Katalog

Sağnak 20 MART 2024 ÇARŞAMBA 6 HABER ÇANAKKALE BOĞAZ MUHAREBELERİNİ ANLAMAK Laik Cumhuriyet “Bizzat şimdi yanınıza hareket ediyorum. Benim oraya varışıma kadar sahile direnişçisi SINAN MEYDAN çıkmış olan düşman mutlaka denize dökülecektir.”  Ali Sirmen... (4 Mart 1915, 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal) Tarihten ocukluğumdan bu yana eve Çanakkale’nin sadece boğazdan atışları yaparken diğer taraftan mayın düzenli olarak alınan tek gazetenin Ç Günümüze zorlanarak geçirilmesine karar arama-tarama çalışmalarına devam Cumhuriyet olduğu bir ailede verdi. İtilaf Devletleri, “Hasta Adam” ettiler. Bu arada 16 Mart 1915’te İngiliz- büyüdüm. Gazeteyi elime alır almaz ilk Osmanlı’nın, Çanakkale Boğazı’nda Fransız Birleşik Donanma Komutanı baktığım köşelerden biriydi Ali Sirmen’in İngiliz-Fransız Birleşik Donanması’na Amiral Carden, psikolojisinin bozulması köşesi. Türkiye ve dünya hakkında karşı direnemeyeceğini düşünüyordu. üzerine görevi Amiral John de Robeck’e çarpıcı çözümlemeleri, mizahı da işin Daha doğrusu öyle umuyorlardı. içine katan cesur yorumları, Kemalizmi devretti. 18 Mart sabahı saat 10.00 gibi sosyalist ilkelerle bir araya getirmek ün 18 Mart Çanakkale Boğaz İngiltere’nin harekât planı için savunduğu görüşlerini ve laikliğe İngiliz- Fransız Birleşik Donanması’nın Zaferi’nin 109. yıldönümüydü. En yürekten bağlılıkla yazdığı yazılarını hep Akdeniz Filosu Komutanı Amiral Çanakkale Boğazı’ndan girmesiyle Dçok konuştuğumuz tarihi konuların ilgiyle ve imrenerek okurdum. Carden’in dört aşamalı harekât planı başlayan boğaz/deniz savaşı, akşam başında Çanakkale Muharebeleri geliyor. Ali Sirmen, 50 yıl boyunca yaşattığı şöyleydi: saat 18.00 gibi sona erdi. Yaklaşık 7-8 Peki ama Atatürk’süz bir Çanakkale köşesinde kalemini her zaman halk 1- Boğazın girişindeki dış tabyaların saat içinde kıyılardaki Türk topçularının Muharebeleri tarihi yazma hırsıyla tarihi için kullandı, gazeteciliğin onurunu (Anadolu Yakası’nda Orhaniye ve isabetli atışlarıyla ve boğaza Nusret gerçeklerin olabildiğince çarpıtıldığı bir hep korudu. Birçok meslektaşım gibi Kumkale, Rumeli yakasında Ertuğrul olarak 100 metre aralıklarla, denizin 4.5 Mayın Gemisi’nin döşediği mayınlara ortamda Çanakkale Muharebelerini ne benim için de bir okul işlevi gören ve Seddülbahir) uzaktan ateşlerle metre altına döşediği 26 mayın, İtilaf çarpan düşman donanması ağır hasar kadar iyi biliyoruz? gazetemizin temel direklerinden biriydi. susturulması. donanmasının kâbusu olacaktı. görüp geri çekildi. 2- Boğaza girilerek Anadolu yakasında 18 Mart Boğaz Muharebesi’nde Türk ç anakkale cephesi İkinci Cumhuriyetçiliğe karşı Boğaz Muharebeleri Kepez’e ve Rumeli yakasında Kilitbahir’e tarafının 26 şehit, 53 yaralısı, Almanların 28 Haziran 1914’te Avusturya kadar iç savunma sisteminin (sabit ve İngiliz-Fransız Birleşik Donanması, ise 3 ölüsü 15 yaralısı vardı. Dolayısıyla yılmadan mücadele etti Macaristan Veliahtı Ferdinand’ın hareketli bataryaların) susturulması. 