Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
4 ş ub 2024
3
Güncel bilimsel makaleler, kediler ve insan ilişkisi üzerine ilginç sonuçlar ortaya koyuyor
yaŞam
Günlü Ğü
Kedileri seviyoruz...
Ömür
Tanyel
Ya onlar bizi?
nsanlığın kedi sevdasının geçmişi çok
eskiye dayanmaktadır. Kedilerin vahşi
doğadan koparak ne zaman evcilleştiği
sorusu ise pek çok tartışmayı
İberaberinde getirmiştir. Arkeolojik
araştırmaların buna ışık tutması zordur çünkü
vahşi kedi cinsleriyle sokak ya da evcil
kedilerin kemik yapıları arasında çok fark
yoktur. Kedi-insan ilişkisinin izleri bir yandan
sürülürken yeni yapılan bazı araştırmalarsa
sevimli dostlarımızın doğal ve vahşi kimliğine
ilişkin bazı gerçeklerle yüzleşmemizi sağlıyor.
Saygın Nature dergisinde yeni yayımlanan
bir araştırmaya göre kediler dünyanın en
başarılı ve istilacı canlıları arasında yer alıyor.
Çünkü beslenme alışkanlıklarına bakıldığında
l ouis Wein’in kedi çizimleri hastalığının ilerlemesiyle nahif ve şirinlikten koparak içindeki fırtınayı yansıtmaya başladı.
çok da seçici olmadıkları ve
yaşamak uğruna gözlerini
türleri için artık alarm zillerinin alevlendirdi. 1980-2023 yılları arasındaki
kararttıkları açıkça görülüyor.
çaldığını belirtiyorlar. verilerin analizi sonucunda kedi sahipleri
Kediler toplamda 981 kuş türü,
Kedilere olan hayranlık ve için şaşırtıcı ve mutsuz bir sonuç çıkmıştı.
463 sürüngen ve 431 memeli
evcilleştirme arzusuna ilişkin Buna göre kedilere maruz kalma ile kişide
yiyor. Bu canlılar, kedilerin
en eski izler bize çok da şizofreni ve benzeri bozukluklar gelişimi
mönüsünün yaklaşık yüzde
uzak olmayan bir coğrafyada arasında yüksek bir ilişki vardı. Çalışmanın
90’ını oluşturuyor. Ayrıca
tespit edildi. Kıbrıs’ta 1983 coğrafyadan bağımsız olması, kediyle temas,
119 böcek türü ve 57 amfibi
kedi ısırması ve tırmalaması gibi unsurları da
yılında arkeologların 8 bin
de kedilerin sofrasında yer
içine alması ise metodolojide ayrıntıların bile
yıl öncesinden bir kedi çene
alıyor. Bunların arasında türü
değerlendirildiğinin göstergesiydi.
kemiği bulması bu düşüncenin
yok olmak üzere olan canlılar
Sosyal medyada toplumumuzun
fitilini ateşledi. Çünkü gemilere
olması ise endişe verici.
nice coğrafyalara göre
vahşi kediler alınmayacağı
“l ouis Wain’in renkli Dünyası”
Örneğin, Yeni Zelanda’nın
Şizofreni öncesi dönemde l ouis Wain’in kedileri
kedileri baş tacı yaptığı
için insanların adaya yabani
filmi kedilerin ressamının çarpıcı
Stephens Island Rockwren’i bizlerden birileriydi.
açıktır. Market kasalarından
kedileri getirmesi pek olası
yaşamını başarıyla aktarıyor.
ve Yeni Zelanda bıldırcını
bilet turnikelerine, giyim
değildi. 2004 yılında yine karısını rahatlatmak için Wain eve siyah beyaz
ne kadar korunmak istenirse
mağazası raflarından lokanta
Kıbrıs’ta bir kedinin bilinçli bir kedi aldı ve Peter adını verdiler. Sonrasında
istensin kedilerin gazabından kurtulamıyor.
mutfaklarına kadar özgürce
yaptığı kedi çizimleri kısa sürede ünlü oldu
olarak bir insanla birlikte gömüldüğü
Öyle ki konu ülkede tartışmalara yol açtı ve
yerleşmeleri ve yaşamaları
daha eski bir alanın ortaya çıkarılması ile ama onun kedileri gözlük takıyor, iki ayağı
bir politikacı kedileri ortadan kaldırmak için
bunun göstergesidir. İstilacı
üzerinde yürüyor, alet kullanıyordu, mimiklere
evcilleştirme tarihi en az 1500 yıl daha geriye
kampanya başlattı. Yöntem olarak da çocukları
ve doğal katil ruhlarına
sahiptiler. 1886 yılında Illustrated London
itildi. Genetik analizlere göre tüm evcil
vahşi kedileri vurmaya teşvik eden yarışmalar
ve sahibini şizofreniye
News’in Noel eki olan “Bir Kedi Yavrusunun
kedilerin, bir Ortadoğu yaban kedisi olan ve
düzenleme fikri tartışmaları alevlendirdi.
