Katalog

18 ŞUBAT 2024 3 Yeme bozukluğu ve aşırı kilolar tarihi bulgularda da karşımıza çıkıyor Safsatalar-II Bilimden dilimize kadar yaşamda yer etmiş İnsanlığın safsataları ortaya koymayı sürdürüyoruz. eçen hafta bir panolar çöpe gitti. felsefi terim Değerli siyasetçilerimizden olan safsatadan Demirel’in sözlerinden söz ettik, bazı günümüz sosyal medyasında obezite sınavı Gsafsata örnekleri sıkça söz ediliyor. Eğer sıraladık. Safsata bilimsel yakıştırma değilse bir Tarihten beri bizimle birlikte olmayan, yaşamdaki tanesi, “Ege bir Yunan gölü gerçeklerle bağdaşmayan, değildir, Ege bir Türk gölü gelen bir beden biçimi mi veriye dayanmayan düşünme de değildir, binaenaleyh Ege yoksa kapitalizmin artı değer şekillerine verilen isimdir. bir göl değildir” şeklinde. Bu konuda başka örneklere Burada sonuç doğrudur ancak ekonomisinin bedende yarattığı bakalım. mantıksal çıkarım yanlıştır. fazlalıklar mı? İşte obezitenin u Evrimi çürütme Bir dil hatası dolayısıyla bir antropojik kökenleri... safsatası: Kifayetsiz safsata vardır. Binaenaleyh, muhterislere, bir anlamda bundan ötürü demektir, vusturya’nın Willendorf bilgisi az fikri çok kişilere yukarıdaki kullanımı yanlıştır. kasabası çevresinde sadece siyaset alanında değil Bu kelime yerine “aslında” kazı yapan arkeologlar günlük yaşamda da sıkça veya ille de Osmanlıca bir buldukları taş devri rastlarız. Örneğin biyoloji kelime kullanmak isteniyorsa A döneminden bir objeye veya tıp eğitimi almamış olan, “bizatihi” demek gerekir. başlangıçta anlam veremediler. Oldukça uluslararası hakemli dergilerde u Dilde öküz altında kilolu bir kadını betimleyen figür pek evrimle ilgili yayımlanmış tek buzağı aramak: Son çok teoriyi de beraberinde getirdi. bir makale okumamış olan, günlerde sosyal medyada Yaklaşık 30 bin yıl önceye tarihlenen bu Ali Demirsoy’un evrimle şaka mı, gerçek mi olduğunu yapıt başlarda ilgili kitaplarından, Caner bilemediğim birtakım bir Tanrıça Taslaman’ın yazışmalar heykelciği din ile evrimin yaŞam görüyorum. Bazı olarak durumu vardı ancak bu bazen sağlıklı çelişmediğini veliler çocuklarının GÜnl ÜĞÜ düşünüldü. olmakla bile eşdeğer tutulabiliyordu. anlatan kitabından 1-A sınıfında olmasını Ekonomik Öyle ya, avcı- Tarım ve hayvancılığın 10 bin yıl önce habersiz bazı kişiler istemiyorlarmış, toplayıcı keşfi ile gıda döngüsünde dengesizlikler evrim görüşünü çünkü 1-A sınıfı, toplumda başladı. Yiyeceğe ulaşımın zorlaşması büyüme çürütmeye çalışırlar. “bira” şeklinde insanlar ancak yeni arayışları beraberinde getirdi. Bu konuda sık okunuyormuş, bu doyabildikleri Teknolojideki ilerlemeler sonrası 18. rastladığımız ifade yüzden çocukları kadarını etkisi yüzyılda gıda arzı yükseldi. Üretim ve şudur: bira içmeye teşvik bulurken Prof. Dr. dağıtımdaki artış ile özellikle İkinci “Efendim edebilirmiş. Bunca böylesi bir Bir yandan yaşlanan ve kilo Üst Ün Dünya Savaşı sonrası Avrupa ve ABD’de maymunlar ö mÜr yıllık öğrencilik şişmanlığın alan