Katalog

l l l Ekonomi: Jale Özgentürk Haber Merkezi: Can Uğur Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına l Reklam Genel Müdürü l l Eğitim: Figen Atalay Spor: Cumhur Önder Arslan l Yaygın süreli yayın Baskı: İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş ALEV COŞKUn l Evsun Sinem Alkan Fotoğraf: Uğur Demir l Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 11A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. Ankara : İleri Basım 25 hAZİr An 2025 SAYI: 36418 l Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Betül Berişe mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara r eklam Yönetimi: Yenigün l Tel : 0312 353 29 61. İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Mine Esen Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş l mh. 1199 sok. no:1/7 Sarnıç-Gaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2, 34381 Şişli/İST. Genel Yayın Koordinatörü AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25. Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 Ege Bölge Temsilcisi: Mehmet Şakir Örs Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul l hakan Akarsu Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi e-posta: posta@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999 - 15079 - 37611 Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Emre Kongar (Bşk. Yrd.), no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 711 40 20. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Yazıişleri Müdürleri l Ankara Temsilciliği: Güzeltepe Mahallesi, Abidin Daver Sokak, No: 14 Çankaya/Ankara Faks: (0212) 251 98 68 Şükran Soner, Işık Kansu, Miyase İlknur, Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilciliği: Halit Ziya Bulvarı 1352 Sok. 2/3 Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınma- Özgür Soyer Cafer Kurt reklam@cumhuriyet.com.tr Pasaport - İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Mine Kırıkkanat, Zülâl Kalkandelen dan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. ‘Ayasofya çökebilir!’ İlber Ortaylı, Gürol Rossini ile Sözen, Nezih Başgelen kapanış ve rehberler gazetemize İSTANBUL Kültür Sanat Vakfı açıklamalarda bulundu (İKSV) tarafından düzenlenen 53. İstanbul Müzik f estivali, İstanbul f ilarmoni Orkestrası yasofya, Ayasofya (Bİf O) konseriyle sona olalı o kadar çok erecek. Yarın akşam saat Atartışmaya konu 20.00’de, İstanbul Atatürk ÖZNUR oldu ki! Önce katedral- Kültür Merkezi Opera OĞRAŞ ÇOLAK kilise, sonra cami, “Ayasofya korunmalı, restore Fatih’in Ayasofya’ya yaklaşımı ve mısınız, Hıristiyan mı, diye bir soru Salonu’nda başlayacak ardından müze ve en edilmeli ve kimse girmemeli” diyen davranışına da mı bakmadı kimse? sorulmamalı. Burası laik bir ülke, konserde Bİf O, daimi şefleri Carlo Tenan yönetiminde, son yine cami olduğunda da birçok İlber Ortaylı’dan asıl konunun, Her dinden insana açık olmalı kapılar” kimseye dinini soramazsınız, anayasa dört şancı soprano Claudia tartışmayı beraberinde getirdi. Ayasofya’nın aynı yaşlı bir insan diyen Gürol Sözen’den ve her gün da maddesi var” sözleri