Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 24 KASIM 2023 CUMA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Atatürk’ün eğitim Vahdettin kronolojisi 2 13 Mayıs 1920 evgili okurlarım, 24 devrimi ve bugün Kasım Öğretmenler Vahdettin, Anzavur SGünü’nüz kutlu isyanına katılanları olsun. ödüllendirdi. maalesef azınlığın refahının kurtarmaktı. Bunun yolu DOÇ. DR. HÜNER TUNCER Öğretmenliğimi, zaman 24 Mayıs 1920 sağlanmasına yönelikti. Bu da ulusal eğitimi sağlamak zaman, Cumhuriyet Vahdettin, İstanbul KP iktidarının eğitim millet ve memleket, beş-on ve herkesi bu eğitimden Gazetesi’ndeki Divanı Harbi’nin Mustafa programı, giderek laik kişinin saadet ve selameti için, yararlandırabilmekti. Bütün Kemal, Ali Fuat Cebesoy, sütunumda sürdürmeye Açizgiden uzaklaşmakta beş-on kişinin sefahati (zevk yurttaşlara eşit eğitim fırsatı çalışıyorum: Halide Edip ve arkadaşları ve dini değerleri içermektedir. ve eğlencesi) yüzünden bu hale verilebilmeliydi. Atatürk’e Vahdettin’in ihanetine hakkında verdiği idam Bu, Cumhuriyetimizin bugünü kararını onayladı. ilişkin dün başladığım gelmiştir.” göre, eğitimde benimsenmesi tarihsel olayların 27 Mayıs 1920 ve geleceği açısından son Şimdiye değin ülkemizdeki gereken iki yol vardı: Ulusal dizinine bugün devam Vahdettin, Fevzi derece tehlikeli bir gelişmedir. iktidarların amacı, Atatürk’ün eğitim ve eğitim birliği. ediyorum. Çakmak için verilen idam Çocuklarımız ve gençlerimiz, bu veciz sözleriyle belirttiği kararını onayladı. Laik ve çağdaş günümüzde uygulanmaya HHH gibi, cehaletin sürdürülmesi 15 Haziran 1920 çalışılan eğitim programı Ulusal eğitimden Atatürk’ün Ulusal Kurtuluş Savaşı’ndan olmamış mıdır?.. 1950 yılından 30 Mart 1919. Vahdettin, İsmet İnönü, çerçevesinde, uygarlıktan ve anladığı; Türk halkının sonra Mustafa Kemal, 27 Ekim itibaren iktidara gelen Fehmi Gerçeker, Refet Sadrazam Damat Ferit, çağdaşlıktan uzak bir yolda hurafelerden kurtarılması, 1922’de Bursa’da öğretmenlere hükümetler, daima kendi Bele, Ankara Müftüsü Rifat Padişahla birlikte hazırladığı yürümeye yönlendirilmektedir. düşünüşün dinsel inançlara hitap ederek şunları Börekçi, Dışişleri Bakanı kişisel çıkarlarını ön plana İngiliz mandası isteyen Bekir Sami, Celalettin Bu durumda, büyük Atatürk’ün değil, bilim ve fenne öneriyi resmen İngilizlere söylemişti: “Ordularımızın alarak çoğunluğun büyük Arif, Yusuf Kemal sundu. eğitim devrimi konusundaki dayanmasıydı. Bilimsel zaferi, öğretmenlerin zaferine ölçüde cahil bırakılmasını Tengirşenk, Hamdullah Webb, Londra’ya düşüncelerini bir kez düşünceye dayanan laik zemin hazırlamıştır ve hakiki yeğlemiştir. gönderdiği şifreli Suphi Tanrıöver, Fahrettin daha hatırlatmakta yarar eğitimdi. Eğitim birliğinden zafer, eğitim ve öğrenim Altay hakkında verilen idam belgede, Vahdettin adına Maarif Kongresi görüyorum. Atatürk’ün anladığı ise alanlarında başarıyla elde kararlarını onayladı. Sadrazamın yaptığı bu Atatürk’ün başlıca Kütahya-Eskişehir ulusun bütün bireylerinin edilebilinecektir.” ziyarette, “İngilizlerin 14 Temmuz 1920 amacı, cehaletin ortadan Muharebeleri sürerken bilim ve fenne dayanan aynı Atatürk’e göre eğitim, her Vahdettin, Kuvayı istedikleri yerleri işgal kaldırılmasıydı ve şöyle Mustafa Kemal, 15-21 Temmuz öğretimden geçmesi ve eşit şeyden önce milli olmalı, Milliye’ye katılan subayların etmesi, 15 yıl Osmanlıları diyordu Atatürk: “Bu 1921 tarihlerinde Ankara’da eğitim almasıydı. Atatürk; ölüme mahkûm edilmesini