Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 28 EKİM 2025 SALI 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcısı Anadolu ihtilâli fikri Mustafa Çelenk, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi olsa da Samsun’a ayak basıldığı YÜKSEL IŞIK görülmüştür.” döndürdüğü ekonomi, bugün ve Diyarbakır gün, bu yolun varacağı yerin Hiç kuşkusuz olup açlık sınırının altında kalan YAZAR Bölge İdare bitenler, bir gecenin ürünü Cumhuriyet olacağı her adımda milyonlarca insanın pazar Mahkemesi’nin yargı Cumhuriyetin değildir. Mustafa Kemal’in kendini hissettirir. O histir, atıkları arasında yiyecek arihi günün bir çevresinde bulunan zihnindeki kıvılcımın bir “Anadolu ihtilalinin bildirisi” aradığı bir işleyişe dönüşmüş gün öncesidir; il ve ilçelerde görevli alaza dönüşmesinin uzun ile ayağa kalkan Ankaralıların koruyucusu durumdadır. İktidar ise TÇankaya’dadırlar. Sofra hâkim ve Cumhuriyet bir tarihsel geçmişi olduğu payitahtın gönderdiği valiyi bağımsız yayın kuruluşlarına kurulur; herkes toplanır savcıları. kesindir. Suriye’den İstanbul’a kente sokmayıp kendi valilerini el koymak, potansiyel adayları AYM! (mi?) etrafına… Henüz başlanmıştır HHH geldiğinde, boğazı işgal etmiş seçmelerinin nedeni. O histir, elemine etmek ve toplumsal Toplantının ki Mustafa Kemal söze girer; arın CUMHURİYET İngiliz gemilerini gördüğünde, Mustafa Kemal ve arkadaşlarını muhalefeti boğmak için her açılışında konuşan “Efendiler, yarın Cumhuriyeti Bayramı. aklına ilk gelen “payitaht”ın Ankara girişinde Seymen Avrupa Konseyi İnsan yola başvuruyor. ilan edeceğiz”. Y CUMHURİYET: zavallılığıdır. O zavallılığa Alayı ile karşılamalarının Hakları, Adalet ve Hukuki Mızrak çuvala sığıyor mu? Herkes elindekini bırakır; Yönetim erkinin, olan tepkisini, “Geldikleri gibi nedeni. Gelenektir; Seymen İşbirliği Standartlarının Hayır... Giderek ağırlaşan yani iktidar gücünün, kâğıda, kaleme sarılır. giderler” şeklinde vermesi de Alayı, ancak yeni bir devlet Uygulanması Dairesi ulusa, millete, topluma, koşulları saptamak yetmez; asıl Söylenecekler söylenir; bundandır. kurulduğunda dizilir çünkü. Başkanı Lilja Gretarsdottir halka, seçmene, yani sorun, ülkenin içine düştüğü bu görevler bölüşülür ve herkes konuşmasında şunu “Tek kişi”nin yönettiği ve Kurtuluş mücadelesine yönetilenlere dayandığı, olumsuz koşulları değiştirmek üstlendiği görevi yapmak söylemiş: kimin kapalı kapılar ardında önderlik edenlerin, yeni bir onları temsil ettiği için yapılabileceklere üzere işinin başına gider. “Bilindiği üzere, Anayasa hangi devletin elçileriyle devleti kurmaya ve bu devletin ve MEŞRUİYETİNİ, odaklanmaktır. Söz Bir tek İsmet İnönü kalır Mahkemesi bir karar iş tuttuğunun bilinmediği şeklinin cumhuriyet olacağına YÖNETİLENLERİN konusu odaklanma için Mustafa Kemal’in yanında. verdiğinde, bu karar bir sürecin sonucunda işgal karar verdiklerini biliyoruz. ONAYINDAN aldığı bir İkisinin hazırlığının ne kadar gereksinimimiz, demokratik, bağlayıcıdır.” edilen Anadolu’nun çıkışının Kurdular da... rejimdir. katılımcı, şeffaf ve hesap