Katalog

8 MAYIS 2022 3 DAİRESEL FLORA Anneler neyin İlk Anneler Günüm nesidir? Anne ailenin ve toplumun her şeyidir. “Cennet AYÇA annelerin ayaklarının altında” denir. Peki er- CEYLAN kekler, çocuklarının annelerini niye döverler? Popüler u yazıda, almamış erkekler, sosyal medya Anneler çocuklarınızın annelerini platformu Günü’nden niçin dövüyorsunuz, TikTok'ta yola çıkılarak niçin bıçaklıyorsunuz? en çok Bannelerin, Beyler, yoksa siz kendi kadınların toplum öfkeniz dışında hiçbir şeye paylaşılan gözündeki değerleri inanmıyor musunuz? etiketlerden irdelenecektir. KADIN NEDİR? birisi Öncelikle Anneler Günü Kadının toplumda nasıl kutlamalarına karşı #PlantMoms. algılandığı konusunda olduğumu belirtmek Bitki anneliği üç küçük örnek vermek istiyorum. dünyada istiyorum: ANNELER GÜNÜ Bir: Birkaç yıl önce gençler ŞART MI? gördüm, bir kitapçı arasında hızla vitrinine “Anneler Anneler, Babalar, yayılıyor. Günü’nde annenize kitap Sevgililer günü, büyük ayca_ceylan hediye edin” yazmıştı. ölçüde ticari amaçlı olan Mutlu oldum, girip ve öksüz, yetim çocukları, kitapçıyı tebrik ettim ve sevgilisi olmayan gençleri “Müşterileriniz annelerine hiçe sayan bir duyarsızlık en çok hangi kitabı günüdür. Bu günlerde hediye ediyorlar” diye birilerinin para kazanma sordum. Cevap: “Yemek Bitkilere anne şefkati hırsı, birçoğumuzun empati kitabı hediye ediyorlar” kurmasını engellemektedir. şeklindeydi. Küçük Eğer küçükken annemi itki arkadaşlarımlayım dedi- ramlardan biridir. Sonuç olarak hepimiz bir hashtag'i TikTok'ta toplam 889.2 milyon gö- oğlanlar annelerine futbol kaybetmiş ğimde bir hayli şaşıran kişi- anneden doğduk. “Anne ne demek” diye so- rüntülemeye ulaşmış. topu, basketbol olsaydım lere rastlama sıklığım son iki rarken tabii ki varoluşsal sorgulamalar da be- topu hediye NASIL BİTKİ ANNESİ OLUNUR? her Anneler yılda epeyce azaldı. İnsanlı- raberinde gelir. Açıkçası annelik üze- ederler. Demek ki Günü benim Peki, Y kuşağı ve Z kuşağı arasında popüler B ğı evlere sıkıştıran COVID-19 rine ne kadar yazsam az. Doğu- büyüdüklerinde için bir kâbus bir terime dönüşen bitki annesi nasıl olunur? Ön- ve iklim krizinin sarsıcı etkilerinin bunda pa- ran, bakım yapan, şefkat göste- de yemek kitabı olurdu. Bir de celikle bitkilerinizin adeti ile yakından uzaktan yı büyük. Teraslar, salonlar, işyerleri bitkile- ren, büyümene alan açan, ha- hediye ediyorlardı. çocuklarını bir ilgisi yok. İster bir ister beş ister 40 bitkiniz rin evi olmaya başlamış. Birazcık araştırdı- talarında yol gösteren, yer Bence bu hediye, kaybetmiş olsun fark etmez. Nicelik değil nitelik diyoruz. ğımdaysa iç mekân bitki satışlarının pande- yer seni zorlayıp güçlendi- toplumun anneyi anneler, Esas olan bitkileriniz ile olan iletişiminiz. On- mi esnasında büyük bir artış gösterdiği- ren canlı diye kendimce bir konumlandırdığı babalar var; ları isimleriyle çağırmak, su ve ışık düzenlerini ni gördüm. Hayat işte, aksilikleri özetim var. Ancak doğurmak yerin onlar Anneler, öğrenmek, yerleşimlerini birbirleriyle ve ışıkla PROF. DR. bile iyiliklere vesile olabiliyor, kelimesini illa biyolojik bir göstergesidir: Babalar olan ilişkilerine göre yapmak -evinizin dekora- muazzam bir düzeni var doğum olarak algılama- ÜSTÜN mutfak. gününde ne