Katalog

14 AĞUSTOS 2024 ÇARŞAMBA 6 HABER SINAN MEYDAN Tarihten ATATÜRK’ÜN DEMOKRASİ Günümüze DENEMESİ VE LAİKLİK Ağustos 1930’da, “Memnuniyetle tekrar görüyorum ki laik Cumhuriyet esasında beraberiz. Zaten benim siyasi hayatta Türkiye’de Atatürk’ün 12 isteğiyle CHP’nin bir taraflı olarak daima aradığım ve arayacağım temel budur...” (Atatürk, 11 Ağustos 1930) karşısında Serbest Cumhuriyet anlayışı yansıtacak biçimde Fethi Okyar, yerine jandarma geldi. yaşaması ve gelişmesi için Fırkası (SCF) adlı bir parti partiye Serbest Cumhuriyet daha parti örgütlen- Kızgın grup, jandarmayı da yararlanmalıdır” dedi. kuruldu. Böylece genç Türkiye Fırkası (SCF) adını verdi. mesini tamamlamadan iktidara taşladı. Mahmut Esat Siyasi gerginliğin artması Cumhuriyeti, 1925’teki üzerine Atatürk, özel kalem Cumhurbaşkanı gelmekten söz etmeye Bozkurt bir karakola, İzmir başarısız Terakkiperver müdürü Hasan Rıza Soyak’a Atatürk, Yalova’da, İsmet başladı. Ancak Atatürk, Valisi Kazım Dirik ise CHP Cumhuriyet Fırkası İnönü ve Fethi Okyar’ı iki Fethi Okyar’ı uyardı. “Acele binasına sığınmak zorunda “Devlet başkanlığından denemesinden beş yıl çekilip partinin başına yanına aldıktan sonra her iki etmemesini, sabırlı olmasını” kaldılar. Olaylar sırasında 2 sonra ikinci defa çok partili hayat geçebileceğini” ve muhalefetle parti karşısındaki durumunu söyledi. kişi öldü 15 kişi yaralandı. denemesi yapmış oldu. el ele “anarşi ve gericilik şöyle özetledi: “Ben şimdi Arif Oruç’un Yarın gazetesi Asker ve polis, İzmir’deki Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın eğilimlerini ortadan bir babayım, siz ikiniz de SCF’nin resmi yayın organı gibi olayları güçlükle yatıştırabildi. kuruluş süreci şöyle gelişti: kaldırmak” için mücadele oldu. Ayrıca Zekeriya Fethi Okyar, 7 benim evlatlarımsınız; ikiniz edebileceğini söyledi. Atatürk, bu arasında benim nazarımda Sertel’in Son Posta gazetesi de Eylül’de Alsancak Partinin kuruluş düşüncesini Fethi Okyar’a da hiçbir fark yoktur. Benim SCF’yi destekledi. Stadyumu’nda konuştu. nedenleri açıkladı. Ancak Fethi Okyar, istediğim sadece memleket Henüz örgütlenmesini Okyar, İnönü’nün Sivas Türkiye Cumhuriyeti, 1929 “Bu, sizinle karşı karşıya işlerinin TBMM’de açıkça tamamlamamış durumdaki SCF, konuşmasına cevap verirken bir Dünya Ekonomik Hakimiyet-i Milliye, 12 Ağustos 1930 gelmek olur. Bu imkânsız bir yaklaşan yerel seçimlere girmeye ara başındaki şapkayı eline aldı. münakaşa edilmesidir...” Buhranı’ndan çok olumsuz şey... Partimizi kapatırız!” karar verdi. “Bizim, şapkayı çıkaracağımızı Çocukluk arkadaşı Nuri Conker, etkilendi. Halkın ekonomik dedi. Atatürk, partiyi kapatma- söylüyorlar, iftiradır” diyecekti. Atatürk’ün laiklik Tahsin Uzer, Reşit Galip, Ahmet durumu iyi değildi. Devrimlere malarını istedi. Ancak Fethi “Şapkayı...” der demez Olaylı İzmir gezisi: Ağaoğlu, M. Emin Yurdakul karşı yükselen çatlak ısrarı Okyar, siyaseten Atatürk’le karşı kalabalıktan biri “Kahrolsun ve Atatürk’ün kız kardeşi Makbule sesler artmıştı. Şeyh Sait Sonun başlangıcı karşıya gelmemek gerekçesiyle Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın şapka!” diye bağırdı. Birçok kişi Atadan yeni partide görev aldılar. İsyanı sonrasında muhalif kuruluşu öncesinde M. Kemal Fethi Okyar, ilk 17 Kasım 1930’da SCF’yi kapattı. başlarındaki şapkalarını yere 12 Ağustos 1930’da