Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 15 NİSAN 2024 PAZARTESİ 2 olaylar ve görüşler Dünya nereye gidiyor? İLKER BAŞBUĞ silahların çoğaltılması çalışmasına zarar vereceği endişesiyle, .H. Liddel Hart’a göre harpte Kruşçev 1958’de geri adım atarak asıl hedef daha iyi barış Kanlı çarklar... Mao’ya hayır demişti. Çin de Bdurumuna ulaşmaktır. kendi başına gerçekleştirdiği atom ran önceki gece İsrail’i hedef aldı. 24 Şubat 2022 günü başlayan bombasını ancak 16 Ekim 1964’te Tahran, İsrail’in, Suriye’deki elçiliğini Rusya-Ukrayna savaşı nasıl deneyebilmişti. İvurmasının ardından misilleme sonuçlanacaktır? Savaş Rusya’nın Bugün dünya nereye gidiyor? yapacağını zaten günlerdir söylüyordu. dikta edeceği barış şartlarının Quo Vadis? Yani şaşırtıcı değil, aksine beklenen bir kabul edilmesiyle sonuçlanırsa, ateşti ama hedefi, oranı belirsizdi. İlk Bazı kaynaklara göre; Rusya 3-5 bunun özellikle Avrupa ülkelerine kez İsrail semalarına aynı anda onlarca yılda gayri safi yurtiçi hasılanın İHA ve füze gönderen İran, bu kez ve NATO’ya ne gibi etkileri (GDP) yüzde 7.1’ini savunmaya “Vekiller üzerinden değil, doğrudan seni olacaktır? Zaman hiç tereddütsüz ayırmıştır. Bunun sonucu ise hedef alıyorum” mesajını verdi. Aynı Rusya’nın lehine işlemektedir. gelecek 10 yıl içinde NATO’nun zamanda saldırıyı saatler öncesinden Rusya başlangıçta strateji körlüğü çok güçlü bir Rus silahlı kuvvetleri duyurdu. Böylelikle bir anlamda, ABD ve yaşamasına karşın bunun ile karşı karşıya kalabilme İngiltere’ye, İsrail’e destek verecek, hava sonuçlarından ve Rusya’ya karşı savunma sistemlerini ayarlama zamanı olasılığıdır. tanıdı, arka kapı diplomasi arayışına uygulanan uluslararası ekonomik Savunma harcamaları da girişti. Tahran’ın bu hamleyle, ambargolardan fazla etkilenmedi, Şii cepheden Lübnan Hizbullah’ına, NATO ülkelerinin gayri safi yıkılmadı. Yemen’deki Husilere, Suriye ve Irak’taki yurtiçi hasılasının yüzde 2’sini Rusya-Ukrayna savaşı milis gruplara “lider olarak güçlüyüm” gündemdeydi Polonya, Çek ilhak etmesiyle sonuçlandı. savunma harcamalarına ayırması konvansiyonel savaşa yeni mesajını vermeyi amaçladığı da Cumhuriyeti ve Macaristan 12 Ukrayna sorunu burada durmadı. istenilmektedir. Geçen sene on boyutlar getirdi. En önemlisi de söylenebilir. Tabii can alıcı konu; İran’a Mart 1999’da NATO üyesi oldular. Ukrayna’nın NATO üyeliği ülke bu hedefi gerçekleştirdi. güçlü ateş desteğinin ve bunun karşı İsrail’in nasıl bir yanıt vereceği, Rusya’nın o günkü şartlarda bu tekrar gündeme geldi. Bunun Savunma harcamalarında ilk yarattığı personel kayıplarının ne ABD’nin Netanyahu’ya nereye kadar Ukrayna’ya faturası çok ağır oldu. olaya ciddi tepkisi olmadı. Putin üç ülke şöyle sıralanmaktadır: yeşil ışık yakacağı... kadar önemli ve büyük olduğunun Putin Ukrayna’nın askerden ve bu olaydan kısa bir süre sonra; Polonya yüzde 4, ABD yüzde 3.5 ve görülmesidir. Savaşın süresini Kazanan silah satışları!... Nazizmden arındırılması amacıyla; 9 Ağustos 1999’da Rusya’da Yunanistan