sürdüğünü bilmiyoruz; büyük HHH Ülkeyi Tanrı adına, Allah Cumhuriyet ile olacağına ilk verebilir bir iktidarı olasılıkla sabahlamışlardır. Yargıtay Başkanı Ömer Bir güven inşası... adına, Gelenek adına, Aile günden karar verdiği açıktır. Ertesi gün, Meclis’te, gerçekleştirebilmek için Kerkez de şunları söylemiş: adına, küçük bir sınıf ve/ Bunun belirgin kanıtlarından 102’nci yılını geride “Anayasa Mahkememiz öncelikle muhalefetin başkanlığını İzmir milletvekili veya grup adına, kaba birinin de Sivas Kongresi’nden bıraktığımız Cumhuriyet, işte bir ihlal kararı verdiği bütün unsurlarıyla birlikte Yunus Nadi’nin, kâtipliğini kuvvetle yöneten, Krallık, dönüşte Alevi ve Bektaşilerin böyle bir sürecin sonucudur. zaman tüm kurumların, Dersim milletvekili Feridun olabileceğimiz bir hat İmparatorluk, Şahlık, desteğini almak için uğradığı Tarih, kutupyıldızı gibidir; tüm yargı organlarının Padişahlık gibi yönetim Fikri’nin yaptığı Anayasa oluşturulmalıdır. Bu hattın Hacı Bektaş’ta Cumhuriyet isteyene yol gösterir. Tarihten hepimizin buna uyması ve biçimlerine karşı kurulmuştur! yolu, örgütlü mücadeleden Komisyonu’nun teklifi okunur. sözcüğünü dillendirmesidir. alacağımız derslerdir, gereğini yerine getirmesi İktidarın, insanların Temel geçer. Özetle şöyledir o teklif: “Anadolu ihtilalinin geleceğimizi aydınlatacak gerekir. Hak ve Özgürlüklerine, “Egemenliğin kayıtsız Örgütlü mücadelenin ilk bildirisi”ni okuduğu Amasya’da olan. Gereksinimimiz var mı? Çünkü kesinlikle yönetilenlerin onayına adımı, güven vermektir. 102 koşulsuz millete ait olması da katılımcı bir modelle direnişi Var; çünkü 103. yıla zorlu bir şu cümleyi söylemek dayanmasına bağlı olduğu yıl sonra bugün yıpratılmak ve yönetim biçiminin milleti örgütlemek üzere toplanan süreçten geçerek giriyoruz. istiyorum. için CUMHURİYET: bizzat ve bilfiil yönetme istenilen Cumhuriyetin Erzurum ve Sivas kongrelerinde Bu ülkenin son çeyrek İhlalin sonuçlarının Bu ilkeleri güvence altına esasına dayanıyor olması kuruşunun öncesinde verilen de benimsediği en temel ilke, yüzyılı, Cumhuriyet fikrinden giderilmesi de alan bir Anayasa’ya, bu kurtuluş mücadelesinin zaten Cumhuriyet demektir. “egemenliğin kayıtsız koşulsuz rahatsız bir siyasal yaklaşımla vatandaşımızın bir temel Anayasa’ya bağlı olan ve Saltanata son verilmiş ve kaldıracı, halkın, kurtuluş hakkıdır.” milletin” olduğu gerçeğidir. yönetiliyor. Ancak ekonomik, onu koruyan Bağımsız böylece Türkiye Devleti’nin savaşçılarına olan güvendir. HHH Demem şu ki kuruluştan sosyal ve siyasal açıdan bir Yargı’ya ve onun bir Bugün de o güveni verecek Bu toplantıya katılanlara Cumhuriyet ile yönetilmesi önce başlayan kurtuluş Türkiye’nin artık yönetilemediği parçası olan Bağımsız bir ve orada konuşulanlara hakkında anayasadaki sürecinin özü, Cumhuriyet açıkça görülüyor. örgütlü güçtür Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi’ne, rağmen... ilgili maddenin buna göre fikrine dayanır. Cumhuriyet, 29 Başlangıçta Cumhuriyetin demokrasi ile taçlandıracak AYM’ye, dayalıdır. Yetkileri zaten daraltılmış