Katalog

10 NİSAN 2025 PERŞEMBE EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 38.0100 42.0450 48.7180 47.43 9.275 25.789 3755 0.2 kuruş 51.4 kuruş 13.6 kuruş 0.12 puan 202 puan 416 lira 76 lira Türkiye’de iş dünyası ABD yönetiminin başlattığı gümrük vergisini endişeyle izliyor Vergi kasırgası başladı Yeni jeopolitik İktidar üyeleri ticaret savaşının BD Başkanı Donald Trump’ın yaklaşık 60 ülkeye Türkiye’ye fırsat yaratacağını üzerine Auygulanacak karşılıklı gümrük iddia etse de ekonomiye olumsuz vergileri dün sabah itibarıyla devreye etkisi başladı. TOBB Başkanı düşünceler alındı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Rifat Hisarcıklıoğlu “Duvarların rump’ın uygulamaya soktuğu Erdoğan’ın “Herkesi etkileyecek sonu tehlikeli” dedi. gümrük tarifeleri şokuyla gündeme şiddetli bir kasırga geldiğini söylemek Tgelen ticaret savaşlarının jeopolitik Türkiye’nin de potansiyel bir yatırım abartılı olmayacak” yorumunu etkileri genellikle ABD ve Batı merkezli ülkesi olduğunu öne sürdü. yaptığı gelişmeler, iş dünyasında düzen açısından değerlendiriliyor. İş dünyasından ise farklı Ben burada, gelişmeleri, ABD’nin endişeleri artırdı. Türkiye Odalar ve birinci dereceden rakibi ve geleceğin değerlendirmeler geliyor. Dünya Borsalar Birliği Başkanı (TOBB) Rifat hegemonya adayı Çin açısından Odalar Federasyonu (WCF) ve Türkiye Hisarcıklıoğlu, “Gümrük vergisi ve düşünmeye çalışacağım. Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) kotalarla örülen duvar istemiyoruz. Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu Tarih bize bunun ne kadar tehlikeli ‘Üç Kütle Problemi’ ABD Başkanı Çin Devlet olduğunu gösterdi” dedi. Nairobi’de düzenlenen Afrika 2025 yılında Trump’ın ikinci başkanlık Donald Trump Başkanı Şi Cinping döneminde uygulamaya konulan ABD Başkanı Trump’ın geri adım Zirvesi’nde yaptığı değerlendirmede, tarifeler, Çin’e karşı 2018’deki, ilk atmaması ve Çin’e yönelik tarife “Gümrük vergisi ve kotalarla örülen gümrük tarifeleri denemesinin çok olarak köprüler kuracağız.” istihdamı 145 bin kişi artırabiliriz” oranını yüzde 104’e çıkarmasının duvar istemiyoruz. Tarih bize bunun ötesine geçerek ABD’nin yapısal, Trump’ın Uzak Doğu ve Güney dedi. ardından Çin Maliye Bakanlığı da ne kadar tehlikeli olduğunu gösterdi” kalıcı bir ekonomik savaş başlattığını Asya’daki 14 ülkeye uyguladığı Kocaeli Sanayi Odası (KSO) düşündürdü. Elektrikli araçlar, yapay benzer bir hamleyle karşılık vererek dedi. Büyük Buhran döneminde ortalama yüzde 37.7’lik verginin, Başkanı ve İktisadi Kalkınma Vakfı zekâ donanımı, kuantum bilgisayarı, ABD mallarına uygulanacak ek tarife ülkelerin pazarlarını kapattığında yeşil enerji ekipmanları, elektrikli taşıtlar bu bölgelerden yapılan ithalatı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu ise oranını yüzde 84 olarak açıkladı. küresel krizin daha da derinleştiğini gibi çağın stratejik alanlarına getirilen azaltmaya yönelik net bir mesaj şu yorumu yaptı: “AB’nin alternatif Hangi ülkenin nasıl etkileneceği