Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 24 TEMMUZ 2023 PAZARTESİ 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Lozan diplomatik kazanımdır Bir zafer ve uzlaşma Lozan Konferansı’nın birinci 1921’de yapılmıştır. Bu öneri Sevr DOÇ. DR. HÜNER TUNCER aşaması 21 Kasım 1922-4 Şubat Antlaşması’nda bazı değişiklikler Temmuz 1923’te imzalanan 1923 tarihlerinde, ikinci aşaması yapılmasını öngörmekteyse 24Lozan Barış Antlaşması, belgesi: Lozan ise 23 Nisan-24 Temmuz 1923 de değinilmemiş sorunlarda Osmanlı İmparatorluğu’nu sona tarihlerinde gerçekleştirilmiş ‘Sevr Tasarısı’ndaki maddelerin İsmet Paşa’nın yaptığı tespit, yapılan her PROF. DR. HAKKI UYAR erdirmiş ve Türkiye Cumhuriyeti ve görüşmeler 24 Temmuz’da tümünün olduğu gibi bırakıldığını şeyin plan ve hesap işi olduğunu açık bir Devleti’ni tarih sahnesine DOKUZ EYLÜL ÜNIVERSITESI Lozan Barış Antlaşması’nın kabul etmektedir. Bu öneri bizce şekilde ortaya koymaktadır: çıkarmıştı. Bu antlaşma, Türk imzalanmasıyla son bulmuştu. tartışma konusu olmadan, İkinci “Harekâtı Milliye’nin hiçbir safhasında ozan, Birinci Dünya Savaşı yenilgisi devletinin bugünkü sınırlarını Lozan Konferansı görüşmelerine İnönü Savaşı’nın başlamasıyla hesapsız bir karar ve hesapsız bir cüret Lsonrasında Mondros ve Sevr’in çizmekte, bağımsızlığını ve ilişkin olarak Mustafa Kemal, sonuçsuz kalmıştır. Üçüncü yoktur”. kaybettirdiklerini geri kazandıran iki siyasal egemenliğini onaylamaktaydı. Nutuk’ta şunları dile getirmektedir: barış önerisi, 22 Mart 1922’de, İsmet Paşa uzun konuşmasının sonunda başarı belgesinden (diğeri Mudanya) biridir. Lozan Konferansı’nı kendisi için “Baylar, mirasçısı olduğumuz yani Sakarya Utkusu’ndan ve homojen bir vatanın elde edildiğini, dışarıya Lozan, savaş meydanında kazanılanların yaşamsal sayan ve konferansa en Osmanlı Devleti’nin dünya Fransızlarla yapılan Ankara tanınan ve bizi kısıtlayan ayrıcalıklardan masada korunduğu, savaş meydanında değerli temsilcilerini gönderen üç kurtulduğumuzu, tam bağımsızlığın gözünde hiçbir değeri, saygınlığı Antlaşması’ndan sonra Paris’te kazanılanların kaybedilmediği ve üzerine devlet vardı: Türkiye, İngiltere ve sağlandığını belirtmekte ve bu devletin yenilerinin konulduğu bir belgedir. ve onuru kalmamıştı. Osmanlı toplanan İtilaf Devletleri dışişleri adının Türkiye olduğunu vurgulamaktadır. Yunanistan. Lozan Konferansı’nda Yüzyıllardan beri Batı ile süren eşitsiz ilişkiler Devleti, uluslararası hukukun bakanlarınca yapılmıştır. Bu İsmet Paşa vatanın harap ve fakir karşısında ilk eşitlik belgesidir. Türkiye’yi İsmet (İnönü) Paşa, dışında bırakılmıştı; devlet, sanki öneri de ulusal amacımızı olduğunu, bunun içeride ve dışarıda Türkiye’de Lozan’a ilişkin dolaşan şehir İngiltere’yi Dışişleri Bakanı Lord güdüm ve kısıtlama altına alınmış gerçekleştirecek nitelikten bilindiğini ve bunu saklamaya çalışmanın efsaneleri bir hayli fazladır. Bunun temel Curzon, Yunanistan’ı ise Başbakan sayılıyordu. uzaktı. Dördüncü öneri ise Lozan anlamının olmadığını ifade etmektedir. nedenleri Cumhuriyet