Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 24 MAYIS 2023 ÇARŞAMBA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Siyaset sosyolojisi bağlamında sonuçlar PROF. DR. KAYHAN DELIBAŞ değerlendirilmelerde çok etkili olan diğer bir Sekizincisi, patronaj unutulmuş gibidir. Millet faktördür. Seçimlerde siyaseti; yoksulluğun SOSYOLOG İttifakı’nın ekonomi, hükümet, gerçek bir politika derinleşmesi, iktidar Korkutan senaryo eçim sonuçlarının geniş iş, aş, sosyal güvenlik, üretemediği için, kültür değişikliğinin yaratacağı kesimlerde şaşkınlık yolsuzluk söylemine karşılık savaşlarına öncelik vermiştir. belirsizlik, seçmenin bir sorunlar var. Bunlardan BEKIR ALI YÜKSEL Sve hatta hayal kırıklığı Cumhur İttifakı daha Altıncısı, sıradanlık kısmında korku ve kaygıya belki de en önemlisi SIYASAL ILETIŞIM UZMANI yarattığı gözlenmektedir. Suriyeli sığınmacılar ve ziyade kültürel, ideolojik, yüceltilmiştir. Demokrasiden sebep olabilmektedir. Son Toplumsal gerçeklik çok umhurbaşkanı Erdoğan, kaçaklar sorunu. Ülkemizin değer farklılıklarını, etnik uzaklaşıldıkça sanatçılara, 20 yılda yoksulluk ortadan CAvrupa’ya göçen iyi güvenlik politikalarından boyutlu, çok değişkenli farklılıkları öne çıkarmıştır. aydınlara, doktorlara, kaldırılmadığı gibi, toplumun eğitimli Türkler için, “Varsın sorumlu karar alıcılar, olduğundan, sonuçlar da ona Üçüncüsü, “Deprem akademisyenlere, yüzde 20 ila 30’luk kesimiyle gidiyorlarsa gitsinler” sığınmacıları ve kaçakları göre değerlendirilmelidir. bölgesinde taş taş üstünde diplomatlara, gazetecilere iktidar partisi arasında demişti. Kastettiği öncelikle göndermeyeceklerini Hele hele seçimlerin kalmazken nasıl olur da karşı popülist bir karşıtlık patronaj ilişkisi kurulmuştur. doktorlardı. Fakat herkes belirttiler. sonuçlarını “cahillikle” iktidara bu kadar çok oy baş gösterir. Bu, Trump ve Sonuçta, seçim sonuçları üstüne alınmıştı. Haklılardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan; açıklamak, uzak durulması çıkar” sorusu çok soruldu. Orban gibi liderlerin sık hayal kırıklığı yaratsa da TÜİK rakamlarına farklı konuşmalarında gereken tutumdur. Bölgedeki yurttaşlar, kullandığı bir silahtır. Millet İttifakı açısından göre; 2021’de Türkiye’den Suriye’den, Irak’tan, Birincisi, son 20 yıldır depremin sebepleri ve Yedincisi, post-truth yenilgi sayılamaz. Biz millet yurtdışına göç edenlerin Afganistan’dan yüksek düzeyde kutuplaşmış, sonuçlarıyla, iktidar (hakikat ötesi) siyaset, olarak ilk kez deneyimlesek sayısı 287 bin 651 kişiydi. gelenlerin muhacir kutuplaştırılmış bir toplumda 2022’de 2 bin 685 doktor olduklarını, kesinlikle arasında doğrudan bir ilişki sadece siyasal alanda değil de ikinci tura kalan seçimler yaşıyoruz. İktidarın 20 yılda yurtdışına göç etti. geri göndermeyeceklerini kuramamış gibidir. Zira, yaşamın her alanında çok birçok ülkede yaygındır. Peki, yurtdışına giden bu söylerken Milli Savunma yol almasının en önemli afetlerin kök sebepleri yaygındır. Öyle ki çağımız, Muhalefet açısından yurttaşlarımızın yerini kim Bakanı Akar, “Suriyeli kaynaklarından birisi dışında sosyokültürel olgular risk toplumu, söylentiler, bakıldığında durum umutsuz alıyor? kardeşlerimizi zora sokacak kutuplaştırma, ayrıştırma olduğu sıklıkla unutulur. şehir efsaneleri, komplo ve imkânsız değildir. Parti Vatandaşlarımız yurtdışına herhangi bir karar almamız siyasetidir. Bu seçmen Dördüncüsü, korku siyaseti teorileri çağı olarak