Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 29 AĞUSTOS 2025 CUMA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER ve arkadaşları. (Kuvayı Seyyare). HHH Zafer ve komutan Elbette Toynbee ve Huntington Emperyalizmin HAKAN ERCAN ufuktan doğmaya başlamıştır. Komutan; sürekli muhakeme Ulu önderin “Sorumluluk temsilcileri ve ve öngörü kabiliyetiyle geliş- yükü her şeyden, ölümden de sözcüleridir. (E) TUĞAMIRAL Zafere götüren ilkeler meleri, risk ve tehditleri sürek- Bu nedenle ağırdır” vecizinden hareketle 30 Ağustos Zaferi Sun Tzu adalet ve disiplinin ürettikleri kuramlar, li kıymetlendirir, önlemlerini Ağustos’ta Anadolu sorumluluk duygusu ve bilinci, sömürmek önemini şöyle vurgular: “As- her zaman hazır tutar. Hiç kuş- ve 31 Ağustos topraklarına komutanın en ağır yükü istedikleri devletleri, kerin komutanına inanmasını ku yok ki muhakeme ve öngö- 30zafer mührü din, mezhep, ırk, ancak ayırt edici niteliğidir. sağlamak için ayırım gösterme- rü, gerçeklikler üzerine gerçek- 2025 Türkiyesi vuran kahraman Türk milliyet, dil ve kültür Çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’ni den bir yandan adil davranıp çi şekilde inşa edildiğinde de- kimlikleri üzerinden Silahlı Kuvvetleri’nin ebedi ondros ve Sevr, müjdeleyen Sakarya ve diğer yandan çelik gibi disiplin ğer taşır, fayda üretebilir. Ebedi böler. başkomutanı Mareşal Gazi tarihin bir anda altında tutmalıyız. Bu, zafere Dumlupınar Muharebeleri’ni Şimdi sıra, Batı’yı başkomutanın ifade ettiği gibi Moluşmuş beklenmedik Mustafa Kemal Atatürk, mağlup eden Mustafa giden en kesin yoldur.” Disipli- “Durumu gözden geçirirken ve “başkomutan” sorumluluğuyla bir sonucu değil, yüzyıllardır askerliği “insanların sevk ve Kemal Atatürk’ün kurduğu nin tesisinde önemli dayanak- Batı’nın Osmanlı ile devam önlem düşünürken acı olsa da üstlenen büyük Atatürk’ün idaresi sanatı” olarak tanımlar. Türkiye Cumhuriyeti’ni lardan biri emirlerin niteliğidir. eden Haçlı Savaşları gerçeği görmekten bir an uzak- ifadesiyle “Bir komutan ancak Huntington’un kitabında Bu sade ancak derin tanım, Süreci’nin, “Doğu Sorunu”, Emirlerde “kesinlik, laşmamak gerekir. Kendimizi önerdiği gibi, bölmeye sorumluluğu üstlenmek komutan olmanın özünü ve veya “Hasta Adam’ın zamanlama ve yerindelik” ve birbirimizi aldatmak için ge- gelmiştir. paylaşılması sorunu” dediği zaferin kaynağını ortaya koyar. cesareti sayesinde büyük işler zafere götüren ilkelerdir. Ulu HHH rek ve zorunluluk yoktur.” sorunun, beklenen, doğal bir İnsanların sevk ve idaresi görebilir. Bu özellik komutanı, 30 Ağustos Zaferi: önderin Conkbayırı’ndaki “Ben sonucuydu. kudrete ve kabiliyete dayalı Hıristiyan inancına herkesten üstün yapar.” Komutanın ağır yükü size taarruz emretmiyorum, Ünlü tarihçi Toynbee’nin sarılarak Türkleri kötüleyen komuta fonksiyonudur. O ve onun öğrencisi olan ölmeyi emrediyorum. Biz ölene Büyük Atatürk’ün; manevi Komutanın arkasında Toynbee’nin oluşturduğu takdirde, komutanın askerlik Huntington’un tarihe kadar geçecek zaman içinde baskılar olacağını bildiği yalnızca kahraman bir ordu ve Atatürk Türkiye’sini bakışıyla, Batı Uygarlığı, sanatını icrasından ortaya yerimize başka kuvvetler ve halde, İnönü Muharebeleri’ni parçalamak isteyen Faşist değil, iç cephe de varsa, o Türk/İslam uygarlığını çıkacak büyük eser “zafer”dir. kumandanlar gelebilir” emri kazanmış muzaffer orduyu öğrencisi Huntington’un zaman zafer, olağanüstü bir mağlup etmişti. Tarihsel ve teorik çerçevede da kullandığı ünlü “Meydan Çanakkale Savaşı’nda; “Hattı yıpratmamak ve daha büyük HHH esere dönüşebilir. 