Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 3 ARALIK 2025 ÇARŞAMBA 2 olaylar ve görüşler Cumhuriyete sahip çıkma konuşması: Demokras İDe seç İlenler özgür olmalı Atatürk’ün Siyasi partilerde parti aday kadroları doç. dr. HüseYin mert çoğunlukla merkez yoklamasıyla emokrasi; çağdaş yaşamın, mutluluğun, belirlenmektedir. Milletvekilleri, belediye Dekonomik kalkınmanın ve her türlü başkanları ve meclis üyeleri; genel başkan ve gelişmenin önkoşulu, altyapısı ve temelidir. etrafındaki bir grup tarafından seçilmektedir. ‘Bursa Nutku’ Demokrasilerde esas olan halkın iradesidir; Dolayısıyla parti üyelerinin seçme hakkı yönetme fonksiyonu halkın seçmiş olduğu ortadan kaldırılmaktadır. Bu demokrasinin temsilciler aracılığıyla yerine getirilmektedir. özüne ve parti içi demokrasi düzenine aykırıdır. Hamdi Yaver aktan Demokrasi farklılıkların özgürce ve bir arada Seçme ve seçilebilme hoşgörü içinde yaşayabildiği tek yaşam biçimi YARGITAY ONURSAL DAİRE BAŞKANI özgürlüğü ve yaşam kültürüdür. Değişim ve yenilik, sürekliliğin ve gelişmenin besleyici gücüdür, Buyurgan yönetim anlayışı halka ustafa Kemal Paşa, 3 rekabetin olmadığı yerde gelişme olmaz. ait olan seçme yetkisini kendi üzerine Şubat 1933 akşamı Demokrasi; halk tarafından yönetim, almıştır. Dolayısıyla bu durum seçilenlerin Mİzmir Kordon’daki halkın iktidarı ve çoğunluğun iktidarı gibi seçenlerine itaatine dönüşmüş ve köşkte akşam yemeği sırasında bir çok şekilde tanımlanmaktadır. Aristo da seçilenlerin özgürlüklerini ortadan Bursa’daki olayı öğrenir. demokrasiyi, “kişilerin oligarşik eğilimlerini kaldırmıştır. Özgürlüklerin ortadan kalkması Cumhuriyetin kurucusu, engelleyen bir yönetim biçimi” olarak ahlaki olmayan ilişkileri beraberinde devrimleri konusunda tanımlamıştır. getirmiştir ve seçilenler üzerinde kişilik duyarlıdır. Aslında konu din Siyasi partiler demokratik yaşamın bozukluklarına neden olmaktadır. sorunu değil, dil sorunudur. vazgeçilmez unsurlarından önemli biridir. Siyaset biliminin temel ilkesi olarak Gazeteci Nizamettin Halkın, yöneticileri belirlemesi ve onlar seçilenler seçenlerine hizmet ederler. Nazif’in aktardığına göre, aracılığıyla yönetime katılmalarının aracı Seçme yetkisinin parti üst yapılarınca mustafa kemal a tatürk, Bursa'nın kurtuluşunun ikinci yıldönümünde olan siyasi partiler yerine getirdikleri bu kullanılması; siyasetçilerin halkla olan “Biz inkılap yapıyoruz. Bir düzenlenen törende halka seslenirken. görevle demokrasinin siyasal yaşamda organik ilişkilerini zayıflatmış ve siyasette milletin kaderini eline aldık... yerleşmesini sağlarlar. Eğer bir parti kendi iç yaşanan katılımcılık ve temsil sorunlarına “Atatürk’e Ait Birkaç Fıkra devrimlerin korunmasında Bu eserin kurucusu benim. yaşantısında demokratik değer ve geleneklere temel oluşturmuştur. Bu gelişmenin doğal ve Hatıra” isimli kitapta duyarlı olan Mustafa Kemal Bursa’da devlet makamları sahip değilse ve parti içi demokrasiyi sonucu olarak seçilenler, halktan kopmuş yayımlanmıştır. Bu konuda Paşa, ulusuna, gençliğe inkılapları korumak için çalıştırmıyor ise o partinin iktidar olması ve seçen parti üst yapılarına itaat eder kitap yazan parlamenter Reşit güven duymaktadır. İhmal alakalanmadıklarında benim durumunda, “demokrasiyi geliştireceği ve hale gelmişlerdir. Seçilenlerin özgürlükleri Ülker, yazarla görüşmüş