Katalog

10 aarlık 2023 2 EditördEn limizdekilerin değerini bilmek ve bilmemek arasındaki fark E hem yaşamın hem de yaşamlarında değer bilmenin getirilerini veya bilmemenin olumsuz sonuçlarını yaşamış kişilerin bize sık sık hatırlattığı bir derstir. Elimizdekilerin değerini bilmeli ve hâlâ zamanımız varken onların değerini kutsamalıyız. HHH Aslında bu ders bize dünyadaki varlığımızın ne kadar sınırlı olduğunu hatırlatması açısından da önemlidir. İnsanlık, varlık felsefesiyle ilişkisi de yokluğu ve yoksunluğu fark ettiğini anla birlikte başlar. En yüzeyde ölüm daha derinlerde ise var olmama endişesiyle bizim bu dünyada biriktirdiklerimizi anlamlı kılmamızı sağlayan en büyük güdülerdendir. laf çok para yok Kimileri bunu abartır elbet. Varlıkla kurduğu ilişkiyi tamamen eşyalar ve “şey”ler Konuşmalara bakılırsa iklim krizi üzerinden biçimlendirir. dünyayı ve insanlığı bekleyen en büyük Birinin “durduramadığı” tehlike. Ancak iş para vermeye gelince satın alma bağımlılığı bir diğerinin “bitmek bilmeyen” dünyanın en büyük kirleticileri olan eşya biriktirme huyu... gelişmiş ülkelerin cebinden akrep çıkıyor. Varlığa ilişkin arızalar sık sık kendilerini “meta” özelinde OP28, 30 Kasım Perşembe günü Birleşik gösterir. Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde HHH başladı. 12 Aralık’a kadar sürecek olan Ancak varlıkla, “meta”dan zirvede öne çıkacak konuları geçen Bae Ulusal Güvenlik Danışmanı sheikh Tahnoon bin Mohamed bin Zayed al Nahyan ve da yüksek bir bağlantı Chaftaki yazımda belirtmiştim. Zayed al Nahyan ve Bill Gates. BM Genel sekreteri antonio Guterres. aracı bizzat üretimin veya Öne çıkan konulardan biri olan “Daha yaratımın kendisinin milyon dolar ve Japonya 10 milyon dolar yılda 150-300 milyar dolara ulaşabilir. Yeni bir zengin ülkelerin daha düşük ekonomili yaydığı titreşimdir. taahhütte bulundu. AB üye ülkelerinin uluslararası kayıp ve hasar fonu için kurallar ülkeler için kayıp ve hasar finansmanlarını Dairese L “İnsanlık tarihi, bıraktığı (Almanya da dahil olmak üzere) ise toplu hazırlayan 14 gelişmekte olan ülke, ağustos artırmaları” ile ilgili madde BM 28. FLora eserlerle “ölümsüz” olmak olarak en az 245 milyon dolar fona katkı ayında Dominik Cumhuriyeti’nde düzenlenen Taraflar Konferansı’nın ilk gününde isteyenlerin omuzlarında sağlaması bekleniyor. Söz konusu fona toplantıda kayıp ve hasar fonunun asgari gündemdeydi. Delegeler, iklim yükselmiştir” bile denebilir. yani toplanan paranın yönetimini ise dört miktarının 100 milyar dolar olmasını talep değişikliğinin yol açtığı kayıp ve Ancak bu görkemli ve yıl boyunca Dünya Bankası yapacak. ediyordu. COP28’den kayıp ve hasar fonu için hasarlarla savaşan savunmasız ülkelerin ihtiraslı güdü bile bir gün Böyle bir fonun daha ilk günden başlangıç olarak ise yaklaşık 420 milyon dolar kayıp ve hasarlarının telafi edilmesine unutulacağımız ve varlık oluşturulmuş olması elbette iklim taahhüt var. yardımcı olacak bir fonun yaşama hissimizi kaybedebileceğimiz değişikliği ile mücadelede olumlu geçirilmesi konusunda anlaşmaya endişesiyle baş etmekte bir adım. Ancak başlangıç fonuna vardı. Fon, iklim