Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 2lye 024
3
Bilardo, satranç,
Sepetteki
go, savaş
Dumlupınar’da düşmanı büyük bir taktiksel
çürük elma
beceri ile alt eden Mustafa Kemal strateji odaklı
oyunlarda çok başarılıydı.
ünya çağdaşlaştıkça,
ki gün önce 30 sağlamıştı.
uzaklıklar yakınlaşıp
Ağustos zafer
insanlar birbirini tanıdıkça
GO VE SAVAŞ
bayramıydı.
toplumlar arasında eski
Go, yeterince
Kutladık,
Dçatışmalar olmayacak,
yaygın olmasa da
İkutlu olsun.
barışçıl bir yaşam giderek yükselecek
çok önemli bir
Sonsuza kadar
diye düşünülürken yalnızca son birkaç
strateji oyunudur,
kutlamak mümkün
yıla bakarak durumun pek de öyle
oyuncu birkaç taşa
olsun.
olmadığını söylemek mümkün. Bilginin
odaklanmak yerine
Mustafa Kemal
Prof. Dr. yaygınlaştığını, bu nedenle yanlış
oyun sahasının
genç bir subayken
düşünce ve hareketlerin azalacağını
Üst Ün
tümünü algılamak
bilardoyu çok iyi
düşündüğümüz bu zamanlarda bile körü
Dökmen
zorundadır. Bilindiği
oynayan bir kişi
körüne itaat örneklerinin yok olmadığını
kadarıyla Atatürk
olarak tanınıyormuş.
söyleyebiliriz.
go oynamamıştı, ancak savaş “kral çıplak” masalı bize yaşamak için
Bugünkü 30 Ağustos yazımı
Bunun en tipik örneklerini ise tarikatlar
gerçekleri içine atıp uyum ve itaati tercih
alanının tümüne hatta savaş
bu bilgiden yola çıkarak
oluşturmaktadır. Tarikatlar, liderleri ve
etmenin önemini mi anlatıyor?
dışı bölgelere de odaklanma
hazırlamaya çalıştım.
ona yaşamları pahasına inanan kişilerin
konusunda muhteşemdi. “Hattı
Öncelikle şunu belirtmek
ruh halleri, davranışları ve motivasyon
müdahaleye kalkması ile olay trajikleşir.
müdafaa yoktur, sathı müdafaa
isterim ki hiçbir masa başı
unsurları özellikle 1950’lerden sonra daha
Gaddarlık ve aşağılamalar deneyi çığırından
vardır” sözü bu konudaki
oyunu savaş oyunuyla bire
dikkat çekici olmuştur. Çünkü kapalı devre
çıkarmıştır. Sonunda bir öğrencisi
öngörüsünü özetler bize.
bir benzerlik göstermez. Her
bir sistem içinde gerçekleşen eylemler
Zimbardo’yu çalışmayı durdurmaya ikna
Mustafa Kemal’in savaş
biri bazı açılardan savaşı
medyanın sayesinde herkesçe bilinir,
eder. Üstelik daha başlangıç üzerinden
alanının bütününe ve yanı
hatırlatır, gerçek savaş
görülür ve irdelenir duruma gelmiştir.
altı gün geçmiştir. İnsanlık rol bile olsa
sıra memleketin tümüne
ise çok daha fazla sayıda
Uyum ve itaatin hangi yollarla olduğu,
paylaşılmış çılgınlıkta sınır tanımamış ufak
odaklanması go oyununun
değişkene sahiptir. Ancak
yalnızca psikolojik bir durum mu olduğu
bir kıvılcımla neler yaşanacağı görülmüştür.
sınırlarını aşan bir strateji
bilardo, satranç, go ve benzeri
yoksa beyin kimyasında da
Zimbardo’nun bu deneyden
ustalığıdır. Onun bütüncül
zekâ oyunları birer strateji
değişimler içerip içermediği
çıkarımlarından biri ise “kötü
strateji ustalığı bununla da
oyunudur, bu oyunlarda
hâlâ incelenen ve tartışılan
sepet” teorisi olarak bilindi.
yaŞam
sınırlı değildir. O, savaşın tam
becerisi olan kişi insanları Bu yazıyı okumadan önce
konulardandır.
