Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
8 NİSAN 2024 PAZARTESİ
6 HABER
İktisat topluma
Millet faturayı
Saray’a kesti;
Saray aşağılara
yarar mı? (2)
bakıyor
ostacı seçim sonuçlarını halkın
mektubu olarak Saray’a bıraktı,
ktisat konuşmaya devam rezerv tutabilmek için kısa
Ptabii ki. RTE evirip çeviriyor, bu
edelim. Herkesin bildiği vadeli dolar borçlanmasına
bize mi diye bakıyor.
İiki fiyata bakalım. Bizi (“swap”) başladı. Bu pratik
HHH
nereye götürüyorlar? (“eksi”ye geçiş) artarak
AKP, seçimlerde ağır yenilginin
sürdü ve anlaşıldığına göre,
faturasını kime kesecek, laflarını
İki fiyatın öyküsü
bugün rezerv tablosu “eksi
dinliyoruz. Bir Saray bakışı bu, aslında
Kapitalizmdeyiz. Önce iki fatura isme yazılı: AKP başkanı ve
70 milyar dolar”dan az
cumhurbaşkanı, adres Saray.
fiyatı görüyoruz, sonra
olmayan bir tutarı gösteriyor.
Tabii RTE de tek başına değil, Saray
diğerlerini görürüz. Biri
Modelin sahipliği,
ve çevresindeki konglomera yönetimi,
“para”nın fiyatı, faiz. Öteki
yani “ortakyaşam” bir
memur bakanlar, AKP yönetimi...
emeğin “fiyatı”, ücret.
çıkarlar ortaklığıdır. Dolar
Hepsi RTE’nin seçimi, adamları.
Yaşadığımız kapitalizmde
girişleri bunu perçinler.
Hepsi bu ülkeyi yönetiyor. Ekonomiyi
bazı meslektaşlarımız
Dolar gelmezse ortaklık
yönetiyor. Sosyal hayatı, ideolojiyi,
“para”nın fiyatının her dış politikayı, güvenliği... Sayın
“Dolar yok, TL verelim”
sayabildiğiniz kadar.
şeyden önce ve kesintisiz
noktasına dayanır. Bedeli
Sayılamayanlar da var: Mülteci
konuşulması gerek diyorlar.
ne ise ödenecektir. Nasıl
meselesi, kaçakçılar ülkesi, uyuşturucu-
İzleyelim.
bir yol bulunacak, bedeli
karapara ülkesi, azgın emek
Daha önceki yazıları
kim ödeyecek? İkinci
sömürücülüğü; yoksulluk, eşitsizlik,
yinelemeyeyim. Şunu
devrenin özelliği bu oldu.
kayırıcılık, hukuksuzluk, anayasa
biliyoruz: Türkiye 20
“Faiz sebep, enflasyon
tanımazlık, daha sayın sayabildiğiniz
küsur yıl önce dünya kadar.
sonuç” doktrinini yarattı.
Bunları da yönetenlere fatura kesildi.
kapitalizmine bağlandı.
Pratiği, kredi faizlerini
Bir sermaye-siyaset ittifakı
olabildiğince düşürerek
Posta size!
ile. Giydiği kapitalizm
parayı ucuzlatmaktı.
Şimdi postacı kapısı çalarak seçim
modelinin sahibi bir
Sermayeyi sıkıntıdan uzak
faturasını Saray’ın eline tutuşturdu.
sermaye-siyaset ittifakıdır.
tutmak yetmezdi, ona bir
Bu kadar ağır faturayı Saray yanlış
Bu organik ortaklığa
kazanç kapısı da açmak
adres olarak görüyor. Postacı çoktan
“ortakyaşam” diyoruz.
gerekiyordu. gitmiş. AKP içinde kime bu fatura
Burada para meselesi tartışması var. Kimi devlet parmağı
“Faiz sebep” doktrini
sallama diyor vb.
önde, insan arkadadır.
