Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
8 NİSAN 2024 PAZARTESİ
2 olaylar ve görüşler
CHP’nin tarihi fırsatı
ProF. Dr. CaN CeyLaN konsolidasyonu açısından artık manidar şekilde sınır mayınları siyasal hataları tekrarlamaması
fayda sağlamıyor. temizlendikten sonra ülkeye
ile mümkün olacaktır. Nitekim,
Mart yerel seçimleri
kontrolsüz sığınmacı kabul
önceki genel başkan Kemal
Demokrasi
geride kaldı. CHP 47 yıl Emekli seçmen
edilmesi, zaten zor durumda olan
Kılıçdaroğlu’nun, CHP’nin kurucu
31 sonra seçimlerden ilk
2024 yılı seçmen verileri,
ülke ekonomisinin iyiden iyiye
kodlarından ödün vermesi
kez birinci parti olarak çıkarken
ülkemizde 15 milyon 851 bin 244
dengesi...
dar boğaza sokulması sonucu
ile 2023 genel seçimlerinde
daha önce tercih edilmediği
emekli seçmenin bulunduğunu,
verildiği de açıktır.
ittifak yapılan AKP kökenli
Mart yerel seçimlerini geride
bölgelerden de oy almak suretiyle
her dört seçmenden birinin
Ülke seçmeninin son dönemdeki
sağ muhafazakâr partilerin,
bıraktık. Uzun yılların ardından
halkın her kesiminden güvenoyu
emekli olduğunu göstermekte.
şeriat çığırtkanlarından, rejim
31 CHP ilk kez ciddi oranda oyunu
TBMM’ye 40 milletvekili
almayı başardı. Seçim öncesi
Son yıllarda artan geçim sıkıntısı,
değişikliği kıpırdanışlarından, artırdı, seçmen desteğini Türkiye genelinde
sokmaları unutulmuş değil. 31
partili cumhurbaşkanının
bilimsellikten uzak tutarsız
genişletti. CHP lideri Özel’in seçim zaferinin
hukukun üstünlüğü ilkesinin
Mart’ta bu partiler, yüzde 1 oy
“Yerel yönetimlerle merkezi ekonomi yönetimi, açlık sınırı ve ardından ilk bir haftada yaptığı açıklamalara
ve yargı bağımsızlığının derin
bile alamayarak halkta karşılık
baktığımızda, ana muhalefet partisinin
yönetimler ele ele vermezse o
altında yaşayanlar gibi emekli
yaralar almasından rahatsızlık
bulamamış, CHP’nin yanlış
seçmenin mesajını iyi anladığı, hata yapma,
şehre hiçbir şey gelmez” şeklinde
vatandaşlarımızın da CHP
duymasının da seçim sonuçlarını
kibire kapılma lüksünün bulunmadığı
stratejisi, Meclis’teki gücüne
aba altından sopa göstermesine
adaylarını umut olarak görmesi
etkilediğini söylemek sanırım
bilincinde olduğu yönünde genel bir izlenim
kendi iradesiyle zarar vermiştir.
karşın deprem bölgelerinde dahi sonucunu doğurmuştur.
yanlış olmaz.
var. Aynı şekilde benzer açıklamaların
CHP’nin kurultaydaki değişim
CHP’nin büyük oranda oy alması, 31 mart seçimlerinde “1 milyon
Ankara ve İstanbul’un yeniden seçilen
hamlesinden sonra, hiçbir parti
CHP belediyeciliğinin vatandaşa Genç adaylar
32 bin 610” genç seçmenin ilk kez başkanları Yavaş ve İmamoğlu’ndan da
ile ittifaka girmeden, kendi
geldiği gözleniyor. 2028 seçimleri öncesinde
karşı sorumluluğunu daha da
oyunu kullanması da kuşkusuz Sonuç olarak, CHP’nin eline
ilke ve değerlerini savunarak, CHP’nin, seçmen tarafından açılan kredinin
artırmıştır. seçimlerin sonucuna etki etmiştir. tarihi bir fırsat geçmiştir. Bundan
boşa çıkarılmaması, yeni iç hesaplaşmalara,
genç adayları sahaya sürerek,
Bu seçim göstermiştir ki dini Keza, son yıllarda ülkede iş bulma sonraki süreçte aldığı tarihi
kısırdöngü siyasetine sıkışılmaması
halka umut aşılamak suretiyle
değerler üzerinden yapılan umudu kalmayan, bulsalar dahi sorumluluğu, rüzgârı arkasına
konusunda buzdan bir zemin üzerinde
seçimlerden birinci parti olarak
istismar siyaseti, tarikatlar ve
hak ettikleri ücreti alamayan alarak daha üst noktalara
olduğunu akıldan çıkarmaması gerekiyor.
