Katalog

13 KASIM 2025 PERŞEMBE EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 9 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterlİn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 41.25 48.90 55.49 40.14 10.641 38.957 5.617 1 lira 15 kuruş 35 kuruş 0.10 puan 64.41 puan 4 lira 4.5 lira Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2026 bütçesi iktidar oylarıyla kabul edildi Emekçinin sesi duyulmadı COP30: Gel de Emeklilerin, asgari ücretlilerin, esnafın ve kadınların taleplerini kötümser olma içeren önergeler reddedildi. AKP’li vekiller, “İş kazalarında sıfır üresel ısınma üzerine “Taraflar ölüm hedefine ulaşamadık” diyerek itirafta bulundu. Konferansı” (COP30) Brezilya’da Ktoplandı. Otuz yıl sonra, küresel alışma ve Sosyal Güvenlik talep edilen sosyal düzenlemelere ısınmanın artık güncel bir tehlike olduğu Bakanlığı’nın 2026 bütçesi de sıcak bakmadı. Bakan Vedat Ç kesinleşti. Isınma çoktan yarattığı TBMM Plan ve Bütçe Işıkhan, 2026 yılı için emekçilere belirsizliklerle bir krize dönüştü. Komisyonu’nda kabul edildi. yönelik vaat edilen düzenlemelerin İngiltere’de Meteoroloji Ofisi’nin, Ancak, hükümetin önerdiği bütçe, seçimlere kadar hayata geçeceğini gelecek hafta (kasım ortasında!) sıcaklıkların 35 dereceye kadar emekçilerin ve yurttaşların çözüm belirtirken muhalefetin “Bu çıkabileceğine (?!) ilişkin uyarısı başka bekleyen taleplerine talepler seçimden önce mi yerine nasıl yorumlanabilir? karşılık vermedi. getirilecek” sorusuna net bir yanıt Muhalefet partilerinin veremedi. Artık teorik bir sav değil önerdiği değişiklikler Çalışma bakanı, ayrıca bazı 2025 yılı kapanırken kapitalist ve taleplerin tamamı belediyelerin SGK’ye olan borçları uygarlığın en büyük başarısızlıklarından MUSTAFA reddedildi. Bu öneriler birine tanık oluyoruz. Dünya hakkında açıklamalarda bulundu. ÇAKIR Meteoroloji Örgütü’ne göre 2023, arasında en düşük Ancak bu açıklamalarda, borçların 2024 ve 2025 kayıtlı tarihin en sıcak emekli maaşının asgari ücret hangi yıllara ait olduğu ve AKP ile yılları oldu. İklim krizini engellemek için seviyesine çıkarılması, Bağ-Kur’lular CHP’li belediyelerin payı konusunda kritik eşik olan 1.5°C aşıldı. Dünya, geri için prim gün sayısının 7 bin 200’e değinirken mesleki ve teknik bir açıklama yapmayı erteledi. verilen yanıtlar tatmin edici olmadı. dönüşü çok zor bir sınırı geçti. Birleşmiş indirilmesi, engelli istihdamının eğitimin artırılmasına yönelik “Beyanları arkadaşlarım hazırlıyor” Milletler Genel Sekreteri António CHP’li vekiller, borçların hangi Guterres’in COP30’un açılışında artırılması ve kadınların sigorta diyerek konuyu geçiştirdi. çalışmaların devam edeceğini yıllara ait olduğuna dair bilgi talep söylediği gibi, karşımızda “ahlaki bir primlerinin bir kısmının devlet belirtti. Ancak bu konuda somut bir Bağ-Kur’lular için prim gün ettiler fakat bu soruya herhangi bir başarısızlık ve ölümcül bir ihmal” var. tarafından karşılanması gibi sosyal adım atılması gerektiği vurgulandı. sayısının 7 bin 200’e indirilmesi cevap alamadılar. İklim krizi artık soyut, teorik bir sav güvenlik ve emekçi haklarını sözü, Bakan Işıkhan tarafından değil. 