ve gösterilmesinde yurttaşlara ne yapmamı istiyorsunuz? kurumsallaştıracağı” konusundaki söylemleri ortadan kalkmaktadır, çünkü buyurgan konuşmayı doğrulatmıştır. anımsatma yapmaktadır. Durmamı mı?” diyecektir inandırıcı olmayacaktır. yönetim anlayışıyla ters düştüklerinde Bursalı gazeteci Musa Ataş, Hasan Rıza Soyak’ın Atatürk. Parti içi demokrasi; “siyasi partilerin iç gelecek seçimlerde seçilme durumları riske Atatürk’ün yaveri Cevdet anlattığına göre, Görülüyor ve anlaşılıyor yaşantılarının demokrasinin temel ilkeleri girecektir. Tolgay, hususi kâtibi Hasan “devrimlerden sapma halinde”, ki büyük kurtarıcı, kurucu üzerine inşa edilmesi, olabilecek oligarşik Çağdaş demokrasilerde seçme ve Rıza Soyak, Yakup Kadri “... inkılabın hedefini kavramış eğilim ve baskıların engellenmesi, demokratik seçilebilme özgürlüğü esastır. Seçme önder her zaman olduğu gibi örgüt bilinci oluşturularak; genel başkan, hakkının özgürce kullanılması esas olmalıdır, Karaosmanoğlu, Sabiha olanlar daima onu muhafaza Cumhuriyete ve devrimlere parti organları ve partinin seçimlerde ki bu durum aynı zamanda seçilenlerin Gökçen vd. konuşmanın ya muktedir olacaklardır” sahip çıkmaktadır. Soruşturma aday kadrolarının demokratik yöntemlerle özgürlüğünün güvencesidir. Seçilenlerin Atatürk’e ait olduğunu yanıtıyla ulusa güvenini için Adalet ve İçişleri belirlenmesi, karar mekanizmalarının aşağıdan parti üyeleri tarafından seçilmesi, siyasi açıklamışlardır. 1949 yılında açıklamıştır. bakanlarını görevlendirir. yukarıya katılımcılık yoluyla çalışması” partilerin halkla bütünleşmesini ve siyasi Celal Bayar, konuşmayı “Bu eserin kurucusu Bursa savcısı, yargıcı ve olarak ifade edilebilir. Parti içi demokrasi partilerin daha üretken ve dinamik yapılar okuması için Şeref Balkanlı’ya benim” diyen büyük kurucu müftüsü görevlerinden aynı zamanda partililerin; düşünce, oy ve söz olmasını sağlayacaktır. vermiştir. Ankara Ziraat önder, sorumlu makamların uzaklaştırılır, 15 kişi de özgürlüklerinin güvenceye alınmasıdır. Bu doğrultuda Siyasi Partiler Yasası’nda Fakültesi’nin cephesinde, görevlerini savsamaları tutuklanır. yapılacak değişiklikle parti aday kadrolarının Atatürk heykelinin halinde “Benim ne yapmamı Halktan kopuk siyaset seçme yetkisi doğrudan parti üyelerince Bir bütün olarak Türk arkasındaki taşlar üzerinde de istiyorsunuz durmamı mı?” Siyasi partilerin, topluma öncülük ve yargı denetiminde önseçim yoluyla gençliği konuşmadan alıntılanan yazı diyordu. Cumhuriyetine, edebilmesinin ve çoğulcu demokrasiyi yaşama yapılmalıdır. Seçilenlerin özgürlüğünün geçirebilmelerinin önkoşulu; parti içinde güvencesi ve siyasetçi halk bütünleşmesinin bulunmaktadır. devrimlerine sahip çıkıyordu. Bursa Çekirge’de 6 Şubat farklı düşüncelerin bir arada yaşayabilme ön koşulu budur. Milletinin, gençliğinin de 1933 akşamı yemekte bulunan Devrimlere sahip ve yarışabilmelerine olanak sağlayacak bir Cumhuriyet, demokrasi, çağdaş yaşam sahip çıkacağına güveniyordu. birinin “Bursa gençliği” parti içi demokrasi ve hukuk düzenine sahip yönünden kaygı ve endişelerimizin çıkmak Sözlerinin kışkırtmayla ilgisi diyerek başladığı konuşmayı, olmalarıdır. giderek yükseldiği bir süreçten geçiyoruz. Cumhuriyet Senatosu’nun yoktur. Meşruiyete önem Mustafa Kemal Paşa biraz Ülkemizde siyasi partilere bakıldığında, Ama bu bir mücadele