çıkması; sonraki süreçte aydınlık,
cemaatlerle yakın işbirliği, sadaka gençler farklı bir siyasi anlayış taşıması; yerel yönetimlerde
çağdaş bir Türkiye’nin ve güçlü Usulsüzlüklere göz
siyasetinden medet ummak, arayışına girmiştir. Tüm bu tepki sergileyeceği çağdaş, bilimsel,
bir ekonominin işaret ve umut
ana muhalefet partisi hakkında oylarının; ülke insanı bu denli çözüm odaklı, üretken yönetim
yumulmamalı
siyasi etikle bağdaşmayan fişeği olarak seçim tarihimizdeki
zor koşullarda yaşam savaşımı anlayışı; kişisel çıkar ve Sonuçların ardından kimi yerlerde
yerini almış, umutları muhalefetin itirazlarının görmezden gelinmesi,
çirkin söylemlerde ve verirken iktidar her ne kadar nepotizm belediyeciliğine fırsat
buna karşın iktidar cephesinin adaylarına
suçlamalarda bulunmak; oyların insani gerekçelere dayandırsa da vermemesi ve geçmişte yaptığı yeşertmiştir.
mazbata verilmesi ise demokrasi şöleni diye
adlandırdığımız seçimlere gölge düşürmüştür.
Hatta seçimleri kaybedeceğini gören kimi
belediyelerde son dakikada tartışmalı şekilde
kasaların boşaltıldığı, ihalelerin dağıtıldığı
iddiaları da gündemde. Umarız ki bir an önce
Saray’ın anayasa çıkmazı
bu konuda hukuki çerçevede, yasalar önünde
eşit, adil kararlar yürürlüğe girer. Seçmenin
mesajının güçler ayrılığının tüm katmanlarında
iyi okunmasının, hesap verilebilirlik ilkesinin
hükmünde bir “anayasa” ve anayasa” arayışlarının ardındaki itiraz kültüründen, demokratik
İbrahİm berksoy
göz ardı edilmemesinin önemi, geçmişten
ona bağlı bir “anayasal düzen” asıl amaç, ulusal egemenliğe hak ve özgürlüklerinden,
Makine Mühendisi
bugüne önümüzdeki tabloya baktığımızda
olmaksızın herhangi bir meclisin, dayalı, özgürlükçü, demokratik kentlerinden, kasabalarından,
çok daha iyi anlaşılmaktadır.
“tek” ve “devredilemez” olan bir anayasa hazırlamak değil, köylerinden vazgeçmediğini; “tek
lusal Kurtuluş Savaşı’mızın
ulusal egemenliğin “merkez”i cumhurbaşkanlığı hükümet adam” merkezli antidemokratik
Ubütün evrelerinde (Amasya
‘Biz sadece memuruz’
olması ve ulus adına egemenlik sisteminin lafzına ve ruhuna hükümet etme sistemini, keyfiliği,
Genelgesi, Erzurum ve Sivas Referans gazetesi Cumhuriyet her zaman
yetkisini kullanması söz konusu uymayan mevcut anayasal otoriterliği, totaliterliği, emeğin
olduğu gibi seçim sürecinde de siz değerli
Kongreleri, Büyük Millet
olamaz. 1921 Teşkilat-ı Esasiye düzeni bu tuhaf sisteme uydurma ve emekçinin hor görülmesini,
okuyucularımıza tüm gelişmeleri, arka
Meclisi’nin açılışı, 1921 Teşkilat-ı
planlarıyla birlikte aktarma hedefiyle yoğun
Kanunu’ndan itibaren bugüne arzusudur. alay edilmesini benimsemediğini
Esasiye Kanunu, Cumhuriyetin
bir çalışma sürdürdü. Bu süreçte gazetemize
kadar yürürlüğe konulan bütün ve benimsemeyeceğini açıkça
ilanı, 1924 Anayasası) Türk
gösterdiğiniz ilgi ve destek için çok teşekkür
31 Mart seçimleri
anayasalar (1924, 1961 ve 1982 ortaya koymuştur.