Buna göre birkaç çürük elma
ortasındayken memleketin
GÜnl ÜĞÜ
da tanıyorsa büyük ihtimalle
İnsan psikolojisinde
bütün sepeti mahvetmiyordu,
iki görseldeki çizgilere
savaş sonrası durumuna da
zafer kazanacaktır.
bunun temellerinden de yola
çürük bir sepet her türlü elmayı
odaklanmıştır. Birkaç örnek:
bakın ve hangilerinin
çıkılarak yapılan araştırmalar
çürütüyordu.
BİLARDO VE SAVAŞ
Gelibolu Savaşı sırasında
ise gerek uygulama şekilleri
aynı uzunlukta olduğuna
Bilardo oyununda her bir erin çok güzel bir yazıyla
ÜÇ ÇİzGİ
gerekse rahatsız edici ve
yanıt verin.
oyuncu belli kurallara göre dualar yazıp siperlere astığını
Bireylerin çevrelerindekilere
tartışmalı sonuçları ile halen
taşlarına vurarak onları görür. Bu er adı duyulmamış
anlamsız da olsa uyum sağlama
konuşulmaktadır.
masadaki deliklerden bir hat sanatçısıdır.
çabasına girebileceğini
Bunlardan en
geçirmeye çalışır. Bir vuruşta Gelibolu’nun güneşi Mustafa
Zimbardo’dan 20 yıl kadar önce
bilineni Philip
ö mÜr
bir taşınızı tek bir delikten Kemal on binlerin bir günde
Solomon Asch de bir deneyle
Zimbardo’nun
geçirebilirsiniz fakat bazen öldüğü o savaş ortamında bu
tanyel
göstermişti. Deney basittir, algı
Stanford
tek vuruşla iki hatta üç
yazıları görür, yazanı yanına
çalışması adı altında ayrı odalarda
Hapishane
taşınızı da geçirebilirsiniz.
çağırır, ona askerlikten muaf
tek tek oturan gönüllülere bir çift
Deneyi’dir.
Bilardo doğru geometrik
olduğunu evine dönmesini
kart verilir. Birinde tek bir çizgi
Çoğu öğrenci
hesaplama yapmayı, topa söyler, “Zaferden sonra bu
diğerinde ise farklı uzunluklarda üç çizgi
olan 24 gencin iki gruba
doğru noktadan belli bir ülkenin sana ihtiyacı olacak”
vardır. Bu üç çizgiden biri diğer karttaki
ayrılarak gardiyan ve mahkûm
hızla vurmayı gerektiren bir der. Henüz ortada zafer yoktur
tek çizgi ile aynı uzunluktadır. Soru şudur:
rollerini üstlendikleri deney
oyundur. Mustafa Kemal ancak o zaferden sonrasını
Hangi çizgi aynı uzunluktadır? Gönüllü
ilerleyen yıllarda bile pek çok
bilardoyu iyi oynadığına görmektedir.
katılımcıların hemen hemen tamamı bireysel
tartışma ve çıkarımı beraberinde
başlarda masum bir çalışma olarak
göre söz konusu geometrik Kurtuluş Savaşı sürerken
görüşmede doğru yanıtı verir.
getirmiştir.
gözüken stanford Hapishane
hesaplamayı doğru yaptığını, Öğretmenler Şurası’nı
Bir süre sonra gönüllüler birer birer,
Stanford Üniversitesi’nin bodrum katında
Deneyi insan doğasının çirkin
topa doğru noktadan, uygun toplatmış, arkeoloji kanununu
gönüllü sandıkları diğer yedi kişi ile aynı
hapishane gibi düzenlenen mekânda 7
yüzünü açığa çıkardı.
hızla vurduğunu düşünebiliriz. ve eski Ankara evlerinin
odaya alınır. Ancak bu yedi kişi proje
ila 14 gün arasında kalacak katılımcılar
Mustafa Kemal’in geometri korunması kanununu
çalışanıdır. Her biri kartlardaki kendi
dış müdahale olmaksızın izleneceklerdir.
becerisi çocukluğunda da çıkartmıştır. Bütün bunlar
buldukları sonucu yüksek sesle söyler.
