Katalog

10 KASIM 2025 PAZARTESİ ATA’MIZI ÖZLEMLE ANIYORUZ 9 10 Kasım’dan sonrası Kasım 1938’de saat doku- zu beş geçe yaşama gözleri- EN HüzüNlü k Asımı N tANığı 10ni yuman Gazi Mustafa Ke - öğr Etm EN ANl Attı: mal Atatürk’ün ölümü beklendiği gi- bi yurt çapında büyük bir üzüntüye neden olmuştu. Bu yüzden cenazesi- ‘Bir daha görsem nin hızla kaldırılması düşünülemez- di. Türk milleti Ata’sına saygısını yüreğimi veririm’ son bir kez göstermek için hazırdı. Bu yüzden Atatürk’ün cenazesi zmir’de yaşayan emekli öğretmen GATA’dan patolog Prof. Dr. Lütfi Ak- İŞaban Yaylalı (101), büyük su tarafından mumyalandı. Naaşı, önder Mustafa Kemal Atatürk’ü ceviz ağacından çinko kaplı maun gördüğünde henüz dört yaşındaydı. bir tabutun içine yerleştirildi. Tabut Sivas’ta yaşadıkları köyde evlerinin 16 Kasım’da sarayın kabul salonuna durumunun kötü olduğunu, Alman mimar Bruno Taut tarafından köylülerin Atatürk’e vermek için tasarlanan bir katafalk üzerine yer- dilekçe hazırladığını anlatan Yaylalı, leştirildi. Her iki yanında Kemaliz- “Atatürk geldiğinde köylüler yola min altı okunu simgeleyen üçer me- çıktı. Kalpaklı, açık bir arabada, şale ile çevrelenen katafalkın önün- Yapılacak nakil ile ilgili hazırlık- mesinde kendisinin nezaretçi olarak ve Atatürk’ün kız kardeşi Makbu- arkasında yaverleri, yanında ailesi... den geçerek son bir kez Ata’yı gör- ları yürütmek amacıyla Bayındırlık görevlendirildiğini bildirdi. le Atadan başta olmak üzere bütün Köylülerin ricasını kabul etti, mek isteyen binlerce İstanbullu Dol- Bakanlığı öncülüğünde bakanlıklar mülki ve askeri erkân ile büyük bir lojmanlar yapıldı” dedi. mabahçe Sarayı’nın önüne doluştu. Naaşı Harbiyeliler taşıdı ve idarelerin temsilcilerinden oluşan kalabalık katıldı. Top arabasına ko- Atatürk’ün naaşı 19 Kasım’da yapı- Pazartesi sabahı Mutlu ile yardım- ‘Herkes ağlıyor...’ bir komisyon kuruldu ve tabutun ge- nan naaşı 1953 mezunu Harbiyeli- lan cenaze töreninin ardından top ara- cıları, komite üyeleri, yüksek rütbeli 1938’de İstanbul Halkalı Yüksek çici kabirden çıkarılması, nakle ha- ler çekiyorlardı. Atatürk’ün naaşı, basına konarak Gülhane Parkı’na gö- subaylardan oluşan askeri şeref kı- Ziraat Okulu’nda okuduğunu ifade zırlanması, nakil işlemi ve Anıtka- mezara konurken toplam 105 yer- türüldü. Buradan bir torpido ile Ya- tası ve yüksek teknik öğretmen oku- eden Yaylalı, Atatürk’ün ölümünü bir bir’deki defin işlemi ile törende yapı- den, Selanik’teki Atatürk’ün doğ- vuz Zırhlısı’na nakledildi. Yavuz Zırh- lundan 10 öğretmen Ata’nın kabrin- perşembe günü okulun bayrağının lacak işlerle ilgili kararlar alındı. duğu evin bahçesinden, Kore’de- lısı ile İzmit’e oradan da Ankara’ya de toplanmışlardı. yarıya inmesi ve saatin 9.05’te 6 Kasım 1953’te geçici kabrin- ki Türk şehitliğinden, Suriye’de- götürüldü. Ertesi gün Ankara’da dev- Kısa bir saygı duruşundan sonra durdurulması ile öğrendiğini den çıkarılan Ata’nın tabutu, hazır- ki Süleyman Şah Türbesi’nden ve let erkânı tarafından karşılanan ce- yardımcı öğretmenler vidalarını sö- söyledi. Yaylalı, yaşadığı acıyı şöyle lanan katafalka kondu. Gül ağacın- Kıbrıs’tan getirilip harmanlanan naze, TBMM önünde hazırlanan ka- kerek gül ağacından yapılmış tabutu anlattı: “Dolmabahçe’de katafalk dan yapılmış olan tabuta 1938’de ör- vatan toprağıyla kucaklaştı. tafalka kondu. 