Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
15 EKİM 2023
3
İklim krizine en duyarlı kesim olan Z kuşağı sesini çıkarmak isterken hiyerarşik sorunlarla da mücadele ediyor
At mı
Zorbalık ve yaşçılık!
önemli
üm dünyada olduğu gibi
Türkiye’de de iklim krizi ve
doğayı korumaya yönelik
girişimlere en duyarlı kesim ülke mi?
TZ kuşağı olarak adlandırılan
yaş aralığındaki gençler ve çocuklar.
Mustafa Kemal için ülkesinin
Ancak çevre duyarlılıklarını göstermeleri,
bağımsızlığı ve geleceği çok önemliydi
doğa katliamlarına ses çıkarmaları hiç de
kolay değil. Anayasal bir hak olan eylem
ama Sakarya Savaşı öncesi üstünden
güvenliğinin ihlal edilmesinden farklı
düştüğü atın yaşamı da önemliydi.
yetişkin gruplarının sınır ihlallerine kadar
Kaburgaları kırık haliyle gidip
pek çok sorunla başa çıkmak zorundalar.
Bu mücadeleye destek olmak için hayata
atın başını okşamıştı. Çünkü bunu
geçirilen Katılımcı ve Güvenli Gençlik
yapmasa büyük ihtimalle yanındakiler
Aktivizmi projesi de genç çevre aktivistlerini
güçlendirmeyi amaçlıyor. Ayrıntıları projenin
ata kötü davranacaklardı.
koordinatörü Aslıhan Niksarlı ve projenin
genç ekip üyeleri Ayşe
ek bir at mı daha
Naz Kara ile Fatma Nur
DAirese L
önemlidir, yoksa bir
Tosun’la konuştuk.
yaşadığı sorunlarla benzer sorunlarınız olduğunu ülkenin, bir milletin
fLor A gençlerin de kolaylaştırıcılığını üstlendiği
u Katılımcı ve Güvenli
tespit ettiniz mi? geleceği mi daha
“Çocuk ve Genç Aktivistlerle Çalışma
Gençlik Aktivizmi projesi
A. niksarlı: Yetişkinlerin “Tönemlidir” şeklinde
Atölyesi” ile ilk yetişkin atölyemizi
nasıl ortaya çıktı?
yaşadığı bu sorunlar çocukların bir soru sorulsa hemen herkes ülkenin daha
yaptık. Halen bu atölyelere devam
Aslıhan niksarlı:
karşı karşıya sorunlarla eşdeğer önemli olduğunu söyler. At önemlidir diyene
ediyoruz ve proje kapsamında
Roots & Shoots Türkiye
olduğunu söylememiz mümkün tuhaf gözle bakılır. Ancak tarihte öyle kişiler
hazırlanan “Çocuk ve Genç
ve BİLGİ ÇOÇA olarak
değil. Nitekim çocukların maruz vardır ki onlar için her ikisi de aynı düzeyde
Aktivistlerle Çalışma 101 El
iklim krizi ve farklı
kaldıkları yaşçılık, onlara atfedilen önemlidir. Günümüzden geçmişe doğru bir
Kitabı”nı yaygınlaştırma çalışmalarını
çevre sorunlarına karşı
yetersizlik, uygulanan zorbalıklar bakalım.
sürdürüyoruz.
harekete geçen çocuk ve
AYÇA
biz yetişkinlerin karşılaştığı
GÜLÜMSER HANIM
FARKINDALIK ARTTI AMA
gençlerle temasımızda
zorluklardan çok daha fazla.
CeYLAn
Aslıhan niksarlı
Nuri Genç başarılı bir
“Nasılsınız?” sorusuna
u İklim ve ekoloji alanlarında neden
u İlerleyen günlerde
iş insanıdır ancak aynı
ihtiyaç duyduklarını,
böyle bir dayanışma ağına ihtiyaç
ayca_ceylan yapacağınız olan eğitimleriniz
zamanda besteler yapan
mücadelenin psikolojik
duydunuz?
neler?
bir sanatçıdır. Genç’in
yükü ile iyi olma
A. n. kara: Artık birçok insan doğaya
A. niksarlı: 18 Ekim’de
eşi Nilüfer Hanım’ın
hallerini destelemeye zaman ayıramadıklarını
verdiğimiz hasarın, iklim krizinin ve
çevrimiçi olarak “Katılımcı
86 yaşındaki annesi
ve yetişkinlerin çeşitli yaklaşımlarından
bilinçsizce yapılan tüketimin tüm canlılara
ve Güvenli Gençlik
Gülümser Hanım’a
rahatsız olduklarını fark ettik. Bu farkındalıkla
verdiği büyük zararın farkında. Bunların
Aktivizmi için Yetişkin
birkaç ay önce yolda
çocuk ve gençlerle işbirliği içinde
toplumsal yansımalarını da en çok haklarını
Atölyesi” düzenleyeceğiz.
yürürken kovalamaca
çalışacağımız bir proje ile Sabancı Vakfı Hibe
savunmak, seslerini duyurmak ve değişim
21 Ekim’de ise Eğitim
Prof. Dr.
oynayan on yaşında bir
Programı’na başvurduk ve kabul edildik.
