Katalog

24 ŞUBAT 2025 PAZARTESİ EKONOMİ 9 Geçen hafta endekste yaşanan sert düşüşlerin ardından gözler SPK araştırmasında Borsada belirsizlik havası Borsa İstanbul’da, TÜSİAD’a açılan soruşturmanın da etkisiyle TÜSİAD ve endeksin sert düşüşü inceleniyor. Borsa çevreleri dışarıdan yatırımcının gelmemesi nedeniyle belirsizliğin süreceği görüşünde. öteki sınıf ejimin TÜSİAD’in eleştirilerine orsa İstanbul’da cuma kayıplar yaşadığını belirten verdiği tepki AKP’yi neoliberal günü endeksteki sert zamanlar borsada yaşanan Rkapitalizmin partisi sananların Bdüşüşe yönelik Sermaye belirsizliğin giderilmesi kafasını karıştırdı. Bu kesim bir iktidar Piyasası Kurulu’nun (SPK) gerektiğini vurguluyor. (sınıflar) blokundan söz ediyordu ama başlattığı soruşturmanın ŞEVVAL bu blokun içindeki sınıflardan yalnızca AYDOĞAN sonucu merakla bekleniyor. Güvensizlik yaşanıyor birini büyük sermayeyi tanıyordu. BAŞSAVCILIK DA HAREKETE GEÇTI Peki blokun öteki ortağı hangi sınıftı? Türk Sanayicileri ve İş Finans ve ekonomi danışmanı Bu sorunun cevabına, geçen hafta, İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yüksek Emre Şirin, borsadaki düşüşün İSTANBUL Cumhuriyet Başsavcılığı, hareketlerinin oluştuğu ihbarları rejimin siyasi pratiğinde tanık olduk. İstişare Konseyi Başkanı Ömer Aras asıl nedeninin sistematik bir kayıp Borsa İstanbul’daki olağanüstü üzerine. olağandışı fiyat ve miktar ve TÜSİAD Başkanı Orhan Turan’a süreci olduğunu vurguladı. 2023’ten fiyat hareketlikleri üzerine yanıltıcı hareketliliklerine sebep olan Eski ve yeni açılan soruşturmaların da etkisiyle haber yapan ve yayan kişiler maksatlı ve yanıltıcı haberler yapan beri birçok hissenin düştüğünü Rejimin tepkisinin siyasi, tarihsel hakkında soruşturma başlattı. ve bu haberleri yayanlara ilişkin başlayan belirsizliğin politikalara belirten Şirin, “Mesele Türkiye’deki arka planını Cumhurbaşkanı Başsavcılık tarafından yapılan olarak Cumhuriyet Başsavcılığımızca güvensizlik ve yabancı yatırımcının politikaların güven vermiyor olması Erdoğan, “Eski Türkiye’yi özlüyor açıklamada şu ifadelere yer verildi: 5271 sayılı CMK’nın 160. Maddesi gelmemesi nedeniyle süreceği olabilirsiniz ama yeni Türkiye’de ve dışarıdan yatırımcı gelmemesi. “Borsa İstanbul pay piyasasında kapsamında resen soruşturma haddinizi bileceksiniz.” ... “Eski belirtiliyor. Likiditesi düşük, sığ bir piyasa son dönemlerde olağanüstü fiyat başlatılmıştır.” Türkiye’de siyaseti istedikleri Borsa İstanbul geçen haftayı BİST var. Belirsizlik ortamı hâkim” dedi. gibi dizayn ediyorlardı. Gazete 100’de günlük yüzde 2.09’a kayıpla İncelemenin yerinde olduğunu manşetleri vasıtasıyla iktidarlara geliyor. İçeriden bilgi alınan bir süreç aktörlerin açıklama yaparak kapattı. Bu düşüşün ardından belirten Şirin, şöyle devam etti: ayar veriyorlardı. Biz buna dur gibi durum var önümüzde. Bunu piyasanın önünü açması gerek. SPK, yaşanan olağanüstü fiyat “SPK, yabancı yatırımcının dedik” ifadeleriyle ortaya koydu. ortaya çıkartması gereken SPK.” Türkiye’de insanlar enflasyon, vergi hareketlerine yönelik inceleme olmadığı, sığ bir ortamda sürekli Cumhurbaşkanı, iki “gerçeği” ve düşük ücretle zaten