Katalog
                    Yayınlar
                
                - Anneler Günü
 - Atatürk Kitapları
 - Babalar Günü
 - Bilgisayar
 - Bilim Teknik
 - Cumhuriyet
 - Cumhuriyet 19 Mayıs
 - Cumhuriyet 23 Nisan
 - Cumhuriyet Akademi
 - Cumhuriyet Akdeniz
 - Cumhuriyet Alışveriş
 - Cumhuriyet Almanya
 - Cumhuriyet Anadolu
 - Cumhuriyet Ankara
 - Cumhuriyet Büyük Taaruz
 - Cumhuriyet Cumartesi
 - Cumhuriyet Çevre
 - Cumhuriyet Ege
 - Cumhuriyet Eğitim
 - Cumhuriyet Emlak
 - Cumhuriyet Enerji
 - Cumhuriyet Festival
 - Cumhuriyet Gezi
 - Cumhuriyet Gurme
 - Cumhuriyet Haftasonu
 - Cumhuriyet İzmir
 - Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
 - Cumhuriyet Marmara
 - Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
 - Cumhuriyet Oto
 - Cumhuriyet Özel Ekler
 - Cumhuriyet Pazar
 - Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
 - Cumhuriyet Sokak
 - Cumhuriyet Spor
 - Cumhuriyet Strateji
 - Cumhuriyet Tarım
 - Cumhuriyet Yılbaşı
 - Çerçeve Eki
 - Çocuk Kitap
 - Dergi Eki
 - Ekonomi Eki
 - Eskişehir
 - Evleniyoruz
 - Güney Dogu
 - Kitap Eki
 - Özel Ekler
 - Özel Okullar
 - Sevgililer Günü
 - Siyaset Eki
 - Sürdürülebilir yaşam
 - Turizm Eki
 - Yerel Yönetimler
 
                        Yıllar
                    
                    
                
                    Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
                    Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
                    Sayfayı Satın Almak İstiyorum
                
            
                25 HAZİRAN 2023
2
İhanet edenler kimlerdi ve neden affedildiler?
EditördEn
arklı mecralarda sıkça 
ifade edilen “toplumdaki 
kutuplaşma” sorununun en 
yüzellilikler ve 
önemli kaynaklarından birisi 
F
de sosyal medya. Genelde 
daha orta yolcu tutum izleyen geleneksel 
iletişim araçlarının tersine herkesin 
Şaduman Halıcı
düşüncesini “özgürce” açıklayabilmesine 
olanak tanıyan yeni medya araçları, sadumankaragozhalici@gmail.com
varlıklarıyla hemen her kurumu Af kanunu
dönüştürebilecek bir güç içeriyor.
Biraz araştırırsanız fark edeceksiniz 
ugün sizleri 85 yıl tartıştır. Yeni isimler önerildiğinde Atatürk’ü Selanik günlerine götürür, içini 
ki sosyal medyada herhangi bir alanda 
öncesine götüreceğim. Karesi milletvekili Hulusi Bey, çeker ve Fethi Okyar’a dönüp “Yüzellilikleri 
yayın yapan kişi veya kanallar o anda 
85 yıl önce bugünlerde “Sekiz okka etle gezmiş olsa affetmeyi düşünüyoruz, sen ne fikirdesin” diye 
ne konuşacaklarına bile izleyicilerinin 
Türk kamuoyu bir af arkasına bir kedi bile takılmaz sorar. Sonra Bayar’a dönerek “Hükümet de 
eğilimleriyle karar veriyor. Bu durum 
Bkanunu hazırlığı ile adamların” listeye alınmamasını benim gibi düşünmektedir değil mi, Bayar?” 
geleneksel medyaya özgü toplumu 
deyim yerindeyse hop oturup hop ister (TBMM GCZ, c. IV/446). der. Bayar, Ankara’ya döner dönmez af 
yönlendirme işlevini olanaksız kılmasa 
kalkar. Zira af kapsamına alınacak Tartışmaların sonunda 150 kişinin çalışmasını başlatır. Basın da çoktan sütunlarını 
da başka bir boyuta taşıyıp farklı 
olanlar Yüzellilikler’dir. ismi netleşir. Yer darlığından af haberleriyle doldurmaya yönelmiştir. 
yöntemlerin kullanılmasını gerektiriyor.