toplumlarda devletlerin insanlar obezite kavramıyla tanışmaya Dökm En evrimleşip insana yaşamımda ve veli tanyEl kalıcı yapıt sağlık giderlerini azaltma başladı. Diğer coğrafyalarda ise henüz dönüştülerse bu olduğum yıllarda haline getirilme arzusu bir yandan bireylerin trajedi devam ediyordu. Çin’de 1959- durumda ortalıkta maymun ben ve arkadaşlarım bu çabası anca fazla kilo ile içine düştükleri 1961 yılları arasında meydana gelen bir kalmamalıydı. Bu kadar kadar yaratıcı (!) olamadık. bu nedenle hastalık ve damgalanma kıtlık ve açlık felaketinde 30 milyon maymun nasıl yaşıyor? Demek Her şeyden önce 1-A’yı iki olabilirdi. Ancak zamanla bunun korkuları olayın artık kişinin ölmesi bunun bir örneğiydi. ki evrim yok.” Bu akıl yürütme nefeste telaffuz ederiz, yani altında yatan nedenler daha ete kemiğe “Willendorf Venüsü”nün şekli son derece amatörcedir, bir dedikten sonra kısa bir es büründürülmeye başlandı. Türkİye’de oBezİTe yüzde 17 faydacı tombulluğundan bilimsel verilere dayanmaz, veririz. Bira kelimesini ise Heykelciğe “Willendorf Venüsü” adı Şişmanlığın yerini obezite kavramına çok farklı yere geldiğini safsatadır, gerçeği çarpıtma tek nefeste söyleriz, arada es verilmişti. Bir süre sonra Avrupa’nın bırakması durumun artık bir hastalık gösteriyor. tüketim çılgınlığı anlamı taşır. Her şeyden yoktur. değişik yerlerinden de benzer ya da hastalık öncüsü olduğunun ve ekonomik talep ise belki önce çağdaş insanın ataları Öğrencilik yıllarımda buluntulara ilişkin raporlar geldi. habercisiydi. Hareketsizlik ve ihtiyaç de bu kısır döngünün göz basitçe maymunlar değildir, Hayat Tarih mecmuasını Obez heykelciklerin tümünün kadın ve fazlası gıdanın bedende yağ olarak ardı edilen bileşeni. yuval balıklara kadar geriye giden keyifle okurdum. Okuyucu bazılarının hamile olması, heykelciklerin birikimi başta diyabet olmak üzere noah Harari’nin “sapiens” bir süreç söz konusudur. köşesine mektup yazan birisi doğurganlığı veya güzelliği temsil ettiği kalp, damar ve böbrek hastalıklarının kitabında işaret ettiği gibi: Balıkların yüzgeçleri uzun “Ama kelimesi çok çirkin, teorilerine yol açmış dolayısıyla “Venüs” oluşumunu logaritmik bir biçimde “o bezite tüketim çılgınlığı süren bir evrim sonucu insan onun yerine fakat veya ancak teriminin benimsenmesi artırıyordu. Üzerinde için çifte zaferdir. İnsanlar parmaklarına dönüşmüştür.* diyelim” demişti. Ben çok sağlamıştır. Araştırmalar halen ne derece az yiyerek ekonomik Üstelik pek çok maymun türü düşündüğüm halde “ama”nın buzul dönemlerinin doğruyu gösterdiği daralmaya yol açmak içinde kuyruksuzlar da vardı, niçin çirkin olduğunu başlaması ile avcı-toplayıcı konusunda tartışmalar yerine çok fazla yiyip bunu kuyruksuzlar evrimleşince anlayamamıştım. Yıllar insanların ılıman yerlere olsa da beden-kitle engelliyor, sonrasında da kuyrukluların cümleden yok sonra “Yaşama Yerleşmek” göç ettiğini, orman ve endeksi (ağırlığın diyet ürünleri satın alarak olması