TCMB’nin “politika faizi”ni
Ama hiçbiri Saraybaşına bakmıyor.
Kapitalizmimizin ana
“ortakyaşam”ın devamı
Çünkü orası dokunulmaz, bağışıklık
damarı paranın yönetimi
için en hassas gösterge
kazanmış ve tüm tartışmaların dışında.
Türkiye Cumhuriyet
yapıyor. O kapitalizmimizin
Onu hedef alacak ve tasarruflarını
Merkez Bankası’na (TCMB)
“asgari faizi”, kılavuzu
tartışacak tek kişi yok partide, böyle bir
aittir. “Para”nın bu modelde
demektir. Bunu, TCMB’nin süreç başlarsa, AKP ne olur?
iki fiyatı var: TL fiyatı, Saray eline tutuşturulan faturayı
ayda bir toplanan Para
halka havale etti bile. 81 ilde halka
faiz ve “dolar” fiyatı, döviz
Piyasası Kurulu (PPK)
sorulacakmış bu fatura neden diye?
kuru. TCMB’ye paranın
söyleyecektir. Bankaların
Gerek mi var sormaya, ülkeye
yönetiminde, böylece iki
gecelik borçlanma faizinden
baksınlar, AKP’li belediyelere baksınlar,
temel iş birden yüklenmiştir
Hazine’nin tahvillerine
halka baksınlar, ülkenin tüm alanlardaki
ve şöyle olmuştur: Bir,
kadar tüm faizler silsilesi uluslararası endekslerine baksınlar,
ekonominin tüm faizleri
hepsi görür.
önce kılavuza bakacaktır.
Biliyoruz, asgari ücret topluma Perdesi: İlk Toplantı ve Sonrası;
sürekli düşerken orası
için kılavuz olan, TL cinsi
TCMB’nin kapitalizmimizin öncelikle sosyal politikalarla (2) Asgari Ücret Tiyatrosu’nun
yılda yüzde 150 artışa
Millette yanlışlık mı var
“politika faizi”ni ayarlamak.
bakabilmenin özelliği,
ikinci devresindeki “makûs Rüzgâr Gibi Geçen’ Üçüncü
oturdu. Katılımcılar bir
Taksim’de, İsrail ile ticaretin
İki, ekonominin tüm
kalitesi olarak 20. yüzyılın
Perdesi: ‘...Çarşamba Öğleden
talihi” böyle başlıyor.
milyondan sekiz milyona
kesilmesini isteyen gençlere ağır polis
“dolar” (döviz) likiditesini dönemecinde doğmuştur.
Sonrasından Bellidir.” Bunları
“Ortakyaşam”ın yüksek
çıktı! Kısaca, “mevcut
müdahalesi yapılıyor ve ters kelepçe ile
İlginçtir, düşündürücüdür,
(akışkanlığını) yönetmek. ibretle okumak lazım. Aşağı
yerlerinden gelen “faiz
varlıklar” üzerinden servet
götürülüyorlar, oraya baksınlar. İsrail’de
bizde ilk ciddi sosyal politika
yukarı sekiz milyon civarında
(Para “akan”, likit bir
sebep” görüşü “politika milyonlar hükümetlerini protesto
yolu açan bir “enflasyon
atılımı Milli Mücadele’nin
ve sendikasız olan asgari
şeydir!)
edebilirken burada ise insanların
faizi”nin olabildiğince
senaryosu” sermaye için
en çetin günlerinde, Sakarya
ücretli kuralların yok olduğu,
Çetin iş. Niçin? Çünkü
seslerini İsrail adına mı yoksa ticareti
düşürülmesi, düşük
dört başı mamur bir “rant
savaşı sırasında yapılmıştır:
kendini fiilen ilga etmiş
bu ülkenin kapitalizmi yapan iktidar sermayesi adına mı,
tutulmasıdır. Yani, ziyafeti” oldu. İktisatçı
10 Eylül 1921 tarihli, 151
görünen bir “Asgari Ücret
boğuyorlar?
