Katalog

29 EYLÜL 2025 PAZARTESİ DIŞ HABERLER 11 İran Meclisi, BM yaptırımlarının yeniden yürürlüğe girmesinin ardından NPT’den çıkma kozunu öne sürdü Tahran’dan misilleme Bahçeli’nin Avurupa Birliği, “snapback” ortak açıklamada, “İran ve tüm ülkeleri bu kararları tam olarak süreciyle İran’a yönelik geri TRÇ çelişkileri uygulamaya çağırıyoruz” derken getirilen BM yaptırımlarını Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler HP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, gecikme olmaksızın ve Güvenlik Politikası Yüksek Erdoğan’ın ABD ziyaretinin hemen uygulayacaklarını açıkladı. Möncesinde dile getirdiği TRÇ önerisini, Temsilcisi Kaja Kallas, BM Türkgün gazetesinde yayımlanan üç günlük srail ve ABD’nin İran’ın nükleer yaptırımlarını gecikme olmaksızın söyleşiyle ayrıntılandırdı. tesislerini bombalamasından uygulayacaklarını açıkladı. Ancak bu ayrıntılandırma, önerinin ilk İyalnızca birkaç ay sonra Tahran’a halinden ciddi bir dönüşüme işaret ediyor. Bunun diplomasi sürecini sona “ABD-İsrail’e karşı” diye önerilen Türkiye- yönelik yaptırımların yeniden erdirmemesi gerektiğine dikkati Rusya-Çin ittifakının yerini, NATO’ya karşı uygulanacak olması Ortadoğu’da çeken Kallas, Tahran’ı Nükleer olmayan, hatta NATO’yu bütünleyen, zaten yüksek olan tansiyonu daha da dahası Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Silahların Yayılmasının Önlenmesi tırmandıracak gibi görünüyor. açısından “NATO sigortası” sağlayan bir Antlaşması (NPT) kapsamındaki öneriye dönüştü. E3 ülkeleri olarak bilinen Almanya, yükümlülüklerini de yerine Bu dönüşümde, TRÇ sorulduğunda İngiltere ve Fransa’nın başvurusu getirmeye çağırdı. “Takip etmedim” diyen Erdoğan’ın ve daha üzerine İran’a yönelik Birleşmiş uygulanmasına yönelik hiçbir girişimi bunun diplomasinin sonu olmadığını, önemlisi iktidar nezdinde “ABD’yle yeni sayfa İsrail ise ezeli düşmanına yönelik Milletler Güvenlik Konseyi’nin tanımayacaktır” ifadelerini kullandı. Tahran’ın nükleer programına ilişkin açılmasının” etkisi ne oranda, göreceğiz... yaptırımların geri dönmesini “önemli (BMGK) yaptırımları 10 yıl aradan görüşmelerin süreceğini kaydetti. bir adım” olarak niteledi. ‘Kalmamız için neden yok’ ‘ABD’ye karşı’dan sonra dün (TSİ 03.00) yeniden ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio BMGK’nin İran’a yönelik 2015 yürürlüğe girdi. Kararı “yasadışı ve da “İran’ın geciktirme veya yanıltma ‘iki yön’e bakmaya Ekonomiyi zorlayacak yılında kaldırılan yaptırımları haksız” olarak nitelendiren Tahran, Bahçeli öneriyi ortaya attığında, açık bir olmadan, iyi niyetle yürütülen İran’a yönelik uygulanacak şekilde, TRÇ ittifakının “ABD-İsrail şer yeniden uygulama kararı almasının yaptırımlara “güçlü ve uygun bir doğrudan görüşmeleri kabul etmesi BM yaptırımları arasında İranlı koalisyonuna karşı” olduğunu belirtmişti. ardından İran Meclisi de kapalı yanıt vereceklerini” duyurdu. gerekir” diyerek yeni bir anlaşma Söyleşinin birinci günü şöyle dedi: kişi ve kuruluşların küresel mal oturum düzenledi. Meclis Güvenlik İran Dışişleri Bakanı Abbas yapılana kadar ülkelerin “İran “Türkiye’nin NATO üyeliği eğer Türkiye’yi varlıklarının dondurulması, seyahat ve Dış Politika Komisyonu Sözcüsü Arakçi, yaptırımların yeniden liderlerine baskı uygulamak için NATO içinden gelebilecek muhtemel yasakları, silah ambargosu, uranyum İbrahim Rızayi, “Nükleer Silahların getirilmesinin “hukuka aykırı saldırılara karşı korumanın ötesine yaptırımları derhal uygulamalarının zenginleştirme ve yeniden işleme geçemiyorsa, bazı NATO müttefiklerimiz en ve geçersiz” olduğunu, BM üyesi Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT) önemli