmalarına ışık tutan büyük Türk filozofu Farabi’nin bilincinde bir yolculuğa ne dersiniz?
arabi’nin yaşamı boyunca 117 için de gereklidir. “Birbirine yardım eden 
eser kaleme aldığı söylenir. Bu insanların olduğu bir toplum mükemmel 
eserlerden yalnızca 25’i günümüze bir toplumdur” diyen Farabi sevginin 
Var mısın ki?
ulaşmıştır. Bilimleri tasnif ediş dönüştürücü olduğunun da altını çizer: “Sevgi 
Fbiçimi Avrupalı bilim insanları dönüştürücüdür, mutlak iyiliktir. Sevmeyi ve 
Bu deneylerin sonucunda havadaki 
tarafından da kabul edilmiştir. Ona göre 
sevilmeyi bilmeyen bunu bilemez.”
titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp 
bilimler fizik, matematik ve metafizik diye üçe 
buçuk olan kı Sım
çoğaldığını keşfedip büyük bir buluşa imza 
ayrılır. Tüm dünyada “ikinci 
Farabi’ye ilişkin yaptığı çalışmasında 
atmıştır. Farabi müzik aletlerinin yapımında 
öğretmen” diye anılır. Malum 
Mesut Topal oldukça ilgi çekici bir noktayı 
gerekli kuralları belirleyen kişidir. Kanun 
birinci öğretmen olarak kabul 
dikkatimize sunuyor. Yapay zekâ çalışmaları 
enstrümanının mucidi de odur. (**)
edilen kişi Aristoteles’tir.  
için yaşamsal önem taşıyan bulanık mantığın 
“İnsan bir şey yapmaya kendini 
Aristoteles’in anlaşılmasında 
köklerinin Farabi’ye dayandığını söylüyor. 
zorlamadıkça her zaman kolay olan ne ise o 
Farabi bir mihenk taşı 
Yaptığı açıklama özetle şöyle:
yönde hareket eder.” 
görevi görür. Bu konuda 
Aristoteles’e göre her şey iki noktadan 
İnsan denen varlığın baştan aşağı fiilden 
nasıl titiz çalıştığını şuradan 
ibarettir, bir şey ya vardır ya da yoktur. 
ibaret olduğu söyleyen filozofa göre kendi 
anlayabiliriz, “Aristo’nun 
ayşe acar
Ya olmuştur ya da olmamıştır. Peki ya 
hakikatimizin önünde engel olarak duran yine 
Kitabü’n Nefs” (De Anima) 
ara durum? Aristoteles’te ara durum 
bizizdir.
isimli eserinin bir nüshası 
yoktur. Farabi ise böyle bir netlikten söz 
“Var mısın ki yok olmaktan korkuyorsun?” 
üzerinde Farabi’nin el yazısıyla “Bu kitabı 
edemeyeceğimizi söylüyor. Onun mantığına 
Farabi’nin bu ifadesi onun insandan ne 
200 kere okudum” ibaresinin yazılı olduğu 
göre iki kesinlik arasında da bir nokta vardır. 
anladığını netleştirmemizi gerekli kılıyor. 
belirtilmektedir. (*)
Bu nokta “buçuk” olan kısımdır. İşte bulanık 
İnsan başlangıçta var bir varlık değildir. 
Farabi yalnızca Aristoteles’i anlaşılır 
mantığın bize söylediği şey tam olarak 
Kendini var etmesi, “insan” diye ortaya 
kılmamış Platon’un düşünce dünyasına da 
budur. 
koyması gereken bir varlıktır. 
derinlemesine nüfuz etmiş, iki büyük filozofu 
Türkistan’ın Farab kentinde dünyaya gelen 
Filozofa göre her bir varlığın yetkinliği 
birbiriyle ilişkiye sokup onları bir anlamda 
büyük Türk filozofu el-Farabi et-Türki’ye 
tersidir. Ona göre mutluluk, insanın kendisini 
onun türsel ayrımında aranmalıdır. Söz 
yeniden yapılandırmıştır.
derin saygılarımızla...
ve içerisinde yaşadığı evreni nedenleriyle 
konusu olan insan ise türsel ayrım denen şey 
SES d EnEyl Eri bilmeyi, başka bir tanımla felsefe yapmayı 
bizi “akıl” kavramına götürecektir. Aklın 
gerektirir. 
O hiç kuşkusuz büyük bir filozoftur ancak işlevi olan düşünme her ne kadar günümüz 
* Farabi, Yaşar Aydınlı, İsam Yayınları.
Felsefe yapmaktaki amaç salt bireysel bir 
en ilginç özelliklerinden biri müzikle olan postmodern dünyasında mutlu olmaya 
** Farabi, Var mısın ki, yok olmaktan korkuyorsun? 
ilişkisidir. Ses üzerine deneyler yapmıştır. engel kabul edilse de Farabi’de durum tam mutluluk için değildir. Erdemli toplum inşası Hazırlayan: Mesut Topal, Destek Yaynları.
lü
            
    
