Katalog

28 OCAK 2024 PAZAR KÜLTÜR 11 ‘Aşk, Ateş ve Anarşi Günleri: Türk Sinemateki ve Onat Kutlar’ belgeseliyle anıldı Onat Kutlar’ın 88. yaş günü Özdemir Asaf İZLEYİCİYLE yüz yaşında... BULUŞMAYA ugün, edebiyatımızın en özgün DEVAM ETMELİ şairlerinden Özdemir Asaf’ın ölüm Byıldönümü. Eğer 28 Ocak 1981’de, GERÇEKLEŞMESİ daha kolay bir daha 58 yaşındayken hastalanıp ölmeseydi bize daha ne güzel şiirler yazacaktı. öneri: Gönül ister ki, “Aşk, Ateş ve adıköy’de, Sinematek/ Ölüm yıldönümü bahane. Yaşasaydı Anarşi Günleri” belgeseli, MUBI Sinemaevi’nin 160 koltuklu 2024 yılı boyunca 100 yaşında olacaktı. Önder Esmer, belgeseli anlatıyor. aboneleri yanında, belki her hafta Tıpkı sevgili Yaşar Kemal gibi, tıpkı siyah Kana gösterim mekânı olan üç ya da dört kez Sinematek/ derili arkadaşım James Baldwin gibi... Yıl Onat Kutlar Salonu’nda, 25 Ocak Sinemaevi’nin büyük salonunda, boyunca onlardan da sık sık söz edeceğim. yeni örneklerini kulaklarımda. O Onat 89. yaşını tamamlayana akşamı önemli ve anlamlı, çok özel Bugün varsa yoksa Özdemir Asaf... gün, ertesi yıl genç sinemaseverlere kadar izleyiciyle buluşabilsin Aşkın, coşkunun, yalnızlıkların, bir sinema gecesi yaşandı. ve her seans sonunda, lise ve Paris’te, George tanıtmak, sevdirmek, özlemlerin, yeniden ve yeniden 1965’te Türkiye’de bir ilkin, üniversite öğrencilerinin de sevdalanmaların, duyarlığın ve düşüncenin Pompidou onları beslemek, Türk Sinematek Derneği’nin katılımıyla, sinematek geleneğine şairidir Özdemir Asaf. Ama aynı zamanda Kültür bilinçli ve donanımlı kurucuları arasında yer alan ve çelişkilerin, kelime oyunlarının, zıtlıkların, dil uygun sohbetler, tartışmalar Merkezi’nde sinemaseverler olmalarına cambazlıklarının şaşırtmacılığın, sürprizlerin, 1976’ya dek yöneticiliğini yapan gerçekleştirilsin... Neden mümkün taşlamaların, ironinin de şairidir. Varlıkla düzenlenecek çabalamak olan temel olmasın ki? MUBI’yi kurup sinema tutkunu ozan, yazar ve yokluk düşüncesi arasında gidip gelirken olan 110 geliştiren Türk sinema tukunları da hedefine odaklanan Esmer, senarist Onat Kutlar’ın 88. yaşını aynı zamanda “ben” ve “sen” yani sevenle filmlik Türk temelde Onat Kutlar’ın “Sinema konusunu dağıtmamış sevilen arasında da gidip gelir. kutladık o gece. Onun yaşamının bir şenliktir” deyişini benimseyen; sineması toplu Bundan çok yıllar önce Yapı ve Kredi ancak dönemin toplumsal, ağırlık merkezlerinden birini kimileri Sinematek’ten, önemli Kültür Sanat tarafından hazırlanan “Bir Usta gösterisini siyasal ve sanatsal oluşturan sinematek serüvenine bir bölümü İstanbul Sinema Bir Dünya: Özdemir Asaf” sergisi vardı. hazırlamak için boyutlarını da ıskalamamış. odaklanan “Aşk, Ateş ve Anarşi Günleri’nden ve devamında Hiç unutmadım serginin başlığı onun kendi yaptığımız toplantıda, daha üç saat Lirizme ya da nostaljiye yenik dizelerinden oluşuyordu: “Tüm dünyayı İstanbul Film Festivali’nden Günleri: Türk Sinemateki ve Onat önce beraberdik! Aynı konuyla kucaklamak istedim; kollarım yetişmedi.” düşmeden, abartmadan, örneğin