tarihin Pavone, mezzo soprano Ayasofya yeryüzünün en büyük, en gibi bünyesinin gösterdiği sorunların Ayasofya’ya onlarca turist götüren sayfalarında yerini alacak. Tamar Ugrekhelidze, eski mabetlerinden biri. Bugün ise sürekli farklı uzmanların gözetiminde adını ise haklı gerekçelerle vermek Uzun sözün kısası Ayasofya sadece Arjantinli tenor Juan tartışılan konu bizleri tarihin en tozlu olması gerektiğini savunan Nezih istemeyen rehberin, “Bir ibadethaneye bizim değil ve Ayasofya, “kutsal f rancisco Gatell, bas Nahuel sayfalarına geri götürüyor. Başgelen’e, “Uygarlık tarihi adına girmeden önce size, Müslüman bilgelik” anlamına geliyor. Di Pierro ve ödüllü Slovak f ilarmoni Korosu’yla bir Rossini gecesi sunacak. ‘Fatih’in Ayasofya’ya yaklaşımı ve ‘Namaz kılacaksan Sultanahmet Camisi’ne de gidebilirsin’ davranışına da mı bakmadı kimse?’ 4 Marina Carr’in yazdığı, Cansu Canaslan’ın yönettiği 16. asırdan yani Mimar Sinan’dan İLBER ORTAYLI (Tarihçi, yazar) kasa Ayasofya’ya hangi gözle bakıyoruz? Gü ROL Söz EN Nushu Tiyatro imzalı bugüne statik olarak ciddi bir Yeryüzündeki her uygarlık, hepimiz için (Sanat tarihçisi-ressam ) “Kediler Bataklığı’nda...”, Ay A A’y A hiç kimse ortak miras değil mi? Biz ve bizden sonraki restorasyon yapılmadı. Mimar 2 Temmuz saat 20.30’da girmemeli. 1500 yıllık bu tarihi çağlarda nasıl anılmak istiyoruz? 12 bin yıllık HABERİNİzİ ya da sözünü ettiğiniz olguyu Sinan destekleri koyarak Moda Sahnesi’nde yapı bu gidişle çökecek. Neden mi? Anadolu coğrafyası; çok tanrılı ve tek tanrılı nasıl yanıtlamalıyım bilmiyorum. Öncem tiyatroseverlerle buluşacak. güçlendirdi zamanında o kadar. Altı boş, dehlizler var ve ciddi bir dönemlerin görkemli mirasını bize altın ve sonram için kuşkuluyum! Düşünüyorum 4 İstanbul Büyükşehir Müslümanı da ne Hıristiyanı da bir tepsi içinde bize bırakmışlarsa ayıp mı restorasyon gerekiyor. Belki sadece da ben bu toprakların ev sahibi mi yoksa Belediyesi (İBB) Kültür kimse kullanmamalı bu yapıyı. etmişler? İzzeddin Keykavus’un yüzlerce yıl kiracısı mıyım? Üstelik kirasını bile ödemeyen. Dairesi Başkanlığı (İBB bu haliyle uzmanlar girebilir, Namaz mı kılmak istiyorsun o önceden sözünü ettiği uygarlıkların nöbetini Kültür) tarafından bu Aynadaki ben miyim, tanıyamıyorum muayyen günlerde din adamları zaman Sultanahmet Camisi’nde kim, kimler tutuyor bugün? Ya yıl “Nota Nota Dostluk” kendimi! Sığınacağım limanı girebilir ya da önemli kişilerle ya da Süleymaniye Camisi’nde sloganıyla, bu yıl 4-18 da Mevlana’nın deyişi de mi işe dönüp dolaşıp hep doğa ve geçmiş namaz kılınır. Böyle giderse kıl namazını. Mimar Sinan’ın Eylül tarihleri arasında yaramıyor?” Uygarlık tarihi adına uygarlıklarda ararım, işin içinden ve bina ciddi bir hasar düzenlenecek 5. İstanbul ekol camileri dururken neden Fatih’in Ayasofya’ya yaklaşımı ve sıyrılmak için. alırsa hatta taban çökerse Uluslararası Oda Müziği davranışına da mı bakmadı Ayasofya? Geç Roma devrinden Söyleyeceklerimi kaçıncı kez f estivali’nin ustalık sınıfı ülkemiz ciddi bir mesuliyet kimse? Çağımız yapay zekâyla tekrar ediyorum bilmiyorum. İki 