Katalog

7 KASIM 2025 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 42.12 48.68 55.29 39.89 11.085 37.456 5.404 2 kuruş 31 kuruş 28 kuruş 0.05 puan 1.05 puan 329 lira 17 lira İş dünyası temsilcileri, Türkiye’nin yeni bir rota çizmesi gerektiğini söyledi Rekabet hukuksuz olmaz Mamdani, 17. Rekabet Kongresi’nde konuşan iş dünyası temsilcileri, Türkiye’nin küresel rekabette geri kaldığını, ekonomik İmamoğlu... vizyonun ancak hukuk devleti ile güçlenebileceğini vurguladı. Küresel solun ektörel Dernekler Federasyonu tam ortasında bulunduğunu; yeni sınavı (SEDEFED) tarafından ekonomideki sıkıntılar, finansmana Sdüzenlenen Rekabet erişim zorlukları, maliyet artışları, ew York’un yeni belediye başkanı Kongresi’nde Türkiye’nin küresel kur baskısı ve daralan iç talebin Zohran Mamdani, yalnızca rekabet gücünün gerilemekte üretim ve yatırım kararlarını NAmerika’daki Demokratlar için değil, tüm dünya için bir mesaj verdi: olduğu belirtilerek zorlaştırdığını ifade etti. “Değişim hâlâ mümkün.” 34 yaşındaki teknoloji yatırımlarının, Türkiye’nin Dünya Rekabet Gücü bu genç, Müslüman ve Güney Asya Avrupa Birliği ile Sıralaması’nda 67 ülke arasında kökenli siyasetçi; yıllardır gerileyen sol ilişkilerin ve hukukun 53. sırada yer aldığını hatırlatan değerler adına, küresel ölçekte yankı üstünlüğünün Erdem, rekabet gücünü belirleyecek uyandıran bir zafer kazandı. Uganda ELİF ÖZGE YALÇIN doğumlu, Hindistan kökenli, göçmen güçlendirilmesi gerektiği unsurun artık teknoloji olduğunu bir ailenin çocuğu olan Mamdani, New Türk Sanayicileri ve İş İnsanları istikrarını sağlamak için sadece açıklandı. TÜSİAD belirterek verilere dikkat çekti. York’un ilk Müslüman ve ilk Güney Derneği (TÜSİAD) Başkanı Orhan para politikası yetmez. Yapısal Başkanı Orhan Turan, “Kalıcı fiyat Türkiye’nin yeni bir rotaya ihtiyacı Asyalı belediye başkanı olarak tarihe Turan ise Türkiye’nin rekabet alanlarda da adımlar atmamız istikrarını sağlamak için sadece olduğunu vurgulayan Erdem, geçti. Üstelik yalnızca kimliğiyle değil, gücünün 2025 ilk çeyrekte son gerekiyor” dedi. para politikası yetmez. Yapısal hükümetin de sorumluluğu olacak siyasete bakışıyla da farklı bir sayfa açtı: “Zenginlerden daha fazla vergi, herkese 10 yılın en düşük seviyesine Türk Girişim ve İş Dünyası alanlarda da adımlar atmamız şu yapısal adımlara değindi: ulaşılabilir barınma ve çocuk bakımı, adil gerilediğini, zayıf görünümün Konfederasyonu (TÜRKONFED) gerekiyor” dedi. bir şehir.” Rekabette geriledik sürdüğünü belirtti. Gerilemedeki Başkanı Süleyman Sönmez ise Türk Girişim ve İş Dünyası Mamdani’nin zaferi, sadece New “Gençlerin ve kadınların ana etmenin, işgücü ve finansman “Yeni düzeni ne kadar konuşursak Konfederasyonu (TÜRKONFED) ve York’un değil, yeni bir sol kuşağın üretim hayatında daha fazla yer maliyetindeki enflasyon kaynaklı konuşalım, ekonomik büyüme Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin zaferi. 