30 Ağustos Okuma ve Karşı Koyma” söylenebilir ki komutan, müdafaa yoktur, sathı müdafaa zafer için hazırlık yapmak Toynbee ve onun öğrencisi işte böyle bir zaferdir; yalnızca kuramına göre de “Uygarlık yüksek askerlik bilgisini olan Huntington tarihi bir vardır; o satıh bütün vatandır” üzere Sakarya Nehri’nin kuran” bir zaferdir. bir askeri başarı değil, Türk “Uygarlıklar Savaşı” olarak “adalet, disiplin, muhakeme, emri (ve stratejisi) de Sakarya doğusuna geri çekme öngörüsü Diyalektik gerçeklik görürler. ulusunun özgürlüğünün ve öngörü ve sorumluluk Savaşı’nda tarihin akışını ve planı, tarihi Sakarya hükmünü icra etmiş, Toynbee, her uygarlığın, bağımsızlığının ölümsüz bilinci” nitelikleriyle değiştirmiş, Türk ulusunun Zaferi’ni hazırlayan temel Türkiye, Mustafa Kemal ancak bir düşmanla, Atatürk’ün önderliğinde, bütünleştirebilmişse, zafer de kaderine olumlu yön vermiştir. faktör olmuştur. simgesidir. bir “meydan okumayla” Batı’nın saldırısına, “Meydan karşılaşırsa, onu yenerek Okuması”na karşı koyarak gelişebileceğini, yoksa, “Ulusal Uygarlığının rehavete kapılıp gevşeyeceğini Gücünü” ispat etmiştir. ve gerileyeceğini iddia eder. Atatürk Cumhuriyeti’ni, (Toynbee’nin bu kuramı çok içeriden de dışarıdan da ciddi olarak İbn Haldun’un Büyük Taarruz’un sırrı... yıkmaya, kimsenin gücü yerleşik ve göçebe toplumlar yetmeyecektir! arasındaki mücadele modelini Ama Atatürk düşmanları andırır. Her iki kuram için de NAZMI KAL niz ordu, kuvvetli bir ordu, her yerde ciddi derler yapmazlar, yapamayacaklardır’ re- elbette boş durmuyorlar. benim “Toplumsal Değişme muharebeler yapmıştır. Bu savaşın hazır- haveti yaratıyor. Bu durum düşmanda re- HHH YAPIMCI, SUNUCU, YAZAR Kuramları ve Türkiye lığı bir sene sürdü. Bir seneye güç sığdı. havet yaratıyor ama Meclis’te mebusla- Hem Batı hem Arap Gerçeği” adlı kitabıma rın tepkilerine neden oluyor. Çünkü Mec- Düşününüz ki Kars’ta çakılı olan eski asır- Emperyalizmi el ele, tam sürat urtuluş Savaşı’mızın son darbesi Büyük Ta- bakılabilir.) eylemdeler: lis asılsız söylemlerle amacın düşmandan ların topları öküz sırtında taşındı Afyon’a Nitekim, Sovyetler’in Karruzun 26 Ağustos’ta başlayıp 9 Eylül’de Kürtler üzerinden bölücülük gerçek taarruz zamanını saklamak olduğu- çöküşünden sonra getirildi. Ne yapıldığını düşman anlamadı. İzmir’de biten zaferin nasıl hazırlandığı, nasıl yetmedi. Huntington’un “Uygarlıklar nu bilmiyor. Şiddetli eleştiriler yapılıyor. 1922 Temmuz’unun son günleri. Artık ta- başarıya ulaştığı merak konusudur. Pontus Rumları ve Ermeniler Savaşı” kitabı, bu anlayış Temmuz toplantısında Süvari kuman- arruz etme günleri yaklaşıyor. Bir gün şafak- Bu önemli zaferin 103. yıldönümünde, ta- üzerinden de Emperyalizmin üzerine, Batı Uygarlığı’nın danı (Fahrettin Altay) da bulunuyordu. la beraber silahlar patlayacak, düşman ordu- saldırısı devam ediyor. rih kitaplarına fazlaca yansımayan önemli bir karşısındaki yeni “Meydan İlk iş silah patlamadan süvari ordusu Sıra kahraman Çerkeslere sunu yok etme harekâtı başlayacak. Okumaları” belirlemek ve sırrını İsmet İnönü’nün ağzından aktaralım: gelmiş anlaşılan. düşman karargâhının içine girecek ile- Batı’nın düşmansız kalarak Atatürk’ün Akşehir’deki toplantısı bu “26 Ağustos’ta başlayan Milli Mücadele, Öteki etnik ve mezhepsel “Dinamizmini yitirmesini, tişim hatlarını kesecekti. 