karşısında Osmanlı’nın Venizelos temsil etmekteydi. Benim Türk ulusunun varlığı Antlaşması’nın imzalanmasıyla İsmet Paşa’ya göre zayıf ve kuvvetli yüceltilmesi, Atatürk ve Cumhuriyetin Lozan Konferansı’nda yeni Türk için, bağımsızlığı için, egemenliği sonuçlanan görüşmelere konu yanlarımızı bilmekte idik. Bunları bildiğimiz başarılarının küçültülmesi siyaseti de devletinin kurucusu Mustafa için, yüzde yüz elde etmek ve olmuştur. ve bu gerçeklikten kopmadığımız için hata bulunmaktadır. Bu bağlamda Sevr’i geçersiz Kemal’in en önem verdiği husus, sağlamak zorunda olduğu temel yapmamıştık. ve yok sayarak Lozan’ı küçültme eğilimi İsmet Paşa’nın nitelikleri Türk temsilcilerinin kendilerini hakların dünyaca tanınacağına yaygındır. Lozan Antlaşması, Türk Antlaşmanın kazanımları Batılı devletlerin temsilcileriyle hiç kuşkum yoktu. Çünkü Lozan Barış Antlaşması, 24 Temmuz ulusuna karşı yüzyıllardan beri eşit görmeleriydi. Bu nedenle 1923’te imzalandı ve 23 Ağustos 1923’te Varmak istediğimiz yer milletler gerçekte bu temel haklar güçle, hazırlanmış ve Sevr Antlaşması TBMM’de oylandı. Oylamada red oyu camiasında ilerleme ve çağdaşlaşama idi. Mustafa Kemal, Lozan’da ülkemizi hak edişle ve eylemli olarak verenler de oldu. Halk Fırkası milletvekili Fakir ve harap olsak da kaynaklarımızı ile tamamlandığı sanılmış büyük temsil edecek heyetin başkanını alınmıştı. Konferans masasında olan ve sonraki yıllarda önemli görevlerde iyi kullanırsak, insan emeği ile bunları bir yok etme eyleminin (suikastın) bizzat seçmişti. Mustafa Kemal, istediğimiz, gerçekte elde edilmiş de bulunan bu kişiler şunlardı: Kılıç Ali aşabilirdik. Bunlar insan emeği ile olabilirdi. kırılıp önlenişini bildirir bir Mudanya ateşkes görüşmelerinde olan hakların, yöntemine göre (Gaziantep), Ali Cenani (Gaziantep), O nedenle yılmadan ve sürekli çalışmak belgedir. Osmanlı tarihinde benzeri gösterdiği başarıdan memnunluk yazılıp onanmasından başka bir Mustafa Necati (İzmir), Faik (Edirne), Şükrü gerekiyordu. Bu yol bütün milletlerin görülmemiş bir siyasal utku duyduğu İsmet Paşa’nın, Lozan şey değildi. İsteklerimiz açıktı ve Kaya (Menteşe), Hoca Esat (Menteşe), yürüdüğü ve bizim de yürüyeceğimiz yoldu. anıtıdır!” Konferansı’nda da Türkiye’yi temsil doğal haklarımıza dayanıyordu. Besim (Mersin), Niyazi (Mersin), Vasıf Artık çalışma zamanı gelmişti. Lozan Konferansı’nda İngiliz etmesini istiyordu. Bu nedenle, Bundan başka, haklarımızı (Saruhan), Zamir (Adana), Necip (Mardin), Lozan’a hayır oyu veren milletvekillerinin Temsilciler Heyeti’nin bir üyesi Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal korumak ve sağlamak için Faik (Tekirdağ), Yahya Kemal (Urfa) ve eleştirdiği konuların önemli bir bölümü olan Andrew Ryan da şöyle Bey istifa etmiş ve onun yerine, gücümüz de vardı; gücümüz de Şeyh Saffet (Urfa). Oylamaya katılan sonraki yıllarda çözüldü. Musul meselesi demekteydi: “Lozan Konferansı, 227 milletvekilinden 14’ü red oyu verdi. aleyhe çözülse de (1926) boğazlarda Dışişleri Bakanlığı’na İsmet Paşa yeterliydi. En büyük