2008’de Obama’nın başlattığı almasını sağlayacak eşit fırsatlar ilham dalgasını bu kez eşitlik, adalet ve artışlar olduğunu söyleyen Turan, demokrasi, güven ve şeffaflık (TİM) kurumsal destekleriyle gençlik enerjisi üzerinden yeniden üreten sunacak; hukukun üstünlüğünü, uzun vadede çözüm sunacak ortamında mümkün. Rekabette düzenlenen 17. Rekabet bir figür. Seçim kampanyasında binlerce güven ve liyakat temelli bir teknolojik ilerlemenin, ARGE sürdürülebilirliğin, güven ve Kongresi’nde, SEDEFED Başkanı gönüllüyle sokaklarda, sosyal medyada, sistemi koruyacak ve kamu, özel teşvik ve harcamalarındaki artışa istikrarın garantisi de hukukun Emine Erdem, küresel sistemin camilerde ve mahalle pazarlarında sektör, akademi ve sivil toplumun rağmen gerçekleşememesine üstünlüğüdür” ifadelerini II. Dünya Savaşı’ndan bu yana yürüttüğü taban hareketiyle New York’un istişaresiyle şekillenecek bir dikkat çekti. En temel unsurun kullanırken TİM Başkan Vekili Adil kalbini kazandı. ilk kez bu denli köklü bir sarsıntı yeni rota çizebiliriz. Rekabetçilik makroekonomik istikrar olduğunu Pelister de Türkiye’nin küresel içinde olduğunu söyleyerek Bir başka kentte, yalnızca verimlilikle değil, vizyonla belirten Turan, “Makroekonomik tedarik zincirinde avantajını ticaret zincirlerinin yeniden bir başka hikâye da inşa edilir. Ekonomik güç ancak istikrarın en büyük belirleyicisi koruması için öngörülebilir ekonomi şekillendiğini, yeni bir rekabet Mamdani’nin öyküsü, Türkiye’den demokrasiyle, eğitimle ve güven enflasyonun küçük seviyelerde politikalarına ihtiyaç olduğunu paradigması oluştuğunu vurguladı. bakıldığında da tanıdık. İstanbul’da altı yıl duygusuyla kalıcı hale gelir.” korunabilmesidir. Kalıcı fiyat vurguladı. Erdem, Türkiye’nin bu dalgaların önce Ekrem İmamoğlu da benzer bir güç dengesi içinde seçilmişti. Tıpkı Mamdani gibi, adil yönetim, gençlik enerjisi ve kutuplaşmadan İş Güvenliği Meclisi’nin raporuna göre ekimde 169 işçi yaşamını yitirdi: uzak bir dil sayesinde kazanmıştı. Ve tıpkı Mamdani gibi, o da iktidarın ekonomik baskılarıyla sınanmıştı. 8 aydır hapiste. Yalancı tanıklıklarla, türlü baskılar ile etkin pişmanlıktan yararlanan itirafçılar 10 ayda 1737 cinayet yaratılarak... Çeperindeki herkesin her an gözaltına alınma olasılığı ile geçiyor şçi Sağlığı ve İş Güvenliği günler haftalar. Dün güne gazetecilerin apar topar evlerinden alınarak ifadeye İMeclisi’nin (İSİG) yayımladığı çağrılması ile uyandık. Çünkü hâlâ rapora göre, ekim ayında en az İstanbul’da yaşam Erdoğan’ın karşısındaki en güçlü rakip 169 işçi iş cinayetlerinde yaşamını İmamoğlu. Dönelim Mamdani’ye. maliyeti 105 bin TL yitirdi. Böylece 2025 yılının ilk Bugün Trump yönetimi, New York’un on ayında ölen işçi sayısı 1737’ye federal fonlarını kısmakla tehdit ediyor. İSTan Bul’da yaşamak gün Tıpkı Türkiye’de olduğu gibi. yükseldi. Raporda yer alan verilere geçtikçe zorlaşıyor. İstanbul’da Mamdani’ye yönelik bu hamle, yalnızca göre ölümlerin yüzde 57’si ulusal yaşamanın bireyler ve haneler mali değil, siyasi bir mesaj niteliğinde: basından, yüzde 43’ü ise işçilerin üzerindeki toplumsal, ekonomik “Sen bizim çizgimize uymuyorsan seni yakınları, sendikalar, iş güvenliği ve demografik etkilerini analiz cezalandırırız.” eden İstanbul Planlama Ajansı, uzmanları ve yerel kaynaklardan Bu yöntem, otoriter popülizmin uluslararası ortak diline dönüştü. Göreve İstanbul’da Yaşam Maliyeti elde edilen bilgilere dayanıyor. 1 Ocak’ta başlayacak olan Mamdani’yi Araştırması Ekim 2025 Raporu’nu Ekim ayında en fazla ölüm tarım ciddi zorluklar bekliyor. Valilik ve eyalet yayımladı. sektöründe yaşandı. 