kendi üretim gücü ile “net”
TL’nin olabildiğince için dikkate değer olan, sayılı Zonguldak Havza-i
Komisyonu”ndan haber
Saray ve çevresi her şey yolunda
dolar kazanamıyor. Giydiği
Fahmiye (Kömür Havzası)
ucuzlatılmasıdır. “Dolar”a bu “varlık enflasyonu”nun
bekliyor. Buna, ülkede gidiyor aslında, neden böyle oldu,
model ülkeye daha yüksek
Amele Kanunu ile! Emekçiye
duyarlılığı gitgide artan nasıl TÜFE’yi gecikmeksizin
ücretlerin en az yüzde 40’ının millette bir yanlışlık var havasında.
üretim gücü vermiyor.
sekiz saatlik iş gününü,
Yenilgiyi yanlış bir algı yönetimi olarak
ekonomide TL’nin pompaladığı ve topluma “asgari” oluşuyla tüm ücret
Götürdüğü dolar, daima
sosyal hakları ve asgari ücret
görüyor olabilirler.
skalasını aşağı çekişini de
“klasik enflasyon”u
ucuzlayıvermesi birdenbire
getirdiğinden çoktur ve
anlayışını getirerek. Yaklaşan Veya Büyük Türkiye, Türkiye Yüzyılı,
ekleyebiliriz. Medya “Rakam
yerleştirdiğidir. Bunu
enflasyona gebe kalması
böylece ülke ekonomisi hep Cumhuriyetin erdemidir. 2071’e yürüyüş hayallerini satışları çok
kaç çıkacak?” dışında tümüyle
ayrı konuşmak lazım.
ile sonuçlanır ve öyle
mu bulutların ötesinde, göğün en üst
Oradan 1932’de İktisat
açık verir. Şöyle diyelim:
duyarsızdır ve yasal olarak
İktisat-toplum bağlantısını
oldu. TCMB bir yandan
katlarında asılı kaldı?
Vekili Mustafa Şeref Bey’in
İktisatçının “Reel kesim”
asgari ücret üzerinde herhangi
merak ediyorsak, gözden
rezervlerini tüketip
Eskisi gibi milletin dilindeki çalıyorlar
192 maddelik ilk iş kanunu
dediği şirketler dünyası bir yetkiye sahip bulunmayan
kaçırılmayacak nokta ise
ama çalışıyorlar düşüncesi, acaba yerini
“eksi”ye geçerken bir
taslağına ve oradan da 1936’nın
cumhurbaşkanının “kaç para
hep “döviz pozisyon açığı”
sadece çalıyorlar düşüncesine mi
kapitalizmimizde “paranın
yandan da ucuzlayan TL asgari ücreti yasalaştıran İş
vereceğini” beklemektedir!
taşır. Ülkenin dış açığının
bıraktı. Buna da bakabilirler.
fiyatı”nın sermaye ve siyaset
ile “ortakyaşam” için kredi Kanunu’na gidilecek. Kurallar
Haber değeri olan tek şey o
kaynağı burada yatar.
Saray’ın içinde ve çevresinde tartışan
hesabına nasıl serbestçe
ve yetkiler açık seçiktir.
bolluğu perdesi açıldı.
rakamdır! Şu bile ilgi çekici
Bu açık TCMB’nin, para figürlere bakıyorum, sadece AKP
kullanıldığıdır. Geçen Uygulama zaman boyunca
2021’in son ayları o günden
değildir:
ve iktidarına, halka karşı bir kibir
yönetimi için muhtaç
geliştirilir ve 1970’lerde İLO
haziran ayına bu serbestlikle
Türk-İş heyetinde bu yıl yer
bugüne uzanan bir ilginç
oluşmasına takılıp kalmışlar. Kibir, tabii
olduğu döviz (dolar)
Sözleşmesi’ne konulan imza ile
gelindi. Şu soru doğdu:
bulan asgari ücretli işçilerden ki görülmemiş ölçekte.. Ama sorunu salt
iktisat pratiğinin, “enflasyon
rezervini baskı altında
günün uygarlığında beklenen
Sonra? Üçüncü devre mi,
biri toplantıda yaptığı buraya indirirseniz, başka bir kibre takılı
senaryosu”nun başlangıcı
tutar, zorlaştırır, eritir.
