Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2025
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
28 KASIM 2025 CUMA
2 olaylar ve görüşler
her şey kötü,
yanlış, çirkin ve
İddianame hukukla bağlı mı?
gerçekdışıdır.
Bu Kişilik
Yapıları,
Av. DoğAn erKAn AİHM, Al-Khawaja ve
genellikle,
Tahery/Birleşik Krallık
Endüstri Devrimi
mamoğlu iddianamesi
davasında, gizli tanığın
öncesindeki
İbaşından beri hukuk dili
ifadesinin güvenilirliğini
Faşistliğin dini Din-Tarım
yerine tercih edilen siyasal
Toplumlarında
başka yollarla da test
egemen olan
retoriğiyle, delil boşluğuyla,
etmek gereğine işaret
mezhebi ırkı
Feodal Erkek
rivayet anlatımlarıyla
etmiştir. Yine Ellis, Simms
Egemen
tartışılıyor. Bu bağlamlar
ve Martin/Birleşik Krallık
milliyeti yoktur
kültürün
önemli ancak dikkatten kaçan
davasında verdiği karar ile
ürünleridir.
birkaç noktayı ele alalım.
aşizm ve Faşistlik,
AİHM gizli tanık ifadesinin
Dogmatiktirler...
gerek Rejim gerek
Çünkü iddianame savcısı,
Farklı ve Özgür
güvenilirliğinin adil bir
FKişilik yapısı
Düşüncelere
hem Ceza Muhakemesi
şekilde değerlendirilmesi ve
olarak Demokrasi ve
dayanamazlar.
Kanunu’nu(CMK), hem öğreti
tarafların arasında eşitlik
Demokratlık karşıtlığıdır.
Çok sık olmasa da
ve içtihat düzeyinde “örgüt
sağlayacak yeterli unsurların
Temelde Özgürlük
fikir değiştirdikleri
suçları” hukukunu doğrudan
var olup olmadığının ve Özgürlükçülük
zaman da herkesin
reddettiğini söylüyor. düşmanlığıdır.
incelenmesi kuralını ortaya kendileriyle birlikte fikir
Ama Demokrasi
Öncelikle, CMK 175.
değiştirmelerini beklerler.
koymuştur. Karara göre
ve Demokratlık
Din ve mezhep ya da
maddeye göre, iddianamenin
savunma makamı, gizli tanık
karşıtlığının da Özgürlük
milliyet değiştirenlerde
kabulüyle, kamu davası
ifadesini etkin bir şekilde
ve Özgürlükçülük
görülen bu aşırılık
açılır ve kovuşturma evresi
işlemiş olabileceği hususunda sorgulayabilmelidir.
düşmanlığının da
Frank formülü aslında içlerindeki Faşist
başlar. Bu da geçen gün
tatmin edecek kanıtların ya dereceleri vardır:
veya Faşizan kimliğin
Örgüt suçlarında, örgütün
Düşman ceza hukuku
gerçekleşti. Öncesinde
Koyusuna ve su
da bilginin mevcudiyetini dışa vurumudur.
amaçladığı suçlar ile örgüt
katılmamışına Totaliterlik,
iddianame mahkemece Savunma makamına HHH
öngörür” (Fox, Cambell ve
arasındaki ilişkiye araç suçlar-
sulandırılmışına ve kuzu
Faşistlik ve Faşizanlık,
kabul edilene kadar konu bu denetim olanağının
Hartley/UK kararı).
amaç suçlar zaviyesinden postuna bürünmüş kurt
her din ve mezhep, her ırk
soruşturma evresinde verilmemesi silahların eşitliği
Dolayısıyla savcı 10 yıllık
gibi halkı aldatmaya
bakılması ise bir başka ve milliyet için yapılabilir.
demektir. Soruşturma ilkesine ve adil yargılanma
bir örgütü yeni fark ettiği
çalışanına Otoriterlik
Hangi din, mezhep, ırk
zorunluluktur. Hatta Türk
aşamasında temel usul kuralı hakkı ilkesine aykırılık teşkil
anlamına gelen yorumuyla hem denir.
ve milliyet için yapılırsa
Ceza Hukuku’nun 60 yılı aşkın
gizliliktir; bu kural CMK 157. eder. Diğer yandan gizli
HHH
inandırıcı olmaktan çıkmakta yapılsın kötü ve yanlış bir
doktrinsel içtihadı, Yargıtay’ın
Faşizm, otoriter değil
maddesinde doğrudan yasayla tanık beyanları, CMK’nin tutum ve davranıştır.
hem örgüt kavramının
da çokça vurguladığı içtihadı
totaliter bir rejimdir.
