Katalog

DÜNYADA BİLİMSEL YA Üçiincü Diinya Ülkelerinde bilimin Uçüncü Dünya Ulkeleri dergilerinin sayısı 1981'de 80 iken 1993 yılında 50'ye düşüyor. 1 970 yılında Meksika'da yayın dünyasına giren "Archivos de Investigacion Medica" (Tıp Araştırma Bilgilikleri) adlı derginın Genel Yayın Yönetmeni Luis Benitez Bribiesca o gunleri özlemle anıyor. Dergınin yayınlanmasından hemen sonra Philadelphia'da özel bir kuruluş olan Bilimsel Bilgi Enstitüsü (Institut for Scientific Information (ISI) derginin Bilimsel Yayın Dizinine, Science Cıtation lndexs'e (SCI) alınmasını kabul etti. Dizin dünya çapında yayımlanan 70.000'i aşkın dergi içinde seçilen yaklaşık 3.300 dergide yayımlanan makelelerin bir listesini içeriyor. Bir derginin bu dizinde ve başka birkaç önemli veritabanı içinde yer alması, bilim adamlarının kendi alanlarındaki son buluşlarla ilgili yazılara kolayca ulaşmalarını sağlıyor ve onlann yayımlayacağı raporlarda daha önce gerçekleştirilen araştırmalardan hangilerine değinecekleri konusunda yol gösteriyor. "Archivos"un içinde yer almayı sürdürmesi için kuşkusuz belli koşulların yerine getirilmesi gerekiyordu. Makaleleri zamanında yayımlamak, Ispanyolca alıntıların Ingilizce çevirilerini sağlamak ye dizine abone olmak için 10.000 dolar ödemek. Dergi tüm bu koşulları 1982 yılına dek yerine getirdi. Derken ülkede şiddetli bir ekonomik bunalım başgösterdi. Bunalımın sonucunda dergi altı aylık bir gecikmeyle yayımlanabıldi. Dergi editörleri durumu ISI'ya bildirilerse de, enstitü derginin dizinden çıkartılması kararından geri dönmedi. O günden sonra dergi bilim çemberi içindeki eski yerini yeniden almak için her türlü çabayı gösterdi. Ispanyolca yazıların karşısındaki sayfalara metinlerin Ingilizce çevirileri basıldı. Daha sonra dergi Ispanyolca metin yayımlamaktan tümüyle vazgeçti. Eninde sonunda da Amerikalı bir yazarla anlaşıp, çeviri metinlerde yapılacak yanlışların engellenmesi amacıyla tüm metinlerin Ingilizce yazılmasını savundu ve adını da "Archives of Medical Rescarch"olarak değiştirdi. Şu anda en yüksek "ratıng"e sahip olmakla birlikte dergi yine de enstıtünün ölçütlerıne uygun bulunmuyor. Enstitü, dergini editörler kurulunda yer alan bilim adamlarının yazılarının yeterince sık yayımlanmadığını, sitasyon almadıklarını ileri sürüyor. Halbuki kışiler kendi alanlarında yüksek sitasyon alan Meksikalı, Kanadalı vb. bilimcilerinden oluşmuştu. Oysa ki, ılk sayılarını altı ay sonra dağıtacaklarını söyleyen Science ve Nature gibi Amerikan bilim dergilerı dizinde yer alacaklarını daha yayın dünyasına katılmadan kamuya duyurabiliyor. Yapısal ve engeller ve önyargılar Bu konuda öfkelenen yalnızca Benitez degil. Gelişmekte olan tüm ülkelerde, bu yazı için kendileriyle söyleşi yapılan yüzü aşkın bilim adamı ve yazar yoksul ulusların buluşlarını sanayi ülkeleriyle paylaşmalarına ket vuran yapısal engellere ve ustaca sergilenen önyargılara değiniyor. Gelişmekte olan ülkelerın bilimadamları tüm dünya bilim adamlarının yüzde 24'ünü oluşturmakla birlikte, önde Oçiincü Diinya gelen bilim dergileri bu yöreden gelen yazıların çok az bir Bilim dalları bölümünü yayımlıyor. Ortak bilimsel MUHENDISLIK yayıncılığın bu ayORMANCILIK FİZİK jOŞİNOGRAFl ZOOLOJİ BOTANİK KİMYA 1HEAMERICANCHEMICALSOCIETY ANIMAL BEHAVIOUR Dünyada en cok rağbet gören dergiler göz önüne alındığında ülkelere göre yayın s/ı bunun çok sağlıklı bir değeriendirme olduğu da söylenemez, zira olanaksızlıklar nede nitelikli çalışmalara rastlanabiliyor. Harita da uluslararası bilimsel yayınlara katılım orar ülkeleri yazarlarının uluslararası tamnımş dergUerdeki yayın oranlart Dergi isimleri XKJRNALOFMATHEUATICAL ANALYSIS AND APPUCATIONS AOfVCULTURE AND FORBST MBTEOROLOOY Scionce dergisine kabul edilen makaleler 150 PHYSKAL RBVIEWLETTBBS ENVIRONUENTAL SCİENCE a TECHNOLOOY NEW ENOLAND JOURNAL OF UEOCINE 1990 1991 1992 1993 1994. SOURCE Science. 0 BİYOKİMYA JEKÖLÖJI 0 2 4 6 6 10 12 14 4428