beslenenler değil midir? MUBI, Kutlar” adlı özgün belgeseli, filmin Bakmayın şairin “kollarım yetişmedi” ilgili bir görüşme için Füruzan’la bu nedenle diğer platformlardan Ulusal Sinema/Devrimci Sinema gibi genç yönetmeni Önder Esmer’in demesine. Kollarıyla değilse de sözleriyle, aynı mekânda, The Marmara’da daha farklı, daha sinefil bir felsefe o yılların dallı budaklı, hem önemli kurduğu tümcelerle, dizelerle, ilk kitabının (1990) eşliğinde, büyük perdede, sergilemiyor mu zaten? buluşacaktık. Füruzan olayı içeride yayımlandığı günden başlayarak (“Dünya hem de kısır polemikleriyle fazla Onat Kutlar’ın çalışma arkadaşları, yaşamış, allak bullak olmuştu; Kaçtı Gözüme” 1952) ölümüne dek şiir sulandırmadan işlemiş konusunu... dostları ve kendisini ölümünden sevenleri, hepimizi kucakladı. her zamanki gibi geciken ben ise, En önemlisi, 60 ve 70’li yıllarda Bağımsız, özgür 29 yıl sonra tanımak, anlamak yaşanan kargaşaya 10 dakika sonra sinematek salonlarında, bir bölümü sinematek?... isteyen gençlerle birlikte izledik. Özgün ve özgür dışarıdan tanık olmuştum... altyazısız ve çevirisiz izlenen “Jüri” adlı şiiri, “Dünya Kaçtı Gözüme” Duygulandık, öğrendik, düşündük, Gelelim temel soruna. kitabındadır. Ve sonraki taşlamalara işaret klasik filmlerden yaptığı, zekice farkındalığımızı derinleştirdik, Gerçeğin sineması Sinematekler, devletin koşulsuz eder: seçilmiş alıntılarla o dönemin heyecanlandık ve içtenlikle sürdürülebilir desteğini almış, Onat’ın ölümünün 29. yıldönümü “Bütün renkler aynı hızla kirleniyordu,/ sinefil havasını, sinematekçilerin alkışladık... Onat Kutlar’ı tanımış bağımsız ve özgür kurumlar Birinciliği beyaza verdiler.” olan 11 Ocak 2024’ten bu yana Onun özgünlüğü, özgürlüğündeydi. coşkusunu çok iyi yansıtmış. olan izleyicilerin duygulanmamaları olmalıdır. Özerk üniversite MUBI’de izlenebilen belgesele Ve şiirinin bunca sevilip geniş alana Kimler yok ki? Bergman’lar, yapılanması örneğinde olduğu kuşkusuz olanaksızdı. Her birimiz dönelim. Önder Esmer’i öncelikle bu yayılmasının bir nedeni de kısa olmalarıydı. Ayzenştayn’lar, Güney’ler, gibi, polisin giremeyeceği, siyasi farklı anıları tazeledik. olgun, dengeli, iddiasız gibi görünen Kısacık, ikilikler ve dörtlükler yazardı. Netti, Jancso’lar, Kurosava’lar, Pasolini’ler, açıktı, yalındı, vurucuydu. iktidarların ya da yerel idarelerin anlatım dili gerisinde, belgesellerin “Yaşamak değil,/ Beni bu telaş ‘Durum galiba ciddi’ Robbe-Grillet’ler, Tarkovski’ler, alışılagelmiş biçemini aşarak kendi görüşleri ve inançları öldürecek” Wajda’lar ve unuttuğum ya da 30 Ocak 1994 akşamı, o “gerçeğin sineması” dediğimiz türün doğrultusunda biçimlendiremeyeceği İşte bir başkası: kör bombanın rastlantısal iki gördüğümü sandığım daha niceleri... bir sanat, eğitim ve öğretim kurumu “Sen bana bakma,/ Ben senin baktığın özünü yakalayan bir başarıya imza yönde olurum” kurbanından biri olan Onat’ı en son Ayrıca, Onat ve arkadaşlarının esin gibi yaşayabildikleri oranda temel attığı için kutlamalıyız. Bu dizeleri unutmak mümkün