BİR İKTİDARIN düzenlenmesi uygun Ekim 1923’de resmileştirilmiş birikimlerini satıp savarak olan. ve üyelerinin çoğunluğu MEŞRUİYETİ, ÖNCE ADİL, Cumhurbaşkanınca ŞEFFAF VE PERİYODİK seçilmiş olan AYM’nin BİR SEÇİME, SONRA UYGULANMAYAN önemli DA TEMEL HAK VE kararları özetle şunlar: DEVRIM GERIYE IŞLE(TILE)MEZ! ÖZGÜRLÜKLERE UYGUN 1) Hakkında AYM’nin hak DAVRANMASINA VE ihlali kararı verdiği iş insanı BUNLARI KORUYAN rimler kısıtlıdır. Bunlara örnek ola- Arkasında Samsun, Amasya, tarafından daha doğduğu DOÇ. DR. İHSAN TAYHANİ Osman Kavala sekiz yıldır ANAYASA’YA VE AYM rak; 1642 İngiliz, 1775 Amerikan, Erzurum, Sivas, Ankara ve Lozan günden başlamak üzere 102 yıldır cezaevinde. KARARLARINA UYMASINA “Benim için bir yandaşlık vardır. 1789 Fransız, 1917 Bolşevik devrim- gibi soylu, çileli ama devrim boğulmaya çalışılmasının nedeni 2) HDP’nin eski Eş DAYANIR! O da ‘Cumhuriyet’ yandaşlığı, leri verilebilir. Anılan devrimlere odaklı durakları vardır. Atatürk, de bu niteliğidir! Günümüzde, Genel Başkanı Selahattin HHH düşünsel, toplumsal devrim öncülük eden liderler ve/veya sı- 1935 yılındaki CHP Kurultayının teokratik düzen isteklerini açıkça Demirtaş, AYM kararlarına Diyarbakır’da 20 yandaşlığı” nıflar da hep toplumsal ilerleme - açılışında devrimi, şu sözlerle dile getiren kimi aymazları bir rağmen dokuz yıldır hapiste. Ekim 2025 tarihinde Gazi Mustafa Kemal / 1924 nin önünü açmışlardır. tanımlar: “Uçurum kenarında kenara alırsak siyasi erk sahipleri 3) Türkiye İşçi Partisi Anayasa Mahkemesi ile (TİP) Milletvekili Can Atalay Ne ki yukarıdakiler de dahil, yıkık bir ülke... Türlü düşmanlarla arasında cumhuriyetçi olmayan da Avrupa Birliği-Avrupa üyük Atatürk, başyapıtı AYM’nin verdiği hak ihlali devrimler tarihinin ayrılmaz kanlı boğuşmalar... Yıllarca süren yok! Hepsi cumhuriyetçi! Devrimin Konseyi işbirliğinde BCumhuriyete yüklediği anlamı, kararına rağmen cezaevinde. parçası olarak bir “karşıdevrim” savaş... Ondan sonra, içeride ve özünü perdeleye perdeleye devrim yürütülen “ANAYASA 4) Üstelik Yargıtay’ın derinlikli bir biçimde yukarıdaki MAHKEMESİNİN TEMEL olgusu da siyasal literatürdeki dışarıda saygı ile tanınan yeni karşıtı uygulamalara yol veren bir Dairesi, AYM kararına özlü sözünde dile getirir. Buradaki HAKLAR ALANINDAKİ yerini koruyor. Oysa, bize göre vatan, yeni sosyete (toplum), yeni cumhuriyetçiler! uymamakla kalmamış bu KARARLARININ felsefi derinliğin ağırlığını devrim “devrim karşıtlığı” daha doğru bir devlet ve bunları başarmak için Bu kadar saf olmayalım! Uzun kararı veren AYM yargıçları ETKİLİ ŞEKİLDE kavramı taşır. Üç çeyrek yüzyılı tanımlama olur. Çünkü “devrim” arasız, devrimler... İşte Türk genel yıllardır atılan her siyasal adım hakkında suç duyurusunda UYGULANMASININ sağcı iktidarların yönetiminde kavramının kendisi, ilericiliği ve devriminin bir kısa diyemi.” bilinçli atılmakta, dışarıdan bile bulunmuştur. DESTEKLENMESİ geçen 102 yıllık Cumhuriyetimiz, niteliği işaret eder. Bu bağlamda, Cumhuriyet Devrimi ve izleyen ve içeriden kurgulanan sinsi 5) Tayfun Kahraman