Katalog

17 TEMMUZ 2022 4 Kültürün önemli bir parçası olan meyhaneler bir bir yok oluyor. Eskinin eğlenceleri, arkadaşlıkları da mumla aranıyor eski istanbul meyhaneleri eyhane kültürü bize Rumlardan kalma bir gelenek. Yaşa- nan tarihi olaylar Msonucunda bura- larda yetişen garsonlar ve komi- ler çalıştıkları mekânları devra- larak geleneği devam ettiriyorlar ve tabii isimleri bir bir değişiyor. e B Agop’un Meyhanesi oluyor size Bo ZCuk Hasan’ın Yeri... Meyhaneler, meze ve içkinin birlikte arzı endam ettiği önemli buluşma yerleriy- di. Gerçek meyhanelerde amaç yemek yemek de- ğil, içki içmekti. Aslolan meydi yani. Akşamüze- ri müdavimler yavaş yavaş gelmeye başlardı. Bakır veya tahta kürsüler üzerine mezeler sıralanır; be- yaz peynir, yazın Topatan kavunu, kışın Kırkağaç kavunu, pilaki, çiroz, torikten yapılmış lakerda, ta- rama salatası, tuzlu sardalya, turşu, Kayseri pastır- ması ve kızarmış mid- ye servis edilirdi. Bu sofranın adı “çilingir sofrası”ydı. Kalp ka- pısının açıldığı sof- İstanbul’un, iki raydı o sofra. Masada kıtanın üzerine konuşulanlar masada kalacak ve bu güven- kurulmuş bir le şeref sözü verile- liman kenti olması rek kadehler “Şerefe” diye kaldırılacaktı. O nedeniyle keyifsiz ve yüzden herkesle otu- meyhanesiz olması rulmaz, herkesle arka- daşlık edilmezdi. beklenemezdi. “Barba” ismiy- le anılan meyha- ne patronları baş- lı başına insan sarrafıydı. Eskilerin deyimiyle “babayani”ydi onlar. Tıpkı Şair Nedim’in dediği gibi “Meyhane taşradan mukassi (kas- vetli) görünür amma bir başka lezzet, bir başka letafet vardır içinde.” Üç t Ür meyhane Bu ikram meyhanelerin açıldığına ilişkin şık Elbette adabına göre içilmesi gerekir fakat hiç kim- O dönemde üç tür meyhane vardı. Ge- bir davetmiş. senin başka bir insanın yaşamına karışma yetkisi ol- dikli meyhaneler yasal ruhsatlı işletmeler- Meyhanelerden bahsetmişken Krepen mamalıdır. Şimdilerde yapılmak istenen, kimliksiz di. Koltuk meyhaneler ruhsatsız çalışıyor- Pasajı’ndan söz etmemek olmaz. Anlatılanla- ve hafızasız kentler yaratmak. Oysa bir kent sokak- du. Ayaklı meyhaneler ise marjinal ola- ra göre Beyoğlu’nun en güzel pasajıymış. Edip larıyla, binalarıyla, kokusuyla ve en önemlisi de ta- nıydı. “Seyyar meyhane” de diyebiliriz. Cansever, Cevat Çapan, Behçet Necatigil, Sa- rihiyle gerçek bir kent olabilir. Bu kentte yaşayan- Kuşağının altındaki kadeh doldurularak it Faik ve Orhan Veli gibi isimlerin anılarında ların en büyük korkusu, mekânlarla birlikte anıla- müşteriye verilirdi. Ayaküstü içilen içki- bolca yer tutar. Ne yazık ki 1960 sonlarında ya- rı da kaybetmek sanırım. Her geçen gün sakilleşen, nin yanında bir avuç leblebi de ikramdı. nan pasajın içindeki tüm meyhaneler o zaman- restorasyon adı altında zarif binaların katledildiği ve Beyoğlu meyhanelerini iki seyyar satı- lar ıssız bir sokak olan Nevizade’ye kayıyor. en önemlisi de hoşgörünün olmadığı bir kentle karşı cı şenlendirirdi. İlki bol malzemeli midye Böylece bir tarih daha yok oluyor. karşıyayız ne yazık ki. dolma satan Ermeni Karnik, diğeri ise ci- Bizdeki çok katmanlı kültürel yapı bilindiği Uskumru dolması, mumlanmış balık yumurta- ğer tavayı kekik, ince doğranmış soğanla gibi yaşamın her alanına etki etmiştir. Yemek sı, taramalar, topikler maziye karıştı belki ama her sıcak satan Kriyakos’tu. Böyle bir ortam- kültürümüzden müziğimize, sosyal yaşamımız- şeye rağmen direnen bir avuç insanla anılara sahip da Rumu, Türkü, Ermenisi birbirlerine iç- dan insan ilişkilerine kadar muhteşem bir kim- çıkmalıyız. Beyoğlu Balık Pazarı’ndaki mezeciden kiler ısmarlayıp Rumca ve Türkçe şarkı- lik oluşmuştur. Şarabın ve zeytinyağının ana- aldığım birkaç parça mezeyi tahta masamın üzerine lar söylerlerdi. vatanı olan bu coğrafyada rakı içmek de çok küçük tabaklarda diziyorum. Rakının beyazına es- Size “unutma bizi dolması”ndan bah- eski bir gelenektir. kiler karışıyor. Siyah beyaz bir film sanki gözümün setmek istiyorum. Ramazanda kapalı ka- önünde. Radyoda Sabite Tur Gülerman... “Müm- lan meyhanelerin ustaları, hatırlı müşteri- Rakı ötekileşti