Yüzellilikler kimdir? listeye alınamayan ancak ülkeden Affın karşısında olan da vardır, yanında olan 
HHH
Milli Mücadele günlerinde kaçıp başka devletlerin hizmetine da. Meclis’te de durum farklı değildir. 29 
Ancak sosyal medyanın yarattığı 
Türk halkının bağımsızlık girenlerse Iskat Cetveli’ne Haziran’da görüşmeler başladığında Fikri 
kutuplaşma kendi için kullanıcı odaklı 
tutkusunu kavrayamayanlar, Mutlu (İçel), Ruşeni Barkın (Samsun), Vasfi 
yani vatandaşlıktan çıkarılacak 
başka bir tartışmayı da gündeme 
Türklerin kendi öz güçleri ile Raşit Seviğ (Sivas), Hakkı Ungan (Van) başta 
olanların yanına eklenir. 1 Haziran 
getiriyor. Anonim kullanıcılar ve gerçek 
vatanlarını emperyalistlerden olmak üzere pek çok milletvekili ihanetlerini, 
1924’te onaylanan Yüzellilikler 
kimlikleriyle sosyal medyada yer alanlar. 
kurtaracağına inanmayanlar, ülke dışından uzanıp Atatürk’ü öldürmeye 
Listesi, 10 başlıkta belirlenir. 
Gelecekte başlı başına ideolojik bir 
kurtuluşu İngiltere’nin, Fransa’nın, ABD’nin kalktıklarını söyleseler de af lehinde olurlar. 
Vahideddin’in beraberindekiler 8 kişidir. 
tartışmaya evirileceğini öngörmenin 
desteğinde görenler, görmekle kalmayıp onların Hele Mehmet Somer (Kütahya) affı abartılı 
Sevr Antlaşması’nı imzalayan ve Kuva-yı 
mümkün olduğu bu ayrım kısa süre sonra 
hükümet üyesi, bürokratı, polisi, gazetecisi şefkat ve merhamet dolu cümlelerle savunur. 
İnzibatiye’ye dahil olan kabine üyeleri altı, 
şu soruyu beraberinde getirecek: Sosyal 
ya da eli silahlı savaşçısı gibi davrananlardır. Onlara göre Türkiye artık güçlüdür, kimseden 
Sevr’i imzalayan Temsilciler Heyeti üç, Kuva-
medyada anonim olmak bir hak mı?
Emperyalistler işbirlikçilerini Lozan Barış korkusu yoktur. Gelenler 
yı İnzibâtiye’ye dahil olanlar 
Bu mecralarda giderek yükselen linç 
Konferansı görüşmelerinde genel rahat duracaktır. Af karşıtları 
yedi, Mülkiye 
akımında kurban konumunda olan pek 
af kapsamı içine alıp kurtarmak da görüşlerini açıklar; Sırrı 
ve Askeriye’den 
çok kişi aynı eleştiriyi seslendiriyor: 
için mücadele vermiştir. Ama İçöz (Yozgat) kişisel olarak 
olanlar 32, Ethem ve 
“Sıkıysa gerçek kimliğinle yazsana!” 
İsmet Paşa “vatanlarına hayınlık affedemeyeceğini söyler. Ali 
yandaşları 9, Çerkes 
Bu kişiler ve daha birçoğu kullanıcıların 
edenlerden” 150’sini af kapsamı Şevket Öndersev (Gümüşhane) 
Kongresi’ne temsilci 
vatandaşlık bilgileriyle sosyal medya 
dışında tutmayı başarmıştır. 150 Mehmet Somer’e tepki gösterir, 
olarak katılanlar 
ortamlarına kayıt olmasının zorunlu 
sayısı da öylesine belirlenmemiştir. “Bunları mebus yapacaksın 
18, polisler 13, 
tutulması gerektiğinı savunuyor. Başlıca 
“Hayınlık” edenler daha TBMM galiba!” der. Son sözü Adalet 
gazeteciler 13 kişidir. 
gerekçe de hakaret, küfür gibi durumların 
bile yokken Sivas’ta temsilciler Bakanı Şükrü Saracoğlu 
“Diğer kişiler” 
herkesin açık kimliğiyle yer aldığı bir 
kurulu görüşmelerinde dile alır. Yasa tasarısının yersiz 
başlığı altında çoğu 
ortamda olamayacağı, olsa bile hukuki 
getirilmiştir. Dillendiren de bir gururla af getirmediğini, 
ayaklanmaların 
takibinin rahatlıkla yapılıp caydırıcı bir 
Kazım Karabekir Paşa’dır. Büyük aksine hesaplı ve ölçülü bir 
elebaşı olan kişilerin 
etkisi olacağı düşüncesi.
Taarruz’un zaferle sonuçlanmasının af düzenlendiğini açıklar. 
sayısı ise 41’dir. 
akşam, 30 Haziran 1938.
