Katalog

LIZ BEHMOARAS’TAN ‘LALE PUDDING SHOP’ 1960’ların rüzgârları ve yansımalar... Liz Behmoaras, 60’lı yılların Türkiye’sinin gençliğini anlatırken, üstü örtülü göndermeleriyle, bugünün toplumsal gidişatına da göndermeler yapıyor ve eleştirisinin altını kalın çizgilerle çiziyor. CÜNEYT AYRAL S anıyorum 1968 yılıydı, Bodrum’da, meydandaki, Raşit’in kahvesinin yanındaki denize uzanan merdivenlerin üzerinde oturmuş bir fotoğrafım vardır, saçlarım omuzuma kadar uzun, alnımdan geçen bir kızılderili bandı ile incecik saçlarımın uçuşmalarını önlemişim… Tam olarak bilmediğimiz, anlamayı denediğimiz bir yeni yaşam biçiminin, hippiliğin, bendeki ve o yıllarda Bodrum’a gelen pek çok genç insandaki yansıması giyim kuşamdaydı. Hayat bugünkü gibi değildi! Peki nasıldı? Bu hippiler nasıl yaşıyorlardı? Türkiye’deki yansıması nasıldı? Daha da önemlisi o günkü Türkiye nasıl bir ülkeydi? İşte tüm bu soruların yanıtları, başarı ile kaleme alınmış, Liz Behmoaras’ın Lale Pudding Shop kitabında var… Liz Behmoaras, her zaman ilginç konuları ele alıp romanlaştıran, dilini özenle kullanan bir yazarımız. Mazhar Osman, Alman Subayın Evi, Suat Derviş, Sevmenin Zamanı yazarın farklı konulardaki eserleri. “ANLATI” TARZI Behmoaras, bu yeni kitabında romancıların başvurduğu uzun tasvirlerden, sayfalar süren uzatmalardan kendisini de okurunu da korumuş ve bir film hızıyla 60’lı yılların İstanbul’daki yaşantısını okuru ile paylaşmış. Yazar kitabının kaleme alırken o yılların İstanbul’unda konuşulan Türkçeyi de özenle kullanmış. Öyle sanıyorum ki, okurun daha çok sevdiği “anlatı” tarzı kitaplar artık bütün yazar lar için geçerli olmaya başlıyor, çünkü Liz Behmoaras’ın yeni kitabı da bu türde yazılmış bir kitap, hatta yazar daha da ileri gitmiş ve konuları birbirine bağlarken uzun anlatımlardan kaçınmış. Lale Pudding Shop aynı za manda sosyal kültürel antropoloji ile uğraşanların, bu konuda öğrenim gören öğrencilerin de yararlanacağı önemli bir anlatı. Ayrıntılara yer vermemiş olsa da okurun neyi araştırması gerektiği konusunda belirgin ipuçları veriyor. Liz Behmoaras, 60’lı yılların Türkiye’sinin gençliğini anlatırken, üstü örtülü göndermeleri ile, bugünün toplumsal gidişatına da göndermeler yapıyor ve eleştirisinin altını kalın çizgiler ile çiziyor. Lale Pudding Shop bir roman okuma rahatlığıyla değil, bir inceleme oku ma özeniyle ele alınması gereken değerli bir belge olma özelliğinde. Behmoaras, bu tavrını yukarıda belirttiğim kitaplarında da sergilemişti sergilemesine ama bu kez kullandığı teknik ile çok daha başarılı olmuş ve yeni bir yazın tarzının öncülerinden olmayı başarmış. n Lale Pudding Shop / Liz Behmoaras / Doğan Kitap / 288 s. / 2020. YAPRAK ÖZ’DEN ‘VİLLA ŞAKAYIK’ Meraklı amatör dedektif iş başında... Yaprak Öz yarattığı amatör dedektif Yıldız Alatan’ı Farahnaz’ın Çiçeği romanıyla polisiye dünyasıyla tanıştırmıştı. Yeni romanı Villa Şakayık’ta kahramanı yeni bir serüvenle karşımızda. ÇAĞATAY YAŞMUT Y aprak Öz yarattığı amatör dedektif Yıldız Alatan’ı Farahnaz’ın Çiçeği romanıyla polisiye