davet etmelerine karşın
Noel Partisi” adlı anlatı çizimiyle üne
ismi “ormanın kedisi” anlamına gelen “felis
kediler insanın dostu (ve
kavuştu. 200’den fazla kedinin yer aldığı
Kedi Karantinası sylvestris”ten geldiği ortaya konuldu. Resim
bazılarının oyuncağı) olmayı
resmin çizimi Wain’in 11 gününü aldı ve
sanatının gelişmesi ile insan ile ilişkisi daha
Avustralya’da da kedilerin her yıl 300
sürdürecekler. Bize de artık
gazetenin tam iki sayfasında yer aldı. Bir
milyondan fazla hayvanı öldürdüğü tahmin net ortaya kondu. Hatta insan gibi görülmeye,
Kemal Burkay’ın dizeleriyle
süre işler iyi gitti ama karısının ölümü
ediliyor. Bu nedenle bazı bölgelerde kedi insan gibi resmedilmeye başladılar. Bu alanda
veda etmek düşüyor: “Bir
ile Wain’de değişimler başladı. Artık
karantinaları uygulaması tarihte en ünlü sanatçı ise şüphesiz İngiliz
kedim bile yok, anlıyor
başladı. Almanya’nın Louis Wain oldu. çizdiği kediler daha asabi gözükmeye
musun?, Hadi gülümse…”
güneybatısındaki başlamıştı. Kız kardeşlerinden birinin
Waın’in Kedileri
Walldorf kasabasında ölümü sonrası şizofreni tanısı ile
Wain, 1860 yılında Londra’da
ise nesli tehlike hastaneye yatırıldı. Hâlâ kedi çiziyordu
Kaynakça;
doğdu. 10 yaşına kadar fiziksel
altında olan tepeli
ama artık o neşeli, beyefendi,
• John J McGrath,
zayıflığından ötürü okula
tarla kuşlarının
sıcakkanlı kediler gitmişti.
Schizophrenia
başlayamadı. Eli çok fazla
üreme döneminde Kedilerin ressamı hastane
Bulletin, 2023;,
iş tutmayan ve aile parasıyla
kedilerin üç ay
odasında yaşamını yitirdiğinde
sbad168
geçinen Wain, Londra Sanat
evlerde kapalı
ardında bir kedi külliyatı ve
eski mısırlılar
• Christopher
Okulu’nda resim öğretmeni olarak
tutmaları emredildi.
şizofreninin izlerini bırakmıştı. kedileri tanrıça
A. Lepczyk,
çalışmaya başladı. Aralıklı olarak
Bastet ile
Kedi sevgisinin diğer
Nature
da gazetelere illüstrasyonlar çiziyordu. ilişkilendirdi ve
Kediler ve şizofreni
canlıların yaşamına tehdit
Communications
birçok sanat
24 yaşına geldiğinde Emily
Wain’in şizofreni tanısı
edici boyutunu görmezden
türünde onlara volume 14,
almanya'da, nesli tükenmekte
Richardson ile evlendi. Ne yazık
belki tesadüftü ama geçen
gelinmesine yol açtığını
saygı duyuldu ve
olan tepeli tarlakuşlarının üreme Article number:
ki Emily’e kısa süre sonra meme
söyleyen uzmanlar aylarda yayımlanan bilimsel
ölümsüzleştirildi.
döneminde kedilerin ev dışına
7809 (2023)
kanseri tanısı kondu. Sevgili
özellikle böcek ve kuş bir araştırma bu konuda tartışmaları
çıkarılması yasaklandı.
Son günlerin aranan bitkisi, şifa kaynağı karahindibanın bilmediğiniz bir özelliği daha var
im demiş bitkiler hareket iKi fotoğraf
edemez diye! Karşınızda uçuş
İlk fotoğrafta bitkinin sarı çiçeğini
rekoru kıran karahindiba
ve bitkiye çöpçatanlık yapan bir arı
Paraşütlü
tohumları…
görüyorsunuz. İkinci fotoğrafta ise başarılı
K Özellikle şifalı olmasıyla
bir şekilde tozlaşan bitkinin paraşüt
bilinen karahindiba çiçeğini tanımayan
şeklindeki meyvelerini... Bu meyveler
yok. ayrıca eminim hepiniz bir karahindiba
ufak tohumlar içeriyor ve papus denilen
bitkisinin pamuğa benzeyen meyvelerine
paraşüte benzer bir yapı sayesinde köşe
üefl miş ve havada uçuşan polen benzeri
tohumlar! bucak yayılıyorlar.
yapılara hayranlıkla bakmışsınızdır.
yakın zamanda edinburgh üniversitesi’nde
Baharın habercisi olan bu güzel bitkiler
yapılan bir araştırma bu paraşüt benzeri
hemen her yerde karşınıza çıkabilir. Gelelim
yapının işlevine ışık tutuyor. araştırmaya
onların alışılagelmedik yolculuk öykülerine.
göre tohumların bu kadar iyi uçmasının
nedeni onlara paraşüt formunu veren
yaklaşık 100 adet filament arasındaki
mesafe! Tohum havada uçuşurken
filamentler arasından geçen hava, bitkinin
üst kısmında halka şeklinde bir hava
Kaan kabarcığı oluşturuyor. Vorteks halkası olarak
adlandırılan bu düşük basınçlı hava akımı
mİKa
tohumun aerodinamiğini artırıyor ve havada
çok daha uzun süre asılı kalmasına olanak
veriyor.
Bilim insanları bu paraşüt benzeri yapının
ileride drone dizaynlarına esin vereceğini
düşünüyorlar çünkü bu yapı sayesinde uçuş
neredeyse enerji harcamadan mümkün.
Kaynakça
https://www.nature.com/articles/s41586-
018-0604-2
birdilimbilim
Bİr Dİl İm Bİl İm
otanyel@yahoo.com
at