24’ü çiftçi, 22’si meclisi bütçe kontrolünü elinde tutarken Araştırmaya göre İstanbul’da tarım işçisi olmak üzere toplam 46 “aşırı ve yoğun çalışma koşulları”nın işçiliğin halen ciddi bir sorun iş dünyası ve bazı Yahudi toplulukları yaşamanın maliyeti bu ay emekçi yaşamını yitirdi. Tarımı, 43 kendisine mesafeli. yattığı vurgulandı. Tersanelerde olduğunu ortaya koydu. yıllık olarak yüzde 42.30 arttı. ölümle inşaat, 25 ölümle taşımacılık Ölenlerin 12’si kadın, 7’si yaşanan kazalar ise raporda ayrı bir İstanbul’da dört kişilik bir ailenin Bir dönüm noktası: Küresel sektörü izledi. Sanayi işkollarında göçmen işçiydi. Göçmenlerin büyük başlık olarak öne çıkıyor. Tuzla’da ortalama yaşam maliyeti 104 sol yeniden mi doğuyor? 58, hizmet sektöründe ise 21 işçi bölümü tarım, inşaat ve tersane meydana gelen iş cinayetlerinde bin 927 lira olarak hesaplandı. Mamdani’nin seçimi, sol siyasetin yaşamını yitirdi. sektörlerinde çalışıyordu. Hayatını Ukraynalı işçi Vlasyuk Yevgen ve İstanbul’da yaşamanın maliyeti bir küresel ölçekte bir yeniden doğuş kaybeden 169 işçiden yalnızca önceki aya göre yüzde 2.82 arttı. Türk işçiler Serdar Dur ile Murat potansiyeli taşıyor. Ezilme ve göçük 3’ü sendikalıydı. İstanbul, Mersin, Mustafa hayatını kaybetti. Güney Afrika’dan Hindistan’a, Senegal’den Rapor, ölüm nedenlerinin başında Ankara, Bursa, Hatay ve İzmir iş Ferrero’nun alım Türkiye’ye kadar genç kuşaklar onun ezilme ve göçüklerin geldiğini, 8 çocuk öldü cinayetlerinin en yoğun yaşandığı hikâyesinde kendilerini görüyor: Miktarı düşüyor bunu trafik ve servis kazalarının Yolsuzluklardan, eşitsizlikten ve içe kapan- Ekim ayında ayrıca 8 çocuk işçi iller oldu. İSİG Meclisi, “Her işçinin mış, yaşlı politikacılardan bıkmış bir kuşak. takip ettiğini belirtiyor. Yüksekten yaşamını yitirdi. 9 yaşındaki çiftçi yaşam hakkı için önlem alınmalı, iş REKa BET Kurumu, Ferrero’nun Onun başarısı, “Sistemin dışında da düşme ve kalp krizi/beyin kanaması güvenliği maliyet değil zorunluluk Hüseyin Başkan’dan 17 yaşındaki fındık alım miktarının revize kazanılabilir” duygusunu güçlendirdi. vakaları da dikkat çekici düzeyde. olarak görülmelidir” çağrısını mobilya işçisi Ruhi Can Çıracı’ya edilmesine ilişkin talebine Zohran Mamdani’nin kazandığı başarı karşılık, taahhütlerde değişikliğe Raporda bu ölümlerin temelinde yineledi. kadar uzanan trajik örnekler, çocuk şunu anlatıyor: Siyaset yeniden insana gitti. Fındık alım yükümlülüğü dönmeli. 2025’e mahsus olmak üzere Adalet, ulaşılabilir yaşam, umut, ortak akıl... Bu değerler artık “ütopik” değil, zorunlu. aşağı yönlü güncellendi. Tıpkı İstanbul’da, tıpkı New York’ta Geçtiğimiz günlerde Tüketici krediye yükleniyor olduğu gibi. Dünyanın farklı şehirlerinde uluslararası basında yer alan yükselen bu yeni kuşak liderler, aynı dili Ban Ka cılı K sektöründe tüketici milyar lira seviyesine ulaştı. Konut “Ferrero Türkiye’den fındık konuşuyor: “Değişim tabanda başlar, kredileri geçen hafta yüzde 2.3 artarak kredileri 641 milyar, taşıt kredileri ise alımını durdurdu” haberleri, korkmadan inşa edilirse kalıcı olur.” 5 trilyon 278 milyar liraya çıktı. Türkiye 49 milyar lira olarak kaydedildi. Ferrero’nun fiyat düşürme Şunu da vurgulayalım. 