Katalog

5 26 Haziran 2021 Cumartesi Toplum Sedat Peker’i neden merak ediyor ? ‘Bunu da konuşalım’ rof. Dr. Erdal Atabek hocamla her İşte başlıyoruz. Bundan böyle söyleye- salı buluşuyor, her şeyden konu- cek sözümüz olduğunda bir araya gele- Pşuyoruz. Bir gün oturduk, oku- ceğiz. İlk buluşmamız bugün. ru da bu sohbetlere ortak edelim dedik. Siz de buyurmaz mısınız? yinde oldu. İpek Özbey u Sedat Peker bir videosunda şöyle diyordu: “Ben baba olduğumu kızlarımdan sonra anladım... Kızlarımı ağla- u Mafya, suç örgütü ve kabadayı aynı şey midir? tan 10 yaşındaki oğluma çatal fırlattım, çatal omzuna sap- Hayır, aynı şey değildir hatta aynı anlama bile gelmez. landı. Bir daha onları ağlatırsan seni öldürürüm dedim.” Kabadayı, dayılık, efelik, geleneksel toplumlarda “mahal- Şimdi bana bu durumun bir analizini yapın lütfen... lenin koruyucu abisi” sayılır. Mahallenin gençlerini koru- Sedat Peker ailesine çok düşkün, kızlarına ayrı bir yer ve- yan, kızlarına göz kulak olan, onları koruyan bir “abi” olur, riyor. Yarattığı izlenim böyle. Bu dünyanın insanları genel bir sorun olursa ona el koyar, sorunu çözer. Mafya ise yasa- olarak ailelerine düşkündür ve onları işlerinin dışında tu- dışı yollarla iş gören, şiddet kullanarak istediğini yapan bir tarlar. Ailelerine gelecek bir tehdit, bir saldırı onları çile- yapılanmadır. Mafya, toplumlardaki güç odaklarını dikkate den çıkarır, her şeyi göze alarak en sert karşılığı verirler. Ai- alır, onlarla uzlaşır, kendi alanını elinde tutar. Mafyanın do- le kutsaldır ve çatışma alanının dışındadır. Sicilya mafya- ğuşuna bakınca bu “korunma gereksinmesini” görürüz. sı da aileyi kutsal sayar, kendi klanına da “aile” der. Bunun- u Kime, neye karşı korunma gereksinimi? la bütün örgüt ilişkileri kutsallaştırılır. O yüzden de ihbar- İtalya’nın Sicilya bölgesi gibi yoksul, bir kenara itilmiş yö- cılık, itirafçılık ve saf değiştirmenin cezası ölümdür. Maf- resinde yaşayanlar sorunlarını devlete anlatamazlar. Onla- ya cezalarını bağışlamaz ve asla değiştirmez. Gücünün şif- rın desteğini alamazlar. Böylece kendilerine bir “koruyucu” Anlat Bakalım’da resi budur. “sorunlu” gangsteri bulmaya çalışırlar. İşte Sicilya mafyası, böyle bir gereksin- Robert De Niro meyi karşılayan yerel bir güç olarak ortaya çıkar. Toplum- Bu dünyanın insanları genel olarak canlandırdı. larda azınlıklar, göçmenler, yoksullar, düzende yer bulama- ailelerine düşkündür. Ailelerine gelecek yanlar hep korunması gereken konumdadır. “Korunmak bir tehdit onları çileden çıkarır, her şeyi zorunda olanlar” ile “koruyucu mafya” kendilerini bir “ai- göze alarak en sert karşılığı verirler. le” olarak tanımlarlar. Sonradan, Amerika’ya göçmen ola- Sicilya mafyası da aileyi kutsal sayar, rak giden İtalyanlar da orada kendileri için koruyucu olacak kendi klanına da ‘aile’ der... bir “yasadışı örgüt” arar ve bulurlar. “Sicilya mafyası” ar- tık orada İtalyan göçmenlerinin sorunlarını çözecek, bu ara- da