Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ekonomi@cumhuriyet.com.tr
EKONOMİ 16 HAZİRAN 2024 PAZAR9
15-16 Haziran Büyük İşçi Direnişi 54. yılında, emeğin Türkiye’si için mücadele sürüyor
Fatura hep emekçilere
TÜİK, enflasyon
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, o günlerin bugünkü
mücadeleye ışık tuttuğunu belirterek “Giderek derinleşen
ve buğday
ekonomik krizin faturası yine emekçiye kesiliyor” dedi.
eriler planlamanın önşartıdır.
ürkiye tarihinin en emekçilerin örgütlülüğüne de
Yol göstericidir.
büyük işçi mücadelesi darbe vurduğunu kaydederek
V Veri bazen anlık ve
Tolan “15-16 Haziran şunları belirtti: “Bir yandan
dinamiktir bazen de kararlı bir trende
1970 Büyük İşçi Direnişi”nin Türkiye’deki sendikal yasalar
sahiptir. Örneğin, arabanızın hız
üzerinden 54 yıl geçti. İki gün ve mevzuatlar diğer yandan göstergesi kurallar çerçevesinde
CENGIZ
KARAGÖZ
size ne yapmanız gerektiğini söyler.
boyunca süren ve Türkiye’nin ise sermaye stratejisi olarak
Trafikteki levhalar riski azaltmak,
birçok yerine yayılan neoliberal politikalarla birlikte
belki de sıfırlamak için uymanız
direniş hâlâ Türkiye işçi sınıfının sendikalar, dünyada olduğu gibi
gereken verileri, bilgileri dikta eder.
emek mücadelesine ışık tutuyor. ülkemizde de gerileme yaşadı
Bu, günlük yaşamda da kendini
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları ve toplumsal etkisini kaybetti.
ortaya çıkarır. Değerli zamanınızı
Konfederasyonu (DİSK) Genel DİSK olarak gelirde adalet vergide
en uygun bir şekilde dağıtmak için
Başkanı Arzu Çerkezoğlu, 15-16 adalet mücadelesi yürütürken
elinizdeki verilerle planlama yapar
İstanbul’dan Türkiye’ye yayıldı
Haziran direnişinin bugün yalnızca aynı zamanda sendikalaşmanın ve
ona göre de davranırsınız.
15-16 HAZİRAN DİRENİŞİ, 1970’te, çalışma yaşamını ve temel sendikalar
bir anma günü olmadığını, bugünkü sendikal hakların kullanılmasının
Aksi takdirde, değişik boyutlu
mevzuatını düzenleyen 274 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası ile 275
ağır koşullar karşısında bir işaret önündeki engelleri de kaldırmak için düzensizlik baş gösterir. Kısa
sayılı Sendikalar Yasası’nda değişiklik yapan tasarıya karşı İstanbul’da başlamış ve
dönemli günlük işlerde bu düzensizlik
fişeği olduğunu açıkladı. mücadele ediyoruz.”
Türkiye’nin birçok yerine yayılmış mücadele sonucunda yasa uygulanamamıştı.
belki gözardı edilebilir ama tüm
Çerkezoğlu, iki günün bugünkü
bunların tekrarı ve plansızlık,
‘İktidarın tercihi’
mücadele için büyük önem taşıdığını
düzensizliğin boyutunu yukarılara
Giderek derinleşen ekonomik
söyledi. “Bu direniş, sermaye ve
taşır ve belirli bir eşikten sonra da
krizin ve yüksek enflasyonun
GÜNLÜK İHTİYAÇ 616 LİRA!
iktidar ne kadar güçlü olursa olsun,
kontrolsüzlük sizi esir alır.
faturasının emekçilere kesildiğini
emeğin haklı mücadelesi karşısında
Bunun en büyük örneğini 2018’den
BİRLEŞİK Metal-İş Sendikası Sınıf tutarı da 592 liradan 616 liraya çıktı.