hatırlatan Hisarcıklıoğlu, dünya bu tarifeler aklıma “Üç Kütle Problemi” olduğunu belirten Türkiye Giyim pazar arayışları ve maliyeti düşürme konusunda henüz tartışmalar başlıklı ünlü Çin bilimkurgu romanını ekonomisini zorlu bir dönem Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı girişimlerinde bulunması olası. getirdi. Bu romanda, kendi uygarlıkları sürerken ekonomistler kurlar beklediğinin altını çizerek şunları çökmeye başlayan uzaylılar, yerleşmek Toygar Narbay ise gelişmelerin Burada bir üretim üssü olarak ve üretim açısından kırılganlık söyledi: üzere dünyaya doğru yola çıkıyorlar. fırsata da dönüşebileceğini kaydetti. Türkiye’ye yönelik artan yatırımlar dönemine girileceği görüşünde. Ancak amaçları istila ve soykırım Destek olursa olumlu Narbay, “Türkiye tekstil sektöründe söz konusu olabilir. Gerek AB Cumhurbaşkanı Yardımcısı olduğundan, dünyadaki teknolojik dünyanın en büyük ikinci tam gerekse Çinli şirketler Türkiye’deki gelişme hızından korkuyorlar (Ya Cevdet Yılmaz ise Türkiye’ye “Bu gelişmeler, küresel ticarette teknolojik kapasiteleri bizi geçerse?) entegre yapısına ve dördüncü şirketlere yatırım yaparak ABD yönelik tarifenin ilk aşamada belirsizlikleri artırıyor; yatırımları ve gelmeden önce teknolojik gelişmeyi büyük üretim gücüne sahip. Kamu pazarına bu yolla erişim sağlamayı düşük olmasını olumlu bir ve büyümeyi yavaşlatıyor. İş dünyası durdurmaya çalışıyorlar. Trump tarifeleri gelişme olarak yorumlayarak bazı olarak bizler her zaman adil, özgür destekleriyle sektörün rekabetçiliğini düşünebilir. Ancak Trump’ın bu de Çin’in, teknolojik gelişme sürecini yabancı şirketlerin Çin dışındaki ve kurallara dayalı bir ticaret yeniden sağlayabilirsek mevcut yönde bir artış sezdiğinde bu sefer yavaşlatarak ABD hegemonyasına direnme kapasitesini kırmayı amaçlıyor. yatırımlarla hazır giyim sektöründe Türkiye’den gelen ithalatın önünü ülkeleri yatırım merkezi olarak düzeninden yana olduk. Hükümetler Doğal olarak da Pekin, bu tarifeleri değerlendirmeye başladığını ve duvarlar örse de biz iş dünyası 5 milyar dolarlık ek ihracat yapabilir, tıkaması da söz konusu olabilir.” serbest ticaretten sıradan bir sapma, salt bir ekonomik ticaret savaşı olarak değil, ABD hegemonyasının “kıskacının” sistematikleşmesi olarak yorumluyor. Piyasalarda Trump sarsıntısı Karşı hamle ABD’nin 2018’deki, ilk gümrük tarifeleri uygulamasından sonra Çin, ümrük tarifelerinin artmasıyla gelen ilk işlemlerde kayıpların ise 25 milyar dolar azalma ticaret ve teknoloji alanında Batı’ya Gbaşlayan gelişmeler ve dünyanın bir miktar azaldığı görüldü. olduğuna dikkat çekti. bağımlılığını azaltacak bir, “kısmi en büyük iki ekonomisi arasında Gün boyu inişli çıkışlı Dolarda dün de hükümetin Teknoloji melek özerklik” hedefliyordu. Bu kez, Çin’in, ticaret savaşlarının uzayabileceği bir seyir izleyen BİST100 kontrollü seyri devam Yuan bazlı ticaretin yaygınlaştırılması, ihtimali dünya piyasalarında günü yüzde 2.13 düşüşle ederken gün içinde 37.90- BRICS+ yapısının güçlendirilmesi ve yatırımın gözdesi Güney ülkelerinin bu çerçeveye dahil dalgalanma yaratırken Türkiye’yi 9.275 puanda tamamladı. 38.00 aralığında hareket etti. İZmİr’ DE bölgedeki girişimcilik edilmesi, ABD tahvillerinin satılarak etkisine almaya başladı. Çin’in Dövizde ise daha çok iç siyasette En yüksek 38.7320’yi zorladı. ekosistemine katkı sağlamak amacıyla stratejik ortaklarla ikili para sistemine ABD’ye misilleme yapması yaşanan gelişmeler etkili. Eski Avro ise paritedeki değişikliklerle en Melek Yatırımcılık Zirvesi düzenlendi. geçilmesi, Kore, Tayvan gibi ABD’ye nedeniyle Borsa İstanbul’da da TCMB başekonomisti, iktisatçı yüksek 42.7084’ü gördü. İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege bağımlı ekonomilere baskı uygulanması gibi alanlarda aktif bir karşı stratejiyi Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ve İzmir kayıplar derinleşti. Borsa İstanbul’da Prof. Dr. Hakan Kara yaptığı sosyal Piyasaların önümüzdeki günlerde gündeme getirmeye başladığını Ticaret Borsası (İTB) ve Ege Genç İş BIST100 endeksi, yeni işlem gününe medya paylaşımında martın ikinci en önemli beklentisi ise 17 Nisan’da düşünmek olanaklı. İnsanları Derneği (EGİAD) işbirliğiyle yüzde 0.83 düşüşle 9.398,73 haftasından bu yana net rezervlerde Merkez Bankası’nın açıklayacağı Çin’in bu karşı stratejisi, 21. yüzyılın gerçekleştirilen zirveye, birçok iş insanı puandan başladı. Açılışın ardından 42.2 milyar dolar, brüt rezervlerde faiz kararı ve karar metni olacak. büyük güç rekabetinde yapay zekâ ve melek yatırımcı katıldı. (AI) ve yarı iletkenler (çipler), alanındaki Ege Genç İş İnsanları Derneği gelişmelerin, sadece ekonomik Başkanı Kaan Özhelvacı, melek kalkınmanın değil, aynı zamanda Maliye iktidarın sık sık yaptığı vergi yapılandırma düzenlemelerini eleştirdi yatırımcıların, girişimcilik ulusal egemenliğin ve küresel jeopolitik ekosisteminin en önemli itici gücü etkinliğin temel araçları haline geldiği gerçeğine dayanıyor. Bu strateji, olduğunu belirtti. yapay zekâ ve yarı iletkenlere ilişkin İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu teknolojilere, kıymetli minerallerin Kestelli, tarım ve gıda girişimlerine Aflar sisteme tehdit çıkarımına ve işlenmesine artık birer yapılacak yatırımların önemini milli güvenlik meselesi olarak bakıyor. vurgularken gelişen teknolojiyle yansıyan olumsuz etkileri. Özlük MUSTAFA ÇAKIR Bu anlayışla Çin için, pazar payı elde birlikte tarımın daha yenilikçi hale haklarının yetki ve sorumluluklarla etmenin, kimi stratejik minerallerin geldiğini ancak bunun yanında KP iktidarının 23 yıllık tedarikinin denetlenmesinin ötesinde, uyumlu olmaması. Kayıt dışı finansman ihtiyacının arttığını belirtti. çip, yapay zekâ ve kuantum bilişim, Aiktidarında sayıları 14’ü geçen ekonomi. Uluslararası haksız yeşil sanayileşme, altyapı alanlarında EBSO Yönetim Kurulu Başkanı vergi yapılandırmaları, ilk kez vergi rekabeti. İhbar ve şikâyet bilimsel teknolojik gelişimin küresel lideri Ender Yorgancılar, İzmir’in startup Maliye’nin içinden sert bir eleştiri mekanizmalarının amaca uygun konumuna yükselmeyi amaçlıyor. ekosistemindeki önemli rolünü dile aldı. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), Bu açıdan bakınca da tarifeler, Tayvan kullanılmaması. Vergi yükünün getirerek 2024’te küresel startup AKP döneminde vergi yasalarında bu düzenlemeleri “tehdit” olarak üzerinden yürütülen teknoloji savaşıyla ve toplanan vergi gelirinin adil yatırımlarının arttığını, Türkiye birleşiyor, ABD’nin Tayvan’a verdiği yer alan istisna ve muafiyetlerin tanımladı. olmadığına ilişkin olumsuz algı.” özelinde kadın girişimcilerin oranının teknoloji ve askeri destek, Çin tarafından kapsamı genişletilmişti. GİB, sadece AKP ekonomik krizleri ve bütçe yükseldiğini söyledi. “sınır aşımı” olarak algılanıyor; TSMC Zayıf yönler neler? yapılandırma düzenlemeleriyle açıklarını sık sık kamuoyunda İZTO Yönetim Kurulu Başkanı gibi şirketlerin çip üretiminde oynadığı Raporda Gelir İdaresi “af” olarak nitelenen vergi sınırlı kalmayarak AKP döneminde Mahmut Özgener ise aile şirketlerinin rol, Tayvan’ı sadece siyasi değil, Başkanlığı’nın “zayıf yönlerine” jeoteknolojik bir cephe haline getiriyor. melek yatırımcılığın güçlenmesindeki yapılandırmalarıyla yönetmeye kapsamı genişletilen vergi istisna rolüne dikkat çekti. Gençlerin de yer verildi ve şöyle sıralandı: çalıştı. Bu düzenlemelerle ve muafiyetlerini de tehdit unsurları İki kutup: ‘Yeni soğuk girişimcilikte daha duyarlı ve teknoloji “Organizasyon yapısının mükelleflerin vergi borçları taksite arasında sıraladı. Raporda “Vergi odaklı düşünmelerinin önemini savaş’ tamamlanamamış olması. Fiziki bağlanırken, gecikme faizleri kanunlarında yer alan istisna ve belirtti. Teknolojik gelişme alanında çalışma ortamlarının istenilen ve cezaları çoğu zaman silindi. muafiyetlerdeki artış” ifadesiyle başlayan adeta bir “yeni soğuk savaşı” Gelir İdaresi Başkanlığı’nın düzeye ulaşamaması. Mevzuatımızın vergi adaletini zedeleyen ayrıcalıklı andıran ortamda, iki kutuplu bir yeni (GİB), yayımladığı 2024 Faaliyet geniş, kompleks ve sık değişen uygulamalara dikkat çekildi. sistemin şekillenmekte olduğunu Raporu’nun “Kurumsal Kabiliyet bir yapıya sahip olması. Stratejik düşündüren veriler hızla birikiyor. Bir İhbar ve şikâyetler tarafta ABD liderliğinde, geleceği hızla ve Kapasitenin Değerlendirilmesi” yönetim anlayışının yeterince belirsizleşmekte olan AB ve NATO başlığı altında yer alan “fırsatlar Raporda diğer “tehditler” de şöyle benimsenmemesi. Kurumun ekonomisi, diğer taraftan Çin liderliği ve tehditler bölümünde”, “vergi sıralandı: “Uluslararası ekonomik çalışanlarına sunduğu sosyal altında toplanmaya başlayan BRICS yapılandırma düzenlemeleri” dalgalanmalar ve dış faktörlerdeki imkânların yetersiz olması.” bloku. KISA... KISA... KISA... Bu kutupların, ekonomik siyasi diğer belirsizliklerin ekonomiye l ANKARA tehditler arasında sayıldı. Yine yansımaları da Çin-Rusya-Hindistan- l En Erj İ ve Tabii Kaynaklar Bakanı İran-Güney