Ayşe naz kara
isteyen gençler yaşıyor. Projemize
Reformu Girişimi
çocuk çarptı. Gülümser
Üst Ün
duyulan ihtiyaç da bu noktada
u Proje kapsamında neler yaptınız?
tarafından düzenenlen İyi
Hanım sırtüstü yere
Dökmen
doğuyor. Toplumsal anlamda
Ayşe naz kara: Projenin başında çocuklar,
Örnekler Konferansı’nda “Çocuk
düştü. Ambulans
etkin rol oynamak isteyen gençler
gençler ve yetişkinlerin bir araya geldiği
ve Genç Aktivistlerle Çalışma 101
çağrıldı. Çarpan çocuk
çeşitli olanaklara sahipken özellikle
çalıştay sonrasında proje ekibi alanyazın
atölyesi” için öğretmenlerle bir
bembeyaz olmuş bir yüzle, korku ve üzüntü
dezavantajlı bölgelerde yaşayanlar
taraması yaptı, çocuk ve gençlerin dahil
arada olacağız.
içinde kenarda duruyordu. Ambulansı
kendilerini ifade edebilecekleri
olduğu üç günlük bir kamp düzenledi.
Çevre
beklerken Gülümser Hanım çocuğu yanına
güvenilir alanlara sahip değiller.
Kampta, proje süresince
çağırdı, yanaklarını öptü ve ona, “Kaza oldu,
Haklarını savunmak isteyen
kullanılacak haklar animasyonu
Aktivizmin De
kendini üzme” dedi ve davacı olmadı. Bu
fatma nur tosun
gençlerin birçoğu toplumsal
ve vaka kartları birlikte
olay bana bundan yüz yıl önceki Sakarya
eksik Ler
baskılara, ayrımcılığa
kurgulandı.
Savaşı’mızı hatırlattı.
zorbalığa maruz kalıyor.
fatma nur tosun: Açık
u Deneyimlerinize dayanarak, ülkemizde
Bizler akranlarımızla
çağrıya başvuran, bizim çevre aktivizmi alanında ne gibi ihtiyaçlar
SAKARYA’DA MUSTAFA KEMAL
birlikte yaşadığımız var?
de aralarında olduğumuz
Dünyanın en uzun süren meydan savaşına
fatma nur tosun: türkiye’de aktivizmin tam
toplumsal sorun-
18 genç ile eğitici
birkaç gün kala Başkomutan Mustafa
olarak ne olduğunun anlaşılmaması, aktivistlerin
lardan yola
eğitimimizi
Kemal Paşa maiyetiyle birlikte bir tepeye
kendi haklarını bilmemesi, savunamaması, çevreyi
çıkarak
tamamladıktan
yürüyerek çıktı. Oradaki yüzbaşı ona kendi
olumsuz yönde etkileyecek lobicilik faaliyetleri,
güvende
sonra çevrimiçi
atını verdi. Başkomutan ata atladı ancak
aktivist eylemlere provokasyonların karışması, yapılan
hisset-
atölyelerle
at ürküp şaha kalktı ve başkomutan sırt
işlerin tek seferlik veya kısa süreli oluşu, sivil topluma
tiğimiz,
83 gence
üstü yere düştü. Herkesin yüzü kireç gibi
katılımın ve gönüllü faaliyetlerde etkin kişi sayısının
kendimizi
ul aştık.
az olması gibi birçok sorun var. bu sorunlar da bazı olmuştu, başını çarpıp çarpmadığına baktılar,
özgürce
Geçtiğimiz
ihtiyaçları doğuruyor: bireyin haklarını iyi bir şekilde
çarpmamıştı ancak daha sonra anlaşılacağı
ifade edebileceğimiz
günlerde
bilip bu haklarını koruyup savunabileceği mekanizmalar,
üzere kaburgaları kırılmıştı. Mustafa Kemal
alanlar yaratıyoruz ve bu
biz dayanışmayı sürekli canlı tutacak eylemler, çevre
Paşa kendisini biraz toparlayınca “Beni
alan her geçen gün daha da aktivizminin sadece ağaç kesmemek/yere çöp atmamak
kaldırın” dedi, kaldırdılar, atı getirmelerini
olmadığını anlatacak çalışmalar, sırf büyük kentlerde
büyüyor.
söyledi, atı getirdiler ve o halinde ata, “Senin
değil türkiye’nin her yerinde görünürlüğün ve
suçun yok çucuğum (Rumeli şivesinde
u Bu projede yer alan bir yetişkin
faaliyetlerin artması, eğitim, eğitim ve eğitim…
çucuk denirdi) ben kendim düştüm” dedi.
olarak süreçte genç aktivistlerin
Sonra da çevresindekilere, “Sakın ata kötü
davranmayın” emrini verdi.
Bunu niçin yaptı? Çünkü insanlar büyük
bir ihtimalle ata kötü davranacaklardı. Savaşa
beş kala komutanın yaralanmasına yol açan
Kokumuz
bir attan insanlar ister istemez tiksinirlerdi,
onu vurmaları, en azından aç bırakmaları
ihtimali yüksekti. Bunu bilen Mustafa
duygularımızı
Kemal o kritik anda atı korumak istemişti.