26 Ağustos’ta amaçla yapıldı. Taarruz günü kararlaştırı- harp tarihinin, en kesin netice muharebesi- grupları yazmıyorum bile! atalete düşmesini” engellemek nihayet plan uygulanmaya girdi. Şafak- lacaktır. 1922 Temmuz’unda toplanan ku- nin hazırlığı, icrası, büyük bir sanat eseridir. (Benim, aileden dolayı için yazılmıştı. la beraber topçu atışları başladı. Kıtaları- mandanlar son hazırlıkları görüşmüştür. Çerkeslere özel bir sevgim Neden sanat eseridir bunu anlatayım size. Önce İslam ve sonra da mız siperlerden çıktılar, taarruz ediyor- var.) Sind Uygarlığı (Çin), sırasıyla, Bu bir plan hazırlığı değil, son hazırlıkla- Birbiri ile eşit iki ordu karşı karşıyadır. lar, düşman ne kadar çok kuvvetli hü- Şu aşağıdaki ilana bakar yenilmesi gereken düşmanlar rın görüşüldüğü bir toplantıdır. Plan bir Sayıca eşit ama Yunan ordusunun bütün cum edersek edelim son ana kadar ye- mısınız? olarak tanımlanıyordu. yıldan beri Sakarya Savaşı’nın sonunda dünya ile geniş ve rahat ilişkileri var. Her HHH rinden oynamıyor. Gayet inatla muhare- karar verilmiş bir plandır. istediğini, silah ve vasıtayı kolaylıkla bulu- İşte Batı, bu kuramlara be ediyorlardı. Yunan ordusunun karak- yor. Biz ihtiyaç vasıtaları bakımından çok uygun olarak kendisine terlerinden birisi şudur: Taarruz edeceği Gizli yürütülen hazırlıklar yüzyıllardır “meydan okuyan” dardayız. Bütün memleket askeri işgal al- aman çok sert ve titiz hareket eder mu- (challenge) ve onu diri Önemli hedefimiz ne günü taarruz yapa- tında. Dünya ile ilişkide olan İstanbul hü- kavemet ettiği aman dermanını sonuna tutarak geliştiren Türk/İslam cağımızın düşman tarafından sezinlememe- kümeti yardım etmek şöyle dursun yapı- kadar kullanmaya çalışır. İyi bir ordunun Uygarlığı’nı yenmişti. li. Zaman zaman düşmana taarruz edeceğiz lan çalışmaların hazırlıkların faydasız ve Ama Toynbee de niteliklerini taşır. hissini veren davranışlarda bulunuyoruz, zararlı olduğu düşüncesinde. Huntington da benim dedikodu yayılıyor ama taarruz etmiyoruz, Evren’in (Kâinat’ın), Doğa’nın Askeri deha Kars’tan Afyon’a öküz sırtında... ve dolayısıyla İnsanın Diğer yanda Atatürk sık sık bölgeye seyahat Nihayet 27 Ağustos oldu yani taarru- da beş varlık kuralından Böyle bir idare altında biz harp hazırlığı ediyor, bu da taarruz edeceğimizi düşmana zun ertesi günü... Muharebe meydanın- biri olarak gördüğüm yapıyoruz. Bir işgal ordusu Anadolu’ya çık- hissettiriyor ama etmiyoruz. da bulunuyoruz. Mustafa Kemal Paşa ora- Diyalektik gerçeğini hesaba mıştır. Muharebe ediyor. Muharebe ettiği- Bu da düşmanda ‘Canım taarruz, taarruz da, Fevzi Paşa orada, ondan beş on adım katmamışlardı. HHH uzakta muharebeyi takip ediyorum. Akşa- Dâhi bir düşünür, dâhi bir ma kadar muharebe şiddetle devam etti, komutan ve dâhi bir devlet sonuç hakkında bir fikir edinemiyorduk Bunu sevgili genç ve değerli kurucusu Mustafa Kemal ama bir şey dikkatimizi çekti. Düşman Tarihçi arkadaşım Sinan Atatürk, Batı’nın bu saldırısı topçusunun ateşi zayıftı hatta