örgütleri ve gönüllüleri kapı göçe zorlanırken yerlerine asla söz konusu değil” dedi. üzerinde bir tür zihinsel felç etkili olmuştur. Millet tanımlanabilir. Yaygın kapı dolaşarak gidilmedik siyasal İslamcı ideolojiye İçişleri Bakanı Süleyman etkisi yaratabilmektedir. İttifakı’na oy vermeyeceğini söylentiler ve komplo tek bir “mahalle” bırakmadan teşne kaçak göçmenler Soylu ise “Suriyelileri İkincisi, seçimlerde söyleyenlerden gelen en sık teorileri, gerçekle gerçek çalışırlarsa, oy dengesini getirilerek rejim tahkim gönderemeyiz, Allah bizi herkesi şaşırtan en sebep, “Teröristleri Meclis’e olmayan arasındaki sınırları değiştirme şansına sahip ediliyor. Her geçen seçime, yakar” ifadelerini kullandı. büyük faktörlerden biri, sokacak” gibi cümlelerdir. muğlaklaştırıp, seçmenler olabilirler. Sahada birebir, daha fazla oy veren Buna rağmen muhalefet kimlik siyaseti ve onun sığınmacılar ve kaçaklar, partileri, farklı süreler Beşincisi, kültür savaşları arasında güvensizliğe sebep yüz yüze çalışma sonuç siyasal gücüdür. Bu ilk kademeli biçimde Türk belirtseler de her şart son dönemde siyasetimizde olmaktadır. getirir. devletinin ve milletinin ve koşulda sığınmacı tasfiyesine sebep olabilirler. ve kaçakları ülkelerine Bu nüfusa da bu nüfuza da göndereceklerini açıklıyorlar. sahipler. Zafer Partisi 1 yıl, CHP 2 yıl, Ülkemizde halen ne kadar sığınmacılar konusunda 28 Mayıs seçimi ve sığınmacının ve kaçağın Milli Göç Doktrini’ni olduğunu, ne kadarının ortaya koyan İYİ Parti 3 vatandaşlık aldığını, ne yıl içinde sığınmacıları kadarının oy kullandığını göndereceklerini söylediler. bilmiyoruz. Peki, bireysel Türkiye’de 10 milyonu Türkiye’nin geleceği olarak ne yapabiliriz? aşkın sığınmacı ve kaçak Yanıtı seçimlerde... bulunduğu dikkate 28 Mayıs referandumu alındığında, ülkemizin NEVAL OĞAN BALKIZ ile; kitlelerin demokratik kurallar bilimsel, nesnel, eleştirel, laik, Pazar günü seçimler, büyük bir sığınmacı çerçevesinde mobilize edilebileceği kamucu, karma bir eğitim ve 21 yıldır iktidarda olan kampına dönüşmemesi için HUKUKÇU/AKADEMISYEN 14 Mayıs’ta halktan muhalefet partilerinin almış farklı politik projeleri ortaya koyacak, öğrenimi kurumsallaştırmayı ve bu iyaset bilimci Hanna Arendt, güvenoyu alamayan Recep olduğu karar önemlidir ve halkın siyasal süreçlerde olmasını olanaklara eşit erişim koşullarını S“İktidar birlikte hareket etmektir. Tayyip Erdoğan ve Kemal geleceğimizi belirleyecektir. sağlayacak dinamiklere sahip, sağlamayı temel alan, bilime, sanata, Kılıçdaroğlu arasında Önümüzdeki seçim tüm bu Tiranlığın şiddet ve totalirizmine bu dinamikleri siyasal süreçlere cinsiyet eşitliğine, aydınlanma ve yapılacak. Adayların önünde sebeplerle “referandum” karşı çoğulluğun mümkün olduğunca katma araçlarını oluşturabilecek çağdaşlaşmaya dayalı bir toplumsal, çözülmeyi bekleyen ciddi niteliğindedir. çok sayıda politik ve kurumsal bir Meclis yapısı temelinde, çoğulcu yönetsel yapı ile; bu değer ve cisimleşmesinden başka bir güvence demokratik kurumlar ve işleyiş ilkelere karşı, hatta düşman olan yoktur” der. biçiminden oluşacak, hukuk güvenliği sosyokültürel ve siyasal yönleriyle Bu seçim, söz konusu “güvenceyi” temelinde, laik, özgürlükçü, insan toplumsal yapının bütününü belli Türkçe oluşturabileceğimiz son olanak gibi haklarına dayalı anayasal demokratik bir dinin kuralları temelinde duruyor! parlamenter bir yönetim modeli dönüştürmeyi amaçlayan, toplumsal Çünkü bu