PROJESİ” kapsamında, bilinçli olarak sürdürülmekte olan yine bize göre örneğin, “İran İslam arasız devrimlerle çağdaş birey, bir plan, adım adım yaşama hakkındaki hak ihlali kararının daha önce İstanbul, 1923 devriminin özünü perdeleme Devrimi” nitelemesi sorunludur! çağdaş toplum, akıl ve bilim geçirilmektedir. Ilımlı İslam Gaziantep, Bursa, gereği yapılmamıştır. politikaları nedeniyle giderek Çağdaş dünyadan uzaklaşıp, ekseninde çağdaş bir devlet yakıştırmasıyla başlayıp, HHH Trabzon, Erzurum ve aşınmaya ve kan kaybetmeye kopmaya ve geriye doğru yaratıldığı açıktır. Gazi Mustafa şimdilerde İslam cumhuriyetine İzmir’de düzenlenen bölge Tam bu sırada, muhalif devam ediyor! savrulmaya olumlu anlamda nasıl Kemal, bu yapıyı 1923’te şu yönelen ve çağdaş Türkiye belediye başkanlarına toplantılarının yedincisi TDK, devrimi; “Belli bir alan- bir nitelik yüklenebilir? sözlerle betimler: “Türkiye; ulusçu, Cumhuriyeti’nin sonunu yapılmış. ilaveten, CHP’nin da hızlı, köklü ve nitelikli değişik- Gazi Mustafa Kemal’in, halkçı, devletçi, laik ve devrimci bir getirecek olan bir yolun taşları Cumhurbaşkanı adayı, “ADLİ VE İDARİ YARGIDA lik; halkın yararı gözetilerek orta- 20’nci yüzyılın ilk çeyreğinde cumhuriyettir.” Anılan yapı, halen döşenmekte ve inanç temelli bir BİREYSEL BAŞVURU İstanbul Belediye Başkanı ya çıkan gelişmeler...” olarak ta- gerçekleştirdiği 1923 devrimi, yürürlükte olan anayasamızın düzen kurulmaktadır! Bu gidiş, Ekrem İmamoğlu, pek İHLAL KARARLARI VE nımlar. Siyasal bir devrim, egemen sarsıcı ve ilerlemeci bir devrim 2. maddesinde; “Türkiye gerçekten ürkütücüdür! Farkında çok Belediye çalışanı ve İHLALİN SONUÇLARININ sınıf(lar)ın direncini kırıp, onun ye- olup ezilmiş uluslara da örnek Cumhuriyeti, laik, demokratik mıyız? Eğer öyle ise ne yapıyoruz, ORTADAN KALDIRILMASI” Necati Özkan hapse atıldı rine yeni, daha ileri bir rejim kur- olmuştur. Türkiye’nin, yaklaşık 300 ve sosyal bir hukuk devletidir.” ne yapacağız? Bu cumhuriyeti ve sonradan Merdan konulu bölge toplantısına mak için yapılır. Zaten bu yapıl- yıllık modernleşme serüveninin vurgusu ile tanımlanır. Bu tanım, göz göre göre yitirirsek, bir daha Türkiye’deki yargı Yanardağ da bu iki kişiye mazsa, ihtilal düzeyinde kalır ve köktenci dönüşümüdür. sıklıkla sorulması gereken; “Nasıl ona ulaşmak için büyük bedeller eklenerek üçü hakkında mekanizmasının bütün toplumsal karmaşa ortamı doğu- Devrimin, emperyalizme karşı bir cumhuriyet” sorusunun da ödenmesi gerektiği iyi bilinmelidir! yöneticileri katılmış: “casusluk suçlaması” yapıldı rur. İnsanlığın tarihsel yürüyüşü ve Merdan Yanardağ da verilen yaklaşık üç buçuk yıllık kusursuz yanıtıdır. Yarın özgür yaşam varlığımızın Anayasa Mahkemesi içerisinde bir dizi devrime tanıklık Başkanı Kadir Özkaya, gözaltına alındı. kanlı bir savaşımdan sonra kaynağı ve geleceğimizin onurlu Haklarında henüz bir edilmiştir. Ancak toplumsal iler- Yargıtay Başkanı Ömer gerçekleştirilmiş olması ise onu, Farkında mıyız? güvencesi Cumhuriyetimizin 102. Kerkez, Uyuşmazlık mahkeme kararı olmamasına lemeye