Katalog

2 TEMMUZ 2023 6 İstanbul’un çarpık kentleşmesi içinde yalnız kalan tarihi apartmanlar geçmişten günümüze birçok öykü taşıyor artık evlerin ruhu kalmadı Sosyal medyada kent tarihçiliği alanında en çok ilgi çeken hesaplardan olan İstanbul Apartmanları’nın kurucusu Turan Farajova ile İstanbul’daki yapıların ruhuna bir yolculuk yaptık. stanbul Apartmanları, 2020 Eylül’ünde yani pandeminin tam ortasında ortaya çıkan bir sosyal medya platformu. İnsanların evlerine hapsolduğu, İkentle bağının koptuğu bir dönemde İstanbul’un kadim simgeleri olan yapılarını merceğine alıp onları kent tarihine eşleyen bu girişimin sahibi ise bir Azerbaycan Türkü, Turan Farajova. Gelin kendisini tanıyalım. u Akademik yaşamınız uluslararası ilişkiler ve inkılap tarihi alanlarında şekillendi ve devam ediyor. Ancak siz mimari odaklı bir alanda öne çıktınız. Mimariye ilginiz nasıl başladı? İstanbul Apartmanları platformu nasıl ortaya çıktı? Mimariye çocukluğumdan deniz beri merakım vardı. Bir ülkütekin dönem meslek seçimimde tubini eVi Albukrek evi Frej Apartmanı mimar olmayı da düşünmüştüm. Ancak yapıları tasarlamaktan çok onları seyretmeyi ve hikâyelerini araştırmayı sevdiğimi üniversite yıllarında fark ettim. Üniversiteyi Beyazıt’ta okuduğum için tarihi yarımadanın tüm mimari zenginliği bu sürecin şekillenmesinde ilk adımı oldu. Daha sonra 2014’te Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi bölümünde yüksek lisans yapmaya başlayınca İstanbul tarihi çalışmaları da yapmaya başladım. Bu çalışmalar, beraberinde mekân ve kent belleği çalışmalarını getirdi. İstanbul Apartmanları projesinin ilk hali de yine aynı yıl yapmaya başladığım bu akademik çalışmalarla ortaya çıktı, hesabın kendisi ise 2020 Eylül ayında bir pandemi projesi olarak başladı. Kapanmaları yaşadığımız dönemde insanların İstanbul hasretini gidermek ve kapanmaların verdiği psikolojik zorlukları bir nebze azaltmak amacıyla yola devam ettim. mimari insanI biçimlendirir u Mimarinin sırf kendi alanıyla ilişkili olmadığını ve sosyoloji, kitle psikolojisi, tarih alanlarını da kapsayan ve bunlardan aldığı referansları kent hızla artan nüfus, değişen demografik yapı yaşamına eklemleyen bir dal olduğunu biliyoruz. Cumhuriyet beraberinde kentsel bir yıkım getirmiş ve o Bu açıdan İstanbul Apartmanları çalışmanızın öncesi tarihten bugüne kadar ne yazık ki kontrol bir antropolojik öneminden de söz etmek gerek. Osmanlı ve daha sağlanamamıştır. Oldukça doğru bir noktaya değindiniz. İstanbul’da var olan Mimari, sırf yaşam alanlarını düzenlemez diğer medeniyetler, çağdaş u Az önce “mistik” dediniz. Ben de bundan söz Cumhuriyet mimarisi ve kente aynı zamanda kent belleğinin de en önemli etmek istiyordum. Özellikle Beyoğlu, Galata gibi yaşanan göç sonrası genişlemeyle semtlerdeki yapılar içerdikleri sembolizmle mistik unsurlarından biridir. Dolayısıyla kentlerin oluşan daha sıradan mimari yapılar. Bu üç bir havayı da beraberinde getirirler. En azından kimliği, kentte yaşayan insanların davranışları, dönemin oluşturduğu farklar hakkında neler söylence olarak böyle bir yaklaşım vardır. kente ziyarete gelen turistlerin profilleri dahil söyleyebilirsiniz? Şimdiki evlerin ruhu ne yazık ki kalmadı. birçok toplumsal konularla mimari iç içedir. Mimar Aslında üçten fazla da diyebiliriz, Roma- Eski evlere baktığımızda ise hangi olmayıp u Mimari kent yaşamı üzerinde fikir üretmesi, Bizans döneminin izlerini