SCF basın üzerinde kurulan baskı ve Böylece SCF denemesi 98 Atatürk ve Fethi Okyar arasında gezisini İzmir’e yapacaktı. Gezi atarak çiğnedi. Ne yapacağını resmen kuruldu. Genel güvenlik politikalarının ağırlık gün sürmüş oldu. Ahali karşılıklı mektuplaşmalar oldu. Fethi öncesinde SCF ve CHP basını şaşıran Fethi Okyar, “Yanlış Başkanlığa Fethi Okyar, genel kazanması ile tek parti idaresinin Cumhuriyet Partisi, Bakanlar Okyar, 9 Ağustos birbirine girdi. SCF’yi anladınız! Bizim şapkayı sekreterliğe ise Nuri “diktatörlüğe” kaydığı şeklinde Kurulu kararıyla, TC Amele ve 1930’da Atatürk’e verdiği bir destekleyen Yeni Asır çıkaracağımızı söyleyenler yalan Conker’in getirildiği SCF, 14 iddiaların artması üzerine Çiftçi Partisi de kendi kendine mektupta “laik” ve “cumhuriyetçi” gazetesi ile CHP’yi destek- söylüyorlar” dedi. Bunun üzerine milletvekiliyle çalışmaya Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal kapanınca 1931’de yeniden tek bir parti kuracağını belirtti. leyen Anadolu gazetesi kavganın biraz önce şapkalarını yerlere başladı. Ahmet Ağaoğlu Atatürk, Avrupa’da faşizmin partili sisteme dönüldü. Atatürk de 11 Ağustos fitilini ateşledi. tarafından hazırlanan 11 atanların eğilip şapkalarını yükseldiği bir dönemde, SCF denemesinin başarısız 1930’da Fethi Okyar’a bir mektup Fethi Okyar, 4 Eylül maddelik liberal esaslı parti alıp başlarına geçirdikleri görüldü. Türkiye’de bir demokrasi olmasında Fethi verdi. Atatürk’ün mektubundaki 1930’da İzmir’de büyük bir programına Atatürk’ün deneyi yapmaya; CHP’nin Okyar’ın sağduyulu şu cümleler çok dikkat çekiciydi: coşkuyla karşılandı. isteğiyle “özel kişilerin Partinin kapanması yanında ikinci bir parti ve sabırlı hareket etmek “Memnuniyetle tekrar Kalabalık akşama kadar Fethi gerçekleştiremeyeceği yatırımların 9 Eylül 1930 tarihli kurdurmaya karar verdi. Hasan yerine bir an önce iktidara görüyorum ki laik Cumhuriyet Okyar’ın kaldığı İzmir Palas devletçe yapılacağı” ve “kadınlara Cumhuriyet gazetesinde Yunus Rıza Soyak’ın aktardığına gelme aceleciliği etkili oldu. esasında beraberiz. Zaten Oteli’nin önünden ayrılmadı. seçme ve seçilme hakkının Nadi, Atatürk’e seslenen bir göre Atatürk, ikinci bir parti Ayrıca SCF, laik Cumhuriyet benim siyasal hayatta bir Buna karşın İzmir Valisi Kazım tanınacağı” hükümleri de eklendi. “Açık Mektup” yayımladı. Kılıç kurarken şu ilkeleri belirlemişti: karşıtlarının sığınağı haline taraflı olarak daima aradığım Dirik, SCF liderini karşılamadı. SCF’nin kurulmasından Ali’ye göre Yunus Nadi’ye 1- Yeni parti, devletin ruhu geldi. Laik Cumhuriyeti yıkmak ve arayacağım temel Ayrıca Fethi Okyar’a bir sonra başka partiler de ortaya bu mektubu bizzat Atatürk durumundaki “laiklik” ilkesini isteyen gericilerle ülkeyi budur... Laik Cumhuriyet esası çıktı. Edirne’de TC Amele ve mektup göndererek -güvenlik yazdırmıştı. Yunus Nadi özetle, peşinen kabul etmeliydi. demokratikleşmek mümkün çerçevesinde partinizin her Çiftçi Partisi, Adana’da da Ahali nedeniyle- yapılacak mitingden İzmir’de yaşanan olayları 2- Parti dedikodularla değildi. türlü siyaset faaliyetlerinin Cumhuriyet Fırkası kuruldu. vazgeçmesini istedi. Fethi hatırlatıp Atatürk’ün tavrını uğraşmamalı; gerçeklere ve bilime bir engele uğramayacağına Böylece 1930’da Türkiye’deki Okyar, bu durumu Atatürk’e soruyordu. Atatürk’ün Yunus SCF dersleri dayalı ciddi bir denetim görevi güvenebilirsiniz.” siyasi parti sayısı dörde çıktı. bildirince Atatürk, şu yanıtı verdi: Nadi’ye cevabı, 10 Eylül Cumhurbaşkanı yapmalıydı. Çünkü Atatürk, demokrasinin “Anlıyorum ki sana konuşmanı 1930 tarihli Cumhuriyet Atatürk, SCF deneyin- 3- Halk arasında taşkınlıklara Partinin çalışmaları önkoşulunun laiklik olduğunu yaptırmak istemiyorlar. Fakat gazetesinde yayımlandı. den önemli dersler çıkardı. 