Deneyimin gerçekçi olması için her tür
ortaya çıkmıştı. Selanik Askeri bir go ustasının sahanın
Gönüllüye en son sıra geldiğinde hepsinin
koşul hazırlanır. Hatta tutuklu rolünde
Rüştiyesi’nde matematik ve zamanın dışına çıkan
yanlış birer yanıt seçtiğini görür. Uyum
olacak gençleri gerçek polisler evlerinden
öğretmeni Üsküplü Mustafa geleceği de bugünün bir
sağlama adına gönüllü doğru bildiğini
alır, parmak izlerini ve fotoğraflarını alarak
Bey, “Sen de Mustafa’sın ben parçası olarak dikkate alan
içine atarak diğerleriyle aynı yanlış yanıtı
hapishaneye yerleştirir.
de Mustafa’yım, bu böyle önlemleridir. Mustafa Kemal
verir. Başka gönüllülere de aynı test
Askeri giysi giydirilen ve ellerine birer
olmayacak sana Kemal adını bir go oyuncusunun çok
uygulandığında üçte birinin bu yanlış yola
cop verilen gardiyan rolündeki gençlere
veriyorum, bundan sonra adın ötesindeydi.
girdiği gözlenir. Artık bir toplum içinden
de hiçbir şekilde şiddete izin verilmediği
Mustafa Kemal olsun” demişti.
dışlanmama isteği mi yoksa bildiğine
söylenir. Ancak mahkûmları sıkıştırmak,
KEŞKE
(Kemal, kâmil, olgun anlamına
inancını mı yitirme denebilir buna, bilinmez.
korkutmak, çaresiz hissettirmek ve
Bilardo, satranç dahil her
gelir.) Bu öğretmeni daha
Toplumlarda daha fazla bilgi, daha
aşağılamak serbesttir. Bir süre sonra
türlü masa oyununu sakıncalı,
sonra Mustafa Kemal’i bir alt
fazla empati, daha fazla sevgi beklenirken
dehşet verici durumlar yaşanmaya başlar.
günah kabul eden zihniyetler
sınıftaki öğrencilere matematik
ne yazık ki yanlışın peşinde gidişler
Gardiyanlar mahkûmları aşağılayıcı şekilde
vardır. Bunlardan birisine
öğretmekle görevlendirmişti.
hep olmuştur ve olacaktır. Bunun bazı
itaat etmeye zorlamakta, ağır egzersizler
göre satranç oynamamalıyız,
Mustafa Kemal matematikteki
topluluklarda çoğunluğu oluşturması bile
yaptırmakta, uyku ve yemekten mahrum
oynasak bile az oynamalıyız.
bu becerisini büyüdüğünde
artık şaşırtıcı değildir. Çünkü yalnızca
bırakmaktadır. Mahkûmlara isimleri ile
Bu düşünce dünya çapında
bilardoya daha sonra da savaş
yukarıdaki deneyler bile bize her gün
değil numaraları ile hitap ederek onları
satranç ustası çıkarmamızı
alanlarına aktarmıştır. Atatürk
sokakta yanımızdan geçen insanların
kimliksizleştirirler.
insanların toplumdan dışlanmamak
ve pozitif bilimlerde etkili
bilardoyu hayatı boyunca
uyum sağlamak adına aptallık seviyesinde
Bir grup mahkûmun gardiyanlara karşı
adına doğru bildiğini içine atması
olmamızı engeller. Bugün
bırakmamıştır, Çankaya’daki yanlışlara yönelebileceğini göstermektedir.
çıkması ve onların da yangın söndürücülerle
sadece psikolojik bir durum mu?
toplum tarafından yoğun
mütevazı köşkünde bilardo
şekilde desteklenmeseler
masası vardı.
de çok başarılı satranç
berrin kara Den iz
SATRANÇ VE SAVAŞ
oyuncularımız, ustalarımız
berrin.karadeniz@cumhuriyet.com.tr
Bilardo zekâya ve el var. Keşke Cumhuriyetin v Bodrum’da Türk filmleri
becerisine dayanır, satranç ise başındaki Aydınlanmacı
u yıl 12’ncisi düzenlenen Bodrum Türk Filmleri Haftası, Bodrum
yalnızca zekâyla kazanılır. düşünme ve akıl oyunlarına
Kültür rotası BSinema ve Kültür Derneği'nin ev sahipliğinde 30 Eylül-4
Satrançta kazanmanın yolu düşkünlük günümüzde de
Ekim’de sinemaseverleri ağırlayacak. 14 farklı mekânda sinema
mümkün olduğu kadar çok sürseydi.