Faşist ve Faşizan
düzenlenmiştir. Buna karşın 100. maddesinde tutuklama
hukuksal unsurlarında aranan
Otoriter Rejim, sadece
bu konuda “Frank formulü”nü
Rejimler de hangi din,
savcılığın iddianameyi kabul tedbiri için aranan yasal
“devamlılık” unsurunun
kamu alanındaki ve
mezhep, ırk veya milliyet
kabul etmektedir. Formüle göre
edilmeden önce basına servis unsur bakımından da temel
oluşmadığını göstermekte
İktidarla (devletle)
adına uygulanırlarsa
özetle, araç suçlar ya da amaç
etmesiyle, aslında hukuksal bir soruna delalet etmektedir.
hem de adli teşkilatı bir ilişkilerdeki özgürlükleri
uygulansınlar kötü ve
suça yönelen icrai hareketler
prosedürlere değil, algı Çünkü yasadaki düzenleme
sınırlar ve kısıtlar.
bütün olarak acz içinde yanlış rejimlerdir.
amaç suça elverişli olmalıdır.
Totaliter Rejim, özel
operasyonuna yönelindiğinin açık biçimde tutuklama için HHH
göstermektedir.
Türk Ceza Kanunu’nun 220. yaşamı da denetler,
İnsanlar genellikle
bir başka işaretini görüyoruz. “kuvvetli suç şüphesinin
sınırlar, kısıtlar ve yok
maddesinin gerekçesinde kendi mukaddes
Savcının hem yasal hem Gizli tanık delili ve CMK varlığını gösteren somut
eder; herkesi Rejimin
kimliklerine (dinlerine,
amaç suça elverişlilik
doktrinsel olarak hukuk delillerin” varlığının gerektiğini
Gizli tanık müessesesi
askeri niteliğinde bir
mezheplerine, ırklarına,
ölçütü ortaya konmuştur.
reddiyesi ise iddianamenin söyler.
CMK’de ve Tanık Koruma
robota dönüştürmek ister.
milliyetlerine) uygun
Hukuksallık kaygısı olmayan
giriş bölümünde yer alıyor. Sonuç olarak denetlenmemiş
Kanunu’nda düzenlenmiştir. Biz konuşma
olan Faşizan ve Faşist
iddianamenin bu kuraldan da
ve siyaset dilinde
Savcı iddianamede diyor gizli tanık beyanının ne Rejimleri ve Davranışları
Ancak uygulamada kötüye
açıkça zikrederek koptuğunu genellikle, Totaliter
hoşgörüyle karşılamak
ki “örgüt yapılanmasında kuvvetli suç şüphesine, ne
kullanılmaktadır. Bu nedenle
Rejimlere Faşist, ve hatta desteklemek
görüyoruz.
işlenmesi amaçlanan suçların de ceza adalet sisteminin
bir başka inceleme, gizli tanık
Otoriter Rejimlere
eğilimindedirler...
Sorunlardan biri de savcının
konu veya mağdur itibarıyla aradığı somut delil kavramına
meselesi ile CMK 100. maddede
Faşizan diyoruz.
Bu çok yanlıştır...