ekonomilerinin oluşturduğu Alparslan Bayraktar, elektriğe yeni BRICS+ blokunun, ABD liderliğinde zam yapılıp yapılmayacağı sorusunu NATO tipi liberal tedarik zincirlerinden “Öyle bir planımız yok. Biz devlet neoliberal ekonomiden ve liberal Çıraklık yeniden gözde demokrasiden farklı ekonomik siyasi desteklerine ve özellikle dar gelirli şekillenmeleri olarak karşımıza çıkıyor. ve sabit gelirli vatandaşlarımızı Genç Yönetici ve İş İnsanları Derneği maaş, koşul veya yaşam standardı Aydın Mustafa Batı merkezli emperyalist sistem desteklemeye devam edeceğiz” Erdem Özer (GYİAD), KONDA Araştırma işbirliğinde sağlamamasına bağlıyor. Öte yandan yaz içinde tarihsel olarak geri bıraktırılmış yanıtını verdi. bağımlı ülkelerin egemen sınıfları hazırlanan “Dijital Dünyada Aranan tatilinde oğlunu çıraklık, mesleki eğitim önerilerinden birini de böylelikle tespit l An KAr A Ticaret Odası Yönetim da ABD sistemine dahil olmaktansa Nitelikli Eleman Fırsatı” raporunu kursuna gönderebileceğini söyleyenler ettik” dedi. Kurulu Başkanı Gürsel Baran, bankalar artan oranda, Çin’in altyapı, kredi ve önceki gün düzenlenen bir toplantıyla 6 yılda ikiye katlanmış olması ise GYİAD Yönetim Kurulu Başkanı tarafından işletmelerin ticari kredi siyasi bağımsızlık vaat eden sistemine paylaştı. Rapora göre her 5 çalışandan raporda dikkat çeken bulgular arasında. kartı harcamalarına getirilen işlem Mustafa Özer, dijitalleşen dünyada yöneliyorlar. 2’si eğitimini aldığı alandan farklı bir Ayrıca mavi yakalılarda mesleki kısıtlarının ticareti olumsuz etkilediğini temel sorunlardan birinin ara eleman 2025 yılının, Trump tarifeleri, Çin mesleğe sahip. Her 5 kişiden 4’ü yaptığı bilginin yetersiz kalacağı algısı beyaz tarafında, salt bir “uyarı” değil, adeta bir vurguladı. konusu olduğunu vurgulayarak “Ara nihai sinyal, neoliberal liberal düzenin işte gelecekte teknoloji kullanımının yakalılara göre daha yüksek. KONDA l rE smİ Gazete’de yayımlanan elemanların çalışma hayatından sonu ve “post-American” (Amerika artacağını düşünürken her 5 kişiden 1’i Araştırma Yönetim Kurulu Başkanı yeni tebliğle tekstil ve ayakkabı gibi beklentilerini derinlemesine analiz sonrası) bir çağın doğuşu olarak ise artan teknoloji ile işini kaybedeceğini Aydın Erdem, “Ara eleman meselesinin hayvansal parça içeren ürünlerde ederek teknoloji kaynaklı potansiyel okunuyor. Çin, kendini, misyonunu, ABD düşünüyor. çözümü için ‘mesleki eğitime sahip bu parçaların hangi hayvandan işsizlik sorununa çözüm önerilerini merkezli düzen yıkılırken onun yerini Meslek yaşamına dair tespit edilen olan ama işgücünde bulunmayan elde edildiğinin, ürünün üzerinde, ortaya çıkarma hedefli çalışmamızda alacak, yeni bir düzenin kurucu gücü etiketinde açık şekilde belirtilmesi sonuca göre toplum nitelikli eleman kesimlerin potansiyel işgücü olarak sektörle eşgüdümlü yapılar kurmayı olarak görüyor. zorunlu hale getirildi. açığını en çok işyerlerinin yeterli değerlendirilmeleri’ gibi mikro politika planlıyoruz. dedi. l Ekonomi servisi