2024’te 450 milyar ton buzul Emeklilerin durumu İş kazaları sorunu güçlendiren düzenlemeler yer “Zamanımız var, 2026-2028 yılları eridi. Kuraklık, sel, orman yangınları normalleşti. Kenya’daki Kasigau CHP Manisa Milletvekili Vehbi alıyordu. arasında bu sorunu çözeceğiz” AKP’li Orhan Yegin’in iş karbon projesi gibi yıllarca örnek Bakırlıoğlu, çalışma bakanına Görüşmelerde iktidar, özellikle kazalarına ilişkin yaptığı açıklama şeklinde yanıtlandı. Ancak CHP’li gösterilen ekolojik girişimler bile “emekliler arasında 50-60 bin lira emeklilerin taleplerine karşı çıktığı da dikkat çekti. Yegin, iş kazalarında vekiller, bu vaadin bir sonraki çöktü; karbon piyasalarının sahte gibi esnafın borçlarının yeniden sıfır ölüm hedefine ulaşılamadığını maaş alanlar olduğu” yönündeki seçime kadar gerçekleşmeyeceğini vaatleri, “Piyasalar çözer” fantezileri yapılandırılması ve kadınların belirterek “Üzgünüz” dedi. Bakan açıklamasını hatırlattı. Ancak ve esnafın beklemeye devam iflas etti. Yüz milyonlarca insanın geçim kaynağı kurudu. Küresel güney sigorta primlerine devlet desteği gibi Işıkhan, ara eleman eksikliğine Bakan Işıkhan, bu konuda detaylı edeceğini dile getirdiler. l ANKARA ülkelerine, COP29’da söz verilen 1.3 trilyon dolarlık iklim finansmanı gerçekleşmedi. Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, “Trump ABD Hükümet bütçeyi rantiyeye akıtacak ekonomisini karbondan arındırmazsa çöküş kaçınılmaz” diyor. Yani çöküş lik için hiçbir şey yapmayacağını ilan et- girmişlerse; her 5 saatte 1 işçi ELİF ÖZGE YALÇIN kaçınılmaz! miş oldu. Buna karşılık faiz ödemele- katlediliyorsa sizin yatacak yeriniz Diğer taraftan kimi bilim insanları, ÇAlışm A Bakanlığı bütçe görüşmele- ri için ayrılan kaynak 690 milyar artarak yok!” Emekli ve Emekçiler Dernekleri sıcaklık 1.5°C’yi geçse bile yüzyıl rinde gelir adaletsizliğini azaltmaya ve yüzde 33.6 artışla 2.7 trilyona yükseliyor. Federasyonu Genel Başkanı Gönül sonuna dek yeniden bu seviyenin sosyal güvenlik sistemini güçlendirmeye altına inilebileceğini söylüyorlar. Bütçeden rantiyeye kaynak çok, emekli- Boran da hükümetin “lafla peynir Bunun için hem “teknolojik devrimi” dönük muhalefet önerilerinin reddedil- ye kaynak yok” diye tepki gösterdi. gemisi yürütmeye çalıştığını” hem de siyasi iradeyi hızlandırmak mesine emek örgütleri tepkili. Devrimci DİSK/Dev Emekli-Sen Genel Sekreteri söyleyerek “Sosyal devlet anlayışında gerekiyormuş. İşçi Sendikaları Konfederasyonları (DİSK) Fikri Kalender, açlık sınırı altında kalan önce yurttaş gelir ama burada bütçe, Bu noktada, ABD değil, Çin umut Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, “Tablo ücretlerin iktidar cephesinde lütuf zenginliğine zenginlik katanlara verici bir örnek. Son on yılda yaptığı şaşırtıcı değil” dedi. 2025’te 1 trilyon 822 gibi anlatıldığını belirterek çalışma var. Vatandaş sofrasından çalınan yatırımlarla güneş paneli, pil ve milyar kaydedilen sosyal güvenlik harca- bakanına şöyle seslendi: Bu ülkede ekmeği ile açlık ve yoklukla sınanırken Hükümetten istediğini alamayan elektrikli araç maliyetlerini yarı yarıya maları için 2026 bütçe teklifinde sade - ortalama kira ücretleri maaşların seçilenler ve atananlar şatafatla emekçiler eylemlerle bir araya düşürdü. Artık birçok ülkede güneş ce yüzde 2.6 artış öngörüldüğünü hatır- üzerinde, emekliler çalışıyor, insanlar yaşıyor. Kaynakların adil dağılımıyla gelmeye hazırlanıyor. KESK’in enerjisi