Rildi kün mü unutmak güzelim, neydi o akşam. Rüya gi- lerinin evlerine bayramın ilk günü bir bü- Bugün geldiğimiz noktada ise yaftalanmak bi, hülya gibi bir şeydi o akşam.” O zaman tüm gi- yük tabak midye dolma gönderirlermiş. hatta ötekileştirmek için bahane olmuştur rakı. denlere selam olsun... se Bud Ragnarok’la gösterişli bir geri dönüş yapan Thor bu kez bir melodramın içinde kaybolmuş görünüyor Asgard’da aşk başkadır: Bk Ba ak basakbicak @gmail.com Thor Love And Thunder arvel sinematik evreninin gös- peri masalı paketi mevcut. Hatta Olympos’a gide- terişli İskandinav Tanrısı Thor, rek Tanrılardan yardım istedikleri sahnede, Rus- 2017’de “yenilenen” anlatısıy- sell Crowe’un sert Yunan aksanıyla canlandırdı- la bir kez daha kendi öyküsü- ğı Zeus’la seyir zevkinin artırıldığını söylemek Mnün başrolünde. Ancak Taika mümkün. Fakat bütününde, Waititi’nin Thor gibi Waititi’nin Thor: Ragnarok’ta karakterin çark- genişlemeye fazlasıyla hazır bir öyküyle ne yapa- larına yağ süren dokunuşu, “Thor: Love and cağını bilemediğini hem yaratılan kötünün Chris- Thunder”da (Thor: Aşk ve Gök Gürültüsü) dü- tian Bale’in çabasına karşın inandırıcılıktan uzak zeni “yalnızca” işler hale getirmiş. olmasından hem de Ragnarok’ta yakalanan mi- “Aşk, ölüm, fedakârlık, intikam, inanç... zah düzeyine bile erişilememesinden tahmin et- Hepsi bir filmde!” Bu slogan, ilk bakışta tüm mek zor değil. Ragnarok’un kendisini ciddiye al- duyguları size aynı anda yaşatmaya çalışan bir maktan uzak tavrı ve Thor kişiliğine getirdiği yo- Yeşilçam öyküsü izlenimi yaratsa da durum rum, filmin ve doğal olarak anlatının izlenirliği- pek öyle değil. Çizgi roman dünyasının devi ni katmerlendirmişti. Love and Thunder ise sele- Marvel’ın sinemasal yolculuğunun son halkası finin baskın mirası altında ezilerek eğlence kis- “Thor: Love and Thunder”, Ragnarok’la konu- vesi altında belli belirsiz bir özgüven yükleniyor. ya yeni bir soluk getiren Waititi’nin ellerinde Ve bu inanç, finale doğru geleneksel Marvel yön- bir garip klişeler yumağına dönüşüyor ve sade- temleriyle birleştiğinde Love and Thunder’ı bü- ce yolunu kaybetmiş bir öykü olmakla kalmı- yük bir felakete sürükleyen romantik komedi yo- yor; öncülüyle başlattığı yenilenmeyi de yerle lunun taşlarını birer birer döşeyen bir hata hali- yeksan ediyor. Öyle ki girizgâhında bir “Tanrı ne geliyor. Kasabı” olarak kurguladığı yeni kötüsü Gorr’u Şu bir gerçek ki Guns N’ Roses’dan, Led (Christian Bale) tanıttıktan sonra gülünç ol- Zeppelin’e, nefis bir seçkiyle gösterisini süsleyen Gorr’un güdüsünü ve dolayısıyla Thor’un ye- pım. Karşımızda ne korku sularının derinlikle- maktan uzak bir planda, Thor’un motor kul- Waititi’nin, Love and Thunder’ı -her şeye karşın- ni görevini öğreniyoruz: Asgard halkının rehin rine dalarak türü zenginleştiren “Doctor Stran- lanan uzaylı baykuşlarla savaştığı ve bir par- seyredilir kıldığını itiraf etmeliyim. Bunda Chris alınan çocuklarını kurtarmak... ge In The Multiverse of Madness” ne de “Spi- ça politik sos tadı veren tapınak sekansıyla an- Hemsworth’ün karakterinin her yeni budağını ko- der Man: No Way Hom”e gibi tüm serile- latısını şekillendirmeye başlıyor. Ragnarok’la t Üketi CiSi ÇOCUkla R laylıkla özümseyen tavrının katkısı ve CGI efekt- ri kapsamayı başaran bir harika var. Şüphesiz giderek insanileşen, kilo alan, kaybeden, bu- Evet, “Thor: Love and Thunder” Marvel’ın lerle kurgulanan evrenin gösterişli doğasının etki- vitrininde yetişkinler için tasarlanmış Thor’un nalıma giren “Gök Gürültüsü Tanrısı”nın, va- si büyük. Fakat yine de merak etmekten kendimi genetiğiyle oynanmış son filmlerinin aksine, eski aşkı, şimdilerde Mighty Thor olarak iz- roluş sıkıntısı yaşayan bir “rock star” gibi hal- asıl “tüketicisinin” çocuklar olduğunu hatırla- alıkoyamıyorum: Thor’un gerçekten böyle bir lediğimiz yeni süper kahraman sevgilisi Jane kı selamlamasının peşi sıra Voldemort “kılıklı” yan ve öyküsünü buna göre kurgulayan bir ya- melodrama gereksinimi var mıydı? Foster’la (Natalie Portman) eklemlenen şık bir PUanım: 5/10 ıç şa ro ru