Cumhuriyetçi kuşaklar koruması, Ermenistan’ın onayladı. bağımsız olacağı, İngilizlerin memlekette eskiden beri toplanan Maarif Kongresi’ne bütün öğretimin bir elden yetiştirmeliydi. Eğitim 28 Temmuz 1920 maliyeyi kontrol etmesi, cehalet devam ediyor. katılmaktaydı. Mustafa Kemal, bir anlayışla yürütülmesi laik olmalıydı. Ancak dini Sadrazam Damat Ferit, gibi maddelerin yer aldığını; Eski idareler, bu cehaleti cepheyi bırakarak bu kongreye görüşündeydi, yani bütün etkilerden uzak bir eğitim, Osmanlı Devleti’nin İngiliz Yüksek Komiseri sürdürmeyi kendi devamları katılmış ve burada milli eğitim yurt çocukları bilim ve fenne Türkiye’yi çağdaş uygarlığa Roberck’e “Kürtleri İngiltere’ye tamamen boyun için bir gereklilik gibi tarihine geçecek olan nutkunu dayanan, çağın gerçeklerine taşıyabilirdi. Mustafa Kemal’e karşı eğdiğini (Webb’in kullandığı görüyordu. Bu memlekette okumuştu. Bu nutukta Mustafa ve isteklerine uygun düşen bir Öğretim ve eğitim karma deyim: Total submission)” kullanalım” önerisini yaptı. cehaleti süratle ortadan Kemal, şöyle demekteydi: okul düzeninden geçmeliydi. olmalıydı. Kız-erkek ayırımı belirtiyordu. 10 Ağustos 1920 kaldırmak lazımdır. Başka “Silahla olduğu gibi, dimağı ile Atatürk’ün uyguladığı Sevr Antlaşması olmamalıydı. Öte yandan 15 Mayıs 1919 İzmir işgal edildi. imzalandı, Vahdettin bu kurtuluş yolu yoktur.” de mücadele zorunluluğunda eğitim politikası sayesinde eğitimin başarılı olması 16 Mayıs 1919 antlaşmanın hükümet Türkiye, çok kısa bir sürede Atatürk, yine bir başka olan milletimiz, her ikisinde de için, öğretmenlik mesleği de tarafından imzalanmasını Mustafa Kemal, her dereceden okullarıyla söylevinde de şöyle başarıya ulaşacaktır.” çekici olmalıydı. Atatürk, bu onayladı. Samsun’a gitmek üzere milli, laik ve çağdaş bir eğitim demekteydi: “Hepimizin şahsi Mustafa Kemal’e göre milli mesleğe verdiği değeri şu İstanbul’dan ayrıldı. 7 Mart 1922 tarihli belge. sistemine geçmeyi başarmıştı. saadeti, çoğunluğun hayat ve eğitim politikasının temeli, sözleriyle ifade etmekteydi: Londra Konferansı’na 16 Mart 1920 Cumhuriyetimizin 100. saadetiyle mümkündür. Eğer cehlin (cehaletin) ortadan “Öğretmenler, dünyanın hazırlanan heyetin İstanbul işgal edildi. yılında, Atatürk’ün 100 yıl çoğunluk, yani memleket kaldırılmasıydı. Mustafa her tarafında toplumun 10 Nisan 1920 belgelerinin İngilizlere önce hedeflemiş olduğu laik ve millet, mesut ve mamur Kemal, şöyle bir açıklamada en saygıdeğer ve fedakâr Şeyhülislam iletilmesi. eğitimi gerçekleştirememiş olmazsa beş-on kişinin bulunmaktaydı: “Halkımıza Dürrizade’nin Mustafa unsurlarıdır. Öğretmenlerin HHH Kemal ve arkadaşlarının ve kendini uygar dünyadan saadetinden ne çıkar? Bir okumak, yazmak, yurdunu, başarısı, Cumhuriyetin başarısı öldürülmelerini isteyen Pazar günü, üçüncü büyük ölçüde soyutlamış memleketteki azınlık, eğer milletini, dünyasını tanıtacak olacaktır.” fetvası yayımlandı. yazıma, tarihteki bu bir ülke durumuna menfaatini çoğunluğun kadar coğrafi, tarihi ve ahlaki Atatürk’ün bütün istediği 23 Nisan 1920 korkunç casusluk olayına düşürülmüş olmaktan ötürü, cehaletinde ararsa, umumi bilgi vermek ve matematik bir “kültür ordusu” yaratmak Büyük Millet Meclisi dayalı olan ihanetin öyküsü biz Atatürkçüler büyük felaket muhakkaktır. Şimdiye esaslarını öğretmek ilk ve bununla Türk ulusunu dar Ankara’da açıldı. ile devam edeceğim. mahcubiyet duymaktayız! kadar izlenen yöntem, hedefimiz olmalıdır.” kafalı bilgisizlerin elinden