4 Kasım Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aynı dönemde bankalardaki TL cinsi amacıyla manipülasyon 2025 yerel seçimleri ABD’de hem yürüttüğü yönünde tepkilere yol verilerine göre, toplam kredi hacmi, mevduat yüzde 0.1 artarak 14 trilyon gerçekleşirken bu tutarın 211 milyar Trump sonrası Cumhuriyetçi Parti’nin açmıştı. Rekabet Kurumu konuyu 183 milyar liralık artışla 20 trilyon 978 413 milyar 757 milyon 335 bin lira, 107 milyon doları yurtiçinde yerleşik dayanıklılığını hem de Demokratların dün görüştü. Açıklanan karara milyar liraya çıktı. Tüketici kredilerinin yabancı para (YP) cinsinden mevduat kişilerin hesaplarında toplandı. toparlanma potansiyelini test eden göre eylül-aralık döneminde en artışında ihtiyaç kredileri ve bireysel yüzde 0.7 azalışla 8 trilyon 831 milyar Yurt içi yerleşiklerin toplam yabancı ilk büyük sınav. Başkan Trump bu az 45 bin ton kabuklu fındık alımı kredi kartları belirleyici oldu. 989 milyon 26 bin lira oldu. para mevduatında, parite etkisinden seçimlerde doğrudan aday değildi yapma yükümlülüğü, 30 bin tona ancak New York belediye başkanlığı 31 Ekim ile biten haftada ihtiyaç Bankalarda bulunan toplam yabancı arındırılmış veriler göz önünde ve Virginia ile New Jersey valilikleri düşürüldü. l Ekonomi Servisi kredileri 1 trilyon 996 milyar, bireysel para mevduatı geçen hafta 249 bulundurulduğunda 31 Ekim itibarıyla üzerindeki yarışlar, onun yönetimine bir kredi kartı borçları ise 2 trilyon 591 milyar 450 milyon dolar düzeyinde 800 milyon dolarlık artış görüldü. tür referandum olarak görüldü. Sonuçlar, Trump’ın 2024’te oluşturduğu seçmen koalisyonunun çözülmekte Sabancı Holding’de ‘Müşteriye yeni olduğuna işaret ediyor. Cumhuriyetçiler açısından endişe verici gelişme, Virginia ve New Jersey’de Demokratların çift yönetime yeni model hikâyeler sunulmalı’ haneli farklarla kazanması. New Jersey’de Tü RKİyE İş Bankası, müşteri Bu yıl 100. yaşını kutlayan Sabancı Mikie Sherrill, kampanya boyunca deneyiminin geleceğini yapay zekâ, Holding, ikinci yüzyılına portföy odak- Trump’a yönelik tepkiden yararlanarak Cumhuriyetçi rakibi Jack Ciattarelli’yi davranış bilimi ve veri analitiği lı yeni yönetim modeliyle giriyor. Mev- Hakan Aran Kıvanç Zaimler yüzde 13 farkla yendi. Virginia’da ekseninde ele alan İş CX Türkiye cut sektör bazlı yapı yerini “strate- Abigail Spanberger, özellikle banliyö planda doğru kullanarak müşteriye ve Tolga Kaan Doğancıoğlu hem hol- Konferansı’nı düzenledi. İş dünyası, jik yatırımlar” ve “stratejik yatırımlar ve Hispanik seçmenler arasında büyük kendini özel hissettirmek çok önemli” ding hem iştiraklerde görev üstlene- akademi ve teknoloji çevrelerinden ve operasyonlar başkanlıkları”na bıra- artış göstererek tarihi bir zafer elde etti. dedi. Tüketici davranışları uzmanı cek. CEO Kıvanç Zaimler, “Amacımız, isimlerin katıldığı etkinlikte, Hakan kacak. Yeni modelle performans, ser- Demokratlar, 2024’te Cumhuriyetçilere Ken Hughes ise “Müşteriler su gibidir, Türkiye’den yükselen fikir ve yetenekle - Aran, müşteri deneyiminde farkın maye tahsisi ve dönüşüm süreçleri bü- yönelen Latin kökenli seçmenleri yeniden en kolay yolu bulurlar ve oradan ri ölçeklenebilir biçimde konumlayarak beklentileri aşmakla sağlanabileceğini tüncül biçimde yönetilecek. Burak Or- kazandı. giderler” diyerek markaların kolaylık uluslararası rekabet gücünü artırmak belirterek “Müşteriye sadece finansal hun, Gökhan Eyigün ve Hakan Binbaş- Yeniden açmazlara dönersek... Küresel ve hız beklentisine yanıt vermesi ve Sabancı’nın sürdürülebilir büyüme- hizmet değil, duygusal bir hikâye de gil stratejik yatırımlar başkanı olur- solun önünde zorlu bir sınav var: Umudu gerektiğini söyledi. sini hızlandırmak” dedi. sunmak gerekiyor. Teknolojiyi arka ken Umut Zenar, İhsan Erbil Bayçöl kalıcı bir dönüşüme çevirmek.