Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
l l
Ekonomi: Jale Özgentürk Haber Merkezi: Can Uğur l
Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer
l
Reklam Genel Müdürü
İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına
l l
Eğitim: Figen Atalay Spor: Cumhur Önder Arslan
l
Yaygın süreli yayın Baskı: İstanbul: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş
Esra Bozok
l
ALEV COŞKUN Fotoğraf: Uğur Demir l
Yenibosna mh. 29 Ekim Cd. no: 11A/41 Bahçelievler/İstanbul Tel : 0212 454 35 10. Ankara : İleri Basım
26 HAZİRAN 2023 SAYI: 35688
Reklam Yönetimi: Yenigün
mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Saracalar mh. 57. cd. no: 21/A Akyurt/Ankara
l
Sorumlu Yazıişleri Müdürü: Aslan Yıldız
Yazıişleri Müdürleri
Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık l
Tel : 0312 353 29 61. İzmir: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Fatih
Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2, 34381 Şişli/İST.
l
AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel mh. 1199 sok. no:1/7 Sarnıç-Gaziemir/İzmir Tel : 0232 483 96 60. Adana: İleri Basım mat. Amb. Reklam
Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş
Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64
Hakan Akarsu Özgür Soyer Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Levent mh. 1791 sok. no: 33/A Yüreğir/Adana Tel : 0322 346 36 25.
e-posta: posta@cumhuriyet.com.tr Uets: 25999 - 15079 - 37611
l
Trabzon: İleri Basım mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş Organize sanayi Bölgesi
Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat)
Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.),
l Ankara Temsilciliği: Güzeltepe Mahallesi, Abidin Daver Sokak, No: 14 Çankaya/Ankara no: 2 Arsin/Trabzon Tel : 0462 711 40 20. Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş.
Faks: (0212) 251 98 68
Emre Kongar, Şükran Soner, Işık Kansu, Miyase İlknur,
Cafer Kurt Bahar Kurşun
Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilciliği: Halit Ziya Bulvarı 1352 Sok. 2/3
Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınma-
reklam@cumhuriyet.com.tr
Pasaport - İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Mine Kırıkkanat, Zülâl Kalkandelen
dan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir.
Herkese Bilim Teknoloji Dergisi’nin katkılarıyla hazırlandı.
İNSANDAN 100 KAT
Kuşadası ve Girit
HIZLI KEŞFEDİYOR
ABD Lawrence Berkeley Ulusal
Laboratuvarı merkezli yürütülen ve
festivalde buluştu
malzeme projesi olarak adlandırılan
araştırmada mevcut malzemeler
KUŞADASI Belediyesi
kullanılarak pil elektrotları ve
ve Giritliler Federasyonu
katalizörler gibi cihazları daha
(GİRİTFED) tarafından
verimli hale getirebileceği öngörülen
bu yıl 11. kez
150 bin yeni malzeme keşfedilmeye
düzenlenen Uluslararası
çalışılıyor. Geliştirilen YZ sistemi,
Giritliler Festivali’nin
öngörülen bir malzemeyi elde etmek
ikinci günü birbirinden
için en iyi tahminde bulunuyor ve
renkli etkinliklere ardından robotlar fiziksel numuneleri
oluşturmaya çalışırken reaksiyon
sahne oldu. Tarihi
koşullarını yineliyor. A-Lab olarak
Kervansaray’da büyük
adlandırılan bu yeni kurulum, günlük
bir coşku içerisinde
olarak insanların yapabileceğinden
düzenlenen festivalde
yaklaşık 100 kat daha fazla yeni
konuklara, Girit’e özgü
malzeme sentezliyor.
lezzetler ikram edildi.