19 Şubat 1915 günü 07.45-17.20 Türk-Alman toplam kaybı (79+18) Onun köşesinde ilk kez adım Saraybosna’da bir Sırp milliyetçisi 3- Darboğazdaki merkez tabyalarının arasında Çanakkale Boğazı girişindeki 97 kişiydi. Sadece 6 top hasar aldı. geçtiğinde duyduğum mutluluğu bugün tarafından öldürülmesi üzerine I. ve bataryaların düşürülmesi. Seddülbahir ve Kumkale tabyalarını Toplam 2250 cephane harcandı. Buna gibi anımsıyorum. 30 Ekim 2018’de “2. Dünya Savaşı başladı. Osmanlı Devleti, 4- Mayın hatlarının temizlenip bombaladı. Ancak uzaktaki gemilerden karşın İngiliz-Fransız Birleşik Cumhuriyet batağı ve CHP” başlıklı Almanya’nın yanında bu savaşa girdi. Marmara’ya girilerek İstanbul’a top atışlarıyla yapılan bu saldırı başarısız Donanması’nın kaybı çok daha büyüktü. yazısında, “AKP iktidarı sürecinde iyice I. Dünya Savaşı başında, Batı gelinmesi. oldu. Girişteki Türk topları susturulamadı. 18 gemiden 3’ü (Bouvet, Ocean, solmuş bulunan 2. Cumhuriyetçilerin cephesinde, 5-10 Eylül 1914’te Marne Hava şartlarının olumsuzluğu nedeniyle Irresistible) battı, 4’ü (Inflexible, Golva, kökenlerini ve gerçek yüzlerini mükemmel Meydan Muharebesi’nde Fransızların, Boğaz’ı savunma planı 20 Şubat-25 Şubat arasında Çanakkale Suffren ve Agamemnon) ağır hasar aldı. biçimde anlatan bir kitap var şu anda İngiliz desteğiyle Alman ordularını Çanakkale Boğazı’nı savunmak Boğazı’na yönelik bir girişim olmadı. Toplam 44 top ve 800 insan kaybettiler. elimde” diyerek “İkinci Cumhuriyetçiliğin durdurması ve burada savaşın siper 25 Şubat 1915’te İngiliz-Fransız için kurulan Müstahkem Mevki Ayrıca irili ufaklı birçok küçük tekneleri ve Temelleri-İkinci Grup’tan Yetmez Ama muharebelerine dönmesi üzerine İtilaf Komutanlığı’nın başına Cevat Paşa, gemilerinden oluşan İtilaf donanması, 7-8 muhripleri battı. Evetçi Liberallere 90 Yıllık İhanetin Devletleri, Batı cephesinin yükünü saat 10.00’dan itibaren boğaz girişindeki Çanakkale Deniz Komutanlığı’nın başına Sonuçta İtilaf Devletleri, kıyılardaki Mirası” adlı kitabımdan söz etmiş ve şu hafifletmek amacıyla doğuya yöneldiler. Amiral Marten getirildi. Ayrıca muhtemel kale ve tabyaları yeniden bombalamaya toplara ve Nusret Mayın Gemisi’nin Erenköy önemli satırları yazmıştı: Almanların müttefiki Osmanlı Devleti’ni bir çıkarmaya karşı Gelibolu Yarımadası başladı. Bu sefer bombardıman başarılı “Bu müstesna eseri herkese özellikle Koyu’na döktüğü mayınlara takıldılar. Diğer savaş dışı bırakmak, müttefikleri Ege kıyılarını (Ece Limanı’ndan boğazın oldu. Boğaz girişindeki kale ve tabyalar mayın hatlarına ulaşamadılar bile. Böylece de CHP’de strateji belgesi hazırlayanlara Rusya’ya yardım edip Rusya’nın girişindeki Morto Limanı’na kadar zarar gördü. Bunun üzerine Cevat Paşa, hararetle tavsiye ederim. Bu kitabı Çanakkale Boğazı’nın sadece donanma savaştan çekilmesini