“İmamoğlu örgütü”nün 2015’te
somutlaştırılması zorunlu uygun olmadığı ortadadır.
aranan tutuklama koşulları
Bu kavram ve
Faşizm, Faşistlik
kurulduğunu iddia etmesi. Peki
değildir.” Ancak CMK 170/3-c Bir soruşturmaya sebep
arasında yapılmalı. terimler hakaret ya da
ve Faşizanlık, ister
neden bu soruşturma için 9 yıl
küfür değil, bilimsel
tam tersi, mağdur veya suçtan olabilecek şüphe delili Müslümanlık için, ister
Gizli tanıklığın koşulu,
ifadelerdir.
beklendi ya da tespit edilemedi? Hıristiyanlık için yapılsın
zarar görenin kim olduğunun olarak kabul edilebilse dahi,
tanığın kimliğinin ortaya
HHH yanlıştır ve kötüdür...
Bu algısal dezenformasyon
tespitini koşul koşuyor. Yine “tutuklamaya elvermeyeceği”
çıkmasının ağır tehlike
Konu, bu Rejimleri
Faşizm, Faşistlik ve
bir yana, Beylikdüzü’nde
aynı maddenin 4. fıkrasında açıktır. Bu nedenlerle
oluşturacak olmasıdır. Öğretiye
savunan ve/veya
Faşizanlık, ister Türklük
10 yıl önce kurulduğu iddia
da “yüklenen suçu oluşturan dosyadaki tutukluluk
göre kimliği saklı tutulan tanık,
uygulayan Otoriter
isterse Kürtlük için
edilen organizasyonun örgüt
olaylar, mevcut delillerle halleri kanunsuzdur.
tanıklık ettiği olayları hangi ve Totaliter Kişilik yapılsın, iyi doğru ve
niteliği taşıdığına inanılması Yapılarına gelince
ilişkilendirilerek açıklanır; AİHM prensipleriyle ve güzel değildir...
nedenle öğrenmiş olduğunu
Faşizanlığın ve
İyi, doğru ve güzel
isteniyorsa, savcının AİHM’ye
yüklenen suçu oluşturan ceza usul hukukuyla
açıklamakla yükümlüdür.
Faşistliğin ne kadar olan Rejim, herkesin
göre asgari olarak “inandırıcı-
olaylar ve suçun delilleriyle açıklayamadığımız durumda
Bu bilgiyle tanığın beyanının
hastalıklı olduğu iyice dinine, mezhebine,
makul delil” sunması gerekir.
ilgisi bulunmayan bilgilere kalan tek seçenek, siyasi
gerçeğe uygunluğu denetlenir.
belirginleşir:
ırkını ve milliyetine
İddianamedeki delillerin
yer verilmez” düzenlemesi bir kararla bu operasyonun
Ayrıca, sanığın da savunma
Faşizan ya da Faşist,
eşit davranan Laik ve
ise rivayet anlatımlarına,
mevcut. Dolayısıyla yasa yapılmış olmasıdır. Başa
hakkını kullanmasına olanak Otoriter veya Totaliter Demokratik Hukuk
bir kişilik, kendisinden Devleti olan Rejimdir.
gereği, hem suçu oluşturan cezadan kurtulmak isteyerek dönerek bitirelim, Düşman
sağlanmış ve çıkarlar arasında
başkalarının, (öncelikle
İyi, doğru ve
olayların hem de mağdurun aylar sonra itirafçı olan kimi Ceza Hukuku’nun karşısına
denge gözetilmiş olur. Sorularla
de kendi aile bireylerinin) güzel olan Kişisel
somutlaştırılması zorunlu. Bu sanıklara ve gizli tanıklara “yurttaş hukuku”nu
tanığın beyanının güvenilirliği
bağımsızlıklarını, Davranış ise herkesin
durumda iddianamede yasal dayandığını görüyoruz. Oysa koymayı sürdüredeceğiz.
test edilir. Bu süreç sonunda
özgürlüklerini yok sayan
dinine, mezhebine,
davranılmayacağı, yasanın AİHM adil bir soruşturma da Unutulmamalıdır ki, düşman
tanığın beyanına itibar edilip
ve yok eden, hastalıklı bir ırkına, milliyetine,
aradığı suçun unsurlarını ve inandırıcı dayanak/makul ceza hukukuna karşı
edilmeyeceğine mahkeme karar kişilik yapısını belirler. kendininkilere istediğin
Bu kişiler için, önemli saygıyı göstermektir.