mü? ambulansa götürdükleri sedye içinde kaynağı, Fransız Sinemateki’nin işlevlerini yerine getirebilirler. Onat gibi olağandışı bir aydın Dizeleri çoğumuzun dilinden düşmedi. efsanevi kurucusu Henri gördüğümü nasıl anımsamam ki? O Günün koşullarının pek umut verici ve sanatçının temel tutkusuna; Bir şeylere kızdım mı evde onun beylik soruyla, “Nasılsın?” diyerek Langlois’ya da Paris’te ve ziyarete olmadığı Türkiye’de bu tür kalıcı bir kitaplarını karıştırırım. sinematek kurarak dünya Müthiş fiyakalı bir yazıyla imzaladığı elini tuttuğumda başını hafifçe geldiği İstanbul’da çekilmiş arşiv yapılanmayı gerçekleştirebilecek sinemasının, 1960’lar Türkiyesi’nin “Yuvarlağın Köşeleri” adlı kitabını rasgele kaldırarak “Pek iyi değilim, durum görüntüleriyle hak ettiği yer sınırlı dağıtım olanaklarında yeni Onat Kutlar’lara ihtiyacımız açıyorum, karşıma şu çıkıyor: “Yaşadığını galiba ciddi” diye fısıldaması hâlâ yer bulması imkânsız olan eski/ doğallıkla verilmiş... olduğu kesin! gör; yaşarsın” Rasgele bir başka sayfayı açıyorum. Karşımda birkaç satır: “Kadınları sevmek, bir kadına haksızlık Anima Musicae Oda İBB Şehir Tiyatroları Antalya’da CANAN’dan ‘Vuslat’ sergisi etmek demektir./ Bir kadını sevmek, kadınlara haksızlık etmek demektir.” Orkestrası, Türkiye’de SANATSAL pratiğini resim, fotoğraf, İSTANBUL Büyükşehir minyatür, video ve performans gibi geniş Belediyesi Şehir Yalnızlık paylaşılmaz 1923’TE imzalanan Türk-Macar bir alanda sürdüren CANAN, “Vuslat” Tiyatroları, çocuk Özdemir Asaf’ın şiiri bir bütündü. Kültür Dostluk Anlaşması’nın 100. başlıklı yeni kişisel sergisiyle oyunlarından birikimi, duyarlılığı, düşüncesi, çağıyla, en yıldönümü nedeniyle İş Sanat, Nisan sanatseverlerle buluşmaya çok kendisiyle hesaplaşmalardan oluşan bir “Rüya” ile Antalya ayında özel bir etkinliğe ev sahipliği bütündü. En somuttan en soyuta uzanan hazırlanıyor. Masalsı ve mitolojik 1. Sömestr Festivali yapacak. Franz Lizst Akademisi’nin çizgide, sözcükleri en aza indirgeyerek karakterler ve öğelerle bezeli kapsamında Antalyalı müzisyenlerinden kurulan Anima ama her sözcüğe kattığı anlamı çoğaltarak, büyük boyutlu yerleştirmeler ve çocuklarla buluşuyor. Musicae Oda Orkestrası ile Macar yoğunlaştırarak bilgece yazılmış şiirdir heykellerle özgün bir imgelem dünyasını Özge Midilli-Ertan Kılıç’ın yazdığı Özge Midilli’nin onunki. asıllı kemancı Gwendolyn Masin 17 yansıtan sergi, 10 Şubat-16 Mart tarihleri “Her seven/ Sevilenin boy aynasıdır./ yönettiği “Rüya”, yarın saat 15.00’te Antalya Şehir Nisan Çarşamba günü saat 20.30’da arasında artSümer’de izlenebilecek. Sevmek,/ Sevilenin o aynaya bakmasıdır” Tiyatroları Yıldız Kenter Sahnesi’nde sahnelenecek. İş Kuleleri Salonu’nda konser verecek. Yalnızlık Paylaşılmaz kitabındaki bir şiirinde bu dizeler. Ona göre “yalnızlık paylaşılmaz” çünkü paylaşınca yalnızlık olmaktan çıkar. Ve bir Bakırköy’ün sanat tutam aşk şiiri: “Altıncı Gün” başlıklı şiir: “Benim söylemek için çırpındığım gecelerde,/ Siz yoktunuz.” yuvası 30 yaşında “Ultra” adlı şiir: ”Bir kelimeye / Bin anlam yüklediğim zaman/ Sana sesleneceğim.” ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK “Kıvılcım” adlı şiir: “Ama ben en çok şeyi/ En kısa zamanda sana söyledim.../ BAKIRKÖY, sanatçılarıyla Yalnız sana” bütünleşmiş bir semt. Bugün Pazar. Yerel seçimlerden sizi bir Bakırköy’ün sanat damlacık uzaklaştırabildiysem ne mutlu hafızalarından biri de bana. En iyisi, bu yazı Özdemir Asaf’ın Bakırköylü Sanatçılar en sevilen, her âşık gencin dilinden ve cebinden eksik olmayan Lavinia şiiriyle Derneği (BASAD)... Kimlerin bitsin: izi, sesi, nefesi yok ki “Sana gitme demeyeceğim./ yitirmedik. Düzenimiz bozuldu, BASAD’da... Usta isimleri bir çatı Üşüyorsun ceketimi al./ Günün en güzel moralimiz bozulmadı. Enseyi de altında buluşturan sanat fabrikası saatleri bunlar./ Yanımda kal. sol memenin altındaki cevahiri 30. yılını kutluyor. Üstün Asutay, Sana gitme demeyeceğim./ Gene de de hiç karartmadık. Sanatı bir Erdoğan Sıcak, Cihat Tamer, Ergun sen bilirsin./ Yalanlar istiyorsan yalanlar ülkenin hayat damarı olarak söyleyeyim,/ İncinirsin. Köknar, Ayşen Gruda, Tarık Akan gören Atatürk’ün yolundan gittik. Sana gitme demeyeceğim,/ Ama gitme, ve Cem Karaca tarafından 1993 Lavinia./ Adını gizleyeceğim/ Sen de Resim yaptık, heykel yaptık, yılında kurulan BASAD’ın 30. yaş bilme, Lavinia.” ülkemizin hayat damarlarının günü töreninin sunuculuğunu kesilmesine engel olduk. Halkevi tiyatro ve sinema sanatçısı Gülsen ruhunu yaşattık, yaşatıyoruz, Tuncer yaptı. Çocuklarla ustaların yaşatacağız” dedi. aynı sahneyi paylaştığı gecede Çınar Canbulat, Alp Büyükişcan, Bacası tütüyor! Aylin Öz, Asya Memedova, BASAD Hatırlayalım, yakın tarihte Orkestrası (Erhan Canbulat, Jiyan Bakırköy Sanat Konağı’ndan Aktaş, Nestan Sopadze, Sait çıkarılan dernek Bakırköy Demirkol, Ruhat Engin Dağ), KANSU Belediyesi’nin desteğiyle Ataköy Sercan Birol, Kerim-Selim Altınok İspirtohane Kültür Merkezi’ne ve Sabahattin Taşdöğen sahne taşındı. Gülek, “Etkinliklerimize yaşam ışığı ile buluştu. aldı. Gülsen Tuncer ve Cihat Tamer, yeni binada devam ediyoruz. Nâzım Hikmet’ten şiirler okudu. Mutlu, sağlıklı günlerde Sanatçı Fabrikası’nın bacasını BASAD Başkanı A. İlhan tüttürüyoruz. ‘İspirtohane Gülek, “Bakırköy Halkevi ve büyüsün. Yaz Konserleri’ burada oradan yetişen kurucularımız markalaşacak. Mesut Güner Bakırköy’ün bir kültür-sanat yönetiminde ‘Eyvah Annem merkezi olmasını sağladı. Biz Akasya Kansu Karadağ Uyandı’ adlı iki perdelik komediyi de Bakırköy’le bütünleştik. İspirtohane’de sahnelemeye Bakırköy’de müzelerin Ulaş Karadağ başladık. Bakırköy’de içinde kurulmasında, heykellerin müziğe dair herşeyin olacağı bir yapılmasında, festivallerin başlatılmasında BASAD’ın emeği ‘Müzikli Şeyler Müzesi’ kurmak var. Tüm baskılara ve zorluklara, istiyoruz. Rock Festivali’nin polis zoruyla Halkevi binamızdan altıncısına hazırlanıyoruz. 9 atılmamıza rağmen 30 yaşımıza Şubat’ta da kurucularımızdan gelmenin mutluluğu içindeyiz. Cem Karaca için bir anma konseri Umudumuzu, direncimizi hiç düzenleyeceğiz” diyor.