engellemek olan şeridi) savunmak için kurulan Seddülbahir ve Kumkale’deki personele okuyunca, artık 2. Cumhuriyetçilerin ateşiyle aşılamayacağını gördüler. Çanakkale ve Almanları doğudan sıkıştırmak tarih içinde hak ettikleri yeri nasıl Boğazı’nı aşmak için Gelibolu Yarımadası’na istiyorlardı. Bunun için de Çanakkale aldıklarını, ama bunu yapıp emperyalizm çıkarma yapmaya karar verdiler. Boğazı’ndan geçip İstanbul’u işgal ve gericiliğin terkisinde ilerlerken de etmeyi planlıyorlardı. İşte Çanakkale ülkeye ne kadar zarar verdiklerini açıkça ç anakkale’deki Atatürk etkisi cephesi bu amaçla açıldı. göreceksiniz.” (https://www.cumhuriyet. 18 Mart 1915’da Çanakkale com.tr/yazarlar/ali-sirmen/2-cumhuriyet- Muharebelerinin ilk aşaması, Çanakkale İngiltere’nin Gelibolu’ya Yunan batagi-ve-chp-1125838) Boğaz Muharebeleriyle tamamlandı. Bir ordusunu çıkarma planı Tahmin edebileceğiniz nedenlerle ay kadar sonra 25 Nisan 1915’te yaklaşık Ekim 1914’ten itibaren Londra’da, basında çok az sayıda yazarın 8 ay devam edecek Çanakkale Kara Çanakkale Boğazı’nın nasıl geçilebileceği hakkında yorum yaptığı bir kitaptı Muharebeleri başlayacaktı. sorusuna yanıt aranmaya başlandı. bu ve doğal olarak yıllardır 2. 25 Nisan 1915 sabahı Arıburnu Başlangıçta İngiliz Genelkurmayı, Cumhuriyetçilik batağı ile mücadele sahillerine çıkan düşmana karşı Çanakkale Boğazı’nın sadece eden Sirmen’in gözünden kaçmamıştı. kahramanca direnen ve gittikçe eriyen donanmayla geçilmesinin çok zor Bunları hatırlatarak aslında Ali 9. Tümene bağlı 27. Alay’ın yardımına olduğunu düşünerek bölgeye eşzamanlı Sirmen’in vefatının hem gazetecilik 57. Alay’la 19. Tümen Komutanı olarak bir çıkarma yapılması gerektiğini hem de Türkiye açısından nasıl bir Yarbay Mustafa Kemal yetişecekti. düşündü. Ancak böyle bir harekât için kayıp olduğunu anlatmak istiyorum. Mustafa Kemal, gün boyu devam en az 60 bin kişilik kuvvet gerekiyordu. Basında sayıları neredeyse parmakla eden savaşta düşmanı durdurmayı Batı cephesinde sıkışan İngiltere ve gösterilecek kadar az kalan Aydınlanma başaracaktı. Eğer Mustafa Kemal o Fransa’nın, o sırada Çanakkale’ye çınarlarından birine veda ediyoruz... gün o müdahaleyi yapmasa düşman Maydos Bölge Komutanlığı’nın başına da geri çekilme emri verildi. 25 Şubat 1915 yeterli asker göndermeleri çok zordu. Gelibolu Yarımadası’nın merkezini, saldırısında boğaz girişindeki tabyalar Bunun üzerine İngiltere Deniz 19. Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Son yazısında asıl suçluları Kilitbahir Platosu’nu kontrol edebilir ve Kemal getirildi. susturuldu. Böylece Amiral Carden Kuvvetleri Bakanı Winston Churchill, işaret etti Çanakkale Kara Muharebeleri bir günde Planı’nın ilk aşaması başarılı oldu. İtilaf 1 Eylül 1914’te, İngiliz Genelkurmay Almanların planına göre asıl savunma Ali Sirmen’in 6 Mart 2024’te “Dünyada kaybedilebilirdi. Çanakkale Boğazı girişinde Seddülbahir Devletleri’nin