HHH
ardından pek çok işbirlikçi, Yüzelliliklerin ihanetlerini 
Liste belirlendiğinde 
Mantıklı görünüyor değil mi? Öte 
yaptıklarının bilincinde olarak sıralayan milletvekillerine hak verir: 
ülkede, hapishanede 
yandan bu talep ifade özgürlüğünün 
İngiliz elçiliğine sığınıp onlar “Onlar ülkenin varlığı ile oynamışlar, düşman 
olanlar da bu gruba dahildir. 
sınırlarını da kesin bir çizgiyle kamu 
tarafından ülkeden kaçırılmıştır. safında yer almışlar, daha da ileri gidip ülkenin 
Kaçanlar ise dünyanın dört bir 
Vatan 26 nisan 1924, 
otoritesinin eline bırakmak demek 
Ülkede kalanların çoğu çocuklarını arkalarından vurmuşlardır. O 
yanına dağılmıştır. Cava adasına 
türk vatanından hariç 
ve interneti “özgür” bir ortam olarak 
hapishanededir. Ayaklanmalarda halde niçin bunları affediyoruz” diye sorar ve 
kalacakların kara listesi. bile giden vardır. Balkanlar’a ve 
tanımlayanlara göre çevrimiçi dünyanın 
önemli rol oynayan bu isimlerin kendisi yanıtlar: “Çocuklarını düşünmüşlerdir. 
Ortadoğu’ya gidenler çoğunluktadır. 
ruhuna baştan aykırı.
çoğu da idam cezasına çarptırılmıştır. Memlekette rahat otururlarsa oturmalarına 
Yüzellilikler 28 Mayıs 1927’de kabul edilen 
Konu temelde “ifade özgürlüğü” 
24 Temmuz 1923 günü Lozan Antlaşması müsaade etmek ve çocuklarının da bu kanun 
yasayla vatandaşlıktan da çıkarılır. 1933’te 
denilen şeyin nerede başladığı ve bittiği, 
imzalandığında Genel Af Protokolü ve damgasından kurtulmasını istedik” der. Tasarı 
Cumhuriyet’in 10. yılında affedilmeleri 
sınırlarının olup olmaması gerektiği ve bu 
Beyannamesi de yürürlüğe girer. 150 kişinin 324 milletvekilinin oyuyla kabul edilir. Altı üye 
gündeme gelir ancak af kapsamına alınmazlar. 
sınırların insan doğasına uygun biçimde 
af kapsamı dışında tutulduğu vurgulayan bu çekimser kalırken 399 milletvekilinden 69’u 
Çünkü yurtdışındaki faaliyetlerini gün gün 
nasıl çizilebileceği gibi son derece 
belgeler yayımlandığında İçişleri Bakanlığı, oy vermemek için Meclis’e gelmemiştir. Milli 
izleyen Türk istihbaratı, 1932 yılı başından 
felsefi bir çerçeveye taşınacak ve bu tip 
Emniyet Genel Müdürlüğü aracılığıyla çoktan Mücadele’ye cephede tanıklık etmiş bu isimler 
itibaren ayrı bir çalışma yapmaya başlamış ve 
durumlarda sıkça yaşandığı gibi kullanıcı 
isimlerin belirlenmesine başlamıştır. Örneğin tepki olarak oy kullanmamayı tercih etmiştir. 
affa layık olmadıkları sonucuna ulaşmıştır.
kitlenin görüş ve fikir üretme alanının 
Balıkesir, Gönen, Manyas gibi ayaklanmalarda Af Yasası 16 Temmuz 1938’de 
dışına taşacak. Yine de bu tartışmayı AtAtürk’tEn Af önErisi
çok acı çeken bölge halkına kimden acı yürürlüğe girdiğinde listede yer alan 60 
izlemek insan doğası hakkında büyük 
çektiğine, onlara kimlerin zarar verdiğine Yüzellilikler 1938’de affedilir. Affın düşün isim zaten yaşamdan ayrılmıştır. 27 isim 
bir veriyi inceleme olanağı barındırıyor. 
ilişkin bugünkü deyimle anket çalışması bile babası da Atatürk’tür. Başbakan Celal Bayar hemen, 25’i 1939-1950 yılları arasında 
Hepinize iyi pazarlar...
yapılır. Vatan haini sayısı o kadar boldur ki ilk ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras, henüz ülkelerine dönecektir. Dönenler, 15. yılını 
liste 600 kişiyi bulur. Bakanlık sayıyı zar zor yasalaşan 1938-1939 bütçesini sunmak üzere kutlayan Türkiye Cumhuriyeti mucizesine 
300’e indirir. Ardından Bakanlar Kurulu’nda Yalova’ya gelmişlerdir. Atatürk’ün yanında hayranlıklarını dile getirmekten çekinmeyecek, 
dEniz ülkütEkin
sayı 150’ye indirilir. Her iki liste TBMM’nin Fatih Rıfkı Atay, Fuat Bulca, Fetih Okyar dönmeyenler karşıtlıklarını sürdürecektir. Önde 
deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr
görüşüne sunulur. 16 ve 22 Nisan 1924 arasında ve kız kardeşi Makbule Hanım da vardır. gelen isimlerin yaşam öyküleri yaz boyunca bu 
milletvekilleri listeye girmesi gereken isimleri Termal otelin camından sızan yanık bir türkü sütunlarda yer bulacak.  