milletine rehberlik eden, ona yol
ederiz. Adayları ve projelerini tanıttığımız
Hangi niyet ve istekle olursa
anayasaları), ulusal egemenliği Türkiye’nin elbette ulusal
gösteren en temel ilke “ulusal
“Yerel Yönetimler” ekimiz bu kapsamlı
olsun, Meclis’te yeni bir anayasa
esas alan Meclis odaklı bir egemenlik esasına dayalı,
egemenlik” olmuştur. Bu temel
çalışmamızın parçasıydı. Seçimlerden hemen
yapma ve bunu halkoyuna
anayasal düzeni hedeflemiştir. parlamentosuyla, siyasal
ilke TBMM’nin varlık sebebidir. önce Cumhuriyet’e konuşan İBB Başkanı
sunma girişimleri her şeyden
Bu temel doğrultu, Meclis odaklı partileriyle, yerel ve merkezi
İmamoğlu’nun kararsız seçmenleri uyararak
Gücünü “Egemenlik kayıtsız
önce yürürlükteki anayasanın
parlamenter demokratik sistem yönetim sistemleriyle, sivil “Kent giderse direnç çöker” mesajı dikkat
şartsız milletindir” ilkesinden
çekiciydi.
anayasada değişiklik yapma
yerine “cumhurbaşkanlığı toplumuyla özgürlükçü,
alır.
Seçim günü ise başlığımız “Haydi
usulüne (Md. 175) aykırıdır. Bunu
hükümet sistemi”ni getiren demokratik bir anayasaya
sandığa”ydı. Gece sonuçların gelmesiyle
adı gibi bilen Meclis başkanı
‘Toplum Sözleşmesi’ anayasa değişikliğiyle (16 Nisan gereksinimi vardır. Bu
birlikte muhabirlerden editörlere ve yazarlara
yine de “Hakikaten siviller
2017) terk edilmiştir. Bilgisayarın yadsınamaz. Ancak, yürürlükte
Cumhuriyetimizin kurucu
Cumhuriyet ekibi olarak haberleri sizlere
eliyle yapılmış, parlamentoda
başına geçip “bul-değiştir” bir anayasa varken ve bu
kadroları bu temel ilkeyi yaşama
portaldan CumhuriyetTV’ye her koldan
yapılmış, demokrat, kuşatıcı bir
komutuyla anayasada ve ilgili anayasada anayasa değişikliğinin
geçirmenin hukuki altyapısını
anbean ilettik. Genç arkadaşlarımızın
anayasanın yapılması Türkiye
yasalarda geçen “başbakanlık” nasıl yapılabileceği açıkça seçmen olduklarından bu yana ilk kez
oluştururken temel olarak Jean-
için elzemdir” diyerek siyasal Türkiye genelindeki haritada CHP kırmızısının
ibaresini “cumhurbaşkanı” belirlenmişken (Md. 175),
Jacques Rousseau’nun, ilk kez
genişlediğini görmesi de tarihe not düştü.
partilere yeni anayasa çağrısı
(cumhurbaşkanlığı da değil, anayasanın bu hükmünü yok
1913’te Türkçeye çevrilen Toplum
İstanbul, Ankara, Ege bürolarımızdan
yapabilmektedir. Yeni anayasa
cumhurbaşkanı!) ibaresiyle sayarak, anayasada değişiklik
Sözleşmesi adlı kitabında ileri
haber akışlarıyla, ülke geneli sandık
çağrısı, ısrarcı olunmasa da
değiştirmekle bu tuhaf sistem yapmanın ötesine geçip yeni
sürdüğü ulusal egemenliğin “tek”
sonuçlarının gelmesiyle birlikte pazartesi
propaganda amacıyla yerel
değişikliğinin her alanda kolayca bir anayasa yapmak nasıl
ve “devredilemez” oluşu tezinden
gününün manşeti de netleşti: “CHP yerel
seçimler sırasında zaman zaman
uygulanabileceğini varsaymak mümkün olabilir? Türkiye, en
yararlandılar. Buradan hareketle
seçimlerden birinci parti çıktı. Tarihi zafer.”