O yüce gönüllü insan için ülkesi, milleti çok
önemliydi ancak bir atın hayatı da önemliydi.
Bu örnektekine benzer şekilde Mustafa
ele veriyor
Kemal, bir bütünü ve ayrıntıları aynı anda
düşünme becerisine ve enerjisine sahipti;
Atların duygusal hayvanlar olduklarını
Kurtuluş Savaşı sırasında bir eğitim şurası
toplamış, meclisten arkeoloji yasasının
hepimiz biliyorduk. Peki ya bizim duygularımızı
çıkmasını sağlamış ve geleneksel Ankara
koklayabildiklerini biliyor muydunuz?
evlerinin korunması çalışmalarını başlatmıştı.
Yıllar sonra Yalova’da tek bir ağacın dalını
u Neşeli olduğumuzda ise bu atlara
t, at..
kestirmemek için ahşap binayı kaydıracaktı.
toplanıyor. Ter donörü olan
huzur veriyor çünkü ilk defa neşe kokusu
söyle bana
katılımcılara sırasıyla komedi
ile karşılaştıklarında sol burun deliklerini
bugün nasıl
KÖPRÜDE GENERAL PATTON
ve korku filmleri izletiliyor.
kullanma sıklıkları artıyor.
hissediyorum”
II. Dünya Savaşı sırasında Amerikalı
Bu sırada koltuk altlarında
Peki hâlâ bilmediğimiz neler var? Bu liste
“Adiye
General Patton efsanevi başarılar sergilemişti.
bulunan pamuk pedler ile terleri
epey uzun fakat benim merak ettiklerim şunlar:
sordu 13 yaşında iklim krizini
Avrupa içlerinde yol alırken bir gün öncü
toplanıyor.
u Terimizde bulunan hangi moleküller
sorgulayan çocuk. Bilge at
birliğinin bir köprüyü geçemediğini fark
Bu örnekler belirli bir sırayla
atlarda bu davranışsal farklılığı yaratıyor?
cevapladı: “Biraz korku ve biraz
etti. Dar köprüyü bir at arabası tıkamıştı,
atlara sunuluyor ve davranışsal
u Bu moleküller başka hangi tür etkileri
da endişe kokusu alıyorum. Seni
kalabalıktan panikleyen at kımıldamıyordu.
kAAn
tepkileri kamera ile kaydedilip
yaratabilir ve bu etkiler kedi, köpek gibi
çok iyi anlıyorum.”
Patton olay yerine geldi, “Bir piyade birliği
mikA
sistematik olarak analiz
diğer evcilleştirilmiş hayvanlarda da benzer
Atların çok empatik oldukları
bir at yüzünden yavaşlamaz” diyerek
ediliyor. Sonuçlar oldukça
etkiler gösteriyor mu?
aşikâr. Surat ifademizden veya
tabancasını çekip atı vurdu, ağlamakta olan
ilginç!
Bu makale, kesin olarak atların hislerimizi
ses tonumuzdan duygularımızı
at sahibinin gözleri önünde atın ölüsünü ve
u Atlar karşılaştıkları yeni kokuyu
sadece koku duyularını kullanarak bile
okuyabiliyorlar. Peki ya nasıl koktuğumuz
arabayı köprüden aşağıya attırdı. O sırada acil
ilk olarak verilen koku örneğine göre
algılayabildiklerini ispatlıyor. Makaleyi
bizi ele veriyor mu dersiniz?
bir çatışma durumu yoktu ancak generalin
daha uzun süre kokluyor. Yani değişen
okumak isteyenler için kaynak yazının
Yakın zamanda yayımlanan bir makale
beklemeye tahammülü yoktu.
duygularımızı ayırt edebiliyor!
sonunda mevcut. Peki bu çocuk yerine
tam olarak bu soruya yanıt veriyor. Gelin
O köprüde Mustafa Kemal olsaydı ne
u İlk kez karşılaştıkları kokuları almak
siz olsaydınız, bilge bir ata ne sormak
hep beraber gündemden uzaklaşıp kısa bir
olurdu? Bir ihtimal atın başını okşayıp onu
için sağ burun deliklerini kullanıyorlar, daha
isterdiniz?
bilimsel yolculuğa çıkalım.
sakinleştirmeye çalışırdı veya askerlerini
önceden sunulan kokular için ise sol burun
tek sıra halinde geçirirdi köprüden. Büyük
birdilimbilim
KOKULAR vE ATLAR deliğini tercih ediyorlar.
liderlerin amaçları önemlidir ancak onlar için
u Atlarda korku kokusu neşe kokusuna
Bu çalışmada 30 at, denek olarak Kaynakça
tek bir at veya tek bir ağaç da önemlidir.
https://doi.org/10.1038/s41598-023-30119-8
göre daha çok etki yaratıyor.
kullanılıyor ve 24 kişiden ter örnekleri
bir D iLim biLim