iddianamenin istediği usule şüphe konusunda şu ölçütü direnme hakkı kendiliğinden
verir. Taraflara soru sorma
olan kendi duyguları ve
Faşist Kişilik de ister
ve esasa ilişkin kurallarını ortaya koyar: “Makul bir oluşur. Hukuk, sonunda
hakkı tanındığı için yüzyüzelik
düşünceleridir; sadece Türkçülük yapsın ister
bir kenara atıldığı söylenmiş şüphenin olması, objektif bir hep direnenlerce inşa edilir.
ilkesi yerini bulacak ve adalet
bunlar iyi, doğru, güzel ve Kürtçülük, kötüdür,
oluyor. Özgürlük de öyle...
gözlemciyi ilgili kişinin suçu duygusunu da tatmin edecektir.
gerçektir; bunlar dışındaki yanlıştır ve çirkindir!
ve ülkenin çok boyutlu toplumsal
Dr. Hüseyin ÖZKAHrAMAn
yapısı dikkate alındığında, bu
CHP BaHçelievler eski ilçe
tutum yalnızca ilkesel değil, aynı
Başkanı
zamanda siyasal olarak da rasyonel
İmralı ziyareti ve TBMM
bir tercihtir.
ürkiye’de “Kürt meselesi”,
Sonuç olarak CHP’nin
Tetnik kimlik tartışmalarını
aşan; devlet-toplum ilişkilerini, İmralı’ya gitmeme yönündeki
da indirgemeci biçimde “Kürt
yol açmaktadır. Türkiye’nin geçmiş yönündeki akademik literatürle de konusu ilkesel çerçevenin siyasal
pozisyonu, popülist söylemlerle
siyasal katılım biçimlerini,
karşıtlığı” şeklinde yorumlanmıştır. deneyimleri, şeffaf olmayan ve büyük ölçüde uyumludur. düzlemdeki somut yansımasıdır.
demokratikleşme dinamiklerini açıklanamayacak kadar kurumsal,
Oysa bu tür nitelemeler, hem kurumsal denetim dışı süreçlerin, CHP yönetimi, İmralı’ya İmamoğlu, demokratik meşruiyet
ve meşruiyet tartışmalarını
sosyolojik ve hukuki temellere
toplumsal gerçekliği hem de barışın sürdürülebilirliğini yapılacak tekil bir ziyaretin çözümü temelinden yoksun, toplumsal
doğrudan etkileyen çok katmanlı
sahiptir. Ekrem İmamoğlu’nun
CHP’nin demokratik meşruiyet
zayıflattığını açık biçimde daraltacağı, süreci kişiselleştireceği onayı bulunmayan ve kurumsal
bir olgudur. Bu nedenle meseleye
ifadesiyle, barışın gerçek zemini;
ve kurumsal siyaset eksenli
göstermektedir. ve demokratik kurumları çerçeveden bağımsız yürütülecek
ilişkin atılacak her adım, yalnızca
şeffaflık, demokratik katılım,
yaklaşımını kavrayamayan yüzeysel
Bu bağlamda CHP’nin İmralı’ya işlevsizleştirme potansiyeli taşıdığı girişimlerin kalıcı bir barış
güvenlik açısından değil, aynı
hukukun üstünlüğü ve Meclis’in
değerlendirmelerdir.
gitmeme kararı, bir “geri duruş” kanaatindedir. Mevcut yargı üretemeyeceğini vurgulamaktadır.
zamanda kurumsal demokrasi,
kurucu rolünün güçlendirilmesi ile
değil; bilakis çözümün kurumsal, düzeninin siyasal müdahalelere Ona göre çözümün doğal adresi,
toplumsal meşruiyet ve hukuki
olanaklı çözüm sürecinin yalnızca
Hukuk ve demokratik
hukuki ve demokratik zeminde açık olması, böylesi bir sürecin yürütme ile örgüt arasına sıkışmış
zemin açısından bütünsel bir
siyasal aktörler arasında değil,
zemin inşa edilmesi gerektiğine ilişkin hukuki güvenceden yoksun kalacağı kapalı müzakere mekanizmaları
değerlendirmeyi zorunlu kılar.