ve bu mücadelede 23.01.1964 tarihli tutanak veren Mustafa Kemal Paşa, bir da sert bir şekilde keserek partide lider ve etrafındaki grupların partide karamsarlığın yeri yok. Her zaman dergisinde, yazılı soruyu bakıma görevlerinin bilincinde “Bursa gençliği de ne demek... mutlak egemen güç olduklarıdır. Bu durum cumhuriyete ve demokrasiye sahip çıkma imzalayarak yanıtlayan Türk olmayanları, ulusuyla Memlekette parça parça, yer partilerde imtiyazlara ve yukarıdan aşağıya yönünde yüreğimizde mücadele heyecanını İnkılap Tarihi Enstitüsü uyarıyordu. Gençliğe seslenişi yer gençlik yoktur. Sadece buyurgan yönetim anlayışlarının oluşumuna diri tutacağız, kararlılığımızı koruyacağız. Müdürü Prof. Dr. Afet İnan de bunu ortaya koymaktadır; ve toplu olarak Türk gençliği neden olmuş ve parti içi demokrasinin Bu mücadelede birliktelik ve konuşmanın Atatürk’e ait “Bursa Nutku” da! çalışmasını engellemektedir. dayanışmanın önemli olduğunun bilincinde vardır” sözleriyle başladığı Ülkemizde büyük bir siyasi tıkanıklık olmalıyız. Bizim tek gücümüz birlikteliğimiz olduğunu belirtmiş, Türk Kaynakça: konuşmasını sürdürür. ve bunun neden olduğu kirlenmişlik ve dayanışmamızdır. Dolayısıyla kendi Tarih Kurumu da 24 Ekim *Reşit Ülker, “Ata’nın Bursa Bursa’daki bu konuşma, 18 yaşanmaktadır. Siyaset kurumu temel işlevine içimizde demokrasiye ve demokrasinin 1966 tarihli toplantısında Nutku”, İstanbul, 1967. Mart 1923 tarihinde Tarsus’ta ve özüne büyük ölçüde yabancılaşmış, halktan temel esaslarına sıkı sıkıya bağlı kalarak bu “Atatürk’ün 1933 Şubatı’ndan *Alp Kuran, “Burada Atatürk gençlere yaptığı konuşmayla ve halkın gündeminden kopmuştur. mücadeleyi götürmeliyiz. Parti içi demokrasi Bursa’da yaptığı konuşmadan Yargılanıyor”, İstanbul, 1972. uyumlu olduğu gibi Siyaset kurumunda yaşanılan bu tıkanıklığın ve seçilenlerin özgür olması birliğimizin mealen alınmak suretiyle *Mahmut Goloğlu, “Atatürk Gençliğe Hitabe’yle de aynı ve kirlenmişliğin temel nedeni siyasi temeli ve güvencesi olduğu gibi, halkı çeşitli tarihlerde basılmış İlkeleri ve Bursa Nutku”, koşutluktadır. partilerimizde egemen olan tepeden inmeci bölme, etkisiz kılma ve kendi içinde kavga olduğu kanaatini” görüş olarak Ankara, 1973. “Bursa Nutku” olarak ve buyurgan yönetim anlayışıdır ve parti içi ettirme amaçlı oyunları boşa çıkartmanın da bir mahkemeye sunmuştur. *“Tanıklar ve Belgelerle anılan konuşma ilk kez Rıza demokrasinin çalışmamasıdır. gereğidir. Cumhuriyetin ve Bursa Nutku”, İstanbul. 2017. Ruşen Yücer’in 1947 yılında İktidarın eğitimdeki U dönüşleri geçmişti. Amacı gerçek anlamıyla naZIm mUtLU “özgürlükler” alanını genişletmek E. ÖğRETmEN olmayıp “özgürlükçülük” iyasal yaşamının toplamı çeyrek görüntüsüyle halka şirin görünmek Syüzyılı bulan iktidar partisinin kısa isteyen iktidarın eğitim kadrosu, tarihi, sayısız U dönüşleriyle doludur. bu kararında da tutunamadı. İçinde Dün ak dediğine bugün kara, dün bulunduğumuz öğretim yılının kara dediğine bugün ak diyen, bu başında hızlı bir U dönüşüyle yeniden tutarsızlıkta bir sorun görmeyen, forma uygulamasına geçildi. hatta bu tür tutarsızlıkları bir çocukların ilkokula yazılması söz a ra tatil değişikliği yönetim biçimine dönüştüren iktidar konusuyken bu yasayla 60 ayını partisinin eğitimdeki U dönüşlerine dolduran çocuklar için ilkokula Beş yıl önce başlatılan