tif bir unsuru olmaktan çıkarmak-, hastalandık- canlılığın. Canlılık demiş- yın, bazen metaforlarla dü- DÖKMEN İki: Ünlü bir yapıyorlar? larında bakım yapmak üstlenmeniz gereken so- ken ilkbaharın gelmesiyle şünmek hoştur. Etrafınıza şarkı vardı, Bunu rumlulukların bir bölümü. Unutmadan hâlâ de- toprak ana bolluğunu tekrar şöyle bir bakın ve hayvan “Başkasının malısın, düşünüyor muyuz? Anneler ğiştirmediyseniz ve bitki dostlarınızın ihtiya- dünyaya sunuyor. Paylaş- dostlarımızla olan ilişkimi- arkadaşımın aşkısın” diye Günü’nde nice şehit annesi, cı varsa topraklarını ve saksılarını değiştirmeyi mak, çoğalmak ve be- zi düşünün. Kimilerini başlıyordu. Bu ifade o “Oğlum bana gelemiyor, ihmal etmeyin. Düşünsenize 15 yaşına gelmiş- raberce büyümek için çocuklarımız yerine ko- yıllarda kimseyi rahatsız ben ona gideyim” diyerek siniz ama yok ya idare eder bu çocuk diye hâlâ uygun koşullar mev- yarız. “Oğlum benim” etmemişti, o günün bakış çiçeğini alıp mezarlığa bebek karyolanızda uyuyorsunuz. cut. Ben de bu hafta sizler- ya da “kızım benim” diye tarzında doğaldı, söz gidiyor. Milli ve dini Bitki annesi olmanın olumlu yanları çok! le hem annelerin hem de bit- kedisine köpeğine seslenen kom- yazarı da kötü niyetli bayramları kutlayıp Kişisel deneyimlerime göre bir bitkiyle yaşa- kilerin dünyasını bir araya getiren bir tanım- şularınız, akrabalarınız, eşiniz dostunuz mev- değildi, muhtemelen kutlamamak bir tercihtir mak sabrı, şefkati, farkındalığı pozitif yönde lamayı paylaşmak istedim: “Plant mom” yani cuttur. İnsan ve hayvan türüne ait canlılara an- kafiyeyi tutturmak için ancak öksüz veya yetim etkiliyor. Ayrıca bir bitkinin kendine has özel- bitki annesi! nelik ve/veya ebeveynlik yapabiliyorsak bitki- öyle yazmıştı. Ancak olmak veya çocuğunu likleri size yaşamın nasıl da çoklu cevaplar ba- ler için de pekâlâ aynı şeyden bahsedebiliriz. şimdi, kafiye tutmuştur ANNELİK ÜZERİNE DÜŞÜNCELER kaybetmiş olmak, tercih rındırdığını hatırlatıyor. “Bugün tohumları ek- Kişisel çıkarımımdan da öte halihazırda bit- ama kadına yönelik bu değil zorunluluktur. Bu Çocukluğumdan beri annelik üzerine düşü- tiğin gün, çiçekler için beklemelisin” diye bo- ki annesi ya da bitki ebeveyni olduğunu söy- algılamayı gözümüz yüzden kimsenin Anneler nür dururum. Malum anne en kapsamlı kav- şuna dememişler. leyen birçok insan var. Örneğin #PlantMoms tutmamaktadır. Çünkü Günü’nü kutlamıyorum. mal, eşya demektir, bir de ANNE NEDİR? Anadolumuzda büyükbaş Anneler neyin nesidir? hayvanlara mal denir. Bir anne her şeydir, annedir Haşa. öncelikle, sonra eştir, Üç: Yakın zamanlara Darülbedayi’de kadın figürü… aşçıdır, temizlikçidir, sağlık kadar bizzat duyduğum bir görevlisidir, hemşiredir, söz vardı, gelinine kızan Osmanlı’nın son yıllarında fa- öğretmendir, çocuklarının bazı kayınvalideler erkek aliyete geçen Darülbedayi-i ödev ve okul-aile birliği torunlarını kastederek şöyle sorumlusudur, vekil derlerdi: “Gelin, senin bu İBB’nin kullanıma sunduğu SemtPati uygulamasıyla yuva bekleyen köpekleri görebilir, başvuru yapabilirsiniz. Osmani’de (Şehir Tiyatroları) ka- harçtır, maaşsız memur, oğlan üzerinde ne hakkın dınların sahnede her türlü engele sigortasız işçidir. Onlar var? Sen bir torbaydın, karşın tutunma