seçim; halkın arasındadır. yapı arasındadır! matematiktir görünmesini ve tartışmasını ortadan Bu seçim; “dinsel uzlaşı ile dinsel Bu seçim; ücretlerin çok düşük kaldıran, siyaseti yalnızca devlet fanatizm” arasındadır! Devletin olduğu güvencesiz çalışma baş etmek, elbette TAHSIN ŞIMŞEK mekanizmaları ile toplumsal enerjinin örgütlenmesinin, hukukunun koşullarını dayatan, emekçi kesimleri kolay değil. Gelin, ŞAIR-YAZAR iletişimini ve çıkarların paylaşımını “Türkçe matematiktir” oluşturulmasının ve işletilmesinin yoksullaştırarak muhtaçlık halinin ve yönetmek olarak gören bir hükümet u yeryüzünde, anadilini savımızı, birkaç örnekle herhangi bir dinin anlayışları ve karşılığında biat, minnet duygusunun pratiği ve siyasal, (mali, finans, Şhorlayan, anadiliyle somutlayalım: normları tarafından belirlenmediği sürekli hale getirildiği, kamu ve doğal kendini ifade edemediğini Türkçe tepeden tırnağa yapısal ve işlevsel koşullarıyla) (laiklik ilkesi), buna bağlı olarak kaynaklarının talan edildiği, gelir söyleyen kaç bilim ve uyumdur, sekiz ünlüsüyle ekonomik, kültürel, sosyal ve dış yurttaşların, kişi olarak bir dine eşitsizliğine dayalı bir ekonomik sanat insanı vardır? Benim de tam bir doğal ahenk. politika alanlarında sürekli kriz mensup olmasının, farklı din/inanca düzen ile; kaynak ve olanakların ülkemde çok! O “ğ, ö, ü” sayesinde, üreten, “tek”in yasama, yürütme yargı mensup bulunması veya herhangi adil dağıtılacağı, talanı, yağmayı Bu olgunun, elbette Türkçede ağız “ağız”dır, erkini şahsında topladığı, hukukun bir din/inanç taşımamasının durduracak, sosyal ve ekonomik uzunca bir geçmişi var. Evet, öküz de “öküz”… Abeceler ve tüm toplumsal ilişkilerin, devlet yurttaş olarak devletle ilişkilerinde, eşitsizliklerin giderileceği, kamucu bu toplumun Türke “dini, arasında uyumsuzluk (kamu/ özel) kurum ve işleyişinin haklarını kullanmalarında bir fark yaklaşım temelli bir ekonomik soyu sopu yurdu belirsiz yaşayanlara, Cemal Süreya üstünde konumlandırıldığı, siyasal yaratmadığı; özgür akıl ve düşünmeyi, demokrasiyi oluşturma olanağının şifahanesinden bir “ğ cahil” diyen Vahdettin’leri, İslamcı, muhafazakâr, cinsiyetçi, bireyin kendi iradesi ve seçimleri yaratılması arasındadır. vitamini” tavsiye edilir. “azgın, çirkin, kabadayı, otoriter, çatışmacı, ayrımcı, baskıcı Türkçe, “Pisagor doğrultusunda özgürce davranması Bu seçim, karanlık ile aydınlık cahil” diyen Naima’ları, tek kişi yönetimi ve korku iklimi Türkü “tiksinti duyulan” Bardağı”dır. Fazla sözü, ilkesini ve bu yeteneği kazandıracak arasındadır! olarak niteleyip “Türklükten sesi hemen boşaltır. Bu nedenle gizli özneyi sever. istifa ediyorum” diyen Tamlamada ve tümcede Mustafa Sabri’leri var. ortak ek, ortak öğe ile Onların mirasçıları, iktidar yetinir. sahibi hayranları… Türkçede her ek kendi İkinci tur nasıl kazanılır? Bilim ne diyor, yerini bilir. Bir eylemin sonuna, aynı sırayla beş bilimadamları ne diyor? en az ikisinde hükümetin olmaları CHP ve Saadet çıkarlarına darbe vuracaktır. ŞADI OZANSÜ çekim eki gelir: “Yalnızca Max Müller (Alman değişebileceği bir ülkedir dışında olası gözükmüyor Üçüncüsü, şaibeli birbirinizin ensesini SIYASET BILIMCI dilbilimci): “Türk dilini Türkiye. ama finansal olanakları seçimle oluşan Meclis, gördüğünüzü, gör-mü-yor incelerken insan zekâsının amandan ve mekândan mu-ydu-nuz?” Ad soylu Seçim dönemleri, bu tür fazlasıyla var) başta kendi Cumhuriyet tarihinin en dilinde başardığı