1930- ve kavgalara neden biliyor, laik Cumhuriyet olmadan SCF kurulur kurulmaz büyük sen ne olursa olsun konuşmanı Atatürk “Ben CHP’nin genel 1931 yıllarında yurt genelinde bir olacak gürültülü eylemlerden demokrasinin kurulamayacağını yapacaksın ve karşılaşacağın ilgi gördü. SCF’liler Atatürk’ün başkanıyım. (...) Bu kuruluşa inceleme gezisine çıkıp kaçınmalıydı. çok iyi görebiliyordu. Ahmet engeli bana bildireceksin. Fethi Okyar’la birlikte olduğu tarihten bağlıyım. Bu bağı halkın dertlerini, sorunlarını bizzat Cumhurbaşkanı Atatürk, Taner Kışlalı’nın deyişiyle; Güvenlik için başbakan, fotoğrafları çoğaltıp dağıttılar, çözmek için hiçbir sebep ve dinledi. Hükümete çözüm yeni partiyi, güvendiği “Laikliği kabul etmeyen, dine dükkânlara astılar. “Gazi’nin içişleri bakanı, İzmir valisi icap yoktur ve olmaz” dedi. önerileri sundu. Genç nesilleri arkadaşlarından Meclis dayalı bir devlet düzeninde, hakiki partisi SCF’dir!” diye gereken önlemleri almakla Atatürk bu açıklamasıyla demokrasiye hazırlamak için Afet Başkanlığı ve Başbakanlık gerçek anlamda bir düşünce yükümlüdür.” Fethi Okyar’ın propaganda yaptılar. Öyle SCF’ye ciddi bir uyarı yaptı. İnan imzasıyla “Vatandaş yapmış Paris Büyükelçisi A. Fethi ve inanç özgürlüğü olamaz. (...) konuşması 7 Eylül’e ertelendi. Ancak Fethi Okyar bu uyarıyı ki Atatürk şu açıklamayı yapmak İçin Medeni Bilgiler” adlı bir Okyar’a kurdurmak istiyordu. Demokrasi olamaz. (…) Batılı Fethi Okyar’dan önce da dikkate almadı. Fethi zorunda kaldı: “Ben bir tarafım. kitap hazırladı. Atatürk bu 1930 yazında tarih ve dil ülkeler, ancak din temeline dayalı Partim CHP’dir. Reisicumhur CHP’li Adalet Bakanı Mahmut Okyar, İzmir’den Manisa’ya geçti. çalışmaları için Yalova’ya kitapta “Demokrasi fikri, Aydın’a, Akhisar’a, Balıkesir’e, devlet anlayışından uzaklaştıktan, oldukça İsmet Paşa’yı kendime Esat Bozkurt İzmir’e gelmişti. O daima yükselen bir denizi gittiğinde o sırada izinli olarak laikliği kabul ettikten sonra da İzmir’de konuşma yapacaktı. Menemen’e uğradı. vekil yazmışımdır. Eğer İsmet andırmaktadır. Yirminci İstanbul’da bulunan Paris Akhisar’da dini sloganlarla, dini demokratikleşebilmişlerdir. İnsan Yani İzmir’de hem CHP’liler hem Paşa’nın idare ettiği bu Büyükelçisi Fethi Okyar’ı da yüzyıl birçok diktacı pankartlarla, Balıkesir’de yeşil haklarına dayalı yönetim biçimleri SCF’liler vardı. İki parti taraftarları parti azınlıkta kalırsa onu da Yalova’ya çağırdı. Yeni kurulacak hükümetlerin bu denizde bayraklarla ve ilahilerle karşılandı. oluşturabilmişlerdir…” memnuniyetle kabul edeceğim.” arasında başlayan tartışmalar çok boğulduklarını görmüştür” partinin başına geçmesini Dahası Balıkesir’de bir SCF Genel Başkanı Fethi geçmeden kavgaya dönüştü. gibi cümlelere demokrasiyi teklif etti. Fethi Okyar, “İnönü şeyhin tekke olarak kullandığı bir 5 Eylül’de kalabalık Okyar, siyasi çalışmalara hızlı Partinin kuruluşu