değişikliğinin ön Nature zorlanıyor. yatırılan para miktarları eleştirilerin saflarında yer alan ve kuraklık, sel ve ayÇa dergisinde yayımlanan “Aşırı HHH odağında. Dünyanın en büyük yükselen denizler gibi giderek artan ceyLaN hava koşullarının iklim değişikliğine İnsanlığın çağlara kirleticilerinden biri olan ABD’nin aşırı hava olaylarının yol açtığı yıkımın atfedilebilecek küresel maliyetleri” makalesinden yayılmış anlam arayışının katkısının azlığından gelişmekte maliyetiyle mücadele eden gelişmekte olan öne çıkanlar: bir hiçten ve sonsuz bir olan ülkelerden başlangıçta gelen ülkelerin ve hak savunucuların 32 yıllık baskısının u İklim değişikliğinin yarattığı zararın küresel maliyetinin “entropi”den ibaret olduğunu itirazlara karşın fonun yönetiminin da sonucunda gerçekleşen bir kazanım olarak 2050 yılına kadar yılda 1.7 trilyon ile 3.1 trilyon dolar arasında bir düşünsenize. Elimizde Dünya Bankası’na verilmesine kadar düşünülebilir. olacağı tahmin ediliyor. Buna altyapıya, mülke, tarıma ve insan ne kalırdı? Bu yüzden tartışılması gereken birçok başlık var. sağlığına verilen zarar da dahildir. kim nE vErdi? elimizdekilerin değerini BM tarafından yayımlanan u İklim değişikliğinin etkileri daha şiddetli hale geldikçe bu bilirken en değerli olan Almanya ve COP28’in ev sahibi Birleşik Arap bir rapora göre iklim değişikliği maliyetin zaman içinde artması bekleniyor. “şey”imiz zamanın değerini Emirlikleri kayıp ve hasar fonuna 100’er milyon nedeniyle gelişmekte olan ülkelerdeki u Dünyanın en fakir ülkeleri iklim değişikliğinin ekonomik bilmek. En önemlisi bu dolar, Birleşik Krallık 50.5 milyon dolar, ABD 17.5 kayıp ve hasar 2030 yılına kadar etkilerinden dolayı en büyük risk altında olanlardır. sanırım. Çünkü zaman, var olduğumuzun en büyük oxfam iklim Politikası Danışmanı Lyndsay küçük bir kısmını oluşturuyor. Gelişmekte olan kanıtı ve yeniden doğmaya Walsh, bir kayıp ve hasar fonu kurulmasını ülkelerdeki kayıp ve hasar maliyetleri halihazırda yönelik de en büyük umut. ilerletme yönündeki co P28 kararına yanıt olarak yüz milyarları bulmuştur. Önümüzdeki haftalarda Hepinize iyi pazarlar. Daha çok şunları söyledi: ve aylarda zengin ülkelerin milyarlarca dolarlık “acil olarak bu fonun hibe bazlı finansmanla yeni ve ek para aktardığını da görmeliyiz. Fosil dolu olduğunu görmemiz gerekiyor. Bugün enerji devlerinin devasa kârları ve aşırı milyarder dEniz ÜlkÜtEkin verilen taahhütler co P28 için olumlu bir servetinin arka planında hükümetlerin ek para para lazım deniz.ulkutekin@cumhuriyet.com.tr başlangıç olsa da gereksinim duyulanın çok bulmak isteyebileceği çok açık bazı yerler var.” Bilimkurgu tutkunlarının hayran olduğu ‘Dune’ evreninden mehdi ve mesih kavramlarına bir bakış Dune: Mesih mi mehdi mi? öl gezegeni Arrakis’de yaşayan Dünya kelimesi burada “denaet” kökü ile içerisi mi var? Muhakkikler, “Evet var” Fremenler uzun zamandır bir ilişkili ve “alçaklık, kötülük” anlamına diyor. Dışarıdan seslenen mehdidir, içeriden kurtarıcı beklemektedirler. Kehanete geliyor. seslenen mesihtir. Çgöre Mesih onları gerçek özgürlüğe Bu iç-dış meselesini anlamak için yine