kömürden ucuz. Çin, Paris latan Çerkezoğlu, “Artış 50 milyar TL ci- parası kadar sağlıktan yararlanıyor, emeklinin de, emekçinin de onurunu “Geçinemiyoruz” mitingleri 22-29 Anlaşması’nı fiilen ayakta tutan ana güç varında. Hükümet böylece sosyal güven- ucuz gıda peşinde maraton koşusuna koruyan bütçe istiyoruz” dedi. Kasım arasında yapılacak. haline geldi. Batı’daki siyasi gerilemeye rağmen, bu teknolojik dönüşüm yeni bir enerji düzeni yaratıyor. Ama aynı zamanda, küresel ‘Hane halkı finansal varlıkları geriledi, Türkiye’de kırılganlık ve döviz riski arttı’ eşitsizlikleri de büyütebilecek bir rekabet dönemine işaret ediyor. Temiz enerjiye geçiş sürecinin başarılı olabilmesi için yalnızca karbon salımı değil, sosyal Yabancı bankalar uyardı adaleti de gözetmesi gerekiyor. abancı araştırma kuruluşları, Umut arayışları COP30’un ev sahibi Lula da YTürkiye ekonomisi açısından S&P’nin ‘not’ Türkiye emeklilik Silva, “Artık bilimin uyarılarını önemli sinyaller yayımladı. ING ciddiye almanın zamanı” derken şartı tek hane Global, eylül ayına ilişkin cari endeksinde en dipte yerli halkların doğayla uyumlu yaşam işlemler dengesinde tahminlerle biçimlerinden ilham alınmasını önerdi. Tür KİyE, ABD merkezli Mercer Kr Ed İ derecelendirme kuruluşu uyumlu bir tablo gördüğünü Brezilya’nın açıkladığı Tropical CFA Enstitüsü Küresel Emeklilik S&P Global Ratings, Türkiye’nin aktarırken dengede sermaye işlemleri Forest Forever girişimi, 25 milyar Endeksi’nde 52 ülke arasında 49. kredi notunu BB- ve görünümünü dolarlık yatırım hedefiyle ormanları hesabının kritik rol üstlendiğini sırada yer aldı. durağan olarak korudu. S&P Kıdemli korumayı amaçlıyor. Yenilenebilir enerji belirtti. Ancak “Dış ticaret açığının Endeks puanı 80’in üzerinde Direktörü Frank Gill, Türkiye yatırımları küresel ölçekte rekor kırıyor. geçen yıla göre artış göstermesi arttığını kaydetti. Hanehalkı olan ülkeler A notu aldı. Sermaye Piyasaları Konferansı Bilimsel çözümler çoğalıyor, toplumsal dikkat çekti” dendi. Ayrıca Alt endekslerde en yüksek finansal varlıklarının ikinci çeyrekte sonrası yaptığı açıklamada, bu farkındalık artıyor. puanları sırasıyla “yeterlilik” önümüzdeki dönemde yurtiçi talebin GSYH’nin yüzde 38.7’sine gerilediğine seviyenin şu an için makul olduğunu Bu girişimler, barış politikalarının da kategorisinde Kuveyt, parçası. Çünkü iklim krizi, savaşları, zayıf kalmasının ve küresel ticaret ancak ikinci aşamanın daha zor dikkat çeken rapora göre mevduat, göçleri tetikliyor. Bu sırada, kapitalizmin “sürdürülebilirlik” kategorisinde olacağını dile getirdi. Gill, para gerilimlerinin cari dengede belirleyici hanehalkının finansal varlıklarındaki krizi de önlem alınmasını zorlaştırıyor: İzlanda, “bütünlük” politikasının maliye ve yapısal olacağı uyarısı yapıldı. ana unsur olmaya devam ederken Trump’ın “Yeşil gündem ölmüştür” kategorisinde Finlandiya elde politikalarla koordineli yürütülmesi BBVA Research ise döviz riskine net kısa döviz pozisyonu 2018’den çıkışı, Avrupa’da faşist hareketlerin etti. Türkiye’nin genel notu 48.2 gerektiğini ifade etti. Türkiye’nin ve finansal kırılganlıklara dikkat bu yana en yüksek seviyeye ulaşarak güçlenmesiyle yoğunlaşan küresel olurken yeterlilik notu 49 oldu. uzun vadeli kredi notunun yatırım çekti. Hanehalkı finansal