iki de sıkça tanık olunmaktadır. kayıt zorunluluğu getirilmişti. dönem ortasındaki birer haftalık Yakın döneme dek sınavlarla Uzmanlar bakanlığı bu yanlıştan ara tatilden de aynı U dönüşüyle ilgili sistem değişiklikleri, konunun döndürmek için çok dil döktüler vazgeçileceğine ilişkin belirtiler, en belirgin örneğidir. Liselere Giriş ama iktidarın her konudaki “Her konunun en güncel örneğidir. Bakan Sınavı’ndan (LGS) bir süre sonra şeyin en doğrusunu ben bilirim” tavrı Tekin’in sıraladığı dönüşle ilgili olası Ortaöğretim Kurumları Sınavı’na değişmedi. Uygulama başladığında gerekçelere (velilerin yakınmaları, (OKS), ondan Seviye Belirleme özellikle fiziksel gelişim açısından 1. öğrencilerin derslerden soğumaları, Sınavı (SBS)’na, oradan Temel sınıfa giden çocuklarla ilgili yaşanan öğretmenlerin memnuniyetsizliği…) Eğitimden Ortaöğretim Kurumları olumsuzluklar sıkça gündeme bakıldığında şaşırmamak elde Sınavı’na (TEOG) geçilmesi, sonra gelince bu kez tutumlarını biraz değil: Eğitim konusunda onca yeniden LGS’ye –yani en başa- esnetip yaş sınırını 66 aya çıkardılar. tarihsel birikimin üstünde oturan dönülmesi belleklerdeki canlılığını Oluşan kafa karışıklığı içinde bir yönetim kadrosu bu kadar mı korumaktadır. Sınavlarla ilgili her geçen ilk yıldan sonra durumun ölçüsüz, bu kadar mı bilimdışı, bu sistem değişikliğinde on binlerce kendi sandıkları gibi olmadığını kadar mı öngörüsüz olur! öğrencinin olumsuz etkilenmesi, anlayabilen MEB yöneticileri yaş AKP iktidarının bütün iktidarın umurunda olmamıştır. sınırını yeniden eski yerine, 72 aya uygulamalarındaki gibi başka Gerçek bu iken bir değişiklikten çıkardılar. örnekleri de bulunabilecek “sil öbürüne geçiş sırasında sorumluların baştan” türünden U dönüşleri 12 yıl çokmuş! sistemde “devrim” yaptıklarını böyle sürüp gidiyor. Gerçek şu ki savlaması ise işin gülünç yanıdır. her değişikliği başlangıçta çoğu kez MEB, son aylarda yine aynı “devrim” diye sundukları karar ve yasa kapsamında 12 yıla çıkarılan 60 ay! o lmadı 72 ay! uygulamalar kapalı kapılar ardında zorunlu eğitimin süresini kısaltma 2023’te cumhurbaşkanı biçimlendiriliyor. Bilimsellikten, çalışmasını sürdürüyor. Kamuoyuna seçimlerine gidilirken iktidar insan ve ülke gerçekliğinden kopuk, yansıdığı kadarıyla zorunlu eğitim temsilcilerince söz verilen ama katılımcılıktan uzak anlayışla öğretim süresini kısaltacak ya seçim kazanılınca vazgeçilen 24 yıldır aradıklarını bir türlü da esnetecek birkaç seçenek “mülakat”ı kaldırma sözü hâlâ bulamıyorlar, bulamayacaklar üzerinde durulmaktadır. Bu konuda havada asılı durmaktadır. İktidarda da. Çünkü eğitim süreçlerini hazırlanılan U dönüşüyle ilgili 24. yılına giren AKP’nin eğitimdeki demokrasinin, toplumsal çalışmanın önümüzdeki öğretim en köktenci adımı, 2012’de çıkarılan gereksinmelerin ve bilimselliğin yılında uygulanması bekleniyor. “4+4+4” yasasındaki ilkokula gerekleriyle değil, kendi Bakanlık, ne denli “özgürlükçü” bir kayıt yaşıyla ilgilidir. Her yönüyle gereksinmeleri doğrultusunda anlayışa sahip olduğunu kanıtlamak tam bir karşıdevrim eğitimini belirliyorlar. Onun da süresi kelebek için 2014’te ilk ve ortaöğretim amaçlayan 6287 sayılı yasayla daha ömrü kadar oluyor. Olan da ülkenin öğrencileri için tartışmalar arasında önce 72 ayını (altı yaşını) dolduran geleceğine oluyor. “serbest kıyafet” uygulamasına