yerini alır. Sosyal bakıştan,
kalırsınız.
uzatmalar mı? konuşmada “çocuklarının
oldu. Bu “dolar yok, TL
haklardan ve kurallardan
Türkiye’nin, milletin hali pürmelaline
kendisine ‘peynire küstük mü?’
verelim”in doruğu idi. Bedeli
İkinci devre
uzaklaşan kapitalizmimiz
odaklanacaklarına kibir tartışması
‘Peynire küstük mü?’
diye sorduğunu” anlatıyor; bir
kim ödeyecek sorusunun
Senaryo 2000’lerin ise ucuz emeği sever. Seçim
tartışan tarafların ne kadar boş işlerle
Kapitalizmimizdeki ikinci
başkası da “Oğlum geldi dedi
yanıtı ise açık değil mi?
başında, şok yaratan bir zamanlarında siyasetin uğraştıklarının da belgesidir.
fiyatın nasıl oluştuğunu
ki ‘Baba, okulda Öğretmenler
“İkinci fiyat” öder. Aşağıda.
tribünlerinden yayılan Şimdilik Saray’ın tümü, yenilginin
dolar ve mal girişiyle
uluslararası alanın bilgisine
Günü kutlayacağız. Bana 10
ana nedenlerini zerre dikkate almadan,
Sermaye ucuz krediyi “enflasyona ezdirmeyeceğiz!”
başlamış, bu yapay bollukla
de hakkıyla vakıf olan nadir
lira verir misin?’ dedi. Ben
halka neden bana oy vermedin
sesleri duyduğumuz
sever. Doğaldır. İş
yerleşmişti. O birinci devre bilim insanı Prof. Dr. Mesut
de dedim ki ‘Oğlum 10 lira
sorgulamasına girişecek gibi.
sırada asgari ücret çoktan
yapabilmek, yatırımla “yeni
Gülmez en ince ayrıntılarla
idi. Açıklar ise yapısaldı,
param yok.’ ‘Bizde neden para
sosyal politika boyutundan Yarın: AKP’nin oy oranını kim 35.5
varlıklar” yaratabilmek bizlere anlatıyor. Çarpıcıdır. Ve
sürekliydi. Şirketler daha olmuyor?’ dedi. Sabaha kadar
“arındırılmış”tır. Sadece rakam gösteriyor?
düşündürücü, hatta acı tarafı
için fırsattır. Ancak bu
uyuyamadım. Bir yerlerden,
fazla dolar getiremiyordu
olarak vardır. “Ortakyaşam”ın
Prof. Dr. Gülmez’den başka bir
kez tablo farklıydı. Tüm çocuğuma 10 lira verebilmek
ve borç stokları artıyordu.
ucuz emek temelli iktisat
araştırmacı bilim insanının
için borç aldım”, bunu
katmanlarıyla kredilendi
Zorluklar 2017-18’den
politikasına aittir. O kadar.
buradaki çıplak gerçekleri Bir günde 5 iş cinayeti
anlatıyor.
ve “mevcut varlıklar”
başlayarak yerleşti, arttı.
Prof. Dr. Gülmez kısa süre
anlatmamış, üzerinde
TCMB “politika faizi”ni ayda
üzerinden kazandıran bir
Ve ikinci devre başladı.
İşçİ Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG)
önce usta kuyumcu titizliğini
durmamış olmasıdır. Budur.
bir açıklar. “Asgari ücret” ise
“varlık enflasyonu” doğdu.