olduğunu” dile getirdi. hayati önceliklerimi görmezden gelebiliyorsa, yasağı, balistik füzelerle ilgili ülkelerin bu yaptırımlara “uymak üyeliğinden bir fayda görmedik, Üç ülke, İran’ın nükleer silah (...) her iki yöne bakma vakti gelmiştir.” faaliyetlerin yasaklanması ve enerji zorunda olmadığını” söyledi. bu nedenle işbirliğini sürdürme üretmesini engellemeye yönelik Burada anahtar sözcükler, “iki yön”dür; sektörüne yönelik kısıtlamalar BM Genel Sekreteri Antonio gereği hissetmiyoruz” açıklaması 2015 anlaşmasını ihlal ettiğini Bahçeli şartlar şöyle olursa, iki yöne, hem bulunuyor. yaptı. Rızayi, “Snapback’in Batı’ya hem Doğu’ya bakarız, diyor. Sorun Guterres’e bir mektup yazan gerekçe göstererek 28 Ağustos’ta Yaptırımların yürürlüğe girmesinin şu ki hem olursa dediği şartlar zaten oluşmuş uygulanması halinde NPT’den çıkışa Arakçi, “2231 sayılı karar, BMGK’ye başvurmuştu. Yaptırımları durumda hem de sorun öyle iki yöne birden ardından İran Riyali’nin rekor ilişkin Meclis’te yaklaşık 15 öneri mutabakata varıldığı şekilde sona durdurmaya, Rusya ve Çin’in bakılarak çözülebilecek aşamayı çoktan geçti. düzeyde gerilediği bildirildi. Bu bulunuyor. Ancak bu konuda şu ana çabaları da yetmedi. İki ülkenin ermelidir. Karar kapsamındaki kadar bir karar alınmış değil. Bu tür sunduğu, yaptırımların altı ay süreyle adımların, 2018’de ABD’nin nükleer tüm nükleer kısıtlamalar 18 Ekim NATO sorumluluklarıyla bir karar için ulusal bir uzlaşı gerekli. ertelenmesini öngören karar taslağı, anlaşmadan çekilmesinden bu yana 2025 tarihinde kalıcı olarak sona çelişmeyen bir TRÇ Kaldı ki bu anlaşmada kalmamız için 15 üyeli BM Güvenlik Kurulu’nda Amerikan yaptırımlarıyla sarsılmış erecektir. İran bu tarihten sonra mümkün mü? bir neden de yok” dedi. yalnızca dört üyeden destek alabildi. bu kısıtlamaların uzatılmasına, olan İran ekonomisini daha da Bahçeli söyleşinin ikinci günü ise daha da Almanya, İngiltere ve Fransa E3 dışişleri bakanları yaptıkları yeniden canlandırılmasına veya zorlayacağı belirtiliyor. geri adım atıyor ve önerisinin “Türkiye’nin mevcut NATO mimarisinin yerini almaya yönelik olmadığını” belirtiyor. Devamında TRÇ’nin bir “askeri blok” olmadığını vurguluyor. Ve “NATO’nun Türkiye’ye caydırıcılık ve HAMAS’TAN güvenlik sağladığından” hareketle, TRÇ’nin “askeri nitelikte kurgulanmaması” gerektiğini REHİNE AÇIKLAMASI söylüyor, dahası “TRÇ’nin Türkiye’nin NATO yükümlülükleriyle çelişmemesi gerektiğini” israil’in Gazze’ye savunuyor. yönelik yoğun Ve Bahçeli üçüncü gün, önerisini saldırıları sürerken “Türkiye’nin Batı’dan vazgeçmeden Doğu ile Hamas, elindeki işbirliği” şeklinde formüle ediyor. israilli rehinelerden Böylece “ABD’ye karşı” diye başlayan ikisiyle iletişim Tatar’dan Rumlara öneri, “NATO’ya ve Batı’ya karşı kurulamadığını olmayan”, dahası, “Türkiye’nin NATO duyurdu. sorumluluklarıyla çelişmeyecek türden bir ‘silahlanma’ tepkisi Açıklamada, işbirliği” haline dönüşüyor. Nasıl olacak? israil’in kara ve BiRl EşMiş Milletler’in (BM) 80. Mümkün mü? Elbette değil, zira NATO hava saldırılarını genel kurulu dolayısıyla bulunduğu konseptine göre Rusya tehdit, Çin mücadele 24 saatliğine New York’ta, Türkevi’nde basın edilecek baş rakip konumunda. durdurması talep Nitekim Bahçeli sonunda, başladığı yere toplantısı düzenleyen Kuzey Kıbrıs edildi. israil’in dünkü dönüyor: “NATO kapsamında bir müttefikimiz Türk Cumhuriyeti (KKTC) Ersin Tatar, bombardımanlarında olan ABD ile ilişkilerimiz Avro-Atlantik Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Gazze’de en az 40 kişi bölgesi ve hatta dünya barış ve istikrarı (GKRY) İsrail’le yaptığı anlaşmalar yaşamını yitirirken açısından kritik önem taşıdığı gerçeğine kapsamında aşırı silahlanmaya bir çocuk da yetersiz uygun olarak (...) eşitlik ve karşılıklılık beslenme nedeniyle gittiğini söyledi. Durumu Birleşmiş temelinde yürütülmesi esas olmalıdır.” can verdi. Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’e aktardıklarını Bahçeli’nin TDT’ye belirten Tatar, “Rum tarafı barış biçtiği misyon ve istikrar istediğini söylüyor ama Trump Ortadoğu için umut vadetti Meselenin işbirliği yapabilme ve ortaklık sürekli silahlanıyor. Elbette bu aşırı kurabilme zemini açısından daha sorunlu silahlanma adada tehlikeyi artırıyor, ABD Başkanı Donald Trump, İsrail sona erdirecek” demişti. işaret edilmesi dikkati çekti. yanı ise şu: Bahçeli, Rusya ve Çin’le bir daha fazla gerilime ve tedirginliğe ittifak tasarımını, Türkiye’nin Türk Devletleri Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Beyaz The Times of Israel gazetesinin Bugün Trump ile bir araya gelecek Teşkilatı (TDT) nezdindeki pozisyonu üzerine neden oluyor” dedi. Saray ziyaretinin arifesinde Ortadoğu aktardığına göre 21 maddelik plan, Netanyahu ise dün Amerikan kurguluyor. Bir nevi TDT’nin “ağabeyi” Kıbrıs Türk halkının 1963’ten krizinde “bir dönüm noktası”na işaret etti. İsrail saldırılarının durmasını, tüm Fox News’e verdiği röportajda, olarak ve onları da arkasına alarak Rusya bu yana kısıtlamalar altında Trump sosyal medya hesabından yaptığı İsrailli esirlerin 48 saat içinde serbest “Umarım bunu başarabiliriz, çünkü ve Çin’le ittifak tasarlıyor. bulunduğunu belirten Tatar, ayrıca paylaşımda, “Herkes ilk kez özel bir şeyin bırakılmasını, ABD’nin Filistin-İsrail rehinelerimizi kurtarmak istiyoruz. Tasarı, bu devletlerin siyasal pozisyonlarının adada eşit haklara sahip egemen parçası olmaya hazır. Bunu başaracağız” diyaloğunun kurulmasını sağlamasını, Hamas yönetiminden kurtulmak, gerçekliğinden o kadar uzak ki devamında iki devlet için mücadeleye devam ifadelerini kullandı. Filistinlilerin Gazze Şeridi’nde kalmasının onları silahsızlandırmak, Gazze’yi bakın Bahçeli ne diyor: “TDT kamuoyundaki ettiklerini dile getirdi. “Egemen duyarlılıklara koruyucu diplomasi ile ABD başkanı geçtiğimiz cuma teşvik edilmesini ve Hamas’ın yeni askerden arındırmak, Gazzeliler, yaklaşmak suretiyle ‘çifte sigorta’ (NATO eşitlik” talebinin Rum tarafı Washington’da gazetecilere Gazze yönetimde yer almamasını içeriyor. İsrailliler ve tüm bölge için yeni bir yükümlülükleri + TRÇ’de uyumlu alanlarda tarafından hâlâ kabul görmediğini konusunda Arap ve Müslüman ülke Planda, özellikle yardım girişi gelecek kurmak istiyoruz” dedi. derinleşme) ilkesi gözetilerek...” belirten KKTC lideri, “Bu olana liderlerine sunduğu 21 maddelik konusundaki maddenin belirsizliği, Filistin Netanyahu, BM’deki konuşmasında Ve dahası, TRÇ “çok kutupluluğun” kadar resmi müzakere süreci plana atıfta bulunarak “Sanırım bir Yönetimi’nden bir ateşkes teklifinde ilk da “Filistin Devleti’nin kurulmasını bir gereği olarak önerilmişken söyleşinin olmayacak” diye konuştu. anlaşmaya vardık. Bence bu anlaşma kez bahsedilmesi ve Hamas kabul engelleme ve Hamas’ın işini bitirme” üçüncü gününde TRÇ aşısından kritik rehineleri geri getirecek ve savaşı etmese dahi kısmen uygulanacağına sözünü vermişti. önemde görülen TDT’den “kutuplaşmaları törpüleyecek” bir yapı olarak bahsedilmektedir! Miçotakis: ‘Casus Rusya ve Çin kandırılabilir mi? Rusya 12 saat boyunca vurdu Bahçeli’nin Türkgün’deki üç günlük belli’yi geri çekin açıklamalarını özetlersek: MOsKOvA-Kiev hattında 1) TRÇ, Türkiye’nin ABD karşısında Yu NANisTAN Başbakanı Kiryakos çatışmalar şiddetleniyor. Kiev, Rusya ve Çin’e