Katalog

6 SAYFA 8 TEMMUZ 2012 PAZAR "Antalya'da iŞ'te HAYAT" Hazırlayan PELİN GEL AĞAN KEMER BÖYLE OLMAZDI ürkiye'nin ilk planlı turizm gelişim projesi olan ve 1977’de Ecevit hükümeti döneminde uygulamaya başlanılan Güney Antalya Turizm Gelişim Projesi kentin kaderinin de değişmesinin başlangıcıydı. Güney Antalya Turizm Gelişim Projesi'ne 80’li yılların başında katılan ve projenin sürdürülmesinde emek veren Mimar ve Şehir Plancısı Sadi Kan'la Antalya'yı konuştuk. Antalya'da İŞ'te HAYAT sayfamızın bu haftaki konuğu Sadi Kan bize, turizmin gelişmesinde önemli rolü olduğunu belirttiği Güney Antalya Turizm Gelişim Projesi'ni, projenin nasıl sona erdiğini ve projenin devam etmesi halinde kentin ve sektörün neler kazanacağını anlattı. Projeye çok emek verdiğini buna karşın ayrılırken neden diye sormamaları yüzünden kırgın olduğunu belirtiyor Kan. Kan ile iş yaşamının dışında, Antalya'nın mimari yapısını ve özel yaşamını konuştuk. Anamur'da başlayan Antalya'da süren bir yaşantı. Çocukluğunuzla başlarsak, nasıl bir çocukluk geçirdiniz? GÜNEY ANTALYA SÜRSEYDİ T 1954'te Anamur'un İskele Mahalle içeren metropolitan alan çalışma alanısi'nde doğdum. Deniz kenarındaydı. Ba mızdı. Bir yıl diye girdiğim bu alanda üç bam çiftçilikle uğraşıyordu. Anamur'un yıl çalıştım. merkezine taşındığımız zaman babam meSonrasında ne yaptınız? murluk yaptı. Ortaokul ve liseyi AnaAntalya'da Güney Antalya Turizm Gemur'da bitirdim. lişim Projesi'nin olduğunu öğrendim. Deniz kıyısındaki bir kasabada ya Bu projede Çanakkale'den İskenderun’a şamanızın avantajı da var. Ortaokul'da na kadar tüm kıyı çalışmaları yapılmışsiz kamping işletiyorsunuz... tı. Seçmeli yığılmalar politikasıyla en uyFransızlar bölgeye çok gelirdi. Orta gun yer belirlenmiş. Orası da Saokulda oraya gelen Fransız bir aile ile iyi rısu’dan başlayan Adrasan'ı ilişkilerim oldu. Bizim yazlığın çevresinde içine alan 3 ile 10 kilometaile çadır kurmuştu. Biz de onlara yar re genişliğinde 80 kilodımcı olurduk. Ortaokulda babamın ta metre uzunluğundaki nıdığı bir kişi ile kamping işlettim. bölge. 25 bin ölçekİstanbul Güzel Sanatlar Akade li, çevre düzeni mis'nde Mimarlık okuyorsunuz. Nedir planı yapılmış. sizi mimarlığa yönelten? Bu planın uyguBizim orada bir mimar vardı. O mi lamasına geçilmarın yaşamına bakarak ‘mimarlık ola miş. Dünya bilir’ demiştim. Hayalim de İstanbul’da bankasının 50 okumaktı. milyon dolar Üniversite bitince Fransa'ya gitmek alt yapıda kulistiyorsunuz, gidemiyorsunuz. Niye? lanacağı bir para verilmiş. Fransızlar beni sürekli çağırıyordu. Bu benim aradığım proje dedim. Üç kez üniversiteye kadar babam istemedi. Me Antalya’ya gelerek proje kabul edildim. zun olunca da bbam herkesin oğlu yanında sen yoksun diyerek göndermek istemedi. Bana ‘memur olur Peki geldiğiniz zaman nasıl bir Güney musun? Zor olursa bırakırsın’ deAntalya Projesi ile karşılaştınız? di. Güzel Sanatlar AkademiGüney Antalya geldiğim zaman 25 bin si’nde okuyup da memur oluyatak kapasitesi planlanmış. Bin yatağın nur mu dedim. O da ‘güolmadığın Kemer marina'nın daha yavence çok önemli’ dedi. pılmadığı bir dönemde geldim. GelAnkara'da metropolitan Güney Antalya Projesi’nce 170’i aşkın bina yıkıldı. diğimde olimpos dile bir otel ve bir dairesinde memurluğa hafızanızda kalan olay var mı? Bölgede proje kapsamında Beldibi'nde kaçak yapılar var neler yaptınız? başladım. Adana mersin dı. 170'i aşkın. Onların yıkılması geO bölgenin türkiyede ilk biyolove hatay il sınırlarını 1977 1977 yılında kabul edilen ve ve Türkiye’de diğer diğer turizm projelerinin projelerinin hayata hayata geçirilgeçirilmesine