kendi payını da alacaktır. Vito Corleone böylece “Baba” u Peki racon nedir? olacaktır. Mario Puzo’nun Baba romanı ve sonra çekilen fil - Racon, mafyanın ilkeleri, ahlakı, yöntemleri ve davranış- mi bu olguyu anlatır. larıdır. Verilen sözün tutulması “racon”dur. Konuğa zarar u Peki şimdi siz mafyanın nasıl doğduğunu anlattınız, verilmemesi “racon”dur’. Lider, kısık bir sesle az konuşur, bu noktadan suç örgütü olmaya nasıl evrildiler? “racon”dur. Mafyanın “racon”u tehdit değil, yaptırımdır. Sonradan güçlerini geliştirdiler, şiddete dayalı yöntem- Anlaşmaları yazılı değildir, sözlüdür. Söz verme ve verdiği lerle kendilerini gösterdiler, devlet güçleriyle, politikacılar- sözü tutma “racon”dur. la, yargıçlarla savcılarla bağlantılar kurdular. Polis örgütüy- u Bu bir tür güç hastalığı mı, daha çok nasıl kişiler bu le uzlaşma yarattılar. İş çevreleriyle yapabileceklerini araş- yola başvurur? tırdılar. Mafya, böylece uluslararası bir suç örgütü olarak Bence olay bir “güç hastalığı” değildir. “Güç hastalığı”, yön değiştirdi ve büyük yasadışı alanları kontrol altına aldı. denetlenemeyen iktidarların hastalığıdır. Mafya, özünde bir Uyuşturucu, silah ticareti, kumar alanı, fuhuş sektörü kont- çıkar örgütüdür. Yasadışı işlerden sağlanan çıkarlar, örgüt rol ettikleri alanlar oldu. Bu alanlarda çok büyük paralar ka- güçlendikçe daha da artar, bu arada mafya gücünü artırır, zandılar ve ülkelerin ciddi sorunları oldular. Hükümetler yöntemlerini sertleştirir. Mafya liderleri için özel bir kişilik de yasadışı işlerini ya bu gruplarla el altından işbirliği yapa- araştırması varsa da ben bilmiyorum. Ancak, “asosyal kişi- rak ya da kendisi böyle ekipler kurarak yürüttüler. CIA ol- lik” yapısı, suç işlemeye yatkınlıkla belirlenen, yasaları ihlal sun, Mossad olsun, MI5 gibi KGB gibi devlet örgütleri ol- etmekten çekinmeyen, suçlarından pişmanlık duymayan bir sun, bu yasadışı yollara başvurmuşlardır. kişilik yapısı olarak tanımlanır. Bu kişilerde, yaptığı işler- Netflix’te oynayan Homeland, Fauda gibi diziler bu olay - Vito Corleone rolünde den suçluluk duymayan, kendini suçlu görmeyen özellikler ları anlatır. Marlon Brando... saptanmıştır. Belki bazıları için akla gelebilir ama araştırıl- ması gereken bir konudur. Mafya liderlerinin duygusal yan- Sedat Peker, pek çok gizli kalmış olayı ları da vardır, insani ilişkileri güçlüdür ancak işleriyle ilgili aydınlattığı için kendi özeleştirilerini tutum ve davranışları farklı olabilir. İşlerinde sert, kuralları de kapsayan sözleriyle inandırıcılık kendi koyan, uygulamalarında ödün vermeyen kişiler ola- kazanmıştır. Toplum da olayların iç rak tanınmaları da önemlidir. yüzünü öğrenmek açısından yokluğuna u Birden aklıma geliverdi... Robert de Niro “Anlat Ba- kalım” filminde psikiyatra gider. Her şeyi anlatmaya baş - üzülür hale gelmiştir. lar, değişmeye de başlar ama bu çok zordur. Sahnelerden birinde psikiyatr ona “Sinirlendiğinde yastığa vur” der, o u