Katalog

10 TEMMUZ 2024 ÇARŞAMBA KÜLTÜR 11 Sanatsal ifade özgürlüğü baskı altında Sana T Özgürlüğünü İzleme Platformu gösterme/saldırı, 21’i sansür/otosansür 21’e çıktı. Raporlanan 21 sansür (SÖZ), 2024’ün ilk altı ayında Türkiye’de ve yasak, 21’i etkinlik iptali, 21’i haberinin 7’si yayıncılık, 4’ü dizi ve yaşanan sanatsal ifade özgürlüğü ekonomik/siyasi baskı, 21’i hukuksal TV şovları, ikisi sinema, ikisi tiyatro, ihlallerini raporlaştırdı. Raporda, engel, 13’ü toplumsal cinsiyete dayalı ikisi müzik, ikisi sergi, biri festival- Cumhuriyet Türkiye’de kültür sanat alanındaki tüm ihlal ve 2’si vize engeliydi. 2023’ün ilk şenlik ve biri de komedi alanlarında sektörlerde sansür, hukuksal engeller, 6 ayına yönelik hazırlanan raporda gerçekleşti. ile gelişen etkinlik iptalleri/yasakları, hedef toplam 95 ihlal varken 2024’te bu sayı, İptal ve yasaklar gösterme ve saldırılar, cinsiyetçilik ve 126’ya çıktı. toplumsal cinsiyet eşitliğine aykırılık, Raporda dizi-film ve sinema 2023’ün ilk 6 ayında 13 etkinlik Türkçemiz vize engelleri, ekonomik/siyasi baskılar sektöründe 29, müzik sektöründe iptali/yasağı raporlanırken 2024’ün ürk Dil Kurumu’nun 1978 Radyo ve ve iş güvenliği ihlallerinin yanı sıra 27, edebiyat/yayıncılık alanındaysa ilk yarısında bu sayı 21’e çıktı. 21 Televizyon Dil Ödülü’nü kazandığım alandaki örgütlü hak mücadeleleri de 17 ihlalin olduğu aktarıldı. Festival/ etkinlik iptali/yasağının 10’u müzik Thaberi Cahit Külebi imzalı bir takip edildi. şenliklere yönelik baskı ve hak sektöründe gerçekleşirken 6’sı mektupla bildirilmişti. O sıralarda da siyasi görüşleri nedeniyle hedef ihlallerinin de artış gösterdiği festival/şenlikler oldu. İstanbul Radyosu’nda açıklamalı haline gelirken festival/şenlikler En çok yayıncılık alanında vurgulanan raporda, 13 festival/ 22 hedef gösterme-saldırı haberinin müzik programları yapıyordum. de siyasetçiler tarafından hedef Rapora göre 2024’ün ilk 6 ayında, şenliğe yönelik hak ihlali belirtilirken 10’u dizi/televizyon sektöründe çalışan Öz Türkçe kullanmaya büyük özen gösteriliyor. Bu hedef göstermeler, sansür, hedef gösterme, cinsiyetçilik, görsel sanatlar alanında 9, komedi sanatçılara yönelikti. 5 olayda da gösteriyordum. Hatta müzik terimlerini festivallerin iptal edilmesi/ ekonomik ve siyasi baskılar dahil alanındaysa 4 ihlalin söz konusu olduğu müzik sektöründe çalışan sanatçılar de Türkçeleştiriyordum. Bu arada “Fazla yasaklanması gibi sonuçların ilk adımı toplam 126 sanatsal ifade özgürlüğü aktarıldı. 2023’ün ilk 6 ayında 11 sansür hedef alındı. Rapora göre, dizi ya da öz Türkçe” kullanıyorum diye metinlerim olarak nitelendiriliyor. ihlali yaşandı. Bunların 22’si hedef haberi raporlanırken 2024’te bu sayı tiyatro oyuncuları, oynadıkları rol ya sürekli denetime gidiyordu. Denetçilerin görevleri metinlerimizdeki doğru Türkçeyi korumaktı. Bir gün benim programı, tam yayına girecekken durdurmuşlar ve beni odalarına çağırmışlardı: “‘Uruk’ Meltem Ulu’nun