mesine öncülük öncülük ve ve önderönderlik lik eden eden Güney Güney Antalya Antalya TuTurizm rizm Gelişim Projesi'nin çaçalışanlarından lışanlarından Mimar Mimar ve ŞeŞehir hir Plancısı Plancısı Sadi Sadi Kan, Kan, proprodevam etmesi jenin jenin devam etmesi halinhalinde Kemer'de bu kadar kadar nünüve yapılaşmanın fusun fusun ve yapılaşmanın ololmayacağını mayacağını dile dile getirdi getirdi BÖLGEDE TESİS YOKTU pansiyon vardı sadece. Kemer bomboştu. Kemer ile Antalya arasında bir kaç tane restoran vardı. Sezon sonrası kapanırdı. Kemer'de yemek yiyecek yer arardınız. Şantiye binamız bugünkü Falez Otel'in olduğu alandaydı. Çok iyi bir şantiyemiz vardı. Sosyal tesislerimiz vardı. BiR GECEDE 174 YAPI YIKILDI Yöre mimarisine uygun yapı yapıldı mı bölgede? Yöre mimarisi çok az da olsa var. Fazla yoğunluklu yapıların olmadığı tesislerin arasında yeterli mesafe olan bir yapılanma oldu. Bu projenin diğer bölgelerde de uygulanması çok iyi olurdu. Side, Belek ve Güney Antalya'da tamamlandı. Diğer alanlarda parça parça tamamlandı. Hiç tamamlanmayan alanlardan bir tanesi Kundu Bölgesi'ndeki Kemerağzı. Orada birkaç otel o planlamaya uygundur. O otellerden Kemerağzı dediğimiz otellerin yapı KUNDU GERÇEĞİ rekiyordu. Yıkımlar o kadar kolay değildi. Siyasi baskılar vardı. Yıkımlar gece oldu. O zamanki Vali Bahattin Güney idi. Neden gece yıkım istedi onu da bilemiyorum artık. Bir gecede yoğunluğu çok fazladır. Oteller arası mesafe dardır. Yani bir turizm planlaması mantığıyla yapılan bir planlama değil bu bir konut planlaması anlayışıyla yapılmış ve sıkıntılarını da otelcilerden dinleyebilirsiniz. Alt yapısı daha yeni tamamlanıyor gibi. Oysa önce alt yapısı yapılır Kemer ve Belek'te olduğu gibi sonra üst yapısı yapılır. jik arıtma sistemini oluşturduk. Pis su atıklarının arıtıldığı bir sistem yaptık. Büyük kapasiteli arıtma tesisleri yaptık. Alt yapı olarak yer altından telefon elektrik her türlü radyolik hatlar anvrupa standartında bir alt yapı ve o standartlarda bir üst yapının yapılmasını kontrol ediyorduk. EN BÜYÜK KIRGINLIĞIM Projeden niye ayrıldınız? Dünya bankası ile olan sözleşmenin süresi dolmuştu. Ama çalışmanın devam etmesi gerekiyordu. Biz burada büyük mücadele verdik. Birlikte mücadele verdiğim arkadaşlarımın çoğu Antalya'da. Hepsine teşekkür diyorum. Bazı yatırımcılar mevzuatın dışına çıkmak istediğinden bizi istemiyordu. Mücadele ettik. Ama mücadelemizde başarılı olamayacağımızı gördüm. Sözleşmeli arkadaşların sözleşmesi yenilenmiyordu, dedim ki bize yol gözüküyor. Ben de hazırlığımı yapayım dedim. Arkadaşlarım bu işleri tamamlayınca ben de istifa dilekçemi vereyim ve kendi işimi yapayım dedim. Dur nereye gidiyorsun diyen olmadı. Biz de gittik. Ama ülkeme ve devletime en iyi hizmetleri yaptığıma inanıyorum. Daha çok yapacağıma da inandığım bir dönemde nereye gidiyorsun diyen olmadı diye de kırgınlığım var. TURiZMCiYE KUR YAPIYORDUK Eleştiri de aldınız mı? Bu müşteri nereden gelecek bu oteller dolacak mı? gibi eleştiriler vardı. Biz bunlar yetmeyecek dedik. Beldibinde plan çalışması içindeydik. Orada otellerin kapasitesi 200 ile 600 yatak arasındaydı. Oysa bizim planlamamızda 12002000 idi. Turizmciye yer vermek için turizm bakanlığı temsilcisi olarak kur yapıyorduk. Yatırımcıya siz bir yeri tahsis olarak almışsınız ama bu yeterli değil biz size biraz daha yer verelim. Camel Tur'un sahibi Ergun bey vardı. Kendisi turizmcidir. Ergun beye yanınızda yer verelim dedim. 