ifade eden Çerkezoğlu,
duramayacağının bir göstergesidir”
beri ülkemizde tecrübe ediyoruz. Söz
Araştırma Merkezi’nin (BİSAM) Bu tutar geçen yılın aynı ayında
“Asgari ücretin yıl ortasında
diyen Çerkezoğlu, “Tüm baskılara
konusu en uzun süreli kriz ortamında,
açıkladığı verilere göre işçinin 336 liraydı. Son 1 yıllık artış yüzde
güncellenmemesi, adaletsiz vergi
ve kanunu Meclis’ten çıkarmış verilerdeki dağınıklığın gelirsizlikle
yoksulluğu bu bayramda da 83.33 oldu. Tek başına yaşayan bir
sistemi, ücretlilerin alım gücünün
bütünleşmesi ile günümüzdeki
olmalarına karşın uygulayamadılar.
katlanıyor. Dün açıklanan açlık ve kişinin sağlıklı yaşamak ve zorunlu
giderek düşmesi, emeklilerin 10 bin birikmiş düzensizliğin düzen haline
Daha sonra Anayasa Mahkemesi de
yoksulluk sınırı verilerine göre dört ihtiyaçlarını gidermek için gereken
gelmesini tattı, tadıyor ülkemiz.
TL’ye geçinmeye çalışması... Bütün
iptal etmek zorunda kaldı. Emeğin
kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli tutar ise 29 bin 709 liraya yükseldi.
Sürecin ekonomik nedenlerini
bunlar iktidarın tercihlerinden
haklarının nasıl kazanılacağını,
beslenebilmesi için aylık yapması
sizlere defalarca anlattık.
kaynaklanıyor.
Ekmeğe 40 lira şart
emeğin hukukunun da nasıl gereken harcama tutarı (açlık sınırı)
Makro ve mikro dengelerin neden
Biz esas olarak
mayısta aylık yüzde 4.12 artışla 18
oluşması gerektiğini göstermesi Günlük harcama tutarının
dağıldığını, bu dağınıklığın nasıl
ürettiğimiz değerden bin 489 oldu.
dağılımına, sağlıklı ve dengeli
açısından da 15-16 Haziran çok
giderilmesi gerektiğini de çokça
Yoksulluk sınırı ise aynı oranda
hakça payımızı beslenme açısından bakıldığında
önemlidir” dedi.
vurguladık.
artışla 63 bin 955 liraya çıktı. Bu
ise en yüksek maliyet grubu 174 lira
aldığımız gelirde
Öte yandan, başta enflasyon
sınırlar nisan ayında 17 bin 756 lira
ile süt ve süt ürünleri oldu. Bunu
‘Onuruna sahip çıktı’
ve vergide adaletin
verileri olmak üzere, ona bağlı olan
ve 61 bin 418 lira olmuştu. Geçen
163.59 lira ile meyve/sebze grubu,
DİSK’in kurulduğu günden bu yana sağlandığı emeğin hemen tüm verilerdeki hatalar krizin
yılın aynı ayında ise 5 bin 557 ve 34
136.08 lira ile et, tavuk ve balık
sürekliliğine katkıda bulunur. Bu
sadece bir ekonomik mücadele değil, Türkiye’sinin
bin 838 liraydı. Yani son bir yılda
grubu takip etti. Dört kişilik bir
olumsuzluk ise ekonomi politikalarını
aynı zamanda işçi sınıfının onur ve mücadelesini
açlık ve yoksulluk sınırı yüzde 232
ailenin günlük ekmek masrafı tek
rasyonellikten saptırır.
haysiyet mücadelesinin de simgesi veriyoruz”
artmış oldu. Öte yandan açlık sınırı
başına 40 TL oldu.
Bu akıldışı patikayı fazla da detaya
olduğunu söyleyen Çerkezoğlu, dedi.
kapsamında günlük en az harcama
l Ekonomi Servisi
inmeden inceleyip basit ama önemli
12 Eylül askeri darbesinin Arzu Çerkezoğlu
l İSTANBUL
örneklerle krizin ve düzensizliğin
neden yapışkan bir hal alacağını
belirtelim.