yüzde 3. Türkiye’nin tayin edecek husus mühimmatın Kuşkusuz, ana ve vekil aktörlerin sahayı 24 Şubat 2002’de Ukrayna’yı başbakan oldu. savunma harcaması ise yüzde ve personel gereksinimlerinin toz duman ettiği bir Ortadoğu tablosunda işgal etmek üzere “özel bir askeri 1.5’in altındadır. Bu konuda taraflarca nereye kadar ne ölçüde Hamas’ın 7 Ekim’deki kanlı saldırısı, Irak müdahalesi operasyonu” başlattı. Ukrayna’da ilginç olan; NATO’nun Avrupalı karşılanabileceğidir. ardından İsrail’in Gazze’yi yerle bir etmesi Rusya’yı yalnızlığa ve Çin’e bir insanlık trajedisinin yaşanması 28 ülkesinin toplam savunma Putin 24 Şubat 2022 günü önemli bir viraj olarak tarihe geçecek. karşı iten asıl gelişmeler ise böylece başlamıştı. harcamalarının yaklaşık 380 Bölgede geniş çaplı bir savaş başlar mı Rusya’nın Ukrayna’yı işgal George W. Bush döneminde Amerika’nın Ukrayna’nın NATO sorusuyla birlikte Batı cephesinin İran, milyar dolar olacağıdır. Bu rakam etmesinden önce Pekin’e gidip yaşandı. Amerika’nın 2003 yılında Rusya, Çin ve Kuzey Kore’yi de içeren üyeliği yaklaşımıyla, Putin’e Rusya’nın savunma harcamaları Şi Jinping ile bir ortak açıklama bir “karşı cephe çizme” siyasetinde mi Irak’a haksız şekilde müdahale açık bir koz verdiği açıktır. ile neredeyse eşittir. Şimdi imzaladı. Bu açıklamada iki devlet olduğu da tartışmaların merkezinde. etmesine maalesef Rusya dahil Buna rağmen, elbette Rusya’nın Rusya’nın GDP’nin yüzde 7.1’ini başkanı görmek istedikleri yeni İran’ın saldırısının ardından uluslararası hiçbir ülke karşı çıkamadı. Ukrayna’yı işgale kalkışmış olması savunmaya ayırmasından endişe dünya düzeninin ana hatlarını toplumun kimi cephesinde -ki buna Bunun sonucu, Amerika’nın hiçbir şekilde savunulamaz. edebilenler olduğu gibi sevinenler çizdi. Dünya iktidarının yeniden ABD’li bazı senatörler dahil- Gazze’deki kendisine aşırı güven duyması ve Amerika’nın özellikle de olabilir. dağılmasını talep ettiler. Bu insani krize işaretle İsrail’e desteğin Amerika’nın kendisini dünyadaki Gürcistan ve Ukrayna’yı NATO Tarih şunu göstermektedir: sınırlandırılması yönündeki çağrılardan ABD’nin dünyada tek süper güç geri adım atılması da olası. tek süper güç olarak görmesi oldu. üyeliğine taşıyacak, NATO’nun Bir büyük gücün ekonomik olduğuna karşı çıkılmasıdır. Tahran’a karşı bölge aktörlerinin nasıl 2007 yılında Amerika’nın genişletilmesi projesiyle büyük bir yükselişi ve çöküşü ile, önemli tutum alacaklarının önemli bir yanıtı da ‘Saatli bomba’ 1972 Sovyet-Amerika arasındaki hata yaptığı ileri sürülebilir. bir askeri güç olarak gelişimi kuşkusuz Washington, Londra’da... Antibalistik Füze Antlaşması’ndan Her anlamda dünya artık Zaten; Amerika’nın Ağustos arasında bir bağlantı vardır. Siyasetten savunma sanayisine tek taraflı olarak çıktığını ikinci “Soğuk Savaş” dönemine 2021’de Afganistan’dan adeta Geniş çaplı bir askeri yapının uzanan derin yapılardan çıkacak “yol açıklaması iki ülke arasındaki girmiştir. Bazılarına göre bugün kaçar gibi ayrılışı, Amerika’nın