yüceltti. Halkevlerini kurup ile karşı karşıya gelmek evde kaldı. Fethi Okyar, laikliği bir grup CHP binasına başladı. CHP’nin tüm SCF’yi kurmak için gereken istemediğini” söyleyerek bu bilimsel, kültürel aydınlatma unutmuş gibiydi. saldırdı; insanlar kapıları, politikalarını, özellikle parayı da veren Atatürk, seferberliği başlattı. Üniversite teklifi geri çevirmek istediyse Parti toplantılarında devrimlerin de demiryolu politikasını ağır bir pencereleri, camları CHP’den bazı milletvekillerinin de Reformu yaptı. Kadınlara siyasal de Atatürk’ün ısrarı üzerine teklifi eleştirilmesi, Cumhuriyet ve dille eleştirdi. kırıp içeri daldılar. Olay SCF’ye geçmesini sağladı. haklar verdi. Planlı devletçi kabul etti. Atatürk “liberal” devrim karşıtlarının SCF’ye sanayileşme ile fabrikalar akın etmesine neden oldu. SCF kurup ekonomik kalkınmayı propagandasından cesaret hızlandırdı. Yaptığı devrimlerle T.C. SİLİVRİ 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN KAMULAŞTIRMA İLANI alan dinci gruplar, gizli devleti her yönüyle laikleştirdi. toplantılarını arttırdılar. Atatürk’ün hazırladığı bu ESAS NO: 2024/354 Esas Örneğin, Derviş Mehmet, altı laik altyapı sayesinde arkadaşıyla birlikte harekete KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZIN BULUNDUĞU YER: İstanbul İli, Silivri İlçesi, Kadıköy Mahallesi SCF denemesinden 15 yıl geçmeye, “mehdiliğini” ilan ADA NO: 7168 sonra Türkiye Cumhuriyeti, edip Menemen’de yeşil bayrak 1946’da çok partili hayata geçti. PARSEL NO: 17 açmaya o günlerde karar verdi. Ancak Atatürk, 1930’da Türkiye’yi 5 Ekim 1930’da başlayan bele- MALİKİN ADI VE SOYADI: 1- AHMET KAYA, 2- AHMET KAYA, 3- BEKİR EKEN, 4- CEMİLE KAYA, 5- EKREM EKEN çok partili hayata geçirirken diye seçimleri sonuçlandığında 6- EMİNE BURGUCU PEHLİVANOĞLU, 7- FARUK YILDIRIM, 8- FİGEN KAYA, 9- GÜLAY KARAGÜLLE kurulacak partilerin “laik 602 belediyeden 22’sini SCF ka- 10- MİHRİBAN DOVAN, 11- NERİMAN AKÇA, 12- RAMAZAN YURTCU, 13- RIDVAN KAYA 14- SALİH YURTCU Cumhuriyete bağlı” olmalarını zandı. Menemen ve Samsun be- 15- SEYFİTTİN YURTCU istemişti. Ancak 1946’da çok lediyeleri bunlar arasındaydı. Bu partili hayata geçilirken kurulan arada seçimde bazı yolsuzluk- KAMULAŞTIRMAYI YAPAN İDARENİN ADI: ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU partilerin “laik Cumhuriyete” lar yapıldığı da iddia edildi. KAMULAŞTIRMANIN VE BELGELERİN ÖZETİ: Kamulaştırmayı yapan davacı idare tarafından, malikleriyle cinsi ve niteliği bağlı olduklarını söylemek Atatürk, 1 Kasım 1930’daki yukarıda yazılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için mahkememizin 2024/354 Esas sayılı dosyası üzerinden kolay değildir. Bu nedenle Türk Meclis konuşmasında SCF dava açılmıştır. denemesini kastederek demokrasisi kuruluşundan a-) Meşruhatlı davetiyenin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde kamulaştırma işlemine idari yargıda iptal veya adli yargıda “Bu deneyden Türk itibaren büyük sorunlar yaşadı ve ulusu Cumhuriyet’in yaşamaya da devam ediyor. maddi hatalara karşı düzeltim davası açılabilir. b-) Açılacak davalarda husumet yukarıda belirtilen idareye yöneltilmelidir. c-) 30 gün içerisinde kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açanların dava açtıklarını ve yürütmenin durdurulması Kurtuluş Yolu Bisiklet Turu 30 Ağustos’ta kararı aldıklarını