Konserden tiyatroya, sinemadan sergiye
dünyasından isimlerin ve izleyicinin bir araya geleceği etkinlikte,
muhtemel hamleyi doğru Kurtuluş Savaşı’nı,
kültür sanat dünyasında bu hafta
Bodrum ve İstanköy (Kos) Adası’nda uluslararası izleyicili galalar,
olarak tahmin etmektir. Acemi satrancı, bilardoyu, tarihi
oyunculu katılımlı gösterimler, söyleşiler yapılacak.
öne çıkan etkinlikler...
oyuncu satrançta birkaç hamle ve daha ötesini bilen kişi
ötesini tahmin edebilir, usta kazandı. Bunların hiçbirisini
v Afife
v Chris Calvet
oyuncular ise en az 20, 30 bilmeyen, düşünme becerisi
hamle ötesini görebilirler. Usta ve ahlaki değerleri de düşük
stanbul’un işgal
sergisi İstanbul’da
bir satranç oyuncusu rakibine birisi ise “Kurtuluş Savaşı’nı
İaltında olduğu,
tuzak da hazırlayabilir. Tarihte keşke Yunanlar kazansaydı”
ransız görsel sanatçı Chris
kadınların sahneye
birçok komutan satranca ilgi dedi. Keşke bunu diyeni
FCalvet’in dünyaca ünlü
çıkmasının yasak olduğu bir dönemde, Afife
duymuştur. Timur’un büyük de bu ülke yeteri kadar
“Signes” serisi, 18 Eylül ile 12
Jale’nin bu yasağa karşı verdiği mücadeleyi
bir satranç ustası olduğu eğitebilmiş olsaydı.
Ekim arasında sanatseverlerle
anlatan “Afife” oyunu tiyatroseverlerle buluşuyor.
bilinmektedir. Atatürk de bir Keşkelerimiz bir yana ne
buluşuyor. Calvet’in özgün
Çok kültürlü bir tiyatro kumpanyasının sahne
satranç ustasıydı ve satrancın
mutlu ki bir Atatürk’ümüz tekniklerini, doğa ile insan
arkasında geçen olaylarla, Afife’nin sahneye
ülkede yaygınlaşmasını olmuştur ve yaşamaktadır. arasındaki derin bağı vurgulayan
çıkma arzusuyla başkaldırısının ele alındığı ve
sembollerle birleştirdiği eserleri, 42
Demet Evgar’ın başrolünü üstlendiği oyun, 15
Maslak’taki Gama Gallery’de...
Eylül’de Zorlu PSM’de.
İmtiyaz Sahibi:
1 EYLüL 2024 SAYI: 1795 n Yayın Koordinatörü
CUMHURİYET VAKFI adına v ‘Ayna’ prömiyerini yapıyor
v Duman
dENİz üLKüTEKİN
ALEV COŞKUN
n Sayfa Tasarım
Genel Yayın Yönetmeni ürk rock müziğine yön veren
EMİNE BİLGET ngiliz yazar Sam Holcroft’un ünlü oyunu “Ayna”, İlham
MİNE EsEN
Ttopluluklardan Duman, uzun bir
n Reklam Genel Müdürü
İYazar’ın yönetmenliğinde DasDas’ta sahnelenecek.
Sorumlu Müdür
pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr
EsRA BOzOK
AsLAN YILdIz aradan sonra şarkılarını sevenleriyle
Her şeyin değersizleştiği bir toplumda aşkın ve adaletin
Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve
Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ.
buluşturmaya devam ediyor. Topluluk,
arandığı oyunun kadrosunda Aytek Şayan, Barış Gönenen,
Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad.
Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel:
No:11A/41 Bahçelievler İstanbul dağıtım: Turkuvaz Dağıtım
(0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: reklam@ 8 Eylül Pazar günü Parkorman’da.
Begüm Akkaya ve Sarp Akkaya yer alıyor.
Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın
cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611
otanyel@yahoo.com
lü