8001500 yataklı yer yapın dedim. İstemedi. “Kapasite olarak fazla gelir hem de yandaki günü birlik alan varken nasıl turizm yapayım. Günübirlikçi pisletir ben onları toparlamakla uğraşırım” dedi. Günübirliği biraz ileriye alarız dedik. Şampiyon Tatil Köyü Sahibi Ahmet Ayık’a gittim. Bu yer bana yeter dedi. 1986'dan sonra ise biz yatırımcıya değil yatırımcı bize kur yapmaya başladı. KEMER BU KADAR YOĞUN OLMAZDI Güney Antalya devam etseydi ne olurdu? Bugün Kemer’deki yerleşik nüfus bu noktaya gelmezdi. Çünkü biz buna asla izin vermezdik. Bir normal doğurganlıkla nüfus vardır, bir de göç ile. Burası göçün olmadığı turizme hizmet eden bir bölge olsun istedik. Çünkü seçilmiş bir bölgeydi. Ama ne yazık ki biz projeden ayrıldıktan sonra ilave alanlar ilave konutlar yapılarak bugünkü yoğunluğa gelindi. Olması gerekinin üzerinde mi? Çok üzerinde. Biz yoğunluk olarak alanın yüzde 30'unu geçmeyecek bir yapılaşma istiyorduk. Yeşil alan da çok azaldı haliyle.. Evet yapılaşma yoğunlaşınca tesisin müşterisinin kullanacak olduğu yeşil alan kalmayabiliyor. Bunun en güzel yetersizliğine Kundu'daki tesisleri örnek gösterebiliriz. Kemer bölgesinde bu konuda bir tehlike görüyor musunuz? Yok tehlike değil. Daha çok paraya satılacak yataklar ne yazık ki daha düşük rakamlara satılıyor. 5 yıldızlı yapılmış oteller var 5 yıldızlı müşteriyi buraya getirememek gibi bir durum var. Bunu işletmeci arkadaşlarım yanlış anlamasınlar.Her şey dahil sisteminden nasıl çıkacağımız görüşülmeli. Çok güzel otellerimiz var güzel işletiliyor. Her şey dahil sitemindeki oteller, butik oteller kadar iyi hizmet veremiyebiliyor. Projeden ayrıldıktan sonra kendi işinizi kuruyorsunuz. Neler yaptınız? Kan Mimarlık Atölyesi adında bir ofis açtım. Ilk etapta ne zaman şirketleşirim düşüncesiyle 94'te de Kan Mimarcılık ve Şehircilik Ltd. Şti'yi kurdum. O zaman bir çok projeyi birlikte götürdüm. Çok sayıda proje yaptım. Büyük projelerim var. Side'de 5 yıldızlı bir otel yaptım. Turizm tesisleri ağırlıklı çalışmalarım. Tekirova'da 1200 yataklı Phaselis Rose Otel, Antalya The Marmara Oteli'ni yaptık. Burayı yapmak ayrı bir keyifti. Burası ezber bozan bir otel. Yeni bir akım. Öğrenci yurtları yaptım. Antalya'daki resmi ANTALYA KİMLİKSİZ BİR ŞEHİR Başkanı Bekir Kumbul zamanında meclis üyeliği de yaptınız. ve partiniz DYP’den ihraç edildiniz... Ben mesleğim gereği meclis üyeliği yaptım. Partimden neden evet diyorsun diye tepkiler aldım. Ben Sadi Kan olarak yaşayacağım meclis üyesi olarak değil. Partiden iki kez ihracım istendi. Biraz da özel hayatınızdan bahsetmek istiyoruz. Neslihan hanımla kaç yılında evlendiniz? 1981 yılında evlendim. Bir kızım, bir oğlum var. Kızım iç mimar, oğlum da mimar. Bir tane torunum var. Oğlumla birlikte çalışıyoruz. Eşim de resim yapıyor. Antalya'nın mimari yapısını nasıl buluyorsunuz? Çok acı. Antalya’nın 80'den önceki zamanda mimari kimliği ve şehir kimliği vardı. Şimdi kimliksiz bir şehir. Peki nasıl kurtulur bu kent? Antalya’ya bundan sonraki yapılacak yapıların dikkatle işin uzmanlarınca yapılması lazım. . Eski Büyükşehir Belediyesi Sadi Kan eşi, kızı, oğlu, damadı ve torunu ile birlikte binaları yaptım. Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü'nü yaptım. Yeşilbayır'da 250 dönümlük büyükşehir belediyesine ait bir yere bir kuruş almadan gönüllü proje yaptım. Büyükşehir ihaleye çıkardı, ihale alınınca arazi tahsisi geriye iade edildi. Bugün o çözülecek diye bekleniyor. Oraya 4 tane büyük saha, Antalyaspor’un ve alt sporun kullanacağı yerlerin olduğu projeyi sunduk. Bağış olarak yaptığımız bir çok proje var. Talya Oteli’nden Karpuzkaldıran’a kadar falezlerin üzerini yani yeşil alanı gönüllü olarak yaptım, o dönemki belediyelere teslim ettim. C MY B C MY B