kaleme aldığı kitabı beyazperdeye Nurdan Tümbek Tekeoğlu aktaracak diye bir kelime kullanmışsın, o yasak” dediler. Hiç haberim yok, ben bilmiyorum bu sözcüğü, diye direndim. Meğerse kullandığım sözcük “ufuk”muş. O zamanki şeritli daktiloda “f” harfinin üstü çıkmamış, kelime “uruk”a dönüşmüş. İşin Halikarnas Balıkçısı’nın en gülünç yönü de olmayan bir sözcüğe yasak getirilmesiydi! Ödülü almak için eşimle Ankara’ya gittik. Çetin Altan’a deneme ödülü, Necati Tosuner’e “Sancı Sancı” kitabıyla roman ödülü vermişlerdi. Sahneye belgeseli geliyor çağrıldığımda çok heyecanlıydım. Ne söylediğimi zor anımsıyorum. Müzik terimlerinin Türkçeleştirilmesi üstüne bir ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK konuşmaydı sanırım. Sonradan böyle bir çalışmayı da başlattım ama uluslararası Robert Koleji ve Cevat Şakir eltem Ulu’nun yazdığı kullanımında hiçbir ülke onları kendi “Halikarnas Balıkçısı’nın dilinde kullanmaz ancak bir parantez n Eğitim hayatı ile ilgili kitapta neler var? Müslüman öğrencilerdendir içinde çevirir diye bıraktım. MYolculuğu” adlı kitabı Meltem Ulu: 70’li yıllardan sonra Robert kolej’e giden.  belgesel film yolunda. Kitabın ölüyor. Osmanlı’nın son dönemleri, n urdan T. Tekeoğlu: a nnesini Türk Dil Kurumu’nun formatı biyografi ama kronolojiye Cumhuriyetin ilk yıllarında Robert de çok severmiş. Özel kuruluşu uyarak yazılmamış. Yazar, balıkçının kolej açıldıktan sonra okulun ilk bir düşkünlüğü var. Yatılı Bu hafta 12 Temmuz 1932’de Türk hayatındaki bazı olaylarda onunla mezunlarından, ilk girenlerden. veriyorlar ve o da beni çok Dil Kurumu’nun Atatürk’ün talimatıyla, Belki bir öncesi vardır ondan şu dramatik olarak etkilemişti. Çok sohbet eder tarzda paragraflar “Türk Dili Tetkik Cemiyeti” olarak an çok emin olamıyorum ama o zor ayrılıyor annesinden. Tabii eklemeyi tercih etmiş. Kitabı belgesel kuruluşunun yıldönümü. Cemiyetin zaman Robert kolej Türkleri çok bu özel hayatı, bunu çok işlediler, filmi yapımcı Nurdan Tümbek amacı, “Türk dilinin öz güzelliğini ve almıyormuş, Galatasaray l isesi’ne birçok belgesel bulursunuz bu Tekeoğlu’na emanet. Yönetmen zenginliğini meydana çıkartmak, onu gönderiyormuş. Babası orada bir konuyla ilgili. Ben o özel hayatından koltuğunda ise Orhan Tekeoğlu yeryüzü dilleri arasında değerine yaraşır sıra dışı karar veriyor. ve Cevat ayrı, Bodrum’un bir marka olması, Cevat Şakir kabaağaçlı yüksekliğe eriştirmek” olarak belirtilmiş. oturacak. Kitabı ve beyazperdeye Şakir’i Robert kolej’e kaydettiriyor bir dünya markası artık, bugünkü Kurula katılanlar Yakup Kadri, Samih uyarlanma sürecini yazar Meltem Ulu yatılı olarak. Büyükada’dan geliş o güzelliği, gerçi maalesef inşaat Rifat, Ruşen Eşref, Celal Sahir gibi gidiş, bunun kendisini ne kadar kötü sektörü nedeniyle o da şu anda ve yapımcı Nurdan Tümbek aydın kişilermiş. Atatürk’ün onca devrimi Bunları işliyoruz ve muhakkak hissettirdiğini anlatıyor. Robert katledilmekte ama o ilk adımları Tekeoğlu ile