kaybediyor. hatırlatıyordu: Birincisi artık bir Yatırımcı sayısı düştü başlattığını açıkladı. Sosyal medyada halka arza onay veriyor. Bu noktada Her taraftan sistematik şekilde “yeni Türkiye” var. İkincisi “eski borsadaki kaybın sorumlusu etkilenen küçük yatırımcı oluyor. Borsa yatırımcısının 8 Türkiye’de” “siyaseti dizayn yoksullaşan bir toplum var.” olarak BofA ve Yapı Kredi Yatırım Borsanın yüzde 85’ini elinde tutan milyonlardan 6.8 milyona düştüğünü eden, gazete manşetleri yoluyla Ekonomist Tunç Şatıroğlu ise gösterilirken Yapı Kredi Yatırım’dan küçük grup manipülatif işlemleri kaydeden Şirin, şöyle devam etti: iktidarlara ayar veren” bir güce, “Yurtdışından zaten kaynak yapılan açıklamada gerçekleştirilen her dakika yapıyor fakat yetkililer “Borsa, tamamen haber akışlarına toplumsal konuma sahip TÜSİAD bulmak zordu bundan sonra daha duyarlı, belirsizliklerin hâkim işlemlerin büyük çoğunluğunun de kafasını kuma gömüyor. Bir artık başka bir şeydir; “Eski da zorlaşmış olacak. Yaşanan aracılık faaliyeti niteliğinde olduğu, haber akışı her şeyi değiştirir ancak olduğu ve insanların para kaybettiği Türkiye’de” siyasal iktidarın yanı sıra kültür endüstrisi yoluyla da müşterilerin talepleri doğrultusunda şu anda durum tersine dönmüş bir yer haline geldi. Piyasada gelişmelerin negatif etkisi uzun iktidar olan bir “kesim” bugün artık hareket edildiği vurgulandı. Küçük durumda. Olay gerçekleşiyor ve onu öngörülebilirliğin artması gerek. vadede ortaya çıkacaktır” diye bu konumunu kaybetmiştir; şimdi Mehmet Şimşek ve SPK gibi önemli yatırımcının bir süredir ciddi destekleyecek haber akışı sonradan konuştu. “haddini bilmelidir.” “Yeni Türkiye’de” siyasi iktidar ve medya üzerinden, topluma kültürel müdahale olanağı başka bir “kesimin” elindedir. Özel İSİG’in verilerine göre yoksulluk iş cinayetlerinde en önemli neden olarak rejimin, genel olarak siyasetin ve kültür savaşlarının merkezinde bu “kesimin” iradesi yatmaktadır. Ve sınıflar 11 yılda 2 bin 664 genç Peki bu, başka “kesim” nedir? Birincisi bu “kesimin” bir tarihi ve Ramazan sofrası bu tarih içinde bir evrimi olmalıdır. İkincisi, bu “kesimi”, bir sınıf cep yakıyor işçi yaşamdan koparıldı tanımına izin veren öğeler üzerinde GIDA fiyatlarında yaşanan artış, düşünmek gerekir. Burada birincisine marketlerdeki fiyat etiketlerinin değinemiyorum, yerim yok. İkincisine şçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) mücadele çağrısı yapılan raporda neredeyse her gün değişmesine neden odaklanırsam: Üretim araçlarının İMeclisi, “2013-2024 Genç İşçiler iktidarın, “evlilik” ve “çocuk yapma” mülkiyeti, toplumsal iş bölümü oluyor. Tüketici Birliği Federasyonu İş Cinayetleri Raporu”na göre 11 yönündeki teşvik edici söylemleri içindeki konumları, bu ikisinden Market Endeksi Çalışma Grubu yılda en az 2 bin 664 genç işçi iş ve projeleri de eleştirildi. Aile ve dolayı toplumsal artığın paylaşılması tarafından yapılan araştırmaya göre cinayetlerinde yaşamdan koparıldı. Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 14 sürecindeki yerleri ve pay alma geçen yıl ramazan ayından bugüne Genç işçilerin yüzde 24’ü trafik, Şubat Sevgililer Günü’nde sosyal kapasiteleri, sınıfları tanımlar. 