Katalog

13 NİSAN 2011 ÇARŞAMBA SAYFA SAĞLIK 5 Doğru zamanda verilmeyen ek gıda bebeği hasta eder H ER ŞEYİ BAŞI SAĞLIK Memorial Antalya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Tuna Gül Han, bebeklerin tüm hayatlarını etkileyecek, sağlıklı beslenme alışkanlığı temellerinin atıldığı, ek gıdaya geçiş dönemi hakkında bilgi verdi gelişmemiş olması nedeniyle ishal ve besin alerjilerinde artış gözlenir. Diğer yandan, doğru ve yeterli besinler verilmediği takdirde gelişim problemleri ortaya çıkabilir. Ek gıdalara geç başlandığında ise; ilerleyen aylarda anne sütü yetersiz kalabileceği için büyümede yavaşlama, bağışıklıkta zayıflama ve kilo alım problemlerine neden olabilir. Uygunsuz besin seçimi de; protein enerji malnütrisyonu olarak bilinen ciddi gelişim bozukluğu ve eser element eksikliği ile sonuçlanabilir.” A ylarca anne sütüyle beslenen bebeğin ek gıdalara geçiş döneminin, anneler için endişe verici bir süreç olduğunu belirten Uz. Dr. Han, “Bebeğiniz bu dönemde elinizdeki her besinin tadına bakmak ister. Ancak sinir ve kas sistemleri çalışmadığı için henüz yürüyemediği gibi; midebağırsak sistemi ve kanı temizleyen böbrekleri de gelişimine devam etmekte olduğu için bebeğinizin yetişkinlerle aynı yiyecekleri tüketebilmesi uygun değildir” dedi. KONUK YAZAR Op. Dr. Murat Akand Memorial Antalya Hastanesi Üroloji Bölümü Genç erkeklerde görülen testis tümörü tedavi edilebiliyor enç yaştaki erkeklerin sağlığını tehdit eden testis kanserinin görülme sıklığı gün geçtikçe artmaktadır. Testis tümörü,1535 yaş arasındaki erkeklerde en sık görülen kanser türüdür. Gelişen yöntemler sayesinde, vakaların yaklaşık %9095’inde hastalık tamamen tedavi edilebilir. “İnmemiş testisler” kanser nedenidir Testis tümörü riskini artıran başlıca etkenlerden biri, “kriptorşidizm” olarak adlandırılan, inmemiş testislerdir. Bu durum kanser gelişme riskini 314 kat artırmaktadır. Testis tümörlü hastaların %512’sinde görülen inmemiş testislerin yanı sıra; birinci dereceden akrabalarda (özellikle kardeşlerde) testis tümörü olması, genetik bir hastalık olan “Klinefelter” sendromunun görülmesi, karşı testiste daha önceden testis tümörü olması ve kısırlık gibi nedenler de sıralanabilir. Memelerde görülen büyüme testis tümörü belirtisi olabilir Çoğu zaman ağrısız bir kitle olarak görülebilen testis tümörleri nadiren ağrıya neden olabilir. Testis tümörleri, bazı durumlarda testis içine kanama veya travma sonrası akut ağrı olarak da ortaya çıkabilir. Diğer yandan, testis çevresinde su toplanması (hidrosel) veya memelerde büyüme ve hassasiyet (jinekomasti) hastalığın bulguları arasında yer almaktadır. Hastalık genellikle ileri derecede yayılmamakta, ancak yayıldığı ender durumlarda kanserli hastanın boynunda kitle olu N Doğru zamanı beklemek gerekiyor Uz. Dr. Han, “Ek gıda için en uygun dönem 4. ve 6. aylar arasıdır. Ek gıdalara başlamak gerektiği bazı belirtilerle anlaşılabilir” dedi ve ekledi: “Bebeğin başını dik tutması, oturabilmesi, el ve göz koordinasyonunun gelişmesi, oyuncaklarını ağzına götürmesi, dil çıkarma refleksinin kaybolması, kaşıktan yiyecekleri alabilmesi, ağzını açma, yutma ve çiğneme koordinasyonun gelişmesi; ek gıdalara geçiş için uygun dönemde olunduğunun işaretleri olarak kabul edilebilir” dedi. Zamansız başlanan ek Anne sütünden ek gıdalara geçişte, gıdaların ve zamanlamanın önemine değinen Uz. Dr. Han, ek gıdalara erken veya geç başlandığında ne tür sorunlar yaşanabileceğini şöyle anlattı: “Ek gıdalara erken başlandığında; sindirim sisteminin tam Huzursuz bacak sendromu kadınları daha çok etkiliyor Bacaklarınızda gecenin bir yarısı sizi uykunuzdan uyandıracak şiddette tarifsiz bir rahatsızlık hissediyorsanız, toplumun yüzde 1015’ini etkileyen “Huzursuz Bacak Sendromu”nu yaşıyorsunuz demektir şayabilir. Aşırı kafein tüketildiğinde, sıcak veya soğuk havaya maruz kalındığında ve fiziksel aktivitede hastanın şikayetlerinde artış olduğu saptanmıştır” diye konuştu. G şumuna, nefes darlığına, kilo kaybına, bulantı ve kusmaya neden olabilmektedir. “Tanıda gecikme ölüm riskini artırır!” Testis tümörlerinde tanı için fizik muayene, testis ultrasonu ve kan testlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu tetkiklerin yanı sıra, tümörün yayılma