konuştuk. arasında belki de en çok kafasını yoran kolej’in kütüphanesini okumuş, atması! Bireysel adımların aslında Karadeniz’in müthiş bir doğası n Daha önce bir cok devrimin dil meselesi olduğu söylenir. bitirmiş. a rtık onu kütüphaneye nasıl dev olaylara dönüşebileceğini olduğu için hep çevresel faktörler kez kaleme alındı siz de “Onun cevabını aradığı soru, Orta sokmuyorlarmış. Yatak odasında, her bireyin görmesi gerekir. O yüzden de bizim belgeselimizde oluyor. Asyadan halis (öz) Türkçe konuşup çocuk kitabını yazdınız. pikenin altında ışıkla kitap festivaller açısından da stratejiyi “Vargit Zamanı”, “Fatma yazarak gelen Türklerin niçin Osmanlıca Şimdi niye tekrar, neden okuyormuş. Müthiş katkı sağlamış. ben kuruyorum. Ekolojik, eğitimsel Kayacı’nın Bilinmeyen Hikâyesi”, gibi yapma bir dil meydana getirme Günümüzün lise eğitimini vermiyor. festivallere sokmayı düşünüyorum ve nasıl Halikarnas Balıkçı’sını ihtiyacı duyduğuydu. Millet olabilmek “Sıra Dışı İnşalar”... Çok zengin bir ders skalası var. İlk bu yapacağımız belgeseli!  yazmak istediniz? için sadece belirli bir zümrenin anladığı Hepsinde vardı. Meltem Ulu: bu yapma dilden kurtulmak gerekti. Dil Dolayısıyla aslında Bu kitap bana Reformunu bilimsel bir temele oturtmak ki! Ve benim Uzun bir araştırma Orhan’ın tercihi inişli Bodrum’la bağ için Çankaya Köşkü ve Dolmabahçe Cevat Şakir ile n Tüm bu bilgilere çıkışlı hayatı olan Sarayındaki çalışma odalarını büyük kurmamı sağladı. konuşmalarım nasıl ulaştınız? birisiydi çünkü ana birer kütüphane haline getirdi; raflarını Tabii ben bunu var. Yani hayatı Kendi yazdığı kitapları her milletten Türkolog ve oryantalistlerin kahramanın hep inişli yazmak için ilerlerken yazdığı yapıtlarla doldurdu.” (Tekfen Vakfı okudum, çevresinde çıkışlı bir hayatı olsun bir sürü şey araya girip yayını: 365 Gün Atatürk) onunla ilişkisi olan ve istenir. “Paramparça”da okumuştum Cevat Ve Atatürk bu kitaplar arasında büyük kendi yayımlanmış kitapları da Zehra Denizaslanı’nın Şakir ile ilgili! n urdan Tümbek Tekeoğlu ve Meltem Ulu ile bir tutkuyla çalışmaya başlamış. Büyük, yorumumu okudum, Cumhuriyet böyle bir hayatı olduğu kitap ve belgesel üzerine konuştuk. Ve çok ilgilimi geniş kitaplığının kocaman masası eklediğim gazetesini baştan sona için ilgimizi çekti. Fakat başında saatlerce, soluk almadan çekti. Ben bir kısımlar var. taradım. O çok büyük bir yorulmadan, bıkmadan sanki yarın sınava ben orada biraz karıştım deha olduğunu Dolayısıyla o renklendirdi bir miktar girecek bir öğrenci gibi çalışmış. Yanında nimet araştırmacılar için! işe, dedim ki bu konuda düşünüyorum, yedi dil bilen, hayatı ve böyle bir biyografi çıktı ortaya! da iki yardımcısı varmış. Türk Dili Tetkik O dönemle ilgili arka planı anlatan, çok belgesel yapılmış. Hakikaten sürekli inişli çıkışlı, zaman zaman Cemiyeti’nin en önemli etkinliklerinden Neden yazdınız derseniz, Cevat Şakir’i, örneğin İstiklal Mahkemesi ile ilgili beni kitapta en çok