desteklenebilmesi için, ekonomik haritalarında”. ABD’de bu kasımda ilişkileri daha da gerginleştirdi. Rusya Avrupa için saatli bombaya uluslararası ilişkilerdeki siyasi yapılacak başkanlık seçimleri bu açıdan kaynaklar gereklidir. Ekonomik Rusya Devlet Başkanı Putin, buna kritik. Gerçi ister Biden ister Trump, dönüşmektedir. Halbuki 1989’da ve askeri görünüşüne ve algısına çıkarların savunulması için yönetimde kim olursa olsun, savunma şiddetle tepki gösterdi. büyük bir darbe vurmuştu. Soğuk Savaş’tan çıkılırken de askeri güce ihtiyaç vardır. sanayisi İran tehdidini masada tutarak Ancak ABD Başkanı Bush 24 Şubat 2002’de başlayan Rusya’nın dünyada bambaşka bir İşte burada, ekonomik güç Sünni Körfez ülkelerine devasa silah durmak bilmiyordu. 3 Nisan Rusya-Ukrayna savaşının rol üstlenmesi, demokratikleşmesi ile askeri güç arasındaki satışını sürdürecektir. Diğer yandan 2008’de Batı Avrupalı NATO üyesi ve kalkınması bekleniyordu. Ne nasıl sonuçlanacağını bugün dengenin korunması önemlidir. İran bu saldırıyla İHA, füze teknolojisini ülkelerin karşı çıkmasına rağmen yazık ki bu fırsat kaçırıldı. Bu söyleyebilmek zordur. Ancak, Aksi takdirde, ekonominin dünyaya göstermiş, kendi kamuoyunda Bush, Gürcistan ile Ukrayna’yı sorumluluk kime aittir? Elbette aleyhte bir sonuç Amerika’nın taşıyamayacağı büyüklükte bir İsrail karşıtlarına moral üstünlüğü mesajı NATO’ya davet ettiğini açıkladı. vermeyi hedeflemiştir. sorumluluk ABD’ye aittir. Amerika kendisinin dünyada tek süper güç askeri gücün oluşturulması ve Bu bardağı taşıran olay oldu. 2. Dünya Savaşı sonrası Avrupa’da olduğu iddiasını yerle bir edebilir. korunmasının bedeli ağır olabilir. Dengeli politika şart ve Japonya’da oynadığı rolü, 1989 Putin karşılık olarak Gürcistan’a Amerika, Yeltsin dönemindeki Putin’in bunları hesapladığı kabul Körfez’in Suudi Arabistan liderliğindeki yılı sonrasında oynayamadı. ABD, müdahale etti. Daha da önemlisi Rusya-Amerika ilişkilerinin edilmelidir. Ancak ortada bir Sünni cephesiyle Şii İran arasındaki Gorbaçov’un istediği gibi bu büyük Rusya giderek artan bir hızla Çin’e geliştirilmesine yönelik sorun vardır: mücadelenin geçmişi uzun. Kimi ülkenin yeniden inşa edilmesine yaklaşıyordu. davranışlar içinde olsaydı, Putin fırsatlar oluştuğunda; Arap ülkesinin geçen yıllarda Trump 2013’te Ukrayna’da yapılan Rusya belki de Çin’e bu kadar ve demokratikleşmesine destek NATO antlaşmasının NATO üyesi yönetiminin arabuluculuğuyla İsrail ile cumhurbaşkanlığı seçimini, Rusya yakınlaşmazdı. Amerika da ilişkilerde normalleşme adımları akıllarda. verebilirdi. ülkeye yapılacak bir saldırının, Ortak hedeflerinde İran’ın bölgedeki yanlısı Viktor Yanukoviç kazandı. Buna karşın ABD büyük Çin ile olan sorunlarına daha bütün NATO üyelerine yapılan etkinliğini sona erdirmek var. Tüm bu Ancak, ülkede olaylar başladı. hatalar yaptı. Rusya’nın Batı’dan güçlü olarak odaklanabilirdi. Bu bir saldırı olarak kabul edilmesini çekişmelerin arasında ise Filistin trajedisi uzaklaşması ABD Başkanı Çıkan