https://www.science.org/content/
Girit’ten gelen müzik
article/ai-driven-robots-start-
gruplarının çaldığı gelen müzik gruplarının
hunting-novel-materials-without-
ezgilerle şenlenen festivalde çaldığı ezgilerle şenlenen
help-humans
sergilenen dans figürleriyse festivalde adeta bayram
coşkuyu zirveye çıkardı. havası yaşandı. Festivalde
“Mübadele Fotoğrafları” gösterimi yapılan “Girit
Derin uykusu kısa olanlar ile uyku apnesi olanların beyinlerinde felç, Alzheimer tehlikesi
isimli fotoğraf sergisinin Limon Ağacı” isimi belgesel
açılışı sonrası sahne alan film ise katılımcılara
Girit folklor ekibi tarafından zaman zaman duygu dolu
anlar yaşattı. l İZMİR /
Girit’e özgü yerel danslar
Cumhuriyet
sergilendi. Yunanistan’dan
Düzensiz uyku riski
BD Sinirbilim
Akademisi’nin yayın
Aorganı Neurology adlı
tıp dergisinde yayımlanan
Yaratıcılık için
yeni bir araştırmaya göre,
uyku apnesi olanlar ve derin
‘rüya eldiveni’
uykuda geçirdikleri süre daha
kısa olanların beyinlerinde
MIT araştırmacıları, uyku Görevlerden ilki,
felç, Alzheimer ve bilişsel
sırasında yaratıcı etkiyi “ağaç” kelimesini
güçsüzlük gibi durumların
yaratmaya yönelik bir eldiven içeren bir hikaye
geliştirdiler. Dormio adı verilen yazmaktı. ortaya çıkma olasılığını artıran
“rüya eldiveni” uykunun Hikâyelerin
biyobelirteçlere daha sıklıkla
üç fizyolojik işaretini ve N1 değerlendirilmesi,
tanık olunabiliyor.
aşaması bitiminde kullanıcıyı yazarların hangi
Rochester’deki Mayo Clinic
uyandırıyor. gruba ait olduğunu
Turistik denizaltı
sinirbilimcilerinden Diego
Cihazın test edildiği çalışmada bilmeyen kişilerce
Z. Carvalho önderliğinde
yapıldı ve ağaçları
49 katılımcı dört gruba
Antalya’da dalıyor
yürütülen çalışmada,
ayrıldı. İlk gruba Dormio ile 45 düşünmeye
yönlendirilen beynin ak maddesi ile ilgili
ANTALYA’DA 6 yıl önce ile birlikte derinliğe dalan 2 dakikalık uyku süresi verildi ve
uykuya geçme aşamasında bir gruptaki
hizmete giren Türkiye’nin dalgıç, turistlere rehberlik biyobelirteçlere bakıldı.
katılımcıların en
ses kaydı ile ağaçlar hakkında
ilk turistik denizaltısı, ediyor ve batık geminin
Biyobelirteçlerden biri ak
rüya görmeye yönlendirildi. yaratıcı hikâyeleri
1942 yılında batırılan üzerinde bulunan silahlarla
madde hiperintensitileri
ürettiği görüldü.
Yine cihazı kullanarak
Fransız savaş gemisi St. turistlere gösteri yapıyor.
denilen, beyin taramalarında
uyuyan ikinci gruptaki Ek olarak, uyuyan
Didier batığına dalışlarına Nemo Primero, bu yıl 16
gözle görülebilen minik doku
ancak ağaçlar hakkında
katılımcılardan yalnızca
devam ediyor. Romanya bin ziyaretçiye ulaşmayı
bozulmalarıdır. Bu tür doku
düşüncelerini gözlemlemeleri düşünmeye yönlendirilmeyen düşünebildikleri
ve Almanya’dan gelen hedefliyor.
katılımcılar da uyanık kalan bozulmalarına yaş ilerledikçe ya
istendi. Diğer iki grup ise kadar yaratıcı
turistlerin ilgi gösterdiği Titanic’in enkazını ziyaret
45 dakikalık süre boyunca katılımcılarınkine kıyasla daha
kullanımı listelemeleri istendi. da denetlenemeyen yüksek kan
dalışlara bu yıl 18 bin amacıyla milyarderleri
yaratıcı hikâyeler yazdı.
uyanık kaldı ve bir gruba
Son görevde bir isim listesi
basıncı nedeniyle daha yaygın
turistin inmesi hedefleniyor. taşıyan denizaltı “Titan”
ağaçları düşünmesi, diğerine Ağaçları hayal etmeleri
verilen katılımcılar, her birine
bir biçimde tanık olunabilir.
Denizaltı, her seferde azami geçen hafta Atlas
söylenen insanlar, ıraksak
düşüncelerini gözlemlemesi
karşılık akla gelen ilk fiili
Öteki biyobelirteç de, sinir
44 yolcu ile günde ortalama Okyanusu’nda kaybolmuş
söylendi. 45 dakikalık süresinin düşünme görevlerini içeren
söylediler.