belgelendirmedikleri takdirde kamulaştırma işlemi kesinleşecek ve mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedeli üzerinden taşınmaz malkamulaştırmayı yapan idare adına tescil edilecektir. SAMSUN Valiliği öncülüğünde Milli Mücadele’yi başlattığı d-) Mahkemece tespit edilecek kamulaştırma bedeli hak sahipleri adına T.C. Vakıflar Bankası Silivri Şube Müdürlüğüne yatırılacaktır. organize edilen “Kurtuluş Yolu Samsun’daki Kurtuluş Yolu’nda e-) Konuya ve taşınmaz malın değerine ilişkin tüm savunma ve delillerin davetiyenin tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde Bisiklet Turu” 30 Ağustos’ta başlayacak. Sporcular Amasya, mahkemeye yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. yapılacak. Yerli ve yabancı Çorum, Çankırı rotasını takip 120 sporcunun katılacağı ederek 2 Eylül’de Ankara’da 1. f-)Yukarıda esas numarası yazılı dosyanın duruşması 21/11/2024 günü saat 09:40'tan itibaren Silivri 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde tur, Atatürk’ün 19 Mayıs TBMM binasına ulaşacak. başlayacaktır. 1919’da karaya ayak basarak l CEMİL CİĞERİM/SAMSUN Keyfiyet 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunun 4650 sayılı kanunu 5. Maddesi ile değişik 10.maddesinin 5. Fıkrası uyarınca İLAN olunur. 05/08/2024 Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 2075868) T.C. SİLİVRİ 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN KAMULAŞTIRMA İLANI ESAS NO: 2024/352 Esas KAMULAŞTIRILAN TAŞINMAZIN BULUNDUĞU YER: İstanbul İli, Silivri İlçesi, Kadıköy Mahallesi ADA NO: 7168 PARSEL NO: 15 MALİKİN ADI VE SOYADI: 1- NADİR GÜRKAN, 2- İSKENDER TÜREL KAMULAŞTIRMAYI YAPAN İDARENİN ADI: ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU KAMULAŞTIRMANIN VE BELGELERİN ÖZETİ: Kamulaştırmayı yapan davacı idare tarafından, malikleriyle cinsi ve niteliği yukarıda yazılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescili için mahkememizin 2024/352 Esas sayılı dosyası üzerinden dava açılmıştır. a-) Meşruhatlı davetiyenin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde kamulaştırma işlemine idari yargıda iptal veya adli yargıda maddi hatalara karşı düzeltim davası açılabilir. b-) Açılacak davalarda husumet yukarıda belirtilen idareye yöneltilmelidir. c-) 30 gün içerisinde kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açanların dava açtıklarını ve yürütmenin durdurulması kararı aldıklarını belgelendirmedikleri takdirde kamulaştırma işlemi kesinleşecek ve mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedeli üzerinden taşınmaz malkamulaştırmayı yapan idare adına tescil edilecektir. d-) Mahkemece tespit edilecek kamulaştırma bedeli hak sahipleri adına T.C. Vakıflar Bankası Silivri Şube Müdürlüğüne yatırılacaktır. e-) Konuya ve taşınmaz malın değerine ilişkin tüm savunma ve delillerin davetiyenin tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde mahkemeye yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. f-) Yukarıda esas numarası yazılı dosyanın duruşması 21/11/2024 günü saat 09:35'ten itibaren Silivri 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde başlayacaktır. Keyfiyet 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunun 4650 sayılı kanunu 5. Maddesi ile değişik 10.maddesinin 5. Fıkrası uyarınca İLAN olunur. 05/08/2024 Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 2075861)