toplumun tüm kesimleri arasında
ilkesel bir yönelimdir. Parti, düşüncesini pekiştirmektedir. değil; millet iradesinin kristalleştiği
“Kürt meselesi”nin tarihsel ve
Son dönemde iktidarın
yeni bir toplumsal sözleşme
toplumsal meşruiyetin ancak Dolayısıyla parti, çözümün “kapalı Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir.
sosyolojik arka planı, kimlik aidiyeti,
“normalleşme” söylemi
temelinde kurumsallaştırılması
Meclis’in açık denetimi altında Bu yaklaşım, CHP’nin çözüm
model” yerine, meşruiyet üretme
çerçevesinde İmralı’ya yönelik toplumsal güven, devlet politikaları
gerektiğini ortaya koymaktadır.
yürütülecek müzakere süreçleriyle kapasitesi yüksek olan parlamenter sürecini dar bir ikili ilişki olmaktan
olası temasların yeniden gündeme ve kolektif bellek unsurlarının
Bu yönüyle CHP’nin yaklaşımı,
sağlanabileceğini savunmaktadır. ve toplumsal zeminlerde çıkararak toplumsal katılım,
gelmesi, siyasal aktörlerin iç içe geçtiği karmaşık bir yapıyı
hem Türkiye’nin demokratikleşme
Bu yaklaşım, barışın kişilere şekillenmesini savunmaktadır. şeffaflık, hukuki güvence ve
pozisyonlarını kamuoyu nezdinde işaret eder. Bu nedenle çözüm
hedefleri açısından tutarlı hem de
tartışmaya açmıştır. Cumhuriyet süreçlerinin yalnızca hükümet- indirgenmiş kapalı temaslarla kurumsal denetim esaslarına dayalı
Şeffaflık sağlanmalı toplumsal barışın sürdürülebilirliği
Halk Partisi’nin İmralı’ya gitmeme örgüt ekseninde kapalı müzakereler değil; kurumsallaşmış, çok geniş tabanlı bir siyasal süreç olarak
yönündeki kararı ise bazı çevreler üzerinden yürütülmesi, temsiliyet aktörlü ve toplumsal katılıma açık Ekrem İmamoğlu’nun bu kurguladığını göstermektedir. Parti bakımından stratejik bir önem
taşımaktadır.
tarafından “barış karşıtlığı” ya krizlerine ve toplumsal güvensizliğe mekanizmalarla ilerleyebileceği konudaki açıklamaları, söz tabanının sosyokültürel çeşitliliği
Türkiye’nin varlığını tüm dünyaya
…Lozan Antlaşmasına imza koymayan İttihat ve Terakki döneminden beri
onaylattıran Lozan Barış Antlaşması; ABD, bugün yeni yeni sorunlar yaratıyor. Türkiye’de çok partili sistem mücadelesi,
özgürlüğün, ulusal egemenliğin ve
Türkiye 21. yüzyılın eşiğinde bir yol daha çok iktidardaki ve muhalefetteki
bağımsızlığın açık ve net duyurusudur. kavşağına doğru hızla sürükleniyor. Bu partiler arasında sürdürülmesine
Cephede süngüyle kazanılan zafer rağmen, siyasi mücadele aslında
kavşağa açılan yollardan biri Sevr’e, öteki
müzakere masasında kaybedilmemiş,
de Lozan’a doğru gidiyor… karizmatik bir lidere karşı bir parti
İsmet İnönü’nün müthiş diplomatik mensuplarının mücadelesi şeklinde
yeteneği bu toprakları Türk ulusuna
geçmiştir. Bunun ilk örneği Türkiye
vatan yapmıştır. Cumhuriyeti’nin kurucularından İsmet
yoruz.
İnönü’ye karşı Demokrat Partililerin
mücadelesidir.
13,5x23- 136 sayfa- İnceleme 13,5x20,5 – 276 sayfa- İnceleme
12,5x19,5- 384 sayfa- İnceleme