riskine karşı akciğer filmi ve tomografi de çekilmektedir. Çünkü birçok kanser tümöründe olduğu gibi, tanıda geç kalınması tehlikeli olabilir. Testis tümörü tanısında 6 haftalık bir gecikme, kanser nedeniyle ölümde riskini 2 kat artırmaktadır. Doğru hastaya uygun tedavi ile yüksek başarı sağlanabilir Testiste ele gelen bir kitle saptandığı takdirde, tetkiklerle aksi ispat edilmediği sürece, bu kitlenin bir tümör olduğu kabul edilip, tedaviye bu şekilde başlanmaktadır. Vakit geçirmeden hastalıklı testisin alınması ve gerekli patolojik incelemenin yapılıp, tanının kesinleştirilmesi gerekmektedir. Tüm testlerin ve patolojik incelemenin sonucuna göre hastalığın hangi evrede olduğu ve hücre yapısına göre değişiklik gösteren alt tipleri tanımlanmaktadır. Elde edilen sonuç doğrultusunda “kemoterapi” veya “radyoterapi” gibi ek bir tedaviye ihtiyaç duyulup duyulmadığı belirlenmektedir. Ameliyat sonrası tümörün evresine ve tipine göre iyi bir takip yapılmalıdır. Diğer kanser tiplerinde de olduğu gibi; erken tanı ve kısa sürede yapılan uygun tedavi ile başarı şansı çok yüksektir. emorial Antalya Hastanesi Nöroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Bilge Çetin, “Huzursuz Bacak Sendromu”nun en çok kadınları etkilediğini söyledi. Uz. Dr. Çetin, “Hastalık, hiç sebep yokken bacaklarda hissedilen uyuşma, ürperme, karıncalanma, yanma belirtileri ile tanımlanabilir. Özellikle istirahat halindeyken dayanılmaz hale gelen şikayetler yüzünden, kişi sürekli bacaklarını hareket ettirmek ister. Ayağa kalkıp yürüdüğünde, şikayetler azalır veya kaybolabilir” dedi. M ebeklerde ek besine geçişte her yeni gıdaya tek tek başlayıp az miktarlarda vermenin önemine dikkat çeken Dr. Han, “Bu uygulama ile çocuğun bir besin maddesine alerjisi varsa, tespit edilebilir. Ek gıdaların, kalori, protein, demir, çinko, vitamin A ve vitamin D bakımından zengin içeriğe sahip besinler olmasına özen gösterilmeli. Doğal ve taze hazırlanmış besinler tercih edilmeli, konserve veya dondurulmuş gıdalardan uzak durulmalı. Hijyen koşullarına dikkat edilerek, toplumun kültürel yapısına uygun çeşitli gıdalar verilebilir. Bebek, istemediği bir besini alması için zorlanmamalı. Bir süre ara verilip ikiüç hafta sonra bu gıdalar tekrar denenmelidir. Ek gıdalara tek öğün olarak başlanır. Bebek 6 aylık olduğunda anne sütüne ek olarak günde 24 öğün ek gıda alabilir. lk zamanlarda, havuç, kabak, patates gibi tatlı sebzeler, yoğurt, elma, armut, muz ile hazırlanan meyve püreleri gibi tekli besin grupları tercih edilirken; daha sonra, sebze çorbası, kabak dolması gibi çoklu karışımlar verilebilir” dedi. B Bunlara dikkat Doğru tedavi için Hastalığın doğru tedavisi için huzursuzluğun kaynağının incelenmesi gerektiğini dile getiren Uz. Dr. Çetin, şunları söyledi: “Üre ve demir eksikliği huzursuz bacak sendromu (HBS) gelişiminin başlıca nedenleri olarak görülmekte. Nadiren de olsa romatoid artrit, diyabet, tiroid, kronik akciğer ve lösemi hastalarında şikayetlere rastlanabilir. Hastalığın nedeni biliniyorsa, öncelikle şikayetlere yol açan diğer hastalıklar tedavi edilmeli. Demir eksikliği olan kişiye verilen uygun tedavi, HBS şikayetlerini de azaltır. Hiçbir neden bulunamadığında ise uzman hekim takibinde özel ilaçlar kullanılmaktadır.” Geceleri uyutmuyor Hastalığın uykusuzluğa da neden olduğuna değinen Çetin, “Gün boyu hiçbir rahatsızlık duymayan hasta, yatağına yattığında şikayetlerin başlaması nedeniyle uyku problemleri ya Isı değişimi hasta ediyor M evsim geçişlerindeki ani ısı değişimlerinin pek çok hastalığa yol açabileceğini söyleyen Memorial Antalya Hastanesi Dahiliye Bölümü’nden Uz. Dr. Mehmet Demircioğlu, ani ısı değişimlerine karşı yapılması gerekenleri anlattı. Öncelikle beslenmeye dikkat çeken Demircioğlu, “Doğru gıdalar metabolizmanın güçlenmesine yardımcı olur, hastalıklara karşı kalkan oluşturur. Güne yeşil ve sarı meyvelerin sularıyla başlamak, C vitamini açısından zengin bir beslenme sağlar” diye konuştu. Ayrıca günde ortalama 23 litre su tüketilmesini öneren Demircioğlu, günde en az 78 saatlik kaliteli uykunun önemine dikkat çekti. Demircioğlu, “Düşen uyku kalitesi bağışıklık sistemini de olumsuz etkiler. Ayrıca haftada 34 gün yapılan yürüyüş önemli” dedi. C MY B C MY B