Sanat ve eğlence dünyasında bugünlerde sık konuşulan ‘nepo bebekler’ sosyal medyada giderek daha sık ‘linç’ ediliyor
Nepo bebekler ayrıcalıklı mı yetenekli mi?
on zamanlarda ünlü bağlı olarak yetenek, başarı, çevrilebilmektedir.” 
ailelerin başarılı ayrıcalık kavramlarını daha 
Tarihteki sanatçıların pek çoğunun 
çocukları tanımlamak sık sorgular olmamız. Hepimiz 
ailelerinin de sanatçı olduğunu 
için kullanılan “Nepo büyük hayallerimize çok çalışarak 
görürüz. Örneğin, kinetik 
SBaby” terimini ulaşabileceğimizi düşünürken 
heykelleriyle bilinen Alexander 
sıklıkla duymaya başladık. “kayırmacılık”ın tüm kültür, sanat, 
g
Calder’in annesi ressam, babası 
eğlence dünyasında olduğunu 
Bu terim, “nepotizm” yani 
heykeltraştı. Rönesans sanatçısı 
görünce bu kavramı görmezden 
“kayırmacılık” kelimesinden 
Raphael’in babası ressamdı. 
gelemiyor ve aslında olduğumuz 
türetilmiştir. Yetenek veya 
17. yüzyıl sanat dünyasında 
SeRRa 
kişinin içine doğduğumuz 
nitelik yerine kişisel bağlar, 
etki yaratmayı başaran nadir 
RodoP lu
olanaklarla biçimlendiğini fark 
akrabalık ilişkilerinin desteği 
kadın ressamlardan Artemisia 
ediyoruz.
serra.rodoplu
ile insanların tercih edilmesini 
Gentileschi’nin babası Toskanolu 
@gmail.com
anlatır.
GEçmiştE dE böylEydi ressam Orazio Gentileschi’ydi. 
Aileleri, sinema ve müzik 
Özellikle sanat alanında İzlenimci ressam Degas ise yüksek 
tarihine geçmiş isimler arasında 
nepotizme daha sık denk 
burjuvaziye mensup bir 
yer alan bu insanlar arasında, doğar doğmaz 
gelmemizin gerekçesiyse sanatın 
aileden geliyordu. Pablo 
modacı Karl Lagerfeld’in esin perisi olan ve 
değerlendirilmesi ve kişisel bir süreç ve 
Picasso’nun babası José 
önemli yapımlarda yer alan oyuncu Johnny 
farklı etkenlerin rol oynadığı karmaşık bir 
Ruiz Blasco ise resim 
Depp’in kızı Lily-Rose Depp, oyuncu Lisa 
alan olması. Sanatçıların ailelerinden veya 
öğretmeniydi ve 
Bonet ve rock müziğin efsanevi ismi Lenny 
yakın çevrelerinden esin veya destek alması 
yaşadığı kentte 
Kravitz’in kızı Zoe Kravitz, Timothée 
da doğal bir durum. Burada ünlü sosyal 
müzede 
Chalamet, Drew Barrymore, Jennifer 
bilimci, Pierre Bourdieu’nün sermaye teorisi 
küratorlük 
Aniston akla ilk gelenlerden.  
akla geliyor. Bourdieu’ya göre 
yapıyordu.
Konunun şu 
“Varolduğumuz kimlikler 
Yaşamın 
sıralar daha çok 
ekonomik, kültürel ve 
Jennifer 
her zaman 
konuşulmasının 
sosyal sermaye olmak 
aniston
adil olması 
nedeniyse pek çok üzere üç sermayeden 
beklenemez. Ancak bu durum bir 
ülkede yaşanan oluşuyor. Kültürel 
zoe 
yandan yetenek ve “başarı” kavramlarını 
Kravitz
ekonomik sermaye, bireyin 
sorgulatırken diğer yanda da potansiyel 
çevresi, kültürel 
sıkıntılar ve 
olarak daha yetenekli veya nitelikli 
değerleri ve eğitimi 
sosyal medya 
ile ilişkilidir ve belli sanatçıların göz ardı edilmesine veya 
aracılığıyla 
koşullarda bu birikim daha az yetenekli bir sanatçının tercih 
yaşamların biraz 
drew timothée 
ekonomik sermayeye de 
daha şeffaflaşmasına edilmesine yol açabilir. 
Barrymore chalamet
Çizi a tla S
KÖPRÜBaŞı
            
    