götüren, sarsıcı siyasi dev- diğerleri arasında özgün kılar. yılı, kutlu olsun! Cumhuriyetin, belirli çevreler Mahkemesi Başkanı Rıdvan rağmen Yanardağ’ın Güleç, Yargıtay Cumhuriyet kurucusu ve yöneticisi Başsavcısı Muhsin Şentürk, olduğu TELE1 televizyon Danıştay Başsavcısı Cevdet kanalına saatler içinde el Erkan, Anayasa Mahkemesi konuldu. CUMHURIYET KIMIN ÖYKÜSÜDÜR? Başkanvekilleri ve üyeleri, Tutuklanmalarına bile daha Alaydaki bir asker sıradan ayrılmaya evlenir; torunları olur, yaşama nimetleri ABDULLAH YÜKSEL Avrupa Konseyi İnsan sonra karar verildi. yeltenir ve takım çavuşunun sesiyle devam ederler. I. Dünya Savaşı bizim sayesinde Hakları, Adalet ve Hukuki HHH EĞITIMCI, YAZAR irkilir, “Ne yapıyorsun sen?” Asker, de içinde bulunduğumuz ülkelerin büyükşehre İşbirliği Standartlarının İşlemeyen, işletilmeyen, “Bu kadın benim karım, o çocuklar yenilgisiyle biter. Anadolu’nun gidip Uygulanması Dairesi “Demokratik ve Laik umhuriyetin nasıl kurulduğunu da benim oğlum ve kızlarım. Ne olur çoğu bölgesi işgal edilir. Bir dâhi üniversitede Başkanı Lilja Gretarsdottir, Sosyal Hukuk Devleti” Chepimiz çok iyi biliyoruz ancak Avrupa Konseyi Ankara bir dakika onları öpüp koklayayım! çıkar, Anadolu’ya geçer; kuruluşu, okuyan ve olan CUMHURİYET neden kurulduğu belki daha önemli Program Ofisi Başkanı REJİMİ’mizin BAYRAMI (!) Söz, hemen sırama geçerim” der kurtuluşu gerçekleştirir. Cumhuriyet Cumhuriyet bir soru. Kurulmasaydı Anadolu William Massolin, kutlu olsun! çavuşa. Durum komutana bildirilir ve kurulur. Her şey değişir. değerleriyle toprakları parçalanacak, İtilaf bir yüz görümlüğü kadar izin çıkar. Iraz ananın torunu büyür; liseyi yetişen; devletlerince paylaşılacak, Türk Asker koşar, gölgede yatan yüzünde bitirir. Sobasında tezek yanan iki yıllarca aydınlık, çağdaş, bilimden milleti belki de asimile olup tarih tülbent örtülü altı aylık oğlunu basar odalı, dokuz kardeşin yaşadığı evden yana öğrenciler yetiştirmeye sahnesinden silinecekti. Çünkü CUMHURİYET’İN kucağına, kızlarının saçlarını okşar. çıkıp gelir Ankara’ya. Yol bilmez, iz çalışan, bir Cumhuriyet öğretmeni benliği ezilmiş halk, bu sefer belki de Eşi Iraz’a hasret ve sevgiyle bakar. bulamaz; kime güveneceğini bilemez. olan Abdullah’tır o. İki Abdullah 102. YILI KUTLU OLSUN padişah yerine bir başka güce “Çok El sallar ve koşup girer sırasına. Iraz ananın 18 yaşındaki torununun vardır: Biri cephede şehit düşmüş, yaşa” diyecekti. Belki de bunu diyecek Gözlerinden yaşlar akmaz, akamaz, Varlığı sona ermiş sanılan büyük bir gözleri kazandığı üniversitenin diğeri Cumhuriyet sayesinde gücü bile bulamayacaktı. Kim bilir... ulusun, yüzyıllardır çektiği acıların boğazı düğümlenir. Çünkü gidecekleri yerini bilen birini arar. Aksakallı bir kendi öyküsünü yazabilmiştir. 