dile getirildi. Ancak 31 Mart yerel
kuşkusuz büyük bir yanılgıydı. geniş katılımla, demokratik bir
ulusal egemenliğin merkezine Bir sonraki gün ise “Umutlar yeşerdi”
seçim sonuçları Saray’ın pek çok başlığı birinci sayfamızdaydı. Çarşamba
2018’den bugüne eylemli olarak biçimde oluşturulmuş bir kurucu
Büyük Millet Meclisi’ni koydular
günü Ankara Temsilcimiz Sertaç Eş, AKP’li
hevesini kursağında bıraktığı
uygulanan ve ülke yönetimini Meclis eliyle yeni bir anayasa
ve o gün bugündür TBMM ulusal
rakibine büyük fark atarak ipi göğüsleyen
gibi “Saray anayasası” hevesini
(hükümeti) Meclis’ten alıp hazırlamanın ve bu anayasayı
egemenliğin kendini gösterdiği,
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı
de başka bahara bıraktırmıştır.
Saray’a taşıyan bu sistemin gün halkoyuna sunmanın yolunu
hukuken varlığını ortaya koyduğu
Yavaş’la söyleşi yaptı. Yavaş’ın şu sözleri
Yerel seçim sonuçları halkın
geçtikçe ülkeyi nasıl bir çıkmaza bulmalı ve bunun yasal, anayasal
yerdir.
ders niteliğindeydi: “Belediyecilik sadece
demokratik toplum düzeninden,
sürüklediği ortadadır. “Yeni altyapısını oluşturabilmelidir.
Ortada “toplum sözleşmesi”
dökülen asfalt, kaldırım değil. Halkın derdine
anında müdahale edeceksin... Abartmayalım,
biz sadece memuruz”.
Bir sonraki günün manşeti ise İklim
Öngel’in CHP lideri Özel’le yaptığı söyleşiden
geldi. Özel, “Sokağın sesini biz duyduk”
Atlar, ağalar ve memleket
diyordu. “İktidar tehlike çanlarını göremedi,
kibir ve güç sarhoşluğu kaybetti. Sandıkta
ittifakın işlediği görüldü.”
kapatıldı? Sizin etkiniz oldu mu?” Kartal, İstanbul’daki Sabahattin Zaim Üniversitesi
Nusret ertÜrk
yaptığını saklamaz, “Köy Enstitüleri bizim rektör yardımcısı bir ortaçağ düşüncesini
Bölgesel gerilime dikkat!
indiğimiz atın, insanlar gibi akıllı
devlet üzerindeki gücümüzü kaldırmaya açıkladı, “Ülkeyi ayakta tutmak için cahil nesil
Geçen hafta bu köşeden yazdığımız gibi
“Bolmasını istemeyiz!” bir antik söz böyle
yönelikti. Benim Van yöresinde 258 köyüm lazım. Okuma oranı arttıkça beni afakanlar
sonuçlarla birlikte Türkiye’de demokrasi
diyor. Ama at isterse sırtındaki adamı atıyor!
var. Bunlar devletten çok bana bağlıdır. basıyor.” Bir bilim insanının(!) sözüne bakınız!
adına epeydir bozulan dengenin yeniden
Bu yerel yönetim seçimlerinde bunu gördük.
Ben ne dersem onu yaparlar. Ama köylere
sağlanması için bir ışık belirmiştir. Şimdi
Düzenin sürmesi
Kinyas Kartal, aşiret reisliği kimliğine
öğretmen gidince benim gücümden başka demokratik, laik, hukuk devleti çerçevesinde
milletvekillğini de eklemişti. Köy Enstitülerini Yeri gelince, at isterse sırtındaki etik ve liyakat konularının önemini bir kez
gücün olduğunu öğrendiler. Onun için Köy
daha toplumsal bir uzlaşıyla sahiplenme
kapatan ilk kişilerden biriydi. Yıllar sonra adamı atıyor! Tarihler 3 Temmuz 2003’ü
Enstitülerini kapattık.” O Köy Enstitüleri
zamanıdır. Rant, çıkarcılık hesaplı yandaşlık
kendisine sorulur, “Köy Enstitüleri neden gösteriyordu. Dönemin başbakanı Recep
ki her şeyiyle eğitimcilerimiz tarafından
zihniyeti artık son bulmalıdır. Gençlere
Tayyip Erdoğan’ı bindiği at sırtından yere attı!
ortaya konulmuş, UNESCO
umut veren bir ülke için kollar sıvanmalıdır.
