Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 26 HAZİRAN 2023 PAZARTESİ 2 olaylar ve görüşler Muhalefet ne yapmalı kaynakları yoluyla ve ikna metoduyla insanı ve aydını tarafından en azından Av. Ali YIlMAZ GÜRKAN oluşmaktadır. Sistemin önce adil, sorgulanmayı gerektiriyor olmalı. İSTanbul baROSu dürüst ve rasyonel olduğu yolunda Ancak son seçimlerde manevi urdumuzda günümüzde toplumu ikna etmeden meşruiyet çöküntü yaşayan muhalefetin halen? uygulamada örneğini sadece seçimlerle sağlanamaz. olan biteni doğru değerlendiremediği Ygördüğümüz (geç kapitalist Ülkemizde insanların sisteme ve görülmektedir. Kişisel olmayan dönemde) ekonomik krizlerin iktidara olan güvenlerinin azalmasına toplumsal ilişkileri önceleyerek devlet müdahalesi ile çözülmeye rağmen yönetimi değiştirmek bir liderin yaptığı etkinliklere, çalışıldığı, bunda zaman zaman da istemedikleri bu son seçimle bir kere uyguladığı program ve yöntemine başarı sağlandığı görülmekle birlikte daha anlaşıldı. bakarak rasyonel toplum anlayışımıza sistemdeki krizler tam olarak bir türlü Ayrıca son seçimlerin bundan başka uygun bir lider seçimi yapamıyoruz.. giderilememektedir. Son seçimler ve sonuçları da mevcut olup başlıcaları Ancak son genel seçimlerde seçimi sonuçları ekonomik krizin muhalefetin şunlardır: Toplumun eğitim ve bilgi Kılıçdaroğlu kaybetti demek bu tüm çabalarına rağmen (öne çıkarma düzeyinin iktidarların meşruiyet yönü ile haksız ve hatalı bir tespittir. gayretlerine rağmen) ekonomik kriz kazanımları üzerinde etkili olduğu Kültürel ve ideolojik faktörleri yurdumuz insanı tarafından ciddi ve uzun tartışmalara neden olduğu. bir tarafa bırakıp lider üzerinden bir kriz olarak algılanmamıştır. Öyle Mevcut uygulanan ekonomik sistemde sonuç almak muhalefet açısından görünüyor ki muhalefetin “devlet rasyonel dönüşümün yurdumuzda yeni yanılgılara yol açacak gibi politik açıdan taraf tutuyor iddiası” yaşanan ekonomik krizle gündeme görünmektedir. Hepimizin konu halkın iktidara olan güveninin gelmeyeceği asıl önemli krizlerin ettiği kültürel ve ideolojik farklılıklar sarsılmasına ve meşruiyetinin ekonomik değil “düşünsel krizler” nasıl rasyonel bir zeminde bir araya sorgulanmasına da yetmemiştir. olduğu, bunda da kültürel ve ideolojik getirilebilir ve böylece sonuç alınır Çünkü genelde, toplumda meşruiyet, faktörlerin önemli rol oynadığı görüldü. düşüncesi esas alınmalı, bu yönde devletin ve onun yönlendirdiği kültür Bu durum ve varılan sonuçlar yurdum politikalar geliştirilmelidir. Hatay’ın Can Atalay’ın tahliye edilmemesi anayasayı ihlaldir GÜNER YiĞitBAŞI DR. tuNAY ŞENDAl Hatay ile ilgili dik Hukukçu duruşunda Mustafa skenderun İP’den Hatay milletvekili seçilen Gezi Kemal Atatürk, önemli İSancağı, Mondros Tolaylarından tutuklu Can Atalay’ın, bir paya sahip olmuştur. Mütarekesi’nin ardından anayasanın 83. maddesine göre Meseleye dair kararlı bir Fransızlar tarafından tahliye edilerek Meclis’te yemin edip tavır sergileyen Atatürk, işgal edilmiştir. Milli milletvekilliği görevine başlatılması, hastalığının ilerlemesine Mücadele devam ederken anayasal bir zorunluluktur. rağmen Türk askerinin Fransa ile 20 Ekim 1921 Can Atalay; Gezi olayları diye anılan resmigeçit törenlerini tarihinde imzalanan yerinde seyretmek adına davanın tutuklu sanığı olup hakkında Ankara Antlaşması’nın Mersin ve Adana’ya verilen karar, henüz kesinleşmemiştir, 7. maddesi uyarınca yargılanmasına devam edilmektedir. giderek Fransa’ya gözdağı sancağın; Suriye sınırları Can Atalay, henüz iddia aşamasında vermiştir. Atatürk’ün dahilinde bir yönetimle bulunan suçluluğu kesinleşmeyen, dik