Katalog

mars’da koloniler kurmak şimdilik tatlı bir hayal. 10 aarlık 2023 3 Uzayda yaşam için yapılan ürkütücü denemeyi hatırlayalım Çocuğa ve lidere sınır İkinci dünya deneyi koymak yaŞam GÜnl ÜĞÜ Biosfer 2 deneyi, Sınır koymayı özgürlüğü insanın kapalı sistemde bir kısıtlamakla özdeşleştiririz ama yaşam alanı sınır koymanın da bir sınırı vardır. oluşturup oluşturamayacağı Yalnızca “Yapma” demek ezberci bir üzerine tasarlanmıştı. ahlak anlayışına yol açar. ocuklara niçin sınır koymak gerektiği ve anne babaların bunu nasıl ö mÜr yapacakları konusunda psikolojide pek tanyel Ççok yayın var. Bir ay önce monarşi ve cumhuriyet üzerine düşünürken toplumların yönetim biçimlerinde de sınır Dünya ısındıkça başka koyma konusunun önemli olduğunu fark ettim. Monarşilerde yöneticilerin, kralların, şahların, bir gezegende yaşam padişahların davranışlarına sınır konulmaz; araştırmaları hızlanıyor. demokrasilerde, cumhuriyetlerde ise seçilmiş yöneticilerin neyi yapıp, neyi yapamayacakları Ancak sorular da var. konusunda kurallar, yani sınırlar vardır. Özetle, İstikamet uzay ama bu mikro düzeyde çocuklara, makro düzeyde ise insanlıkla mı? Yanıt için sizi liderlere sınır konulması gereklidir. ilginç bir deneye alalım. ÇOCUĞA SINIR KOYMAK Doğada, trafikte, sosyal yaşamda birtakım üresel ısınmanın etkisini sınırlılıklar vardır. Rengi güzel olan her mantarı iyiden iyiye hissettiğimiz yiyemeyiz. İşte bu yüzden bir zamanda yaşıyoruz. bazı şeyleri yapmamaları Geçtiğimiz yıl yaklaşık 7.3 için baskıcı olmadan Kmilyar insan bu durumun çocuklara sınır koymak güçlü bir şekilde etkilediği sıcaklıklarla gereklidir. Çocuğa sınır karşı karşıya kaldı. Geride kalan 12 koymak onun özdenetimini, ay, tarihteki en sıcak aylar olarak özyeterliliğini ve sosyal kayıtlara geçti. Bunun kömür, uyumunu geliştirir ayrıca petrol ve doğalgaz yakmaya çocuğun çevresinin devam ettiğimiz sürece artacağı korunmasına katkıda Prof. Dr. artık tahmin değil bilinen bir bulunur. Üst Ün gerçek. Sırf küresel ısınma Sınır koymanın da bazı Dökmen nedeniyle değil dünyadaki Biosfer 2 bionotlarının iki yıllık sınırlılıkları vardır. “Yapma, deneylerinde sadece kendi ürettikleriyle kaynakların tükenmeye doğru elleme” demek yerine, beslenmeleri amaçlanmıştı. gidişi ve bitmeyen savaşlar göz niçin yapmaması gerektiği konusunda, mutlaka önüne alındığında konjonktürü geri açıklama yapılması gerekir. Sadece “Yapma” olmuştu ve proje basında “Şişedeki çevirmeye yönelik çabalar yerini demek ezberci bir ahlak anlayışına yol açar. gezegen”, “Cennetin yeniden keşfi” gibi başka bir gezegende yaşam kurmak Çocuğa niçin yapmaması gerektiğini yaşına isimlerle anılıyordu. akıllara daha fazla gelmeye başladı. uygun bir şekilde açıkladığımızda ise eleştirel Sonunda 26 Eylül 1991 sabahı sekiz Altmışlı yıllarda başlayan uzaya düşünmesinin kapısını aralarız. “bionot” (kendilerine bu adı vermişlerdi) yolculuk yarışı daha çok ABD ve Açıklama yapmanın yanı sıra çocuğa sınır törenle bu yapıya girerek hava kilidine Sovyetler Birliği arasında geçiyordu. koyup bir şeyleri yapmaması gerektiğini Biosfer 2 adeta bir hayvanat bahçesi ziyareti sahip kapıyı kapadılar. İki yıl sürecek Doğu Bloku’nun yıkılmasından sonra bu söylediğimizde mutlaka önüne yapabileceği gibiydi. İlk altı ayda 159 bin kişiyi çekti. tecrübelerini yaşayacakları yer ekolojik yarış yavaşladı. Uzay araştırmalarının birkaç seçenek koymalıyız. Örneğin durumumuzun benzer bir sembolü olarak çok para tüketen ve yakın vadede bir şey duvarı çizmemesini söylediğimizde hemen