gerekmiyordu. adlı kişisel gelişim kitabımı mağaralarda saklandığını metre cinsinden ekonomik büyümeye iki kat Evrim karşıtlarının yıllarca yayımladığımda, bir okuyucum, gösterdi. Genel anlamda boyun karesine katkıda bulunuyorlar”. savundukları bir başka “Hocam kitap güzel de yaşam arkeolojik kalıntılara bölünmesi) ideal görüş, “Ara basamaklar yerine hayat kelimesini bakıldığında buzul yapılara kiloyu işaret etmeye bulunmamıştır, demek ki evrim kullansanız, yaşam çirkin bir yakın bölgelerde daha obez etkisinin çok az olduğunun izlenmesi çalışan bir kavram yoktur” şeklindedir. Oysa kelime” dedi. Bunu duyar heykelcikler bulunması ise değişik arayışları beraberinde getirdi. olarak hayatımıza zaman içinde evrimdeki ara duymaz gençliğime gittim ve bunun aslında bir korunma Çeşitli tekniklerle yapılan kilo verme girmişti. ABD’li basamakların hemen tümü, ama kelimesini bazılarının niçin ve varlığını sürdürme ameliyatları gündeme girdi ancak yetişkinlerin yüzde Charles Dickens’in mr. tiktaalik dahil bulunmuştur.* çirkin bulduklarını anladım. içgüdüsü olabileceğini işlemin ve sonrasının getirdikleri 40’ından fazlasının, Pickwick karakteri ana (Bu arada şunu belirtmek Daha sonra araştırdığımda düşündürüyordu. çok da fazla sorgulanmadı. Yapılan bir çocuk ve gençlerin konusu olmasa da 19. yüzyılda isterim, internette yanlış amca, ansiklopedi, siklamen Buzulların erimesi ve obezite ile gelen sağlık araştırmada cerrahi ile kilo verenlerin neredeyse yüzde bilgiler de var, kaynakları çiçeği gibi kelimeleri kaba iklimin yumuşaması ile problemlerini tanımlıyordu. hem hoş olmayan fiziksel yan etkilerle 20’sinin obez olması doğrudan okumak gerekli. bulanlar olduğunu gördüm. heykelciklerdeki obezite hem de diyet ve egzersiz yerine alarm zillerinin Batıdan İnternette “İçimizdeki Balık”ın Burada kelimenin tam azalmaktaydı. Sonuçta ameliyatla kilo verme tercihleri nedeniyle çalmasını sağladı. Ülkemizde ise Sağlık tanıtımında insanın 35 milyar anlamıyla öküz altında buzağı daha dayanıklı olan doğurabilecek ve çevrelerinin sert yargılarıyla da baş etmek Bakanlığı’nın son verilerine göre yıllık evrim sürecinden söz arama söz konusudur. Bu tür sonrasında emzirebilecek kadınların bu zorunda kaldıkları ortaya kondu. obezite oranı yüzde 17. Daha trajik olan ediliyor. Evrenimiz 13.8 milyar kelimelere karşı çıkmak bir fiziksel yapıya sahip olabilmesi şartlar ise her 5 kadından biri obez. yaşında olduğuna göre bizim safsata olsa gerek. gereği önemli ve değerli bir unsurdu. Sağlık yanında estetik balık nasıl 35 milyar yaşında Söz konusu kelimeleri Durum, heykelciklere yansıtmaya kaygılar da işin içine oluyor?) ayıp sayan düşünce değecek kadar da kritikti. girince obezite ile mücadele u Dili yanlış kullanmak: yapısına psikoloji açısından 90’lı yılların sonundan Bazılarına göre Bir insanın dilini yanlış baktığımızda, bazı kişilerin itibaren artış göstermeye kullanması irili ufaklı sağlıklıydı bazı doğal isteklerini