dayanarak elini Miçotakis, Birleşmiş Milletler (BM) Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin güçlendirmek içindir. Genel Kurulu’na katılımına ilişkin başlamasından bu yana en 2) TRÇ NATO’ya karşı değildir, dahası yaptığı değerlendirmede, Türkiye’ye kötü bombardımanlardan Türkiye’nin Rusya ve Çin karşısında “casus belli (savaş nedeni)” kararını pozisyonunu güçlü tutmasını sağlayacak birini yaşadı. Rus güçlerinin TDT açısından “çifte sigorta” niteliği terk etmesi çağrısında bulundu. önceki gece başlattığı, yaklaşık taşımaktadır. Miçotakis dün sosyal medya 500 insansız hava aracı (İHA) 3) Türkiye, son tahlilde Avro-Atlantik’te hesabından, “Türkiye ile iyi ilişkiler ve 40’tan fazla füze ile 12 saat ABD’yle müttefikliği esas almaktadır. kurmak istediğimizi vurguladım. Ancak boyunca düzenlediği hava Tasarı tamam da Rusya ve Çin, bu 30 yıl sonra, Türkiye’nin ‘casus belli’yi saldırılarında biri çocuk en az tasarıma kanabilecek türden ülkeler mi? Asıl geri çekmesinin zamanı geldi. İlerleme dört kişi yaşamını yitirdi, 70 mesele de bu işte... yolu silahların dili değil, diyalogdur” kişi de yaralandı. Hedef alınan dedi. Yunan lider aynı çağrıyı önceki bölgeler arasında ise başkent gün BM kürsüsünden de yapmıştı. Kiev’in yanı sıra Zaporijya, Atina’nın Ege’de karasularını 12 mile Khmelnitski, Sumi, Mikolayiv, çıkardığını ilan etmesinin ardından Çernigiv ve Odessa vardı. Ankara bunu savaş nedeni saymış Lavrov’dan Batılı devletlere sert uyarı Ukrayna Devlet Başkanı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi 1995 Volodimir Zelenski, saldırının NATO üyesi 10 ülkenin savunma bakanları projeleri için adım atılacağı kaydedildi. Projede yılında aldığı kararla Yunanistan’ın geçen hafta ABD Başkanı Avrupa’nın doğusunda Moskova’ya karşı insansız en önemli önceliğin ise etkili bir İHA tespit karasularını Ege’de 6 milin ötesine Donald Trump’ın Ukrayna’ya hava aracı (İHA) duvarı projesi için toplantı sistemi olduğu belirtildi. genişletmesini savaş nedeni (casus desteğini ifade ettiği BM Mormon Kilisesi’ne saldırı yaparken Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Öte yandan Sergey Lavrov ise BM Genel belli) sayacağını ilan etmişti. Genel Kurulu toplantısının Batılı devletleri saldırı ihtimaline karşı uyardı. Kurulu kapsamında bulunduğu ABD’de ABD’nin Michigan eyaletindeki Grand Blanc Yunanistan, bir süredir Türkiye’nin “sanal doruk noktası” Son dönemde Avrupa’nın kuzeyinde ve düzenlediği basın toplantısında, Rus hava kasabasındaki bir kiliseye pazar ayini sırasında Avrupa savunma programlarına olduğunu söyledi. Zelenski, doğusunda yaşanan hava ihlallerin ardından araçlarına yönelik herhangi bir saldırı silahlı saldırı düzenlendi. Yerel polis, saldırıda (SAFE) dahil olabilmesi için “casus müttefiklerine tüm Rus petrol Avrupa Birliği üyesi ülkelerin savunma bakanları düzenlenmesi durumunda sert yanıt birden fazla kişinin yaralandığını, saldırganın belli”yi kaldırmasını şart koşuyor. ithalatını durdurma çağrısında dün Rusya’ya karşı somut eylemlere geçilmesi verileceğini söyledi. Lavrov, Rusya-Ukrayna da vurularak etkisiz hale getirildiğini açıkladı. SAFE, 2030’a kadar Avrupa ülkelerinin bulundu ve Ukrayna’nın Mormon kilisesine düzenlenen saldırı sonrası konusunda karar aldı. AB Komisyonu Başkanı savaşına ilişkin ise “Kimse 2022’de Ukrayna savunma için 150 milyar dolar yayımlanan görüntülerde kilisenin alevler Ursula von der Leyen tarafından duyurusu sınırlarına geri dönmeyi beklemiyor, bu siyasi “karşılık vereceğini” duyurdu. harcama yapmasını öngörüyor. içinde kaldığı görüldü. yapılan “Doğu Kanadı Gözetimi” ve İHA duvarı açıdan körlük olur” dedi.