Bankalar para saymaktan tüketici ise kartlara mecbur olmaktan yakınıyor
TÜİK, Türkiye’nin istatistiklerini
kamuoyuna sunan yapının adıdır.
Onun verileri araştırmalara ışık tutar
5 bin TL’lik banknot gerek (en azından öyle umulur), sonuçlara
göre de önümüzdeki dönemlerin
planlamaları yapılır.
ALI CAN POLAT
YÜZDE 76
Örneğin tarım ürünlerindeki
En büyük banknot olan
maliyetler TÜİK’e göre bile yılda
üksek enflasyonla birlikte TL’nin
200 TL’nin
yüzde 61.24 artıyor, tarla kiraları
Yalım gücü her geçen gün eriyor.
piyasadaki payı
Kurbanlık satışları
bunun üstüne çıkıyor ve çiftçinin
Piyasaya çıktığı 2009 yılında 131
reel kazancı reel kayba dönüşüyorsa
dolar eden en büyük banknot 200
yüzde 20’lerde
gıda güvenliği açısından büyük
TL, bugün yalnızca 6.1 dolar ediyor.
bir sorun var demektir. Diğer bir
BİR bayrama daha düşen alım
Bu durum piyasada çok büyük
ifadeyle, maliyetlerdeki artışın
gücü ve yüksek enflasyon ile giren
bir banknot taşımacılığı hareketi
yanında buğdayda olduğu gibi, ürün
Türkiye’de yurttaş yine kurbanlık
yaratıyor. Uzmanlar bu sebeple yeni fiyatları yüzde 11 artırılıyorsa çiftçi
alamadı. Türkiye Damızlık
yılın tamamında zarar etmek için
banknotların bir an önce çıkarılması
Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği
çalışmakta olduğu anlamı çıkar.
gerektiğini belirtiyor. Başkent
(TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat
Tarımsal kazançların bu derece
Üniversitesi Bankacılık Bölüm
Çelik, vatandaşların alım gücünün
çıktığında 131 dolar alınıyordu. Şu
düşmesi bir dönem sonra üretime
düşmesinin etkisiyle kurbanlık Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu en
an bu doların karşılığı 4 bin 200
Yurttaşı kredi kartı
doğrudan yansır. En açık ve dinamik
satışlarının da azaldığını söyledi.
az 5 bin TL’lik banknot çıkarmak
TL. Yani ancak 5 bin TL’lik banknot
örneğini, TÜİK’in verdiği istatistikler
Çelik, “Üzülerek ifade edeyim,
gerektiğini açıkladı.
yükünden kurtarın
2009’daki alım gücünü karşılar.
kapsamında, nisan ayında süt ve
yetiştiricilerin burada bugüne
Daha önce hatıra parası olarak
Zaten bugün banknot basmaya
süt ürünlerinde yüzde 2.2 ile kümes
BU durumun bankaların işine
kadar ortalama satış oranı yüzde
çıkarıldığı söylenen 5 TL’lik madeni
kalksalar en az 6 ay sürer. O zamana hayvancılığı üretiminde yüzde 6.1
yaradığını söyleyen Tüketici Birliği
20 civarında. Bu sonuç bizi tatmin
para geçtiğimiz haftalarda kalıcı hale
azalışta görüyoruz.
kadar da 5 bin TL 131 dolar eder”
Federasyonu Başkanı Mehmet
etmiyor” dedi. Marketlerde yapılan
Tüm bu istatistiklerde dikkat
getirildi. Bu durum dikkatleri yeni
diye konuştu. Bankaların da değersiz
Bülent Deniz ise şöyle konuştu:
kurbanlık satışlarının da durumu
edilmesi gereken nokta verilerin
kağıt banknotlara çevrildi. 500 TL için
banknotlardan rahatsız olduğunu
“Yurttaş para taşıyamadığı
olumsuz etkilediğine dikkati çeken
enflasyon şemsiyesi altında
büyük hazırlıklar yapıldığını söyleyen
belirten Babuşcu, bir ev için gereken için karta mecbur kalıyor. Ay
Çelik, yurttaşı kurbanlık satış
değerlendirmeye tabi tutulmasıdır.