duruşundan idare olunup resmi dilinin işlediği ileri sürülen fiili, milletvekili çekinen Fransa, askeri Türkçe, para biriminin seçilmeden önce işlemiştir. bir anlaşma yapmayı ise Türk Lirası olmasına Milletvekili dokunulmazlığını önerince Hatay’da karar verilmiştir. düzenleyen anayasanın 83. madesine bir seçim yapılması Fransa’nın bölgeyi göre seçimden önce veya sonra bir suç öngörülerek bir kısım Milletler Cemiyeti’ne işlediği ileri sürülen bir milletvekili, askeri gücün Hatay’a “Kuzey Suriye Hükümeti” Meclis’in kararı olmadıkça tutulamaz, girmesine karar adıyla tescil ettirmesiyle sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve verilmiştir. 5 Temmuz Hatay, özerk yönetim yargılanamaz. 1938’de Hatay’a şekliyle uluslararası bir Bu nedenle, hakkında karar verilmişse giriş yapan Kurmay statü kazanmıştır. Albay Şükrü Kanatlı de verilen karar henüz denetim yolları Lozan Barış komutasındaki Türk tükenerek kesinleşmemiş, hakkında Antlaşması’nda Türkiye kuvvetleri, Hataylılara verilen karar kesin hüküm haline ile Suriye arasında “Atatürk’ün selamını” gelmemiş olan Can Atalay milletvekili çizilen sınırda Hatay, getirmiştir. seçilmiş olduğundan, anayasanın Türkiye sınırlarının 13 Ağustos 1938’de 83. maddesine göre, milletvekili dışında bırakılmıştır. yapılan seçimlerin dokunulmazlığı kazanmış olup İkinci Dünya Savaşı’nın sonucunda, çoğunluğu hakkında devam eden yargılamanın yaklaştığı günlerde Suriye Türklerden mütevellit bir durması ve tahliye edilmesi zorunludur. yararlanamayacağı ve tahliye özgür bir cumhuriyetin oluşturulması ve Lübnan üzerindeki meclis oluşturulurken 2 Bunun tek istisnası olan; ağır cezayı edilmesinin önünde anayasal bir engel amaçlanmakta olup, demokratik ve Fransız mandasının Eylül 1938’de bağımsız gerektiren bir suçüstü hali, söz konusu olduğunu savunmak asla mümkün anayasal barışçıl bir protestonun kaldırılmasıyla bölgedeki Hatay Cumhuriyeti değildir. değildir. sergilendiği Gezi olaylarında, dengeler değişmiş; kurulmuştur. Hatay Yine, seçimden önce soruşturmasına Can Atalay’ın tahliye edilmemesinin doğrudan iş başındaki hükümeti Fransa, 9 Kasım Cumhuriyeti’nin ve kovuşturmasına başlanmış olmakla önündeki engel ve neden; adalet devirme ve çalışamaz hale getirmek de 1936’da bölgedeki tüm cumhurbaşkanı Tayfur birlikte, Can Atalay’a dayandırılan bakanının da ağzındaki baklayı amaçlanmamıştır. haklarından Suriye adına Sökmen olurken fiil; anayasanın 14. maddesinde feragat etmiştir. Ancak çıkararak iddia ettiği gibi, anayasanın Sonuç olarak Can Atalay’ın; başbakanlık görevine belirtilen devletin ülkesi ve milletiyle Fransa ile Suriye arasında 14. maddesi olamaz. milletvekili seçilmesine rağmen, Abdurrahman Melek bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve imzalanan ve Suriye’ye Tersine, Gezi eylemlerinin temelinde; koşulları bulunmayan anayasanın 14. getirilmiştir. Başkenti insan haklarına dayanan demokratik bağımsızlık kazandıran özgürlüklerin ve yeşilin korunması, maddesi engel gösterilerek anayasanın Antakya, milli marşı ve laik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı anlaşmada, İskenderun devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez 83. maddesine göre tahliye edilmemesi ise İstiklal Marşı olarak amaçlayan fiilerden de değilidir. Bu Sancağı hakkında hiçbir kabul edilmiştir. Türk nedenlerle, milletvekili seçilen Can büyünlüğü içinde insan haklarına ve milletvekilliğinin önlenmesi, açık bir hüküm yer almamıştır. bayrağına benzeyen Atalay’ın anayasanın 83. maddesinden dayanan demokratik ve laik daha anayasa ihlalidir. Türk hükümeti bu ancak yıldızının