şimdiki amacı Çanakkale Başkanlığı’ndan, İtilaf donanmasının Bugün” adlı köşesindeki son yazısının 25 Nisan 1915’te Arıburnu’nda Boğazı’nın içindeki savunmayı kırıp Çanakkale Boğazı’ndan geçebilmesi için ve Kumkale’den yapılmalıydı. Bunun başlığının “Laiklik Nedir?” olması ise düşmanı durduran Mustafa Kemal, için boğazın girişindeki dış tabyalar boğaz yolunu açmaktı. Gelibolu Yarımadası’na Yunan ordusuyla yalnızca bir rastlantı değildi elbette. 1 Haziran 1915’te albaylığa terfi çıkarma yapılmasını önerdi. Bu arada güçlü tutulmalı, boğazın merkezi ise Bu arada birkaç gün sonra Çanakkale Çünkü o, hayatının son anlarına kadar bu etti. 9 Ağustos 1. Anafartalar Zaferi, zayıf bırakılmalıydı. Ancak bu durumda Boğazı girişinde susturulan kale ve Churchill, Yunanistan Başbakanı mücadeleyi hiç bırakmadı, dinci gericiliğe 21 Ağustos 2. Anafartalar Zaferi ve Elefterios Venizelos’la görüşüp bu dış tabyalar susturulduğu an Çanakkale tabyalara keşif amaçlı birlikler çıkarıldı. karşı dimdik durdu. 10 Ağustos Conkbayırı Taarruzu geçilebilirdi. Buna karşın Müstahkem 4, 7 ve 8 Mart 1915’te İngiliz piyade konuda yardım istedi. Venzelos, bu isteği Bu nedenle kaleme aldığı son ile Çanakkale’yi geçilmez yapan kabul etse de Genelkurmay Başkanı Mevki Komutanı Cevat Paşa, Çanakkale keşif birlikleri, hem kıyıda keşif yapmak satırları burada tekrarlamayı bir görev Mehmetçiğin başında “Anafartalar hem de sağlam tabya ve bataryaları Yannis Metaksas ve Kral Konstantin Boğaz girişinin daha zayıf bırakılmasını, biliyorum: “Önde gelen isimleriyle laiklik Kahramanı” olarak abideleşecekti. karşı çıktılar. Yunanistan, önce asıl savunmanın Çanakkale Boğazı’nın kullanılamaz hale getirmek için karaya karşıtı eylemlerin odağı olduğu bizzat Mustafa Kemal, tam 9 ay 13 gün çıkmak istediler. Ancak bu küçük çaplı Bulgaristan’ın Osmanlı’ya saldırması içinde yapılmasını istiyordu. Böylece kendi kararıyla sabit bulunmuş olan Gelibolu Yarımadası’ndaki muharebe şartıyla savaşa girebileceğini bildirdi. boğazda harekât alanı daralan çıkarmalar sırasında Maydos Bölge AKP’ye karşı yaptırım olarak Hazine alanlarında kaldı. Çanakkale’de Ayrıca Ruslar da İstanbul’u amaçlayan düşman donanmasının daha kolay Komutanı Yarbay Mustafa Kemal’in yardımının azaltılması gibi ihlal fiilinin kahramanlığın rütbeye göre dağıtıldığını bir çıkarma planında Yunanistan’ın imha edileceğini düşünüyordu. Boğaz kıyı savunma planı çerçevesinde kıyılara ağırlığı ile orantılı olmayan ve herhangi sananlara da şunu hatırlatalım: 6 yer almasını doğru bulmadılar. Bu savunması, Cevat Paşa’nın bu planına yakın yerleştirilmiş olan Türk birliklerince bir caydırıcı yanı da bulunmayan kararlar Ağustos 1915’ta başlayan düşman göre yapıldı. karşılandılar. Örneğin 4 Mart 1915’te nedenlerle İtilaf Devletleri’nin Çanakkale verilen ülkelerde laikliğin gerçekten çıkarması sonrasında 8 Ağustos Boğaz Harekâtı sırasında Gelibolu Çanakkale Boğazı’ndaki Türk-Alman Seddülbahir’e çıkan bir İngiliz taburu, 27. korunduğu söylenemez.” 