29 Ekim’in önsözü elbette ki yarattığı uyanıklıkla yurdun her yer Çanakkale’dir. dedenin yanına koşar tahta valizini İşte “Cumhuriyet neden kuruldu” Çanakkale’dir. Cumhuriyetimizin köşesini sulayan kanları dökerek Arkada sevdaları, eşleri, aileleri… sürükleyerek okulun yerini sorar. Ne sorusunun yanıtı... öyküsü orada yazılmaya başlar ve kazandığı Kurtuluş’un doğal sonucu Yurdun dört bir yanından düşmana yazık ki o da Ankara’nın yabancısıdır. Yüzlerce Anadolu insanı olarak kurduğu, devletin karakteri başarı dolu öyküler peşi sıra gelir. siper olacak yiğitler… Yanıtı Yüzündeki yalnızlığı ve ürkekliği memleketine sahip çıkmasaydı, ilan edilen Cumhuriyetin 102. 28 yaşında, kocası Çanakkale’de, iki yazılamayan mektuplar… yıldönümünü başta Mustafa hissetmiş gibi gelir elinde valizi Cumhuriyet kurulmasaydı halk kayınbiraderi Yemen’de şehit düşmüş. Neredeyse her haneye düşen şehit Kemal Atatürk’ü ve arkadaşlarını sağa sola korkak gözlerle bakınan çocuğu Abdullah’ın torunu kendi Altı aylık oğlu, üç ve beş yaşlarında derin saygıyla ve özlemle anarak haberleri… gence bir dakika beklemesini söyler. öyküsünü yazabilir miydi? Mustafa iki kızıyla yalnız kalan; yokluğun, yürekten kutluyoruz. Gördüğü ilk büfeciye ODTÜ’nün yerini Kemal’in herkese eşit mesafede yoksulluğun, tacizin, hırsızlığın Kurtuluşun ve kuruluşun felsefesi. Kurtuluştan kuruluşa... sorar. Okul durağının ayrıntılı tarifini duran bir toplum özlemi duymasıyla olağan hale geldiği o günlerin yaşam nedenimiz Atatürk ilkelerinin Iraz ana çocuklarıyla evine döner, alıp delikanlıya anlatsa da içi rahat kuruldu Cumhuriyet. Anadolu’sunun bir köyünde başlayan temelini oluşturduğu Türk hüzünlüdür. Günler gelir geçer bir haber etmez. Iraz ananın torununu okul Cumhuriyet; 29 Ekim 1923’te bir öyküyü paylaşalım. Devrimi’nin en büyüğü Cumhuriyet, alamaz kocası Abdullah’tan. Çok sıkıntı tarafına giden otobüse bindirir; sonra Anadolu topraklarına doğan güneş, demokrasinin yönetimindeki adı Yıl 1915, aylardan temmuz… Asker çekerler ama yılgınlığa, umutsuzluğa olarak bizi yarınlara taşıyacak en ellerini açar, dua eder. 600 yıl “Padişahım çok yaşa!” diyen alayı, Aksaray’dan Ulukışla Tren Garı’na yüce değerimizdir. Tekil devlet, düşmezler. Bir gün haber gelir: Ahmet halkın “Benim de haklarım var, yaya ulaşmak için yol almaktadır. Yolun ulusal yapı, kanla çizilmiş sınırlar oğlu Topçu Onbaşı Abdullah, Çanakkale Memlekete sahip çıkmak ben de bu toprakların sahibiyim” kenarındaki harman yerinde bir erkek bizim varlık ve yaşam nedenimizdir. Cephesi’nde şehit düşmüştür. “Vatan diyebildiği bir devrimdir. Yüzyıllarca Bu genç üniversitelidir artık. Okulu çocuğu ile üç ve beş yaşlarında iki kız Saygılarımızla. sağ olsun!” der. Başka diyecek de yoktur. tebaa olarak yaşayan insanların; başarıyla bitirir. Çalışır, iş sahibi olur, çocuğu... Vakit öğle, güneş tam tepeden Yetim üç çocuk ve dul kalmış bir kadın eşitlikten, adaletten, özgürlükten Prof. Dr. GÜNGÖR ŞATIROĞLU vurmuş. Elinde bir testi, bir maşrapa iyi bir yaşam yaratır ailesine. Okur, vardır Hasan Dağı’nın eteğinde. nasibini alamadığı bir coğrafyaya “Su içen var mı?” diye yoldan geçen yazar, düşünür, sorar ve sorgular. O, Türk Gençliğine Hizmet Vakfı Başkanı Yıllar geçer ve çocukları büyür, yayılan aydınlıktır Cumhuriyet. askerlere soran bir kadın… Iraz ananın torunudur. Cumhuriyetin