gücümüz, 1914-1918 Savaşı’ndan sonra Antlaşma, 213 oyla kabul edildi. Dolayısıyla egemenlik Montrö ile 1936’da sağlandı; getirilmişti. en güvenilir dayanağımız, ulusal oylamanın demokratik olarak yapıldığını Hatay da önce 1938’de bağımsız oldu müttefiklerin düşmanlarıyla karşı egemenliğimizi elde etmiş, onu söylemek gerekir. sonra da 1939’da Türkiye’ye katıldı. Borçlar Diplomat tipi karşıya eşit koşullarla tartışmış eylemli olarak halkın eline vermiş Lozan’a hayır diyen milletvekillerinin meselesi de 1930’ların başında yeniden İsmet Paşa, yeni Türk diplomat oldukları ilk toplantıdır. Bu ve halkın elinde tutabileceğimizi temel eleştiri konusu Misakı Milli’den verilen gözden geçirilerek indirime gidildi. Böylece tipinin en seçkin örneğiydi. İsmet konferansın iki önemli kişiliği, yine eylemli olarak kanıtlamış tavizlerdi. Batı Trakya, Musul ve Hatay ve aslında Lozan Barış Antlaşması nihai bir Paşa, Lozan Konferansı’nda, hiçbir konferansın ilk aşamasında Lord olmamızdı. İskenderun’un Türkiye topraklarının dışında antlaşma olmanın ötesinde, Türkiye’nin devletin temsilcisine üstünlük Curzon, bütün konferans boyunca Baylar, Mondros Ateşkes kalması özellikle bölge milletvekilleri tüm dış politika sorunlarını barışçı yollardan tanımak ya da onlardan aşağı ise İsmet Paşa’ydı. İsmet Paşa için Antlaşması’ndan sonra düşman tarafından eleştirildi. Antlaşma lehine çözmenin başlangıç noktası oldu. Bu politika kalmak istemiyordu. Bu nedenle, denilirdi ki o diplomasiye bir süvari devletler, Türkiye’ye dört kez barış konuşan isimlerin azlığı ve antlaşma pasif bir barışçılığın ötesinde aktif bir barış İngiltere Temsilcisi Lord Curzon’un birliği komutanı nitelikleriyle koşulları önermişlerdir. Bunların aleyhine konuşan milletvekillerinin onlardan politikası olduğu gibi aynı zamanda açık, konferansı açış nutkunu takiben, girmişti; gerektiği zaman ileri daha fazla olması dikkat çekicidir. Antlaşma şeffaf ve net bir şekilde Türkiye’yi çağdaş birincisi ‘Sevr Tasarısı’dır. Bu protokolde yer almamasına karşın, saldırır, eğer başarı elde edemezse lehine konuşan isimler Dışişleri Komisyonu dünyanın eşit ve saygın bir üyesi haline tasarı Türkiye Büyük Millet Başkanı Yusuf Kemal Tengirşenk, Dışişleri getirmenin yolunu açtı. İsmet Paşa da bir konuşma yapmış bütün gücüyle geri çekilirdi. Çok Meclisi’nce tartışılmaya bile Komisyonu Mazbata Muharriri Dr. Tevfik Şunu unutmamak gerekir ki Lozan, ve böylece, daha ilk günden sağır olmakla birlikte, bu sağırlığı değer görülmemiştir. İkinci Rüştü Aras ile Dışişleri Bakanı ve Lozan Cumhuriyetle paralel ve onun ayrılmaz bir itibaren Türkiye’nin davasını duruma göre değişirdi. Diyorlardı barış önerisi, Birinci İnönü Heyeti Başkanı İsmet İnönü’dür. parçası, tam bağımsızlığın sağlayıcısı ve azimli ve kararlı bir biçimde bütün ki Paşa, işine gelmeyen hususlarda Savaşı’ndan sonra toplanan Londra Konuşma sırasında Kurtuluş Savaşı üzerine çağdaş Türkiye’nin habercisidir. Kutlu olsun. dünyanın gözleri önüne sermişti. tam anlamıyla sağır kesilirdi.” Konferası’nın bitiminde 12 Mart