36 gıda ürününde fiyat değişimi “Üretim aracı” deyince akla önce, servis kazalarında, yüzde 16’sı medya hesabından “Seviyorsan git yüzde 48.52 olarak hesaplandı. 2024 insan bedeninin uzantısı olarak yüksekten düşerek, yüzde 15’i ise evlen bence” paylaşımı yapmasına yılında 4 bin 259 lira ile alınabilen işleyen “şeyler” (alet, makine) ezilme ve göçük altında kalarak şu ifadelerle tepki gösterildi: ramazan kolisi için bu yıl 6 bin gelir ama doğrudan üreticinin bu 326 lira gerektiği belirtildi. 2024 yaşamlarını yitirirken 2 bin 434’ü “Özellikle AKP döneminde hayata genç işçi ölümlerinin yüzde 93’ünü “şeylerle” bir araya geldiğinde Ramazan-2025 Ramazan dönemi erkek, 230’u ise kadın olarak geçirilen tarım, sanayi, eğitim ücretliler oluşturdu. Sendikalılık üretim yapabilmesi için iki koşulun fiyatı en çok artan beş ürün grubu ise sağlanması gerekir: (1) Bu “şeylerin” kayıtlara geçti. 280’i ise göçmen ve sosyal politikalar gençlerin oranı incelendiğinde ise yaşamını sırasıyla şöyle: Yüzde 73.79: kahve, özelliklerinin, işleyiş biçimlerinin işçilerdi. geleceğini ellerinden aldı ve yitiren 2 bin 664 genç işçinin ve kullanılma amacının bilgisi. Yüzde 73.07: çikolata, Yüzde 61.34: İSİG’in raporuna göre, yaşamını sermaye için ucuz işgücü haline yalnıza 85’inin sendikalı olduğu (2) Üreticilerini üretim araçlarıyla kuru soğan, Yüzde 60.76: Ayçiçek yitiren genç işçilerin yüzde 26’sı getirdi. Bu gerçekler ortadayken görüldü. birleşmesinin bu biçimini kabul yağı Yüzde 56.30: Türk kahvesi. inşaat ve yol, yüzde 17’si tarım Türkiye’nin genç nüfus avantajını ettirecek bir ideolojik-psikolojik Değişim sonuçlarını değerlendiren İktidarın derdi evlilik ve orman, yüzde 9’u konaklama, kaybetmesi gerekçesiyle gençlere şekillenmeyi olanaklı kılan özgün bir Market Endeksi Çalışma Grubu “simgesel sistem”/kültür. Gençlerin güvencesiz yüzde 7’si taşımacılık ve yüzde 6’sı adeta dalga geçercesine ‘seviyorsan Başkanı Bingül Ceviz; “Sokağın gerçek Gerçekten de “bilgi”, üretim çalıştırılmasına ve da metal sektöründe çalışıyordu. git evlen bence’ denebiliyor.” enflasyonu budur” dedi. araçlarının çok kritik bir bileşenidir. geleceksizleştirilmesine karşı İstihdam dağılımına bakıldığında l Ekonomi Servisi Buna, üretim sürecinin aynı zamanda yeniden-üretim süreci olduğu, verili düzeni mümkün kılan, koruyan KISA... KISA... KISA... söylemin, kodların üretilmesinin de l ŞENPİLİÇ’in kurucularından kapitalist üretimin ayrılmaz bileşeni ‘Genel grev yapılmalı’ İcra dosyaları artıyor Sacit Omay 87 yaşında yaşamını haline geldiğini de eklemek gerekir. yitirdi. Omay’ın cenazesi dün Bu noktadan bakınca da bilginin ve KAMU Emekçileri bir süreçten geçtğine CHP Milletvekili Ömer etkisi, icra dairelerindeki İstanbul’da toprağa verildi. simgesel sistemin üretimi, kontrolü Sendikaları vurgu yapan Narinli, Fethi Gürer, 1 Ocak-22 dosya artışında açıkça l ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı ve imhasına ilişkin pratikler, Konfederasyonu’nun “Bu ülkede 16 milyon Şubat tarihleri arasında görülüyor. 