1500 yıllık çok hassas bir başvuruları başladı. Başvuru altında uğraşadururken, bizlerin gümrük örnek: Biri 13. yüzyıldan İzzeddin bina burası. Önceden yapılan için İBB’nin internet sitesi kalabilir. memuru gibi uygarlıkların Keykavus, Selçuklu sultanı. Diyor restarosyonların temeli ziyaret edilebilir. turnike kapısında mı nöbet Senede 2 ki: “Biz bu cihanı terk edip gittik/ doğru ayarda tutmamız makbul? Aslında, Zahmet ve rahatını nakşedip milyon kişi değildir, üstüne her biri onur kaynağımız olan gittik./Bundan sonra nöbet ziyaret titrenecek bir yer Mağusa’da Anadolu uygarlıklarında (üstelik, sizdedir./Biz kendi nöbetimizi ediyor. burası. yalnızca Ayasofya ve mozaiklerinin yeryüzü tuttuk gittik.” festival coğrafyasında örneği yok iken) bilim ve Diğeri Mevlana: “Gene gel gene./Ne sanat adına o denli çok araştıracak olgu olursan ol,/ister kâfir ol, ister ateşe tap, ister 25. yılında ve üstelik bu topraklara ödenmemiş puta,/ister yüz kere tövbe etmiş ol,/ister çok borcumuz varken, her gün kâbus KUzEY Kıbrıs Türk yüz kere bozmuş ol tövbeni./Umutsuzluk ‘NEr EDE SİZİN l AİK ANl AYışıNıZ’ ile uyanmak! Evet, kimden, kimlerden Cumhuriyeti Gazimağusa kapısı değil bu kapı, nasılsan öyle gel…” özür dilemeliyim bu görkemli coğrafya Belediyesi tarafından bu Hadi, binlerce yıl öncesinden örnekler geldiğinizde ve Köln Katedrali’ni Rehber adına? Uzun sözün kısası, kutsallığın ve yıl 25’incisi düzenlenen vermeyeyim de 700 yıl öncesindekilerden mi (Dom) gezmek istediğinizde biz uygarlıkların zeytin ağacı gibi kültürel miras Uluslararası Mağusa Kültür hiçbir şey öğrenemedik? Sahi, biz kendimizi yasofya’nın cami bölümüne size dininizi soruyor muyuz? Burası da özen ve bilgi ister, desem eminim kimse Sanat Festivali, bugün nerede görmek istiyoruz? Hadi, günümüzün AMüslüman olmayan kişiler Türkiye değil mi? Nerede sizin laik umursamayacaktır. saat 21.00’de, Othello kaba gözlüğü ile örnekleyeyim; yazar alınmıyor. Bu, yanlış olmasın ama anlayışınız?” diye cevap verdi. Bizlerin Kalesi’ndeki Adamlar dünyada sadece Fas’ta uygulanan yüzü kızardı. konseriyle başlayacak. bir yöntem. Bir ibadethaneye Çok yakın zamanda turist bir grup Konsere giriş ücretsiz girmeden önce size Müslüman ‘Burada neden tuvalet yok?’ diye olacak. Festivalde mısınız, Hıristiyan mı diye bir soru sorguladı. Eksikler çok, yaptırımlar ise ‘AYASOf YA DüNYADA TEK!’ ayrıca, sorulmamalı. Burası laik bir ülke, çağ dışı. Serenad kimseye dinini soramazsınız, Yeniden ziyarete açılan galeriler NEzİH BAşGELEN Bağcan, anayasada maddesi var. Ama bölümündeki ortaçağ resim sanatının Bina onarılmalı! Magnetic Ayasofya’yı siyaseten kullandıkları şaheseri ve Rönesans’ın habercisi sayılan Öte yandan, biz binaya deyim (Kültürel ve Doğal Mirası İzleme Faces için kim nasıl isterse öyle bir Deesis mozaiği başta olmak üzere yerindeyse kelle koltukta giriyoruz. Platformu yöneticisi-arkeolog) Trio-Ezgi sistem uygulanıyor. Biz rehberler, diğer sanatsal değerlerin çok yönlü Bakın Ayasofya’nın sağ tarafında yer Akgürgen, içeride yüksek sesle Kuran korunması önemli. Ayasofya’nın her türlü