1915 akşamı Anafartalar Grup savunma düzeni, boğazdaki kaleler, Alay 10. Bölük’ten Bigalı Mehmet Çavuş Yarımadası’na çıkarma yapma planı Aslında AKP döneminde gericiliğe Komutanlığı’na getirilen Albay Mustafa şimdilik devre dışı kaldı. Ancak 2 Anadolu ve Rumeli kıyılarındaki tabyalar, ve arkadaşlarının kahramanca direnişi nasıl geçit verildiğine işaret ederken karşısında geri çekilmek zoruna kaldı. Kemal, bu görevde 4 ay boyunca Ocak 1915’te Rusya, İngiltere’den, özellikle Kilitbahir-Çanakkale civarındaki hukukçu olmasının da etkisiyle, 10 tümen civarında, 100 bini aşkın Kafkasya’daki Türk baskısını azaltmak merkez tabyaları, buralardaki sabit Yaralanan Mehmet Çavuş, komutanı sorunun bamteline basıyor, yargının Yarbay Mustafa Kemal’in önerisiyle kuvveti idare etti. Çanakkale’de 5. için Osmanlı’ya karadan veya denizden ve hareketli bataryalar ve boğazdaki laikliği koruma görevini yapmadığını baskı yapılmasını istedi. Bunun üzerine mayın hatlarından oluşuyordu. (401 imtiyaz madalyasıyla onurlandırıldı. Ordu Komutanı Liman von Sanders’ten söylüyordu. sonra en uzun süre en kalabalık kuvveti W. Churchill, Çanakkale Boğazı’nın mayınlık 11 mayın hattı) Özellikle 8 İtilaf Devletleri, 18 Mart 1915’e kadar Genel yayın yönetmenimiz Mine sadece donanmayla geçilmesini istedi. Mart 1915’te Nusret Mayın gemisinin bir taraftan Kabatepe açıklarındaki yöneten komutan Albay Mustafa Esen’in pazartesi günü köşe yazısında İngiltere Savaş Meclisi, 28 Ocak 1915’te Karanlık Liman’a, Erenköy Koyu’na dikey gemilerinden Gelibolu Yarımadası’na top Kemal’di. belirttiği gibi, Cumhuriyet ailesi olarak biz “Belleğimiz Ali abimizi” kaybettik. Türkiye de yeri doldurulamayacak bir Sağlık emekçilerine laik Cumhuriyet direnişçisini kaybetti. İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetlerinde emek verimliliği düştü ayrılan bütçe eriyor MERVE KILIÇ Belçika, o caminin SAğ Lık Bakanlığı’nın 2023 Faaliyet ruhsatını askıya aldı İtiraf gibi veriler Raporu, hastanelerin döner sermayelerinden sağlık emekçilerine BeLç İkA’dA Flaman hükümeti, Ankara yapılan ödemelerin nasıl düştüğünü hükümetiyle yakın ilişkileri nedeniyle da ortaya koydu. Faaliyet bazında iletişimde gerçekleşti. Finans ve sigorta MUSTAFA ÇAKIR gözler önüne serdi. Rapora göre 2012’de eleştirilen Aalst şehrindeki Kevser verimlilik oranlarına göre insan sağlığı faaliyetlerinde 2005’te 39.9 olan oran 10.4 milyar dolar olan bakanlığın döner Camisi’nin ruhsatını bir yıllığına askıya umhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe ve sosyal hizmet faaliyetlerinin oranı 2022’de 162.4’e fırladı. 