14 Şubat Alparslan Bayraktar, “1 Mart’ta üretim aracı mülkiyeti, bu yolla Karadeniz’deki şubelerini emekçi açlık sınırının açılan yeni icra dosyası haftasında takipteki artı-değerden pay alma olanağı, Türkmenistan’dan ilk gazımızı ziyaret etmek için ilk altında bir maaşla sayısının 1 milyon 551 borç miktarı 136 milyar dolayısıyla sınıf pratikleri olarak tedarik etmiş olacağız. Bu yıl 1.3 durakları olan Samsun’a yaşamaya mahkûm bin 979’a ulaştığını, bu 190 milyon liraya ulaştı. karşımıza çıkıyorlar. milyar metreküp gaz gelecek” dedi giden Yapı-Yol Sen edilmiş durumda. Bir rakamın geçen yılın aynı Bu rakam, bir önceki Peki Türkiye’de, geçmişte ve içinde l TARIM ve Orman Bakanlığı Genel Başkanı Gültekin genel grev, genel direniş döneminde 1 milyon hafta olan 7 Şubat’ta bulunduğumuz tarihsel dönemde, taklit ve tağşiş denetimleri Narinli, toplusözleşme başlığı altında nisan- 362 bin 910 olduğunu 132 milyar 146 milyon bilgiyle arasında mülkiyet ilişkisi olan, kapsamında gıdada kullanımına sürecine hazırlık amacıyla mayıs aylarında bir vurguladı. Gürer, “Bu artış lira seviyesindeydi. bu yolla toplumsal ekonomik artığa izin verilmeyen boya kullanımı ve örgütlenme sorunlarını büyük eylemin Türkiye’de yüzde 13.87’ye tekabül Vatandaşlarımızın nasıl ulaşma gücüne sahip bir sınıf var tohum yağları karıştırıldığını tespit tespit ettiklerini yapılması gerektiğini ediyor. Ekonomik krizin bir çıkmazda olduğu daha mıdır? Varsa nerededir? edildi. 11 zeytinyağı markası bu söyledi. İşçi sınıfın zor düşünüyoruz” dedi. vatandaş üzerindeki yıkıcı iyi anlaşılıyor ” dedi Osmanlı düzeninden bu yana kapsamda kusurlu bulundu. bilginin özgün bir biçimi olan dini bilginin mülkiyeti (üretimi, kontrolü ve denetimi), yaşam mekânları, beden ski dünya ölüyor ve Peki kim bu “ev gençleri”? Onlar sokağa itiyor. Üniversite diplomaları, pratikleri, bağlamında toplumun geri yeni dünya doğmak için 15-24 yaş arasındalar. Eğitimde, iş iş dünyasında yeterli değil, mesleki kalanından farklı, bu farkın temsil “Emücadele ediyor; şimdi hayatında ya da herhangi bir mesleki eğitimler onlara sadece hayal kırıklığı edildiği kurumlar ve ayrıcalıklar canavarlar zamanı.” eğitim sürecinde yer almıyorlar. vaat ediyor. yoluyla toplumsal artı-değerden Sosyalist İtalyan düşünür ve Genellikle evden çıkmıyor ya Aslında Türkiye’de iş sahibi, pay alan bir kesim vardır. Bu, AKP siyasetçi Antonio Gramsci’nin da çıkamıyor, sosyal yaşantıya öğrenci ya da işsiz tüm gençler aracılığıyla devlete ulaşmış, bu yolla bu sözleri, son dönemde dünyada katılımda zorlanıyor ve ekonomiye her konuda yüksek derecede artı-değer dağılımını da düzenleme yaşanan süreci tanımlar gibi. Bu entegre olamıyorlar. korkulu ve endişeli. Friedrich-Ebert- olanağı elde etmiş bir kesimdir. Bu yeni süreç, çoklu krizlerin yaşanacağı TÜİK’in son açıkladığı dördüncü Stiftung Vakfı (FES), bu konuda son İşsiz, umutsuz “kesim”, siyasal İslamın lider/egemen zorlu günlerin yaklaştığına işaret çeyrek rakamları içinde yer alan araştırmalardan birini yapmış. sınıfı olarak İslami entelijansiya/ ediyor. Dünya çalkalanıyor ve rakamlara göre Ekim-Aralık 2023’te Gençlerin yüzde 61.6’sının en büyük ve mutsuz... ruhban sınıfıdır. Devleti ve kültürü yüzde 21.4 olan bu oran 2024’te belirsizlik büyük... korkularından biri işsiz kalmak. harekete