Geçen hafta yaşadıklarımızı düşünüyorum da... Sedat yastığı silahla vurur... Değişmek zor mudur? Peker bir gün gibi bir süre Twitter’da görünmedi, memle- O filmi ben de gördüm. Filmin kendi fantezisi var. Bir keti adeta hüzün bastı, herkesi büyük bir merak aldı... Ba- mafya lideri elbette kendi özeleştirisini de yapar. Ancak bir şına bir iş gelmesinden kaygı duyuluyordu... Oysa daha terapist yardımıyla değişmek, yaptıklarında kusur, suç bul- bir yıl önce aynı adam “akademisyenleri kanlarında boğa- mak ve pişman olmak onun yapabileceği bir şey gibi gözük- cağını” söylüyordu... Bugün meraklananlar, o gün öfkele- müyor. Belki tam tersine, onlar kendilerini bu bozuk düzen- nenlerdi... Peki ne değişti ki? de “haksız kazançlardan almak”, “devletin yanlışlarına kar- Bizde “mafya” denilen suç örgütleri Sicilya mafyası gibi şı çıkmak” için çalışan biri gibi görebilir. Unutmayalım ki bir örgüt gibi görünmüyor. Onlar devlete karşı çıkan örgüt- herkesin kendi yanlışlarını içinde doğrulamaya çalışan bir lenmelerdir. Bizimkiler ise küçük ve orta çapta “çek-senet “kendini savunma mekanizması” vardır. Bence, mafyanın mafyası” gibi ödenmeyen paraların ödenmesini sağlayan si- devletleşmesinden çok, devletin mafyalaşması tehlikelidir. lahlı gruplar olarak başlar. Gerçek anlamda, tanınmış bir li- Hele de otokratik rejimlerde bu tehlike çok daha büyük... deri olan, şiddet kullanan adamları olan, hangi alanda ça- lıştığı devletçe bilinen “yasadışı suç örgütü” mafya olarak Bir restorana para ve güç babası nitelenir. İnci Baba, Hasan Heybetli, Abuzer Uğurlu, Dün- geldiğinde garsonlar hizmet yarışına dar Kılıç, Enis Karaduman, Alaattin Çakıcı, Sedat Peker gi- girer. Ama bir yazar ya da tanıdıkları Sedat Peker bi isimler (ve elbette başkaları da) kendilerine özel alanla- biri geldiğinde onlara çok daha saygılı, rıyla bilinirler ve toplumun ilgisini çekerler. Bilindiği gi- özenli hizmet ederler. Birincide güç bi Alaattin Çakıcı, ülkücü geçmişiyle tanınır ve Devlet Bah- şuşurlar, onlara ayrılan masaya hizmet yarışına girerler. para, ikincide itibardır. çeli tarafından övgü ile tanıtılmıştır. Sedat Peker uzun sü- Ama bir yazar ya da tanıdıkları biri geldiği zaman onlara re AKP’yi destekleyen çalışmalar yapmış, sert söylemler- çok daha saygılı, çok daha özenli hizmet ederler. Birinciler- le tanınmış, sonradan tam bilinmeyen nedenlerle bildikle- u Mafya devlete nasıl sızar? de güç paradır, ikincilerde ise güç itibardır, saygınlıktır. Bu- ri, yaptıkları konusunda itiraflarda ve ihbarlarda bulundu - Mafya, devlet gücünü bir ölçüde yanına almadan ayakta na birçok yerde tanık oldum. Para güçtür ama itibarı yok- ğu videolar yayımlamıştır. Bu süreç devam etmektedir. Se- kalamaz. Bunun için de politikacılardan dostlar edinir. Yargıç- tur. Mafya olaylarında da zayıfları koruyan, onlara destek dat Peker’in açıklamaları pek çok gizli kalmış olayı aydın- larla, savcılarla ilişkiler kurar. Avukatları olması kaçınılmaz- olan “mafya liderleri” ile gereksiz şiddetle haksızlıklar ya- lattığı için kendi özeleştirilerini de kapsayan sözleri ile inan- dır. Polis müdürleri, polis şefleri, kilit noktadaki görevliler panlar aynı kefeye konmaz. Toplum onları çok dikkatle ayı- dırıcılık kazanmıştır. Toplum da bilmediği, iç yüzünü me- hep ilişki hedefindedir. Basında ellerinin olmasını çok isterler. rır. Yasadışı olmaları, suç örgütü olmaları değişmez ama tu- rak ettiği olayları öğrenme güdüsüyle Sedat Peker’i me- Bu ilişkiler elbet gizlidir ve çeşitli yöntemlere başvurularak, tumları, davranışları birbirinden çok farklı olabilir. rak etmeye başlamış, olayların iç yüzünü öğrenmek açısın- ödemeler yapılarak, şantaja başvurularak, gerekirse tehditlere u Hiç tanıştınız mı böyleleriyle? Hastanız var mıydı dan da yokluğuna üzülür duruma gelmiştir. Bu gelişme Se- başvurularak sağlanmaya çalışılır, sürdürülmeye çalışılır. Bu aralarında? dat Peker’den çok her şeyi gizleyen AKP iktidarına karşı bir destekler olmadan mafya ayakta kalamaz ve çalışamaz. Sedat Tanıştıklarım oldu. Sağmalcılar Cezaevi’nde Enis Karadu- tepkidir. Bu açıklamaların araştırılmasını engelleyen AKP Peker’in her ay 10 bin dolar verdiği, çanta çanta para gönder- man ile tanışmıştım. Maksim Gazinosu sahibi Fahrettin As- iktidarı bir anlamda suçlamalara hak verdirir bir ortam ya- diği politikacı iddiası hâlâ açıklanmamıştır. Yargıçlar hakkın- lan da oradaydı. Çok saygılı davranmışlardır. Biz “fikir suç - ratmıştır. da, polis şefleri hakkında iddiaları ortadadır. Devlet de onla - lusu” sayılıyorduk, onların bu kavrama büyük saygıları ol- u Suç örgütü, mafya... adına her ne dersek diyelim... rı kendi gizli işleri için kullanır. Abdullah Çatlı olayı bellekler- duğunu gördüm. Sonra da Dündar Kılıç ile tanıştık. Onun İstanbul’da yaşıyoruz, eğlence mekânlarına gidiyoruz. Bu dedir. Dünyada mafya örneği, “Medellin mafyası lideri Pablo da bizlere büyük saygısı vardı. kişileri de zamanında görmüşlüğümüz var... Kapılarda Escobar”dır. Kolombiya uyuşturucusunun bu efsanevi baro- Yeraltı dünyası kendine özgü kanunları olan bir dünyadır. karşılanıyorlar, arabalarının kapıları tutuluyor. Saygı mı nu yoksulları koruyarak, onlara ev yaparak, para vererek hal- O dünya haksız para kazananlara hiç saygı duymaz, ken- görüyorlar, itibar mı bunun adı, yoksa insanlar korktuğu kın desteğini sağlamış, kendi uyuşturucu ticaretini yürütmüş- disi de onlardan aldığından suçluluk duymaz. Düşüncele- için mi böyle davranıyor? tür. Bu narkotik baronu devlet görevlileriyle yasadışı yollar- ri için kendi rahatlarını feda eden, düşünceleri uğruna çile Dikkatimi çeken bir şey de şudur: Bir restorana böyle bir dan uzlaşarak işini yürütmüş, devletle arası bozulunca da öl- çekenlere ise büyük saygı duyarlar. Buna hep tanık oldum. para ve güç babası geldiği zaman onu tanıyan garsonlar ko- dürülmüştür (1949-1993). Ömrü 44 yıldır. O dünyadan hastam olmadı. Tanışıklıklarımız sohbet düze-