2005’te 59.6 sermaye bütçesi, 2023’te 11.7 milyar dolar aldı. Flaman İçişleri Bakanı Gwendolyn CBaşkanlığı, “İşgücü Piyasasındaki 2005 yılında 20.1 iken 2022’de 13.2’ye olan bilgi ve iletişimdeki verimlilik olarak belirlendi. Bütçe aradan geçen Rutten, gerekçe olarak “kötü yönetim Gelişmelerin Makro Analizi 2023 geriledi. Eğitimdeki verimlilikte ise çok oranı da 2022’de 129.2’ye ulaştı. Kültür, 11 yılda sadece 1 milyar dolar artarken ve mali ihmal” suçlamalarını gösterdi. Yılı 4. Çeyrek Raporu”nu yayımladı. küçük artış yaşandı. Verimlilik oranı sanat, eğlence, dinlence ve spordaki ülke nüfusu yüzde 13, bakanlıkta görevli Caminin iki yıldır ibadet edilecek alana da Raporda, “faaliyet bazında emek 17 yılda 21.3’ten ancak 22.9’a çıkabildi. faaliyet bazında verimlilik de 8.4’ten sağlık emekçisi sayısı ise yüzde 22 sahip olmadığını belirten Bakan Rutten, verimliliği” gelişmelerine de yer verildi. Elektrik, gaz, buhar, iklimlendirme- 106.6’ya çıktı. oranında yükseldi. Öte yandan kişi başı “Dolayısıyla ruhsat yönetmeliğine de Veriler bazı alanlarda “itirafları” su temini kanalizasyon, atık yönetimi Raporda, 2005-2022 yılları arasında hekime başvuru oranı da yüzde 40 arttı. uygun değil. Bu nedenle ruhsatını bir yıl ve iyileştirme faaliyetlerinin oranı istihdamın ortalama yüzde 53.3, emek Emekçilerin performansları artarken süreyle askıya almaya karar verdim” dedi. da 84.6’dan 53.1’e indi. Gayrimenkul verimliliğinin ise ortalama yüzde 79.6 ödemelerin ise eridiğini ifade eden Sağlık Caminin bağlı olduğu Belçika Diyanet faaliyetlerinde verimlilik 762.3’ten arttığına işaret edilerek “Sektörel ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Vakfı ise süreç için “Belçika kanunları Yüzde 1176.3 ARttı 212.8’e geriledi. İdari ve destek dönüşümün etkisiyle tarımda yaşanan İşyeri Temsilcisi Kubilay Yalçınkaya, “Mali çerçevesinde gerekli hukuki girişimi hizmetleri faaliyetlerinde de istihdam kayıplarına ortalamaya 2005-2022 döneminde en yüksek ve teknik hizmetler gibi bazı sınıflarda başlatmış olup süreci titizlikle takip oran 28.6’dan 27.1’e düştü. yakın bir verimlilik artışı eşlik ederken verimlilik artışı kültür, sanat, eğlence, dinlence çalışan arkadaşların neredeyse etmekteyiz” açıklamasını yaptı. Kevser Emek verimliliği gayrimenkul, insan sağlığı ve sosyal ve spor ile finans ve sigortada sektöründe görüldü. sıfırlanmış düzeyde performansa Camisi’nin ruhsatının askıya alınması artışları en fazla kültür, hizmet ile elektrik, gaz, buhar ve Bu faaliyetlerde verimlilik 2005 yılına göre kültür, dayalı ödemeleri var. Sadece nedeniyle, görevli imamın maaşını ve sanat, eğlence, dinlence iklimlendirme faaliyetlerinde verimlilik sanat, eğlence, dinlence ve sporda yüzde 1176.3 ve finans hekim grubu ve hekim dışı sağlık oturma iznini kaybedebileceği belirtiliyor. ve spor; finans, sigorta azalırken istihdam artış göstermiştir” ve sigortada ise yüzde 307.4 arttı. İstihdam artışları da personellerinde ciddi bir erime söz Öte yandan cami binası “inşaat ihlalleri” faaliyetleri ile bilgi ve dendi. l ANkARA sırasıyla yüzde 23.8 ve yüzde 31.2 oldu. konusu değil” dedi. l ANkARA gerekçesiyle 2022’de de mühürlenmişti.