AYASOf YA, dünya mimarlık tarihinin alan sütunların hepsi yamuk durur. Mehmet Ali okunduğu için zaten anlatım dış etkenlere karşı korunması, yapıyı en önemli yapılarından birisidir. Yapılış En üst katına çıktığınızda ise binanın Sanlıkol bugüne kadar getiren taşıyıcı yapamıyoruz. Buraya giren turistler özellikleri açısından uzun restorasyona ihtiyacı olduğunu açıkça Quintet ve sistemlerinin güvenliği için 25 Avro vererek buraya giriyor ama bir süre “dünyada tek” görürsünüz. Zemin ise paramparça içte ve dışta her yerinin 7/24 Collectif aslında hiçbir bilgiyi alamadan ve (singulariter in mundo) olarak durumda. En son 6.5 büyüklüğünde sürekli (yapı içinde, İstanbul Medz Bazar kubbeyi tam olarak göremeden tanımlanmış görkemli bir anıt. Candan Erçetin olan depremde oradaydım ve hızlıca Emniyet’inde, itfaiyede ve da konser Ayasofya tüm özellikleriyle buradan çıkıyorlar. Ayasofya’ya kapıları kapattılar kimseyi almadılar Ankara’da) izlenebileceği daha verecek. 10- “üstün evrensel değer taşıyan girdiğinizde ilk olarak görmeniz çünkü herkes binanın ciddi bir yetkin bir sistemin olması kültür varlıkları” açısından 11 Temmuz’da tarihlerinde gereken yer kubbedir. Ama kubbeyi önemli. Ayasofya’nın aynı onarımdan geçmesi gerektiğini biliyor. benzersiz bir örnek. Bu Othello Kalesi’nde Achilleas tam olarak görmek içinde aşağıdan yaşlı bir insan gibi bünyesinin açıdan Unesco Dünya Mirası Grammatikopoulos’un yani bugün Müslüman olmayanların gösterdiği sorunların sürekli Pahalılık... Listesi’ne alınması sırasında yönetmenliğinde “Kalede alınmadığı camiden bakmak farklı uzmanların gözetiminde belirlenen kriterlere uyumu Ayrıca, müze girişlerinin çok pahalı Bir Gece” adlı oyun gerekiyor. olması ve hassas bakımının bundan sonra da dikkatlice sahnelenecek. Kapanış olması da turistleri etkilemeye Size yakın zamanda şahit olduğum sağlanması da hayati önemde. korunmalı. Ayasofya’nın ise 15 Temmuz’da Salamis başladı, gelen yabancılar bundan bir olayı anlatayım. Yunan asıllı Diyanet İşleri Başkanlığı’nca yapı ile ilgili tüm özelliklerinin daha etkin bir şekilde Antik Tiyatro sahnesinde, rahatsız ve bir daha gelmeyeceklerini Alman bir turist, cami kısmına girmek alınan karar süreçlerinin şeffaf olması ve korunabilmesi açısından yeni yönetim Türk müziğinin güçlü sesi söylüyorlar. Çünkü dünyanın en istedi. Kapıda dini soruldu şaşkınlık uygulamaların denetlenebilir olması ise modelinin rasyonel bir çerçevede Candan Erçetin’le olacak. içinde kaldı ve sonra şu cevabı verdi ünlü müzelerine bakın Türkiye şu an her açıdan önem taşımakta. uygulanması daha da önem kazanmakta. görevlilere: “Sizler bizim ülkemize listenin en üst sırasını zorluyor. ağımızın efsane büyüktü. Brendel’ı Haydn ve Beethoven’ın bir kitap. Hem müzik tarihinden piyanisti Alfred havaalanında ben piyano yapıtlarında mizah, hem çalışma stillerinden net, Ç Brendel, ne karşıladım. Uçaktan ironi ve nüktenin saf müzikte açık ve yine eğlenceli bir tarzda harika bir çocukmuş indiği anda yakınmaya vazgeçilmez öğeler olduğunu söz ediyor. “Sürekli turneler ne de ailesinde bir başladı. Uçak çok