aşırı başladı. Egzersiz ve safsatalara, yanlış anlamalara Venüs heykelciklerinin yapılmasından bastırdıkları için ortaya bu hareketli yaşam her ne yol açabilir. Resmen sonra obezite kavramının gündeme türden tuhaf durumların kadar ilk ve en önemli öneri kaldırılmadığı halde dilimizde gelmesi yüzyılları aldı. Şişmanlık çıktığını söyleyebiliriz. Olaya olsa da bunun kilo kaybına ‘^’ işaretinin kaldırıldığı Anadolu Türkçesi açısından yolunda yaygın bir inanış baktığımızda ise “İşkilli tavuk var. Söz konusu işaret dingilder” demek mümkündür. 2010’lu yıllarda ilk çalışmaları yayımlanan ve diyabet tedavisi için kaldırılsaydı “Halam hâlâ aralıklı enjeksiyon yoluyla kullanılan ilaçların obezitede kullanımı İşkilli tavuk meselesi bir gelmedi” yazamazdık, “Halam milyarlarca dolarlık bir alanın kapısını açtı. zamanlar ilkokul kitaplarında hala gelmedi” yazmamız da vardı. Sesli harflerin sağına Galeati Yayıncılık gerekirdi. Yıllar önce bir banka birer sessiz harf getirilerek liste şapka işaretinin kaldırıldığını Hormonu taklit YENİ YENİ yapılmıştı. “Ab, Ac, Aç, Ad” zannederek tüm şubelerine, gibi... Ancak sıra “m” harfine “Karımızı müşterilerimizle gelince kitabın yazarı “Am” eden ilaçlar paylaşıyoruz” şeklinde yazamamış, “Ma” yazdıktan panolar gönderdi. Reklamı sonra ‘An, Ap, Ar … şeklinde errahi, diyet ve egzersiz üçgeninde aradıklarını hazırlayanlar kilit kelimeyi devam etmişti. bulamayanlar mucize bir zayıflama iksiri “kârımızı” şeklinde okuyorlardı Cpeşinde iken son yıllarda yeni bir molekül ancak vatandaşlar “karımızı” * Shubin, N. (2008). İçimizdeki grubu gündemi değiştirmeye başladı. Ortak özellikleri şeklinde okuyunca sıkıntı oldu, Balık. Çev. A. Yavuz. NTV Yayınları. sindirimi yavaşlatmak ve iştah bastırıcı bir hormon olan GLP-1’i taklit etmek olan ilaçlar tip 2 diyabet hastalığı için bulunmuştu ve aralıklı enjeksiyon İmtiyaz Sahibi: KARGO DAHİL 200 ¨ KARGO DAHİL 150 ¨ n Yayın Koordinatörü 18 ŞUBAT 2024 SAYI: 1767 yoluyla kullanılıyordu. İlgi o kadar fazla oldu ki yapı CUMHURİYET VAKFI adına dENİz üLKüTEKİN olarak benzer olan üç farklı ilaçtan ikisini üreten şirket ALEV COŞKUN n Sayfa Tasarım Genel Yayın Yönetmeni geçen yıl ekim sonunda yaklaşık 442 milyar dolarlık EMİNE BİLGET ¨ MİNE EsEN 350 n Reklam Genel Müdürü piyasa değerine ulaştı. Bu sayı, kendi ülkesinin Sorumlu Müdür EsRA BOzOK pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr AsLAN YILdIz GSYİH’sinden daha yüksekti. Ancak yan etkilerin göz +90 539 669 60 69 Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık ardı edilmesi, ilaç kesilmesi ile kiloların geri dönmeye Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 No:11A/41 Bahçelievler İstanbul dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: başlaması ve yüksek maliyet kullanımı sınırlayan Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın reklam@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611 durumlar olarak öne çıkmaktadır. otanyel@yahoo.com