mücadelesi... ailenin ve toplumun her silkeledin attın. Babasının şeyidir. Anneler evlerde oğlu o.” Ne diyeyim? YAVUZ KOÇ sıklıkla horlanan, özellikle Teessüf ederim. Bedia Muhavvit yemekleri eleştirilen, Bir kadın, bir erkeğin ehir Tiyatrolarının temelini oluştu- kendilerine teşekkür eşi, evinin doktoru, ran, 1914 yılında Belediye Başkanı edilmeyen, adeta bir eski temizlikçisi, alışveriş Cemil (Topuzlu) Paşa tarafından ku- zaman halayığıdırlar. elemanı olmanın ötesinde, rulan Darülbedayi-i Osmani, ilk yıl- Ş Onları ne kadar itip sadece kendisi için var larından itibaren başarılı ve güçlü kaksanız da hizmette olabilmeli ve özgür kadın karakterleri bünyesinde barındırdı. kusur etmezler. Anneler seçimleri doğrultusunda Darülbedayi’nin sahnelediği ilk oyun, Emi- mecburcudurlar. bir yaşam sürebilmelidir. le Fabre tarafından yazılan, Hüseyin Su- Toplum cennetin Annelerin, “aşçı”, at Yalçın’ın uyarladığı “Çürük Temel”de annelerin ayakları altında “mal”, “torba” olarak yer alan Eliza Binemeciyan, Kınar Ha- Afife Jale olduğuna inanır. İyi de, algılanmadıkları günlerde nım, Madam Felekyan ile baş- ey cennetten nasibini görüşmek dileğiyle. layan süreç, Türk tiyatrosun- Yaftalı Tabut da ve Şehir Tiyatrolarında ka- dın oyuncu denildiğinde ak- sağlanmasına, kadın yazar ve yö- la ilk gelen isim olan Afi- netmenlerin daha fazla görev al- fe Jale’yle devam etti. masına olanak sağladı diye düşü- Darülbedayi’nin açtığı nüyorum. Bu sezon şehir tiyatro- tiyatro sınavını kazana- ları tarafından sahnelenen, Bilge- rak kuruma kabul edi- su Erenus’un yazıp, Yelda Baskın’ın len Afife Jale, Hüseyin başarılı rejisiyle izleyici karşısına çı- Suat’ın “Yamalar” ad- kan, Türkiye’nin ilk kadın oyun ya- lı oyununda “Emel” ka- Eliza Binemeciyan zarı, kuramcı, aktivist, sosyal, siya- rakteri ile izleyici karşısı- si yaşamın her alanında öncü Fatma na çıktı. Dönemin toplumsal Nudiye Yalçı’nın 1920’lerde başla- ve siyasi şartları nedeniy- yan mücadelesinin anlatıldığı, Ben- le Darülbedayi’de öm- Çürük Temel su Orhunöz, Ceren Hacımuratoğlu, rü kısa olsa da bıraktığı Lale Kabul, Nazan Yatgın Palabıyık, olumlu etki hâlâ gün- neye koyduğu “Hayal-i Temsil” adlı Selin Türkmen, Şenay Bağ ve Ye- celliğini koruyor. oyun ise Afife Jale ve Bedia Muvah- şim Mazıcıoğlu’nun oluşturduğu başarılı ve UNUTULMAZ hit hakkında kaynak niteliğinde önem- güçlü oyunculuklarıyla Direklerarası Tiyatro Afife Jale’yle aynı li bilgilerden oluşan, izleyicide iz bıra- Ödüllerinde ödüle layık görülen “Yaftalı Ta- kan oyunlardan biri oldu. but” adlı oyun bu gidişata verilecek en doğru dönemde izleyici karşı- Bilgesu Erenus sına çıkan ve adını unutul- örneklerden biri. UMUT VERİCİ GELİŞMELER “Osmanlı güzellikler evi” anlamına gelen mazlar arasına yazdırmayı ba- Bugüne gelirsek, İstanbul Büyükşehir şaran bir diğer isim de Şehir Tiyatrolarının Darülbedayi-i Osmani yeni Afife Jale’leri, Belediyesi’nde Ekrem İmamoğlu’nun göre- Eliza Binemeciyan’ları ile sanatseverlerle bu- önemli kadın figürlerinden Bedia Muvahhit... ve gelmesinden sonra yaşanan değişim, Şe- Yakın dönemin güçlü kalemi Ahmet Sami luşmaya devam edecek. Ayakta alkışlayacağı- hir Tiyatrolarında sanatta fırsat eşitliğinin mız nice başarılara… Özbudak’ın yazdığı, Şehir Tiyatrolarının sah-