4-5 dalış yapıyor ve her denizaltıda bulunan 5 hücreleri arasında bağlantıyı
diğer iki görevde de en yüksek
ardından katılımcılardan
seferde yaklaşık 1 saat suyun kişinin hayatını kaybettiği
kuran sinir liflerinden oluşan
yaratıcılıkla ilişkili üç görevi puanı aldı. Görevlerin birinde https://neurosciencenews.com/
altında kalıyor. Denizaltı açıklanmıştı.
katılımcılardan bir ağaç için aksonlardaki değişimi ölçer.
gerçekleştirmeleri istendi. sleep-creativity-23250/
Tedavi yöntemi yok
Şiddetli uyku apnesinin ve
yavaş dalga uykusu olarak da
53 yılda 2 milyon can kaybı bilinen derin uyku süresindeki
azalmanın bu biyobelirteçlerle
UÇ hava koşulları ve iklime bağlı
bağlantılı olduğunun bulunması
olaylar nedeniyle 1970 ila 2021
son derece önemli. Çünkü
yılları arasında 11 bin 778 doğal
beyindeki bu tür değişiklikler
afet meydana geldi. Bu süre içinde
için herhangi bir tedavi yöntemi
dünya genelinde iki milyonu aşkın
yok.
kişi yaşamını yitirdi ve ekonomik
Araştırmaya yaş ortalaması
zararlar ise 4.3 milyar dolar
73 olan ve obstrüktif/tıkayıcı
civarında oldu. Sonuçlar kısa bir
uyku apnesinden yakınan 140
süre önce Dünya Meteoroloji
Organizasyonu (WMO) tarafından kişi katıldı. Katılımcıların yüzde
Giresun’daki Çanakçı
açıklanan araştırmaya ait.
34’ünde hafif, yüzde 32’sinde
Yetkililer erken uyarı sistemi ve
orta ve yüzde 34’ünde şiddetli
Deresi özgürce akacak koordineli afet yönetimi sayesinde
düzeyde uyku apnesi olduğu
ölü sayısının azaltılabileceğini
görüldü.
ŞEYDA ÖZTÜRK Eğer süreç devam edecekse
söylüyorlar. Rapor, dört yılda bir
Derin uyku olarak da bilinen
İnsanlığın en eski yapı planı
biz de mücadelemizi
düzenlenen WMO kongresinin
ve nitelikli uykunun en iyi
GİRESUN’DAKİ Görele Çayı
sürdüreceğiz. Biz bu yola dört
açılışında sunuldu. İklime bağlı
ORTADOĞU ve Orta Asya Suudi Arabistan’da 3.82 metre
göstergelerinden biri sayılan,
olarak da bilinen Çanakçı
yıl önce çıktık” dedi. Davanın
ölüm vakalarının yüzde 90’dan
çöllerinde taş devri insanları uzunluğunda ve 2.35 metre
Deresi üzerine yapılmak yavaş dalga uyku süreleri
avukatı Remzi Kazmaz ise
fazlası gelişmekte olan ülkelerde
olağanüstü mega yapılar inşa genişliğindeki bir taş blokun,
istenen beşinci hidroelektrik
“Bu, diğer HES projeleri incelendi. Katılımcıların yavaş
meydana gelmiş. Ekonomik
düzgün yüzeyinde yaklaşık 8
etmişler. Arkeologlar buralarda
santralına (HES) karşı
için de emsal bir karardır.
dalga uyku yüzdesindeki her
kayıplar ise daha çok endüstri
bin yıllık çöl uçurtmalarının
6 bin 500’ün üzerinde, beş
açılan davada karar çıktı.