zaman za- Meydan’ın X hesabında karşısında, Türk/İslam gördüm: man ateşi kesiyordu. Askeri bilgilere gö- uygarlığını yeniden ayağa Şöyle diyordu Meydan: kaldırdı ve Batı’yı yenerek re düşman topçu ateşinin zayıflaması ve Hayaldi gerçek oldu! Türkiye Cumhuriyeti’ni kurdu. sesini zaman zaman kesmesi düşmanın Şeyh Sait Kurtuluş Savaşı’nı kazanan mevzi değiştirdiği, geri çekildiği anlamı- İskilipli Atıf Mustafa Kemal Paşa’nın na gelirdi ama emin olamıyorduk. Biraz Vahdettin emrindeki Kuvayı Milliye’nin uzağımda Fevzi Paşa vardı, yanına gittim: Damat Ferit yendiği düşmanları şöyle Derken... ‘Topçunun sesini kesmesinden ne anlı- sıralamak olanaklıdır: Şimdi de Ethem... İngilizlerin işgalci yorsun’ dedim. O da ‘Bu ricat(çekilme) de- Son yıllarda Kurtuluş askerleri. mektir ama bu kadar çabuk çekilirler mi’ Savaşı’nda ve sonrasında Fransızların işgalci dedi. Yunanın bu kadar erken çekilece- ne kadar işbirlikçi, ne kadar askerleri. ğini tahmin edemiyorlardı. 27 (Ağustos) vatan haini varsa hepsini İtalyanların işgalci günü gecesi nihayet düşmanın çekildiği- “kahraman” ilan etme askerleri. modası devam ediyor. ni tespit ettik. 29 (Ağustos) sabahı şafak Batıdan çıkartma yapan Bu iletisinin arkası da vardı Yunanlar. söktüğünde artık düşmanın çekildiğini ve Ethem’in kim olduğunu Doğudan saldıran kesin olarak anladık.” anlatıyordu. Okumanızı dilerim. Ermeniler. Atatürk’ün askeri dehası ile yaptığı Ama ben buna hemen bir İçeriden saldıran Padişah düşmanı yanıltma, özellikle yapılan yanıt verdim: Ordusu. (Süleyman Şefik düşmanı yanıltmaya yönelik haber Paşa ve onun istifasından Ethem elbette haindir. taktiği planı başarılı olmuş, Yunan Adının başındaki Çerkes sonra Ahmet Anzavur lâkâbının (birinci a ince, Komutasındaki Hilafet ordusu baskına uğramıştır. Tüm bunlar Ordusu-Kuvayı İnzibatiye.) kâğıt’taki gibi, ikinci a uzun, sayesinde düşman gerçek taarruzu İçeriden saldıran isyancı âzamî’deki gibi) Çerkeslerin anlayamamış; üç ayda aşılamaz denilen temsilcisi olmasıyla bir ilgisi çeteler. siperler bir gecede aşılmıştı. Yunanlara sığınan ve İnönü yoktur: Kaynak: Atatürk İnönü İlişkileri, Naz- Savaşı’nda Kuvayı Milliye Zulme direnen Kahraman mi Kal; “Televizyona Anlattıklarım: İs- ordusuna saldıran Ethem Çerkeslerin de yüz karasıdır! met İnönü”, Nazmi Kal, Bilgi Yay. Türkiye’nin varlığını tüm dünyaya …Lozan Antlaşmasına imza koymayan İttihat ve Terakki döneminden beri onaylattıran Lozan Barış Antlaşması; Türkiye’de çok partili sistem mücadelesi, ABD, bugün yeni yeni sorunlar yaratıyor. özgürlüğün, ulusal egemenliğin ve Türkiye 21. yüzyılın eşiğinde bir yol daha çok iktidardaki ve muhalefetteki bağımsızlığın açık ve net duyurusudur. partiler arasında sürdürülmesine kavşağına doğru hızla sürükleniyor. Bu Cephede süngüyle kazanılan zafer kavşağa açılan yollardan biri Sevr’e, öteki rağmen, siyasi mücadele aslında müzakere masasında kaybedilmemiş, karizmatik bir lidere karşı bir parti de Lozan’a doğru gidiyor… İsmet İnönü’nün müthiş diplomatik mensuplarının mücadelesi şeklinde yeteneği bu toprakları Türk ulusuna geçmiştir. Bunun ilk örneği Türkiye vatan yapmıştır. Cumhuriyeti’nin kurucularından İsmet yoruz. İnönü’ye karşı Demokrat Partililerin mücadelesidir. 13,5x23- 136 sayfa- İnceleme 13,5x20,5 – 276 sayfa- İnceleme 12,5x19,5- 384 sayfa- İnceleme