kaos üzerine Yanukoviç ihtimali kabul etmeyenlere şunu öngören, meşhur 5. maddeyi test katlanarak büyüyor. İsrail’in yedi aydır Clinton’ın NATO’nun genişlemesi ülkesinden ayrıldı. İktidara Batı hatırlatmak yararlı olur. Çin lideri etmek ister mi? sürdürdüğü saldırılar sonucunda yerle bir kararını almasıyla başladı. Boris yanlısı bir rejim geldi. Bunun Mao, Sovyet lideri Kruşçev’den Kim ne derse desin, dünya iyi olan Gazze’de can kaybı 33 bin 729... Yeltsin Batı ile olan ilişkileri üzerine de Rusya Ukrayna’ya atom bombasına sahip olmak bir noktaya gitmiyor. Bu gidişatı Geçen hafta belirttiğimiz gibi Türkiye geliştirmeye çalışıyordu. Hatta o müdahale etti. Müdahale 18 için yardım istediğinde, Kruşçev değiştirebilecek politikalar ve yanı başındaki bu tehlikeli tırmanışa karşı son derece dikkatli, dengeli bir günlerde Rusya’nın da gelecekte Mart 2014’te Rusya’nın kabul evet demişti. Ancak, bunun davranışlar içine girilebilmesi için politika izlemek durumunda. İktidarı ve NATO üyesi olabileceği bile edilemeyecek bir şekilde Kırım’ı Amerikalılarla yapılacak nükleer acaba çok mu geç? muhalefeti ile küresel gerilimin büyüdüğü bu dönemde her adımı ince hesaplamalı, ülke çıkarları çerçevesinde Atatürk’ün “Yurtta barış, dünyada barış” ilkesiyle Ekonomik krizin faturasını kim ödeyecek? hareket etmeli. Bu nedenle de Biden yönetiminin seçimler öncesinde Irak başbakanını ağırlaması, Cumhurbaşkanı ARmAĞAn ÖztüRK devlet harcamalarında ciddi Erdoğan’ın önümüzdeki günlerdeki Irak bir azalma da yok. En azından temasları ve 9 Mayıs’taki Beyaz Saray Artvin Çoruh Üniversitesi, bugüne kadar ortaya çıkan veriler ziyareti bu açıdan önemle izlenmeli. sosyoloji BölÜmÜ bakımından krizin faturasını orta Geçen hafta 10 Nisan Laiklik ve orta alt sınıflara ödetmeye Günü’ydü. Cumhuriyetimizin kurucusu konomik krizin nedenleri çalışan bir neoliberal programla Atatürk önderliğinde 96 yıl önce laik Eve niteliği üzerine elitler karşı karşıyayız. hukuk devleti yolunda ilk adımın atıldığı arasında yoğun bir tartışma tarih... Ortadoğu’daki ateş döngüsünü var. Muhalif kesimler çok açık Sosyal yardım düşündüğümüzde, bu ilkeyle sahip bir şekilde siyasi iktidarın olduğumuz çağdaş, egemen, bağımsız, Bu noktada muhalefete liyakatsiz yönetiminin ülkeyi eşitlikçi anlayışın önemi ortada. Peki büyük sorumluluk düşünüyor. bu hale getirdiğini ileri sürüyor. iktidar cephesinin uygulamaları nasıl Muhalefet partileri ellerindeki Tüm dünya faiz yükseltirken derseniz?... Geçen hafta Aytunç Ürkmez belediyelerle siyasi iktidarın imzalı haberde, Milli Eğitim Bakanlığı’nın faiz düşüren Türkiye hikâyenin zayıflayan sosyal yardım “sadeleştirme” adı altında yaptığı sonunda ne faizi ne de döviz müfredat değişikliğinde sona gelindiği performansına alternatif kurunu düşük seviyede tutabildi. aktarıldı. Çalışmaların eğitimcilerden yaratabilirler. İstanbul ve Kredi faizleri yüzde 50 bandının “gizli” yürütüldüğünü belirten Eğitim-İş Ankara seçimlerinde CHP’nin kadar olmasa da hââ bir ölçüde yargısının bu nedenle haksızlık üstünde. Dolar 32 TL’yi geçti, Avro Başkanı Kadem Özbay, “Dertleri eğitimi kazandığı başarının bir nedeni de canlı. Siyasi iktidar Türkiye’ye olduğunu ileriye sürüyorlar. 