dünyasıyla tanıştırmıştı. Yıldız Alatan Zonguldak Kılıç’taki lojmanlarda gerçekleşen cinayetleri aydınlattığı için hem polisiye edebiyat dünyasındaki kadın dedektifler arasında yerini almış hem de yazarına Polisiye Yazarlar Birliği’nin ‘2019 Kristal Kelepçe’ ödülünü kazandırmıştı. Yaprak Öz bu ikinci romanında bizi Zonguldak’a yakın mesafede bulunan Karasu’ya götürüyor: 1979 yılında işlenen cinayetlerin üzerinden beş yıl geçmiştir. Kahramanımız Yıldız Alatan bir yandan orta yaş kriziyle ve menopozla boğuşurken bir yandan da vücudunda ortaya çıkmaya başlayan yaşlılık belirtilerinden ötürü mutsuz günler geçirmektedir. Ziya Alatan eşinin kötü ruh halinden kurtul masına ve kasvet pelerinini üzerinden atmasına yardımcı olmak niyetiyle tüm yazı geçirmeleri için, Karasu’da Tanju Bey, Handan Hanım ve Leyla isimli kızlarından oluşan Kutbay Ailesi’nin dört villadan oluşan ve Şakayık adıyla bilinen küçük yazlık sitesinde bir villa kiralar. Bu arada Şakayık’ın pespembe açan çiçekler olduğunu belirteyim. Ancak tatilleri ilerlerken amatör dedektifimiz Kutbay Ailesi’nde bazı gariplikler, doğru gitmeyen bir şeyler olduğunu sezer; Handan Hanım sık sık sinir krizleri geçirmektedir; ruh hali bir dalgın, bir üzgün, bir normaldir. Amerika’da yaşayan Leyla ailesini ziyaret etmek için sık sık yaptığı gibi gene Villa Şakayık’a gelmiştir ve o gün eşiyle birlikte geri dönecektir. Fakat ertesi gün Yıldız Alatan pencereden bakarken Leyla’yı kendi evlerinin çatı katındaki odasında gördüğünde ailesi Leyla’nın Amerika’ya doğru yola çıktığını söyler. Böylece Villa Şakayık’taki muamma gide rek dallanıp budaklanmaya başlar. Yıldız Alatan yan evde yaşayan komşula rının davranışlarına baktıkça tuhaf bir şeylerin döndüğünden iyice şüphelenir. Dedektifimize göre Leyla Amerika’ya uçmamıştır, aksine kaybolmuştur ya da ona bir şey yapılmıştır. Böylece beş yıldır Yıldız Alatan’ın içinde uyuyan amatör dedektif geri döner. Ama bu sefer onu zor bir sınav beklemektedir. GİZEM AĞI Yaprak Öz daha ilk sayfalardan başlayarak henüz ortada olmayan cinayete doğru adım adım ilerleyen hikâyeyi muamma ağıyla örmeyi başarmış ve olay örgüsünü zor bir bilmeceye dönüştürmüş. Bunu yaparken de korku öğelerine yaslanmış. Örneğin hikâyeye yağmurlu bir havada siteyi çevreleyen çalılıkların arasından aniden fırlayan ve çığlıklar kopararak ormanın içinde koşan beyaz elbiseler giymiş koyu renk uzun saçlı bir kadın dahil olur. Yıldız Alatan bu kadının Leyla olduğundan çok emindir. Bunların üzerine bir de Villa Şakayık’ı gözleyen, orada bir şeyin peşinde olan Yağmur isminde esrarlı genç bir kadın kahramanımızın radarına girer. Yaprak Öz ilk romanına göre hikâyeyi daha az sayıda karakterle fakat daha yoğun korku ve gizem öğeleriyle bezeyerek iyi bir iş çıkarmış. Memnuniyet verici bir ayrıntı, arka fonda seksenlerin hit şarkılarının tüm hikâye boyunca bize eşlik etmesi. Peki, romanda hiç cinayet işlenmiyor mu? Elbette işleniyor. Sadece biraz sabretmeniz gerekiyor. n Villa Şakayık / Yaprak Öz / Oğlak Yayınları / 341 s. / 2020. 6 9 Nisan 2020