TCMB’nin üzerine ağır yük tarafından yapılan açıklamaya göre
ve insani değerlerde ödün
Kapitalizmimizin birinci
yılda bir açıklanır!
Önce taşınmazlar ve konut
dün beş işçi yaşamını yitirdi. Adıyaman
bindi. Şirket borçlarını vermez kimliğini yansıtan
fiyatı bir “asgari” olan
fiyatları zirve yaptı. Bu Merkez’de deprem konutu inşaatında
iki yazı yazdı: “Aralık
kapatmak için TCMB
paranın “politika faizi” idi.
çalışan Ahmet Coşkun iş makinesinin
dalga dalga yayıldı. BİST’e 2023 Süreci: (1) Asgari “Gelecek yazı: İktisat topluma
kendi rezervlerini eritti ( İkincisi ise burada emeğin
çarpması sonucu yaşamını yitirdi. Mersin
Ücret Tiyatrosu’nun İkinci
bulaştı. Dünya borsaları yarar mı (3), Seçimde ne oldu?”
“fiyatı” olan “asgari ücret”tir.
Şu 128 milyar dolar!). Ve
Erdemli’de ise Fevzi Yıldız (27), çalıştığı
taşocağındaki kepçe kovasının üzerine
düşmesiyle yaşamını yitirdi. İbrahim
Dogsborough, Dullfeet, Giuseppe Viola ve diğerleri
Yabancı (32) ise Antalya Alanya’da çalıştığı
villa inşaatının ikinci katından düşerek iş
cinayetine kurban gitti. İnşaat mühendisi
eçen hazirandan sonra kimi yetkili mesaj taşıdığını tahmin etmek gerçeğe diyeceğini düşünmek zor değildir.
Süleyman Sevimli de (30) Konya Ereğli’de
Gağızlardan ve hatta birkaç meslektaştan yakındır, eğer mesajların alıcısı varsa. Yukarıdaki adlar, biliyorsunuz, Berthold
şantiye şefi olarak çalıştığı şantiyede
“Enflasyonun nedeni ücret artışlarıdır!” İktisat pek şaka da kaldırmaz. Diyelim ki Brecht’in yarattığı karakterlerindir. Siyasetçi,
inşaat kalıbının üzerine devrilmesi sonucu
gibi ifadeler duyulmuştu. Devam ediyor bir genç meslektaşıma “Arazi, konut gibi iktisatçı, maliyeci, bankacı, mühendis eksikliği
yaşamını yitirdi. Mersin’deki Gülnar
mu, bilmiyorum. Bunları bilim terazisinde taşınmazlardaki büyük fiyat artışlarını çekiyor muyuz? Bilmiyorum. Yanıtlar farklı
Nükleer Güç Santralı’nın inşaatında çalışan
tartmaya girişmek insanın kendini asgari ücret artışları ile açıklayabilir olabilir. En çok bir Berthold Brecht eksikliği
Hacı İbrahim Karataş da (26) kule vincini
hafife alması demek olur. Bu ifadelerin miyiz? Bir ekonometrik çalışma yapabilir çektiğimizi düşünüyorum. Neyin içinde
tamir ederken yaşamını yitirdi. Antalya’nın
adresinin sadece “bir şeyler” beklenen misin” diye sorsam, önce yüzüme tuhaf yaşadığını çok iyi gözleyerek, bilerek, düşünce
Alanya ilçesinde ise bir villa inşaatında
dünya finans piyasaları olduğunu, tuhaf bakacağını, sonra da nezaket dışına dünyasına bunu kendi malzemesiyle sunmayı, çalışan İbrahim Yabancı (32) ikinci kattan
zemine düştü. Sağlık ekibi, inşaat işçisinin
“Ücretleri donduracağız!” mealinde birer çıkmadan “Böyle şaka yapmayın, lütfen” yerleştirmeyi görev edinen bir insan.
olay yerinde yaşamını yitirdiğini belirledi.