taşıyan İstanbul, malzemeyle yapılmış olursa olsun mistik bir mimarlık tarihi kamusal alan ve özel alan hakkında bedensel en mistik mimariye sahip. Sarnıçlar, su havası olduğunu, yaşanmışlıkları çehresine çalışmam başta oldukça zorunlulukları dayatması ile bir güç alanı. Bu kemerleri, Sultanahmet ve tarihi yarımada yansıttığını görebiliyor, hissedebiliyoruz. garipsenmiş olsa da işini elinden yüzden eril söylemin de baskın olduğu bir alan. Bu sınırları içinde kalan mabetler ve surlar kentin Albukrek Evi’nin mutlu aileye ev sahipliği gelenin en iyisi şeklinde yapmak alanda, hem de doğrudan akademik bir bağlantısı en gizemli tarafı. Osmanlı bu gizemli kenti, yapmasını binada geçirdiğiniz süre içinde olmayan bir kadın olarak kendinizi kabul ettirmek ötekileştirmeleri ortadan kaldırıyor. Türk mimarisinin geleneksel çizgileriyle bir içinizi kaplayan huzurdan anlayabilirsiniz. zor olmuştur diye düşünüyorum. Hesabı neredeyse tamamen anonim şekilde araya getirerek Doğu-Batı sentezini yaratmıştır. Frej Apartmanı’ndaki kederli yaşam kullanmamdan kaynaklı Son dönem Osmanlı mimarisi ise kentin Batılı hikâyelerini apartmanın cephesine bakarken olarak hesap yöneticisinin çehresini yaratarak geçmiş kimliğine zenginlik hissedebilirsiniz. En uç örnek ise Ayasofya’ya erkek olduğunu düşünenler katmıştır. Cumhuriyet sonrası mimari de yine bakınca Bizanslıların büyük aşk besledikleri oluyor zaman zaman. Bu da dediğiniz gibi kente 1950’lerde başlayan kentlerinin fethedilmesinden duydukları kederi bahsettiğiniz gibi mimarinin göçlere kadar dünyadaki mimari akımların takip görebilmek. Bu açıdan kadim eril bir meslek grubu edildiği, kent planlamasına kafa yoran kişilerin İstanbul’un ruhunu yansıtan bu olmasından kaynaklı. çalıştığı ve eserler ortaya koyduğu dönem. Bu yapıların korunması ve gelecek açıdan yine çağın getirisinin uygulandığını nesillere aktarılması en önemli u Bana göre İstanbul söylemek mümkün. Fakat sonrası gerçekten gündem konularından biri mimari anlamda üç farklı katman barındırıyor. oldukça katastrofik. Kontrolsüz kentleşme, olmalı. Glasxs’ten Sarı Gelin Galeati Yayıncılık 021’de Avrupa Müzik etiketiyle YENİ YENİ 2yayımladığı üçüncü albümü “Prenses Anksiyete” ile BBC’nin yılın en iyi albümleri listesinde yer alan Glasxs (Melis Uslu) Sarı Gelin türküsünün farklı bir yorumuyla dinleyicileriyle buluştu. Sanatçı, önümüzdeki aylarda piyasaya çıkması KARGO DAHİL 175 ¨ KARGO DAHİL 75 ¨ beklenen “cover” 2 KİTAP, KARGO DAHİL 250 ¨ YERİNE albümünde yer alacak şarkılardan ¨ olan Sarı Gelin’den kısa süre önce 221 de Kimseye Etmem Şikayet teklisini +90 539 669 60 69 paylaşmıştı. Glasxs’ın Sarı Gelin yorumu www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 tüm dijital platformlarda dinlenebilir. Apartman sakinleri u istanbul apartmanları, özellikle sizin inceleme alanınıza giren bölgelerdeki yapılar sırf mimarileri değil öyküleriyle de ilgi çekici. Aynı zamanda bu binalarda yaşamış ailelerin anlatıları da değerli diye düşünüyorum. Bu açıdan sizin en çok ilginizi çeken anlatılar hangileriydi? Benim en çok ilgimi çeken tubiniler, Frej Ailesi, Corpiler ve Albukrekler diyebilirim. Saydığım bu ailelerin her birinin karakteristik özellikleri birbirinden oldukça farklı.t üccar olan da var doktor olan da. Ancak hepsinin ortak noktası, evleriyle olan bağlarının güçlü olması ve duygu durumlarını yansıtan evlerde yaşamış olmaları. Fotoğraf: Vedat Arık