içi durumu kabul etmediğini kırmızı olan Hatay belirterek 9 Ekim Cumhuriyeti’nin 1936’da Fransa’ya bayrağını ise bizzat bir nota vermiş ve Atatürk çizmiştir. Değişmeyene doğru değişmek! İskenderun Sancağı’nın İkinci Dünya Savaşı’nın da bağımsızlığa yaklaştığı günlerde kavuşturulmasını istemiş çıkanların daha en başta yola çıkarken “kök”tür. ortaya çıkan Nazi tehdidi, PRof.DR. HAluK ERKut ancak Fransa, Türk cevaplamaları gereken basit bir soru Peki nedir bu kılavuz? Her zaman Fransa’nın Hatay’dan ntik çağ filozofu Herakleitos, hükümetinin isteğine bu: “Neler değişmeyecek?” Eğer ki bu olduğu gibi Atatürk’e kulak verelim. çekilmesine neden Ademiştir ki “Değişmeyen tek şey karşı sessiz kalmıştır. soruya cevap verilemez ise değişimciler, Mustafa Kemal 1 Aralık 1921’de olurken durumu fırsata değişimdir”. Ama bu deyiş, tek başına 27 Ocak 1937’de bir süre sonra, bir değişim okyanusunda Meclis konuşmasında şöyle der: “Bizi çeviren Hatay Meclisi, bırakılırsa bir dizi yanlışa yol açar. Bu Cenevre’de toplanan boğulmaya yelken açıyorlar demektir. mahvetmek isteyen emperyalizme karşı nihayetinde 29 Haziran sözleri, Fransız yazar Alphonse Karr’ın Milletler Cemiyeti, Çünkü her değişim daima başka bizi yutmak isteyen kapitalizme karşı 1939’da oybirliğiyle deyişi ile birlikte düşünmek gerekir. O Hatay’ın bağımsızlığını değişimlere ihtiyaç gösterir. Her heyeti milliyece mücadeleyi öngören bir Türkiye’ye katılma kararı da demiştir ki: “Ne kadar çok değişirse o kabul ederek bir değişimin bir “zamanlama”sı vardır. Ve mesleği takip eden insanlarız... almıştır. kadar aynı kalır”. her değişimde, hiçbir zaman “Evdeki Fakat ne yapalım ki demokrasiye seçimle bölgedeki 84 yıl önce anavatana Değişim, değişim olsun diye yapılmaz! hesap çarşıya uymaz!” Değişimden benzemiyormuş. Sosyalizme nüfus çoğunluğunun katılma kararı alan Hatay, Değişim, sadece, sorunları çözmek değişime akıntılar öyle bir sürükler benzemiyormuş. Hiçbir şeye tespit edilmesine Atatürk’ün doktorların için de yapılamaz. Değişim, bir şeyleri ki yol kaybedilir. Kıyılar görünmez benzemiyormuş. Efendiler biz karar vermiştir. Ancak uyarılarına rağmen sürdürmek bir şeyleri korumak için olur. Bir anda başka niyetlerin bir benzememekle ve benzetmemekle iftihar Fransa’nın Milletler hasta yatağında “Şahsi yapılır! Tek başına değişim köksüzdür. “aparat”ı oluverir değişim yolcusu. etmeliyiz çünkü biz bize benzeriz...” Cemiyeti kararını meselemdir” dediği, Köksüz değişim, insanı da toplumu da İşte tam da bu nedenle öncelikle o Tibetin ruhani lideri Dalai Lama, uygulamada ağır hareket “Yurtta sulh, cihanda çalı yapar. En hafif bir rüzgârda oradan soruyu sorup cevabı verilmeli. Yani ne güzel özetlemiştir: “Değişmek için etmesi, Türkiye’nin Hatay sulh” ilkesiyle ancak oraya savrulur durursun. Ama köklü değişimi anladık da “Değişmeyecek kollarınızı açın, ancak /sizi siz yapan/ sınırına asker yığmasına vatanın bağımsızlığı ve değişim insanı çınar yapar. Kökten olan nedir”, soru bu! Çünkü, değişimin değerlerinizi bırakmayın.” neden olurken Fransa’nın bütünlüğünü önceleyen beslenen dallar geleceğe uzanır. referansı değişmeyenlerdir. Çünkü CHP’nin öncelikle yapması gereken politika değişikliğine bir tutumla özgürlüğüne Peki korunacak, sürdürülecek olan ancak değişmeyenler değişimin de bu. Özüne dönmek. Köklerine gitmesini sağlamıştır. kavuşturduğu son nedir derseniz. Bunu bir soru ile yönünü değişimin kapsamını belirler. bağlanmak. Yani, değişmeyene doğru Türk hükümetinin diplomasi zaferi olmuştur. açıklayalım. Değişim iddiası ile ortaya Değişmeyen “öz”dür. Değişmeyen değişmek. katılması anavatana