etkileyen Cevat çok dibe vurmuş, oradan yükselmeyi biri de iki yılda bir yapılan Türk Dil entelektüel ve gerçek bir aydının pek çok kitap okudum. Şakir’in yani Halikarnas başarmış, kendi kitabında da bunu Kurultayları olmuş. Atatürk sağlığında ne demek olduğunu, çevresinde ne Böyle bir araştırma var Balıkçı’sının ıssız ve anlatıyor. Kültürel hafıza zaten ilgi bu kurultaylara 1932, 34 ve 36 yıllarında kadar fark yaratabildiğini, hayatı ne arkasında! hiç bilinmeyen bir bizzat katılmış. Bugün Türk Dil Kurumu, alanımda. Bir biyografi yetişkin n Ne zaman kadar değiştirebileceğini, günümüzün Tarih kurumuyla birleşerek, Atatürk Nurdan Tümbek Bodrum’u bugüne biyografisi de yazmak istiyordum, başlıyorsunuz deyimiyle nasıl mentorluk yaptığını, Kültür, Dil ve Tarih Kurumu başlığını aldı. Tekeoğlu: Zaten getirmesi. Bitki oradan Halikarnas Balıkçısı için yola çekimlere? gördüm ve bu yönleri benim çok ilgimi araştırma örtüsü açısından, çıktım. Nurdan T. Tekeoğlu: Bugünkü Türkçemiz çekti, bunu ortaya çıkarmak istedim. olmayan hiçbir narenciye Şubatta çekiyoruz. 2025 Ben Arnavutköy Amerikan Kız Farklı bir üslup n Peki ailesine, köklerine, nasıl kitabın belgeseli açısından Koleji’nde (Robert Kolej) okurken lise sonunda en kötü 2026 ulaştınız? Şimdi biyografiler daha bilinir yapılmaz. hiçbir şey yok 4’teki çağdaş Türk edebiyatı hocam başında gösterim ve festival Ben yazarken kızı İsmet Hanım oldu ama o zaman biyografi n Belgesel Bodrum’da ve bu Vildan Acuner derslere eli kolu dergi ve trafiğini de başlatmış hayattaydı. Torunları var, daha sonra yayınlatmak zor. Nasıl bunu farklı kısmını sizden adamın başlatmış kitap yüklü gelirdi. Öz Türkçe üstüne çok olacağız. titizlenen, bizlere sürekli örnekler okuyan, birçoğuyla tanıştım ailenin. Kitabı hale getirebilirim, diye düşündüm. dinleyelim Nurdan olması, aslında değerli bir insandı. Benim sonradan Türk Çünkü herkes o zamana kadar hiç İsmet Hanım’a götürme şansım oldu. Hanım. bence ele alınması Dil Kurulu ödülü almamda ağabeyim bilinmeyen bir şey bulunsun istiyor Zaten onlar çocuk kitabına Bodrum’da Nurdan T. Tekeoğlu: gereken konu bu! Özellikle Ergin Sander gibi Vildan Hoca’mın da ki onu yayımlasın ama böyle bir şey denk gelip torunlarına almışlar. Bana Orhan Tekeoğlu ile yaptığımız günümüzde! Oxford mezunu, payı çoktur. yok. Farklı bir üslubu var biyografinin, farklı bir kapı açtı aileyle tanışmış bütün belgesellerde konularımız Robert mezunu müthiş bir deha, Bugün ise “belagat” sahibi ülke hayatının tamamı var, ailesinin bir olmak. Bodrum’da farklı çalışmalar kadın! Hatta Orhan şöyle söyler, geliyor ve görüyor Bodrum’u, âşık yöneticilerimiz ellerinden geldiğince kısım öncesi de var, kurgu da var tabii halkın anlamadığı Arapça ve Farsça yapmama sebep oldu. yoksul, yalnız, yaşlı kadınlar! oluyor. sözcükleri kullanmakta ısrar ediyorlar. Halkımız onları anlamak için sözlüklere Classica’da Güray mi bakıyor, yoksa büyüklerimiz ne DICkIns On’ Dan Adalar’da sinema günleri