Bütüncül havza planlaması
ülkelerinde ama özellikle de 10 puanlık düşüşe karşılık ak
çizimleri var. Yıldız biçimindeki
kilometre uzunluğunda,
Bilirkişi raporunu inceleyen
yapılmadan birçok HES
ABD’de yaşanıyor. ABD’deki
madde hiperintensitelerinin
yapının altı çıkıntısında ise derin
taş duvarlar ve çukurlar
mahkeme, HES projesini
projesi aynı dere üzerine
ekonomik kayıpların yüzde 39’u (1.7
miktarında 2.3 yıl yaşlanmanın
çukurlar bulunuyor. Şaşırtıcı
buldular. “Çöl uçurtmaları”
iptal etti. Konuya ilişkin
yapılınca, derede cansuyu
milyar dolar) iklimsel olaylara bağlı
etkisine denk düşen bir artış
olan ise iki planın da yakındaki
Cumhuriyet’e açıklamalarda olarak isimlendirilen bu yapı
bile kalmıyor. Biz bu davada
olarak meydana gelmekte. 2020
çöl uçurtmalarının yapısını ve olduğunu gördüler. Aynı düşüş
bulunan Çanakçı Vadisi Çevre kalıntılarının büyüklükleri
bunu savunduk, bilimsel
ila 2021 yılı arasında 22 bin 608
oranlarını inanılmaz doğruluk
aksonların etkinliğinde de 3 yıl
Koruma Platformu Başkanı
verilerle açıklamalar yaptık. ve biçimleri sadece havadan
kişi iklim ve uç hava koşullarına
payıyla yansıtmaları. Planlar
yaşlanmanın etkisine denk bir
Harun Şahin mücadeleye
Artık Çanakçı rahat bir nefes görülebiliyor. Tahminlere göre
bağlı olarak yaşamını yitirmiş.
bölgenin en eskileri.
azalmaya neden oluyordu.
devam edeceklerini söyledi.
alacaktır” ifadelerini kullandı.
bu 10 bin 000 yıllık, genelde
Afrika’da örneğin 1970’ten 2021’e
Şahin, “Şu an için kazandık. Şiddetli uyku apnesi olanlarda
l İSTANBUL
kadar 1.839 doğal afet kaydedilmiş huni biçimindeki bu devasa
The oldest plans to scale of
ak madde hiperintensiteleri
ve bu felaketler 733 bin 585 kişinin yapılar, vahşi hayvanları
humanmade mega-structures,
yoğunluğunun da hafif
ölümüne ve 43 milyar dolarlık
yakalamak için kullanılıyordu. PLOS One, 17.05.2023.
Musk antrenmana başlıyor
ekonomik kayba neden olmuş. ya da orta derecede uyku
apnesi olanlara kıyasla daha
ABD’Lİ iş insanı Elon Musk başlayacağını söylüyor. FELÇLİLERİN YÜRÜYEBİLMESİNİ
Economic costs of weather-
yüksek olduğu görüldü.
geçtiğimiz günlerde Meta’nın Amerikalı karma dövüş
related disasters soars but early
SAĞLAYAN BEYİN-OMURİLİK ARAYÜZÜ
sahibi ve Facebook’un sanatları organizasyonu
Bu kişilerin beyinlerindeki
warnings save lives, WMO Press
kurucusu olan Mark UFC’nin CEO’su Dana White,
aksonların etkinliği de daha
BEYİN ve omurilik arasında bir köprü” oluşturan söz konusu
Release, 22.05.2023.
Zuckerberg’e kafes dövüşü Musk ve Zuckerberg’le
azdı. Araştırmacılar çalışma
bağlantı sağlayarak düşüncenin cihaz sayesinde yeniden ayağa
teklifinde bulunmuştu. konuştuğunu ve ikisinin
vücut hareketleri kontrol kalkıyor ve yürüyor. Beyin- kapsamında yaş, cinsiyet ve
Ünlü girişimcilere de kavga konusunda son
etmesine imkân veren bir omurga arayüzü, Oskam’ın
beyinde değişim olasılığını
yakın isimler, dövüş derece ciddi olduklarını
implant geliştirildi. On iki yıl implantını kullanıyor ve
etkileyebilecek unsurları da
konusunda ciddi söyledi. Musk, “Henüz
önce omuriliği hasar gören ve mevcut implantla kafatasına
hesaba kattılar.
olduklarını ve antrenmanlara
bacakları ve kolları kısmen felçli yerleştirilmiş disk şeklindeki iki
hatta Musk’ın başlamadım. Olursa
Derleyen: Rita Urgan
kalan Gert-Jan Oskam, beyni implantı eşleştiriyor. https://
antrenman antrenman yapacağım”
SciTech Daily/ 12 Mayıs
ile hasarlı bölgenin altındaki www.nature.com/articles/
yapmaya ifadelerini kullandı.
2023 ve New Scientist/ 15
sinirler arasında “dijital bir d41586-023-01728-0
Mayıs 2023