Bizim de vardı öyle bir atımız. Önündekini
yönetimince dünya gençliğine
CHP, iktidarın olası gündem değişikliği
kapar, ardındakini teperdi. Hareketlerini
örnek gösterilmiş bir eğitim
manevralarına kapılmadan kendi ürettiği
beğenmediğini yakına koymazdı. Bir at
sistemiydi. çözüm siyasetiyle yurttaşın yanında, halkın
TARİHİ SEÇİMİN
direnmesini biliyordu. Bizde direnme ve sesi olmalıdır.
Atatürk Türkiye’sinin
Bu noktada Türkiye’nin ağır ekonomik
örgütlenme hakkı 1961 Anayasası’yla
aydınlık yolu böylece
ÖNCESİ ve SONRASI
sorunlarına yönelik çözümler üretilmesinin
güvenceye kavuştu. “Üreten biz, yöneten de
kapatılmış oldu. Kişisel
önemli olduğu gibi içinde bulunduğumuz
biz olacağız!” sözü heyecan yaratıyordu. O
hesaplar her şeyin üstünde
bölgede, “büyük güçlerin vekâlet savaşlarının”
Koleksiyon
yıllarda örgütlenme özendiriliyordu. Şimdi ise
tutuldu. Yeter ki denk
yarattığı kaos tablosuna karşı da dikkatli
değeri taşıyan
bozulmasın! Yol, yön değişince örgütlenme neredeyse cezalandırılıyor.
olmak gerekmektedir. ABD’nin kilometrelerce
sorunlarımız yıldan yıla Her seçim öncesinde Kinyas ağa kafalıları
üç özel öteden körüklediği NATO üzerinden de
yürütülen Batı-Rusya çatışmasının yanı sıra
katlandı, geldik bu günlere. daha çok görüyoruz. Söyledikleri, yaptıkları
Cumhuriyet
İsrail-İran hattında artan gerilim Türkiye
Bize bunları yapanlar bu düzenin sürmesi üzerine. Onların
gazetesi...
açısından kritiktir. İktidar gibi başta ana
kendilerini en demokrat, düzeninde başkanın dediği olur. Mahallenin
muhalefet partisi CHP olmak üzere muhalefet
en halkçı göstermeleri yok
delegesinden, adaya kadar karışılıyor. Aday
de küresel gerilim ve çatışma hattının
mu? Halk yararınaymış, yurt
çevrede sevilmiyormuş, önemi yok. Başkanın
büyüdüğü bu dönemde atılan her adımı ince
yararınaymış! İnsanı en çok bu
beğenmesi yeter. Aziz Nesin, “Böyle Gelmiş
36 hesaplamalı, ülke çıkarları çerçevesinde
+
tutumları yaralıyor.
Böyle Gitmez” kitabını boşuna yazmadı. Bir Atatürk’ün “Yurtta barış, dünyada barış”
KARGO
“Ağalar”, sırtına ilkesiyle hareket etmelidir.
Afrika atasözü şöyle diyor, “Aslanlar, kendi
bindiklerinin kendileri kadar
tarihlerine kavuşuncaya kadar kitaplar avcıyı
NOT: Geçen hafta seçim gündemi
akıllı olmalarını istemiyor.
övecektir.” Sırtına binilen atların da kendi
Satın almak için:
nedeniyle yazarımız Bilsay Kuruç’un yazısını
Kinyas ağa, açık açık
tarihlerini yazmalarına neden sıra gelmesin?
www.cumhuriyetkitap.com.tr
yayımlayamadık. Yazarımızın yazısı bugün
söylemiş, tıpkı günümüzdeki
Sessiz atın çiftesi pektir, diyen sözümüz ne
sizlerle buluşuyor.
benzerleri gibi. Daha geçen yıl
güne duruyor?