derse doğru der, diyerek üstünde mi Başol albümü durmuyor? İlk İ 2021’de Uykusu”, “Aniden”, İsTan BUl kOns ERİ düzenlenen Sinemada “Tavuri”, “Faruk”, “Ainbo: EFsan Ev İ rock müzik grubu Iron Maiden’ın GÜRaY Başol’un Lila Film Festivali’nin Amazon’da Büyük vokalisti Bruce Dickinson, 19 Temmuz Müzik‘ten çıkan son dördüncüsü, 12-21 Macera”, “8x8”, “Cam saat 19.00’da küçükçiftlik Park’ta albümü “Cumhuriyetin İAE’den mimarlık Temmuz’da, Büyükada Perde”, “Öğretmenler müzikseverlerle buluşacak. Yeni solo albümü 100. Yılında Kadın ve Heybeliada’da Odası”, “İlgi Alanı”, “The Mandrake Project”in a vrupa Turnesi Besteciler: Nazife tarihine katkı yapılacak. İstanbul “Rodakis’i Ararken”, kapsamında, Türkiye’de ilk kez konser Aral Güran ve Yüksel Büyükşehir Belediyesi “Ölümsüz Olan Sadece verecek Dickinson’a gitarda Roy Z, davulda Koptagel” Fransa’da Suna ve İnan Kıraç Vakfı (İBB) Kültür Dairesi Başkanlığı Sevgidir”, “Sanatoryum”, Dave Moreno, basgitarda Tanya O’Callaghan, yayımlanan Classica dergisinden İstanbul Araştırmaları tarafından Film Koop “Sararmış Yapraklar”, klavyede ise Mistheria eşlik edecek. beş yıldız aldı. Dergide, “Türkiye Enstitüsü (İAE), II. işbirliğiyle düzenlenen “Tereddüt” ve “Umudunu Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100. Meşrutiyet’in Saray festival, dokuz gün boyunca Kaybetme” adlı filmler yılında, ülkenin iki müzikal temsilcisine Mimarı: M. Vedad [Tek] Büyükada Atatürk Meydanı, gösterilecek. Festivalde ayrıca Beyoğl U’Na ye Ni kiTa Bevi bir saygı niteliğinde: Nazife Aral Bey kitabını yayımladı. Büyükada Taş Mektep ve yönetmen Yeşim Ustaoğlu Güran (1921-1997) ve Yüksel Koptagel Müjde Dila Gümüş’ün kİTa P ve yayımcılık sektörüne geçen yıl adım atan Vinyet Heybeliada Pazar Meydanı’nda ve oyuncu Mert Fırat bir (1931). Piyano ve bestecilik eğitimlerini kaleme aldığı kitapta Kitap, Beyoğlu’nda kitabevi açtı. Yayınevi, deneyimli bir sinemaseverlerle buluşacak. “masterclass” düzenleyecek, yurtdışında tamamlayan her iki besteci Türkiye modern mimarlık ekiple eylülden itibaren Vinyet Kitap adıyla okurlarıyla Festival kapsamında “Bildiğin Prof. Dr. Nevzat Kaya da Sefa Avrupa kültürünün etkisinde, tonal tarihinin önemli buluşacak. Yayınevi hedeflerini “İleride hem kitabevimizi Gibi Değil”, “Mucize Aynalar”, Öztürk moderatörlüğünde yazı dilini oryantal çizgi ile süsleyerek isimlerinden, Posta ve Telgraf Nezareti kalıcı ve okurların bulmak istedikleri kitapları rahatlıkla “Sanki Her Şey Biraz Felaket”, “Topografyalar veya Film ve kendilerini ifade ediyorlar. Başol, her binasından Moda Vapur İskelesi gibi bulabildiği bir mekâna dönüştürmek hem de yayıncılık “Oyuncaklar Firarda”, “80 Mitos” başlıklı bir söyleşide iki besteciyi parlak, hassas ve mutlak önemli eserleri bulunan M. Vedad Tek’in, alanında nitelikli ve okurları kültürel-entelektüel Günde Devri Âlem”, “Karganın konuşacak. inandırıcı bir çalış ile icra ediyor. eserleri inceleniyor. anlamda tatmin etmek” olarak açıklıyor.