35 lirayı zorluyor. Altın piyasası dinselleştirmek. Çağdaş, bilimsel ve karşı bir kuşatma kampanyasının Ancak son yerel seçimde de bir İmamoğlu ve Yavaş’ın toplumcu laik eğitimin son parçaları yok edilecek” ise başka bir boyutta seyrediyor. kurbanı olduklarını, ayrıca kez daha kanıtlandığı üzere, bu belediyeciliğe önem veren tavrı. tepkisini gösterdi. Çeyrek altın 4 bin liranın üstüne COVID 19 süreci ve bölgemizdeki Bu iki başarılı örnek Anadolu söylem setinin geniş halk kitleleri çıktı. Asgari ücret 4 çeyrek altın Ekokırım tehlikesi savaşların ekonomik istikrarı tarafından olumlandı. İnsanlar tarafından sorgulandığı açık. ediyor. Dahası hemen tüm makro Çevre konusunda iki haberimiz dikkat İstanbul ve Ankara’ya bakarak olumsuz etkilediğini dile Çapı gittikçe genişleyen muhalif ekonomik veriler alarm veriyor. çekiciydi. Şeyda Öztürk imzalı haberde getiriyor. Ayrıca iktidar seçmen geçim sıkıntısı çektiğini oy verdiler. Kendi kentlerinde Enflasyonda dünya liderliğine iklim kriziyle mücadelede öne çıkan temiz çevreleri, yaşanan sıkıntıyı düşünüyor. Yaşadığı olumsuz o illerdeki hizmetlerin olmasını oynuyoruz. Merkez Bankası enerji projelerinin yanlış uygulamalarla kriz olarak tanımlamaktan yaşam şartlarından siyasi iktidarı istediler. rezervleri ekside. Yani kasada para ekokırım projesine dönüştüğü vurgulandı. özenle kaçınmakta. Ortada sorumlu tutmakta. Bir diğer konu ise sosyal yok. Vergiyi benzinden, sigaradan Muğla ve Aydın sınırında rüzgâr enerjisi politik gündem. Asgari ücret, bazı ekonomik sorunların Bayramdan önce memur santralı kurmak için başvuru yapıldığı ve ücretli kesimden sağlayan bir aktarıldı. Onay gelmesi halinde ormana olduğu, bunların da zamanla maaşlarını yatıramayan bir emeklilikte kademe bekleyenler maliye yapımız var. Gelir dağılımı 18 türbin dikilecek, en az 6 bin 500 aşılacağı; üretimin devam hükümet var karşımızda. ve emekli maaşları gibi konular bozukluğu ise giderek derinleşiyor. ağaç kesilecek. Yusuf Körükmez imzalı ettiği, fabrikaların kapanmadığı Ama dolarla yapılan sözleşme siyasi iktidarın yumuşak karnı. Zengini çok zengin, fakiri çok fakir haberde ise İzmir’de yine asbest alarmı ve istihdamda da istikrar ödemeleri devam ediyor. Bu konuların sürekli bir şekilde bir ülke artık Türkiye. vardı. İtalyan donanmasına ait gemilerin devam ettiği için muhalefetin Hükümet ne yap-işlet-devret gündemde tutulması krizin söküm için Aliağa’ya ulaştığı belirtildi. Siyasi iktidar söylediklerinin olgusal açıdan modelinden ne de büyük ihaleler faturasını fakirlerin üzerine Uzmanlar, “Ege’nin dibi ölüm saçıyor” Ekonomik krizin nedenleri ve yanlış olduğunu; “Türkiye alan yandaş şirketlerden yükleyen anlayışının daha da uyarısı yaptı. niteliğiyle ilgili tartışma ise eskisi ekonomik krizle boğuşuyor” vazgeçmiş durumda. Ayrıca gözden düşmesine yol açacaktır.