21 Kasım’da ise ya- açtı. Naaşı kaplayan muşamba açı- kurulmuştu, herkes ziyaretine tülen ve tabutla birlikte geçici kab- Mezar odası, “Mozole”nin birin- bancı devletler yetkililerinin de ka- lınca Ata’nın yüzü ortaya çıktı. Na- gidiyordu. Fındıklı’dan dörder kişilik re indirilen, burada 15 yıl bekledi- ci katındaki şeref holündeki sembo- tıldığı bir cenaze töreni ile Etnograf- aşta bir bozulma yoktu. Bu, 15 yıl gruplar halinde yaya kaldırımından ği için yer yer yıprandığı gözlenen lik, yekpare mermerden lahit taşı- ya Müzesi’ndeki geçici kabrine kon- önce tahnit işlemini yapan Prof. Dr. Dolmabahçe’ye kadar yürüdüm. Türk bayrağı değiştirildi. Kız teknik nın tam altındadır. Oda, sekizgen bi- du ve orada dört ay katafalkta kaldı, Lütfi Aksu’nun başarısıydı. O büyük kapıdan içeriye girdim. öğretmen okulunun 30 öğrencisi ta- çimindedir, külahlı tavanı geomet- 31 Mart 1939’da ise defnedilerek ebe- Gürültü, ağlama sesi... Herkes başını rafından tamamen atlas kumaş üze- 10 Kasım’da Ata’nın naaşı ceviz rik motifli mozaiklerle süslenmiştir. di istirahatgâhı Anıtkabir’e nakledile- yere eğmiş, gözlerinin yaşını silerek rine simlerle işlenerek elde yapılan ağacından yapılan bir tahta tabuta Zemin ve duvarlar siyah, beyaz ve ceği günü beklemeye başladı. Atatürk’ü selamladı. Ben de vardım. yeni bir Türk bayrağı, dernek başka- nakledilirken bir gün önce yapılan kırmızı mermerlerle kaplanmıştır. Anıtkabir’e nakil Durmak mümkün değil, sel akıyor nı Türkan Yaylalı ve arkadaşları ta- geçici tahnit işlemi bozulacaktı. Fa- Odanın ortasında doğu-batı yönün- Yapımına 9 Ekim 1944’te baş- arkadan devam edeyim ziyaret rafından tabutun üzerine örtüldü. kat hasta olan Mutlu yerine, işlem- de kırmızı mermerden bir sanduka lanan Anıtkabir’in inşası 1 Eylül edeyim diye. Herkes ağlamaklı. Yerler Naaşın Anıtkabir’e nakli için kuru- ler Doç. Dr. Cahit Özen’in nezare- yer alır. Mermer sandukanın çevre- 1953’te tamamlandı ve Atatürk’ün ıslanıyor, o kadar yaş dökenler var.” lan komite 8 Kasım Pazar gecesi An- tinde yapıldı. sine Ata’nın naaşının defnedildiği cenazesi 15. ölüm yıldönümü Şaban Yaylalı, “Bir daha kara Tıp Fakültesi Histoloji ve Emb- 09.05’te saygı duruşu ile baş- vatan topraklarının örnekleri pirinç olan 10 Kasım 1953’te Etnografya görebilseydim kucaklardım, yüreğimi riyoloji Kürsü Başkanı Anatom Pato- layan Anıtkabir’e nakil törenine vazolar içine yerleştirilmiştir. Oda Müzesi’nden alınarak Anıtkabir’e verirdim ona. Koca Cumhuriyeti log Prof. Dr. Kâmile Şevki Mutlu’ya, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başba- kapısının karşısındaki pencereden getirildi. Yapılan törenin ardından emanet etti bize” ifadelerini kullandı. ertesi sabah Ata’nın tabutunun açıl- kan Adnan Menderes, İsmet İnönü, Ankara Kalesi’nde dalgalanan Türk ebedi istirahatgâhına indirildi. masında ve tahnit işleminin çözül- TBMM Başkanı Şükrü Saracoğlu bayrağı görülür.