geçirme kapasitesine da işsizlik! Türkiye ise bugünleri sertleşen yüzde 22.5’e yükselmiş. Gençlerin yüzde 55.8’i Türkiye’deki bakarak da artık bunun “yeni Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Türkiye’de 15-24 yaş nüfus 11 iç kavgalar, artan derin yoksulluk, eğitim sisteminden memnun değil. Türkiye’nin” egemen sınıfı olduğunu 2024 yılının dördüncü çeyrek verilerini milyon 678 bin. Bu gençlerin 2 gelir dağılımındaki büyük eşitsizlik Yüzde 42’si notları ve sınavları satın da kabul etmek gerekir. açıkladı geçenlerde. gibi ortak geleceğimizi tehdit eden milyon 614 bini “ne işte ne eğitimde” alabileceğini düşünüyor. Gençlerin İlk 15 yılın ucuz/kolay yabancı İşsizliğin 8.5’e düştüğünü iddia yer bulabiliyor. sorunlarla geçiriyor. yüzde 34’ü başka bir ülkeye göç kaynak girişinin beslediği “sahte eden TÜİK’in kendi verilerine göre Ülkeyi 22 yıldır yöneten AKP etmek istiyor. refah” döneminde TÜSİAD ile bu artı- iktidarı yeni bir Türkiye’den söz ümitsizler, iş aramaktan vazgeçenler Gelecek çöküyor Dünyada akranlarına göre yaşam değer üretimine ve ticarete dayalı gibi verileri de içine alan geniş tanımlı ediyor. Yeni Türkiye, yoksulluk, memnuniyetleri en düşük, on yıl Bu gençler Türkiye’nin geleceğini kapitalizmden farklı bir ekonomi hukuksuzluklar, eğitimdeki gerileme, işsizlik oranı yüzde 28. sonraki kişisel gelecekleri konusunda kurması gerekenler... Sadece bir politiğe sahip, yeni egemen sınıf demokrasiden uzaklaşma gibi Gençlerde işsizlik oranı genel rakamdan ibaret değiller. en kötümser olan kesim. arasında kurulu ittifak, ekonomik kriz işsizlik oranlarından daha yüksek. konuların konuşulmadığı güllük Umudu kalmamış, dört duvar İçinde bulundukları dünyada, içinde, “pasta küçülürken bozuldu”, gülistanlık bir ülke anlaşılan... AKP iktidarı döneminde gençlerde bu gençlerin çoğu bir şeylere arasında yıllarını harcayan, mutsuz bir artı-değeri paylaşma (kâr, faiz, rant geniş tanımlı işsizlik 2002’nin üçüncü Ne yazık ki eskisi de olsa yenisi de milyonlarca gençten söz ediyoruz. sahip olmaktan çok, bir şeylerin arasında) savaşı giderek sertleşti. olsa Türkiye büyük bir ekonomik kriz çeyreğinden bu yana yüzde 26’dan Bu gençlerin eğitim ve iş yaşamında yitimine tanıklık ediyor. Yaşamlarını Bir “sınıf iktidarı” durumunun yaşıyor. Çarşı pazar yangın yeri. yüzde 35.7’ye tırmandı. şekillendirmesi gereken umut, kırık yer bulamamaları, yalnızca bir tesadüf sonuçlarını hesaba katmadan İşte bu işsiz gençlerin bir bölümü Sokağa 10 dakika kulak verseniz değil, aynı zamanda bir sistemin, bir dökük bir hayale dönüşüyor. muhalefet yapmak en iyi durumda toplumun en önemli sorununun yeni bir isimle tanımlanıyor: Ev toplumun, bir geleceğin çöküşü. İktidar “yeni Türkiye”den söz havanda su dövmek, en kritik pahalılık ve yoksulluk olduğunu gençleri. Türkiye’deki eğitim sistemindeki ederken umutları sönmüş bu ve durumda, siyasi, hatta fiziki olarak anlayabilirsiniz... Çevrenize bakın. Hemen hemen her aksaklıklar, işgücü piyasasındaki gelmekte olan bu kuşaklara ne vaat intihar etmek anlamına gelecektir. Ve bununla birlikte bir büyük sorun ailede rastlayacaksınız onlara. dengesizlikler, gençleri çıkmaz bir ediyor?