göstermeye çalışacağım. Kanıt, yapan bir piyanist olarak sahneye başka müzisyen varmış. sıcakmış, gümrükten yapıtın yüreğinde yatıyor.” adım attığımda önce kendinimi Çekoslavakya’da dünyaya geçmek çok uzun Brendel aslında Aralık kontrol ederim. Sonra kendimi gelmiş, çocukluğunu sürmüş vs. Boğaziçi’nin 2008’de Viyana’da son gündelik düşüncelerden arındırıp Yugoslavya’da geçirmiş, harika manzaralı müziğime odaklanırım. Çaldığım Alfred Brendel’ın konserini verip sahnelere Avusturya vatandaşı lojmanını tanımıyordu, veda etmişti. Bu nedenle artık müzik salonun en arkasında olmuş ve İngiltere’de orada kalmak konser vermek değil, konferans oturan dinleyiciye de bütün ardından yaşıyordu. Özellikle Haydn, istememişti. Bu doğaldı, vermek üzere davet kabul netliğiyle ulaşmalıdır. Ben her kampüse taşıdık. dinlemeye Ankara’dan otobüs Mozart, Beethoven nereden bilsin! Taksim’in ediyordu. Konferansından zaman önce besteciye, sonra da tutup gelenler var. Binanın Aslında bir resital Schubert, Brahms ve Liszt ortasında ünlü bir otelde yer sonra hiç umulmadık bir şey dinleyicime sorumluyumdur.” yapmayacaktı. “Müzikte Nükte” gibi bestecilerin ustasıydı. içindeki 480 kişilik yer bitmiş, ayırdık. Ertesi gün arabamla onu oldu. Birden piyanoya döndü 20. yüzyılın dev piyanisti ve bahçeye de sahneyi yansıtmak başlıklı bir konferans verecekti. Yaptığı sayısız kayıtla çağın otelden alıp kampüse getirdim. ve Schubert’in sol bemol müthiş bir entelektüeli olan İki saate yakın süren anlatı için tarihine imzasını atmıştı. Saygın için 200 kişilik sandalye Yol boyunca berbat trafiğe Impromptusu ile bize unutulmaz Alfred Brendel ile tanışmış, onu koymuşuz. Evet, 7 Ekim 2009 şöyle bir açıklama yapmıştı: müzikçiliğinin yanı sıra bir birlikte söylendik! Derken okula bir armağan bıraktı. ağırlamış, onun konferansını “Klasik müzik mutlaka çatık düşünür, bir şair olarak da çok tarihinde Brendel’ı Boğaziçi vardık ve onu dinlenmesi için Bana imzaladığı “The Veil of dinlemiş ve bu büyük olayı yönlü bir kimliğe sahipti. Üniversitesi’ne getirmiştik. 23 kendisine ayırdığımız Kennedy kaşlı mı olmalıdır? Mutlak Order” başlıklı kitabı baştan Albert Long Hall sahnesinde yıllık ALH konserleri tarihimizde müzik, sözcüklerin, hareketin Alfred Brendel ile Albert Lodge’un 1 no’lu odasına aldık. sona soru-cevap (nehir söyleşisi) gerçekleştirebilmiş biri Long Hall’ün merdivenlerini elde ettiğimiz en büyük O kadar çok beğendi ki! Bu kez ve rejinin yardımı olmaksızın şeklinde yazılmış. “Teknik olarak yıllardır mutluyum. tırmanıyoruz. Her basamakta başarıydı. Bu organizasyonda de “Beni neden şehrin ortasında kendi içinde nükte taşır mı? sadece sonuca ulaşmak için Dünyamızdan bir Alfred Brendel ben “Lütfen” diyorum, o başını Brendel’ın dostu olan Prof. konuk ediyorsunuz!” diye sitem Kimi filozof, hatta kimi müzisyen gereken bir araçtır” diyor. Bence geçti. İyi ki ardında o müthiş arkasına çevirip “No” diyor. Onu Dr. Betül Tanbay’ın payı çok etti. Ertesi gün onu hemen buna karşı çıkar. Bu konferansta her müzisyenin okuması gereken kayıtlarını bıraktı. KISA... KISA... sofy