Özetle dünya, yakınımızda yani götürecek kişidir. Arrakis’in başka dünya - ahiret meselesine dönmemiz gerekir. gözümün önünde ama değersiz, aşağı bir adı daha vardır: Dune. Dışarısı duyusal dünya, içerisi ruhsal dünya. bir şey. Tanım böyle olunca bir derviş Bilimkurgu klasikleri arasında yer alan Arada akıl, berzah (medya) görevi görüyor. gibi sufi gibi dünyadan geri çekilmek roman serisi “Dune”, 1984 yapımı kült gündeme gelebiliyor. Ama işin içine İslam Mehdi ve mesih kelimelerini yine iki farklı filminden sonra 2021’de mertebede, iki farklı idrak düzeyinde bir tasavvufunun “mertebe” dediği şeyi dahil çekilen yeni sürümüyle daha yorumlayalım: edersek bu birinci anlamı ikinci anlama yeniden konuşulur oldu. İlk mertebe: Dünyaya önce görevini yerine taşıyabiliriz. Muhakkikler bambaşka Dune kelimesine biraz getirmek üzere mehdi gelecek. O geldiğinde düşünüyorlar. Dünya da buradadır, ahiret de yakından bakalım; büyük savaşlar başlayacak. Adalet için buradadır. Duyusal gerçekliğe batmış bilinç Arapça bir kelime, savaşılacak. Bu savaş ya da savaşlar bittikten (Dune) önce mehdi ondan sonra mesih henüz ahiretin farkında olmayan bilinçtir. öncelikle yön bildiren bir sonra biri daha gelecek. İşte bu kişi İsa gelecektir. öncE mEhdi sonra m Esih edat grubu olarak görev mesih. O bize erdemleri, insan haysiyetini ve Filmde sıkça kullanılan “lisan-ül gayb” Gelelim başlıktaki soruya: Mehdi mi, görüyor. Bu edatlar arasında yani “dış dünyadan gelen ses” ifadesi yine ruhsallığı gösterecek. ayşe acar mesih mi? Dune filminde kurtarıcı olarak “aşağı” ve “yakın” oldukça mesih kelimesiyle yan yana kullanılmaktadır. Aynı meseleyi bir başka mertebeden beklenen kişinin mesih olduğu söyleniyor dikkat çekicidir. Nedeni bu Oysa mehdi kelimesiyle kullanılması daha daha okuyalım: Mehdi bizim dünyaya, ancak kurtarıcıyı işaret eden tüm tarifler iki kelimenin bize Dünya (Earth) kelimesini anlamlıdır. “Gayb” bilinmeze gönderme duyusal deneyime dönük yanımızdır ve bu mehdiden söz ediyor. Ortada bir karışıklık verecek olmasıdır. Dünya kelimesi “yakın yapar bu nedenle “bilinmezden gelen dünyanın ana ilkesi adalettir. Adalet yoksa olmak” anlamına gelen “dunuv” kökünden var gibi. En azıdan buradan öyle görünüyor. ses” de diyebiliriz. Dış dünyadan gelen bu dünyada kimse huzur bulamaz. Mesih türemiştir. Kuran’da “el-hayatüd’d dünya” Mehdi ve mesih, İslam geleneği açısından sesin bilinmez olması anlamlıdır. Mehdi bizim ruha dönük yanımızdır, ahiretimizdir. tamlamasında hayat kelimesinin sıfatı olarak birbirinden farklı iki kişidir. Mesih, İsa geldiğinde kılıçla gelecektir. Kılıcının adı Ahiret gözler önünde değildir. Tıpkı şefkat, “yakın hayat” anlamında geçer. Yakın hayat peygamberdir, mehdi ise Muhammed Zülfikâr’dır. İki ucu keskin olan bu kılıç merhamet, aşk gibi… Bu nedenle tüm peygamberin soyundan (Ehli Beyt) geleceği “dünya” iken “sonraki hayat”, biraz uzak adaleti simgeler. Adalet kılıçla geliyorsa bunlar uzak bir hayata, ahirete ilişkin gibi olan ahirettir. Gelelim “aşağı” kelimesine. söylenen kişidir. Kehanete göre dünyaya dışarıdan geliyor demektir. Peki bir de anlatılmaktadır. ayca_ceylan