tasarlanmıştı. Bir süre sonra deneyi kazandırmayan bir durum olduğu kabul yolculuğun hangi araçla yapılabileceği ardından vereceğimiz kâğıtları çizebileceğini paraya tahvil etme zamanı da gelmişti. edildi. Ancak 2000’li yıllardan sonra tasarıları üzerinde çalışılıyor. Ancak belirtmeliyiz. Tamamı camdan yapılmış binanın dışına özellikle dijital teknolojide yaşanan hızlı orada bir yaşam kurmanın ve sürdürmenin Çocukların, özellikle erkek çocukların sınır otobüslerle getirilen turistler onları gelişmeler ve yeni türeyen tekno-zenginler zorlukları üzerine elimizde bilimkurgu konulmadan büyütülmeleri önemli toplumsal çalışırken izliyor, okul çocukları camlara sonrası onlarca ülkenin ilk paragrafta yapıtları dışında bir şey yok. Tabii, 1991 sorunlara yol açar. Sınır konulmadan, yaşamın vuruyor ve uzaktan şakalaşıyorlardı. söz ettiğimiz nedenlerle gözünü uzaya yılında yapılan “Biosfer 2” deneyini gerçekleriyle tanıştırılmadan büyütülen erkek Başlarda her şey iyi gibiydi ama zamanla döndürmesiyle konu tekrar ısındı. saymazsak. çocuklarının, en azından bazıları zamanla düzen arızalarını göstermeye başladı. Avrupa Uzay Ajansı “Ay Köyü” magandalara, kadın katillerine dönüşebilir. En önemli sorun, yemekti. Kendi ÇILgIN DENEY modelini ortaya atarken Jeff Bezos gıdalarını yetiştirmek durumunda “Blue Moon” isimli, aya iniş aracını Arizona çölünde inşa edilen ve içerisinde LİDERE SINIR KOYMAK oldukları için nispeten hızlı yetişen geliştireceğini tropik bir yağmur ormanı, Bir toplumun başındaki herkes yöneticidir ürünlere yöneldiler. Fasulye, yulaf duyurdu. Ancak bir çayır ancak lider özelliklerine sahip olmayabilir. lapası, pancar, havuç dünyamıza benzediği savanı, bir Bu gerçeği dikkate alarak farklı rejimlerde ve tatlı patates ağırlıklı için daha bilinen mangrov liderlere, yöneticilere verilen yetkilere bakalım. beslenme kilo kaybı bir yön vardı. Mars, sulak alanı, Monarşilerde, kuvvetler ayırımı yoktur, tek yanında içerikteki fazla yerleşim açısından bir çiftlik, adamlar, krallar, şahlar, padişahlar, sınırsız beta karoten nedeniyle Elon Musk’ın bir dalga yetkilere sahiptirler, kimseye hesap vermek derilerini de turuncu SpaceX’inden Rus makinesi zorunda değillerdir. Tarihte bazı tek adamlar bir renge dönüştürdü. devlet kurumu ve çakıllı Tanrı tarafından atandıklarını, hatta gökte Yiyeceklerini üretmek Roscosmos’a kadar bir plaj ile doğduklarını iddia etmişlerdir. Bu kişiler, için ağır fiziksel işler pek çok işletmenin bir tuzlu su sıradan insan olmadıklarını, yer ile gök arasında mars’ı gözüne kestirenlerden yapmak zorundaydılar. hedefindeydi. İlginç okyanusu bir konumda bulunduklarını sembolize etmek biri de elon musk. Ancak günde yalnızca olan ise bugüne dek bu içeren için tahta oturduklarında ayaklarının altına bir 1750 kalori tüketmelerine konulara uzak kalan Ortadoğu ülkelerinin “Biosfer 2” yapısı ayrıca minder koydurtmuşlardır. yetecek kadar yiyecek de denklemin içinde kendine yer araması pek çok hayvan türünü de Eğer bir kral veya padişah Tanrı tarafından vardı ve yaşamları oldu. Birleşik Arap Emirlikleri, Şubat bulunduruyordu. Bu kapalı atanmışsa, göksel bir güce sahipse, ölümlüler zorlaşmaya başlamıştı. İlk 2017’de yapılan Dünya Hükümet sistem içinde, dışarıdan hava ona biat etmelidirler, onu eleştirmeleri altı ayda kişi başı 18 ile 58 Zirvesi’nde 2117 yılına kadar Mars’ta bir bile alınmaksızın bir yaşam mümkün değildir. Pohpohlanarak, sınır kilo arasında kaybettiler. yerleşim kurma tasarısını duyurdu. sürdürülmesi amaçlanmıştı. “spaceship earth” konulmadan büyütülmüş bir erkek çocuğu Açlık hissi bir süre sonra Böyle bir ortamda kurulacak kolonide Bir petrol milyarderinin belgeseli Biosfer’in kuruluş nasıl ki büyüdüğünde karısını öldürme hakkını aralarında gerginliğe de yol amacı ve yaşananlara ışık dış ortamdan izole yaşamak ne derece finanse ettiği deney 150 kendisinde görebiliyorsa, sınırsız yetkiye sahip tutuyor. açtı ve kavgalar başladı. mümkündür? Şu an ağırlıklı olarak milyon dolarlık bir bütçeye mal tek adamlar da geçmişte canlarının istediğini yapmışlardır. Tarihte, Kanuni Sultan Süleyman veya Büyük Petro gibi kendi oğullarını bulundukları mekânda öldürten tek adamlar Sorunlar başladı vardır. Öz oğlunun gözüne kızgın mil çektiren Bizans imparatoriçesi vardır. Bakanlarını, Zamanla ekip iki gruba ayrıldı. oksijen takviyesi yapıldığı da ortaya Galeati Yayıncılık Açlığın peşinden bir de oksijen çıkacaktı. vezirlerini, sadrazamlarını sorgusuz sualsiz sorunu baş göstermişti. Bir grup İki yıllık süre tamamlandıktan öldürtenler vardır. XIV. Louis gibi “Devlet YENİ YENİ dışarıdan oksijen ve gıda takviyesi sonra projenin başarılı mı başarısız benim” diyenler vardır. Demokrasilerde, yapılmasını isterken diğer grup mı olduğu konusundaki tartışmalar cumhuriyetlerde ise seçimle gelen yöneticiler buna şiddetle karşı çıkıyordu. devam etti. Ancak kesin olan vardır, bunlar yasama, yürütme, yargı yetkilerini Dünyanın atmosferi yaklaşık yüzde şey bu tür kapalı bir ortamda kendi ellerine alamazlar. Sınır konulmadan 21 oksijenden oluşurken biyosferde sistemin en dengesiz unsurunun büyütülmüş çocuklar yetişkin olduklarında bu oran yüzde 14.2’ye düştü. Durum insan olduğunun görülmesiydi. toplum için sıkıntı yaratırlar. Sınırsız yetkilerle yüksek bir dağa tırmanmak gibiydi. Mart 1994’te yapılan hataların donatılmış yöneticiler de böyledirler, hatta çok Bazılarında uyku apnesi olmaya ve çıkarılan yanlışların ışığında daha fazla sıkıntı yaratırlar. başladı. Uzun bir cümleyi durup yeni bir deney tasarlandıysa da nefes almadan bitiremiyorlardı. bir ay sonra finansör tarafından Bir süre sonra ekiptekilerden iptal edildi. Ona göre proje daha birinin yaralanması sonrası tedavi ticari ve kâr getiren bir hale İmtiyaz Sahibi: 10 ARALIK 2023 SAYI: 1757 n Yayın Koordinatörü KARGO DAHİL 175 ¨ KARGO DAHİL 175 ¨ CUMHURİYET VAKFI adına dENİz üLKüTEKİN amacıyla dışarıya gönderilip dönüştürülmeliydi. Günümüzde 2 KİTAP, KARGO DAHİL 350 ¨ YERİNE ALEV COŞKUN n Sayfa Tasarım gönderilmeyeceği tartışması Mars’a ya da Ay’a yerleşme Genel Yayın Yönetmeni EMİNE BİLGET yaşandı. Sonuçta göndermeye fikirlerinin arka planlarında yatan MİNE EsEN ¨ n Reklam Genel Müdürü 325 Sorumlu Müdür pazar.dergi@cumhuriyet.com.tr karar verildi ama dönüşü soru durum da çok farklı mı acaba? EsRA BOzOK AsLAN YILdIz işaretlerini artırdı. Çünkü dışarıdan “Biosfer 2”yi anlattık. “Peki Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın +90 539 669 60 69 Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. çantasında ek gıda malzemeleri Biosfer 1 neydi?” derseniz o da Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 www.galeatiyayinevi.com galeatiyayincilik gletiyayincilik galeati2017 No:11A/41 Bahçelievler İstanbul dağıtım: Turkuvaz hat) Faks: (0212) 251 98 68 e-posta: reklam@ getirmişti. Gelişen günlerde kapalı tabii ki şu an üzerinde yaşadığımız Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yaygın süreli yayın cumhuriyet.com.tr Uets: 25999-15079-37611 ve can çekişen dünyamızdı... olması gereken bu sisteme iki kez otanyel@yahoo.com