varlıklarının ısınma inkârcılığı, kapitalist uygarlığın kırılganlık risklerini artırdı: “Kamu Sürdürülebilirlik notu 31.1 ile yapılabilir seviyeye dönme dayanıklılığını test ediyor. Guterres’in GSYH’ye oranla gerilediğini ve borcunun GSYH’ye oranı düşük 52 ülke arasında en düşük not sürecinde enflasyonun tek haneye dediği gibi, “Her bir sıcak yıl, eşitsizlikleri net kısa döviz pozisyonunun 185 kalmaya devam ederken bankacılık olarak kayıtlara geçti. düşürülmesinin belirleyici olacağını derinleştiriyor ve geri dönülmez hasarlar milyar dolar seviyesine çıkmasıyla sektöründe toptan dolar cinsi fonlama l Ekonomi Servisi kaydetti.l Ekonomi Servisi bırakıyor”. birlikte dış şoklara karşı hassasiyetin payı artış gösteriyor.” Dünya, iklim felaketinin ve jeopolitik felaketlerin kıyısında. Felaketleri önlemek veya etkilerini azaltmak, bilimin ilerleyiş hızına, dayanışmanın, Türkiye’de girişimci sayısı yetersiz ACI KAYBIMIZ diplomasinin güçlenmesine bağlı. Ancak ilkim krizine karşı işbirliği giderek ünyada girişimlere yatırıma dönüşmesi Değerli çalışma arkadaşımız, zorlaşıyor. Çünkü küresel jeopolitik Dyatırım yapacak girişimcilerimizin de özellikle ABD’nin hegemonya tevazusu, yardım severliği, eğitim sevdalısı, trilyon dolarlık fonlara performansına bağlı. restorasyonu çabaları birbiri ardına STK gönüllüsü değerli dost karşın Türkiye’nin geçen Amacımız şansa iflas ettikçe, kurulu düzeni sarsıldıkça şekillenen tepkilerle “ısınıyor”. Trump’ın yıl çektiği fon 416 milyon değil, stratejiye dayalı popülaritesi yerlerde sürünürken, dolarda kaldı. Yatırımlarda ortaklıklar yaratmak ve Steve Bannon, “seçimleri kaybedersek yabancının gözünü sürdürülebilir yatırım METE hepimizi hapse atarlar” derken, Trump Türkiye’ye çevirmesi döngüsü kurmak” dedi. Venezüella, Meksika ve Nijerya’ya askeri için girişimcilerin yeni Endeavor Türkiye Atlantic, Princeville müdahaleden, nükleer silah testlerine dönemde yapay zekaya Başkanı Emre Kurttepeli başlamaktan söz ediyor. Rusya’nın Capital ve Golden Gate MELEKSOY’un Venezüella’ya hipersonik füze gönderme önem vermesi ve global “Türk girişimlerinin Ventures gibi 500 milyar çıkışı, ”küçük” savaşlarla “büyük savaş” bakması öneriliyor. sadece Türkiye’de doların üzerinde fon vefatını üzüntü ile öğrendik. arasındaki eşiğin hızla yaklaşmakta Dış Ekonomik İlişkiler büyümelerini değil, büyüklüğüne sahip olduğunu düşündürüyor. Işıklar içinde uyusun. Kurulu (DEİK)/Türkiye- ilk günden itibaren yatırımcılar katıldı. Bu karanlık durumun ontolojik ABD İş Konseyi (TAİK) global düşünmelerini Türkiye’den ise 75 merkezinde, kapitalizmin “kar makinesi” Ailesine ve sevenlerine var. Onu söküp atmadan, ekonomik- ve Endeavor Türkiye iş teşvik ediyoruz. Bu yıl girişimcinin yer aldığı başsağlığı ve sabırlar dileriz. artığı tekelci kapitalist plütokrasinin birliğinde düzenlenen girişimlere gelen 416 toplantıda konuşan değil tüm insanlığın acil gereksinimleri, GO! GLOBAL Türkiye milyon dolar yatırımın TAİK Dijital Çalışma gezegenin ekolojik dengesinin EUROTÜRK BANK ALUMNİ adına Zirvesi İstanbul’da çok daha fazlasını Grubu Başkanı & restorasyonu için kullanmak mümkün gerçekleştirildi. Aralarında hedefliyoruz” dedi. Insider CEO’su Hande YAVUZ CANEVİ olmayacak. Khosla Ventures, General l Ekonomi Servisi Çilingir, “Bu sermayenin