Babuşcu, “Yazılı kural yok ama
sonunda alışveriş faizi ödüyor.
pazarlarına davet etti. paranın en az 5 milyon TL olduğunu,
Diğer anlamıyla, enflasyon verilerinin
uluslararası standartlarda en büyük Esnaf kartla alışverişlerde yüksek
banka personelinin bütün günü para
sonuçta reel kazançların/kayıpların
oranlarda komisyon ödüyor. Bu
banknotun piyasadaki kullanım payı
saymakla geçirdiğini söyledi.
hesaplanmasında temel birim olması
‘Tarlayı boş bırak
durumun kazananları bankalar
yüzde 50’yi aşarsa yeni banknot
özelliği taşımasıdır.
oluyor. Yurttaş bir an önce bu
Bankalar kazanıyor
gerekiyor. Bizde 200 liranın payı
Temel birim ülkemizde yanlış
daha kârdasın’
bir sürü banknot taşıma veya
yüzde 76 oldu. 2 yıldır yüzde 50’nin Banknotların değersizleşmesiyle
sunulmaktadır. Bundan dolayı
HUBUBAT destekleme alım
kredi kartlarına mahkûm olma
üstünde zaten. 2 yıl gecikti” dedi. yurttaş da nakit taşıyamaz oldu. da tüm diğer veriler yanlış
fiyatlarının sadece yüzde 12
yükünden kurtarılmalı.” Esnafın
hesaplanmaktadır. Örneğin, milli
Dolar bazında hesaplayınca Bu durum kredi kartı kullanımını
artırılmasına tepkiler sürüyor.
ödediği komisyonların ürün
gelir yüzde 5 arttı, sanayi üretimi
1000 TL’lik banknotun bile kaybı artırdı. Kredi kartıyla ödeme 2024
Buğday ve çeltik üreticilerini
fiyatlarına da yansıdığını belirten
yüzde 2 yükseldi tarzı cümlelerle
karşılayamayacağını belirten yılının mayıs ayında yıllık yüzde
ziyaret eden CHP Samsun
Deniz, “Bu da alım gücünü düşürüp
sunulan veriler, doğru olmayan fiyat
Milletvekili Murat Çan’a sorunlarını Babuşcu, “Aslında 1000’lik bile 111 arttı ve 1 trilyon lira barajını
enflasyonu artırıyor” dedi.
endeksleri ve enflasyon oranları
anlatan üreticilerden Behzat
yetmez. 200 liralık banknot aşarak rekor kırdı.
ile hesaplandığı için sonuçta ülke
Kara, “Üretmek istediğim için
gerçeklerinden sapmaktadır.
severek köyüme döndüm ama
Bastırılan enflasyon verisiyle bile
maalesef üretime küstüm”
yüzde 50 zararda olan buğday/arpa
dedi. Üreticilerden Mümin
Ege’de jeneratör talebi patladı
üreticisinin gerçek enflasyon verisiyle
Zandar ise “Çalışırken batıyoruz.
hesaplanan getirisini siz tahmin edin.
Çalışmanın bir anlamı kalmadı ki
az aylarının gelmesiyle Elektriği üretmekten ziyade
Ülkenin gerçek büyüme verileri
çalışmayanlar bizden daha rahat.