büyük Zbağımsız bir politika bir sözcüğün sonuna da: oy kaymalarının en fazla üyelerinin sınıfsal çıkarlarını gerici Meclis’idir. Bunun mucizeyi görürüz.” da onun tezahürü olan bir “Evet, ‘bellek-ler-imiz- yaşandığı anlardır. Bu gözeten işçi sendikaları nedenlerinden biri Kenan Jean Deny (Fransız de-ki-dir’ rotamızı çizen.” seçim de olamaz. “Adam yüzden seçim kampanyaları olmak üzere bütün işçi Evren diktatörlüğünün Türkolog): “Türkçe bir bilim Özetle neye, ne kadarına zaten yüzde 49.5 oy aldı. dilidir.” hükümetler tarafından örgütleri, demokratik güçlendirilmiş seçim gereksinim duyuyorsanız, Bunun üzerine yüzde 0.5 Herbert Jansky sevilmez, uzatılmak kamuoyu ve gençlik sistemiyse, diğeri de bu o kadarını kullanıyorsunuz; eklediğinde kazanıyor” (Avusturyalı bilimadamı): istenmez. İkinci turu örgütlenmeleri hazırdır. Meclis’in tamamen seçilecek bir iki istisnayla, sırayı asla anlayışı yanlıştır. Doğrusu “Türk dili söz varlığı itibarıyla kazanmak için, şu 3 öneri İkincisi, sorun “tek adam” vesayeti altında değiştirmemek koşuluyla. şudur: “Kartlar yeniden son derece zengin ve kolay dikkate alınmalıdır. Kılıçdaroğlu’nun şahsı veya olacak olmasındandır. Dahası ikileme, deyim ve anlaşılan, kolay öğrenilebilen karılıyor. Adam sadece atasözleri de “kalıp söz”dür, Birincisi, seçimin ilk CHP’nin sorunu olmaktan Kılıçdaroğlu, seçilmesi bir bilim dilidir.” psikolojik üstünlüğü elinde hiçbiri kalıbını bozdurtmaz: turunun şaibeli olduğu, çıkmıştır. 28 Mayıs’ta halinde, demokratik bir Paul Roux (Fransız tutuyor. Hepsi o kadar. Önünde sonunda değil ilk gün bütün çıplaklığıyla kullanılacak oy, totaliter seçim sisteminin ardından, Türkolog): “Türkçe akıl ve Seçim esas şimdi başlıyor!” “eninde sonunda”, bak git ortaya çıkmıştır. Eğer rejimin kökleşmesine mevcut Meclis’in yerine düşünce dolu, matematiksel Eğer tersi olsaydı, ne değil “bas git”… 2. turda şaibeli durum karşı kullanılacak oydur. demokratik ve egemen bir dildir.” Muharrem İnce’nin oyunun Onları, Türkçe hayranı ortadan kaldırılır veya Çünkü rejimin böyle bir Meclis oluşması için Sözün özü son haftada yüzde 9’dan yapan temel gerekçe, o asgariye indirilirse, mevcut radikalleşmesi, karşısındaki seçime gideceğinin sözünü Evet, “Türkçeyle kendimi yüzde 2’ye düşmesi ne de İngiliz bilişimcinin “Türkçe, olumsuz tabloyu tersine bütün örgütlü yapıları yok vermelidir. Böyle bir söz, ifade edemiyorum” diyenler, 2015’teki iki seçimde, 4 bir bilgisayarcının rüyalarının çevirmenin kapısı aralanır. etmeyi hedefleyeceğinden, 6’lı masadaki ve dışındaki eminim, matematikten de ay içinde, AKP’nin oyunun dilidir” saptamasındaki hiçbir zaman geçer not da Bu demokratik kitle Kılıçdaroğlu’nun, CHP’nin siyasi partilerle anlaşmanın yüzde 40’tan yüzde 49’a gerçektir kuşkusuz. almamış olanlardır. Dinçer seferberliğini yaratmak ve 6’lı masanın diğer zeminini de yaratacaktır. O yükselmesinin izahı Sezgin’in şu dizesini de hiç için 6’lı masayı oluşturan partilerinin temsil ettikleri zaman şu veya bu partiden Türkçe sıkboğaz olurdu. Normal koşullarda, duymamışlardır: “Dilimizi partilerin kadroları yeterli sınıfların çıkarlarından destek alabilmek için bir yıl içinde izlenen etmeyen sıkıdüzendir kuru fasulye kadar sevin değilse (ki söylediğimiz çok, bütün işçilerin ve protokoller yapmaya gerek yanlış politikalarla, dört Dilin satrancıyla yeter.” Evet, yeter!... seferberlik için yeterli demokratik kamuoyunun kalmayacaktır. mevsim seçim yapsanız,