Yelektrik tüketimi tavan yaptı. depolamanın önemli hale geldiğini ile nereye doğru yöneldiğini
Tarlayı boş bırak, hiç masraf etme
görmek mümkün iken yanlış
Jeneratör sistemleri firması Teksan aktaran Tuncer, “Enerji üretiliyor
daha kârdasın” diye konuştu.
hesaplanan verilerle yapılan
Pazarlamadan Sorumlu Yönetim ama saklayamayınca bir işe
l CEMİL CİĞERİM/SAMSUN
ekonomik politikaların ülkeyi nereye
Kurulu Üyesi Ebru Ata Tuncer, yaramıyor. Belediyelerle görüşüp
Pahalılık turizmde
yönlendireceğini tahmin etmek zor
bu durumun altyapısı yetersiz büyük ölçekli depolama
Sipariş azaldı değildir.
geliri düşürdü
bölgelerde jeneratöre sistemleri için uğraşacağız.
Sanayi üretimi düşerken
talebi patlattığını söyledi. İngiltere’de böyle sistemler
üretim durdu
İSTANBUL Ticaret Odası’nın (İTO)
çıkıyormuş gibi hesaplamak da
Özellikle yazın artan için imzalar attık
haziran ayı meclis toplantısında
ortada olmayan üretim gücü üzerine
YAŞANAN ekonomik krizin
nüfus talebine yetmeyen Türkiye’de de yapmayı
turizmi değerlendiren İTO
yapılan planlamaları bozacak işgücü
yansıması olan daralmanın
bölgeleri örnek veren umuyoruz” diye konuştu. Başkanı Şekib Avdagiç, Türkiye’nin
piyasasında kırılmalara yol açacaktır.
sinyalleri alarm seviyesine geçti.
artan maliyetler nedeniyle En büyük sorun ise sabit gelirli
Tuncer, “Ege Bölgesi’nde 146 ülkeye ihracat
Dünyaca ünlü lastik üreticisi
rakiplerine göre daha pahalı bir halkın enflasyon şemsiyesi altında
yoğun talep var. Oralarda yaptıklarını da belirten
Goodyear’ın İzmit fabrikası, Ebru Ata Tuncer
ülkeye dönüştüğünü söyledi. Tur sıcaklığı sonuna kadar hissetmesi,
üretimi 1 Haziran’dan itibaren nüfus bir anda 5-6 katına Tuncer, dünyada 10-15 milyar
operatörlerinin turistleri Türkiye birikim ve varlığının sürekli erimesini
durdurdu. Fabrikada çalışan 430
çıkıyor ve altyapı yetmiyor. Yurttaş dolar olan pazarın Türkiye’de
turlarına göre daha ucuz olan seyretmesidir.
işçi, sipariş azalması ve bakım
da jeneratöre yöneliyor. Biz daha yıllık ortalama 300 milyon dolar
Yunanistan, İspanya ve Mısır gibi Tasarrufun sahibi ve yatırımlarım
sebebiyle zorunlu yıllık izne
endüstriyel ürünler üretiyoruz. olduğunu ve her yıl yüzde 9
ülkelere yönlendirdiğini belirten kaynağı olan bu kesimin şimdi de ek
çıkarıldı. İşçilerden yıllık izni 20
Ama artan bu talebe karşılık son büyüdüğünü söyledi. Tuncer,
vergi ve ücret baskılamasına maruz
Avdagiç, ilk çeyrekte Türkiye’nin
gün olanlar gelecek yıldan 6 gün
tüketiciye yönelik birçok ürün Topkapı Sarayı, Kız Kulesi, Tersane
kalması söz konusu.
ziyaretçi başına ortalama gelirinin
izin kullandı. 20 günden fazla izni
ürettik. 0-500 kwh güç aralığındaki İstanbul gibi projelerde ürünlerinin
Ne de olsa IMF’siz IMF programı
bu yıl 1020 dolardan 975 dolara
olanlar sadece bu yılın izinlerini
ürünlerimizin yüzde 80’ini Ege kullanıldığını da belirtti. uygulanıyor.
indiğini söyledi. l Ekonomi Servisi
kullanabildi.
Bölgesi’ne satıyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi