Katalog

8 13 KASIM 2023 PAZARTESİ SÖYLEŞİ Prof. Dr. Korkut Kanadoğlu, AYM ile Yargıtay arasında başlayan yargı krizine son noktayı koydu: Suç duyurusu yok hükmünde nayasa Mahkemesi’nin yetki ve görev illi irade, iktidar ve muhalefetin bir araya Aalanına tecavüz edilerek alınan bir karar yok Mgelmesiyle kendini ortaya koyabilir. Millilik hükmündedir. Onun için o karar kapsamında yer kimsenin tekelinde olmadığı gibi hukuksuzluğun alan suç duyurusu da yok hükmündedir. payandası olarak da kullanılamaz. ‘ PROF.DR. KORKUT KANADOĞLU 1968’de Bingöl’de doğdu. nayasa hukukçusu Prof. Dr. İstanbul Üniversitesi Hukuk Korkut Kanadoğlu, Cumhuriyet’in P Fakültesi’ni bitirdi. Doktorasını Asorularını yanıtladı. İstanbul Üniversitesi Sosyal n Yargıtay, Can Atalay hakkında 0 Bilimler Enstitüsü Kamu ihlal kararı veren AYM üyeleri Hukuku Bölümü’nde yaptı. hakkında suç duyurusunda bulundu. 2005’te doçent, 2010’da Yorumunuz nedir? R profesör oldu. Galatasaray, Bu karar Cumhuriyetin 100. yılına İstanbul, Yeditepe ve geldiğimiz bir tarihte yargı adına T Özyeğin üniversitelerinde kötü bir örnek oluşturdu. Bir yüksek öğretim üyeliği yaptı. Okan mahkeme, anayasal sınırlarını aştı. Çok Üniversitesi’nde hukuk sayıda anayasa hükmünün ihlal edildiği R fakültesi dekanlığı da yapan bir olayı yaşıyoruz. Buna anayasaya Kanadoğlu, halen İstanbul aykırılıklar manzumesi diyebiliriz. E Gedik Üniversitesi Anayasa n Yargıtay hangi hakları ihlal etti? Vedat Hukuku Ana Bilim Dalı’nda Milletvekilinin seçilme hakkı. a RIK öğretim üyesidir. Yurttaşların Meclis’te temsil edilmelerini sağlayan seçme hakları. Yine milletvekilinin kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı ihlal edildi. Buna bağlı olarak AYM kararlarının bağlayıcılığını düzenleyen anayasa hükmü. Anayasayı Bu hukuksuz girişimin bir nihai yorumlama yetkisine sahip olan AYM kararı üzerinden anayasanın O kadar çok anayasa hükmü ihlal edildi ki üstünlüğü ve bağlayıcılığı ilkesi. kurumların işlemediği, çöktüğü izlenimini Saymakla bitmeyecek kadar çok ama veren bir sonuç doğurdu bu suç duyurusu özünde Cumhuriyetin temel nitelikleri yaptırımı olmalı olan demokratik, insan haklarına girişimi, bunun bir yaptırımı olmalı. saygılı bir hukuk devleti olma özelliği ihlal edildi. Anayasanın korunmasının n Suç duyurusunun dilini nasıl maddelerin de ceza kanunu çerçevesinde askıya alındığından söz etmişti. olduğunu gösteriyor. yorumlarsınız? işletilmesi mümkün olabilir. Arkasından 2017 anayasa değişikliği n Tüm bu süreçten ne çıkarmalıyız? güvencesi olan bireysel başvuru Suçlayıcı. Öncelikle AYM’yi itham n Ne gibi? geldi. Suiistimalci anayasacılık modeli Eğer yurttaş anayasal güvence kurumunun da içi boşaltıldı. ediyor. Ondan sonra da TBMM’nin 309. madde gibi. Anayasayı ihlal devreye girdi ve demokratik düzenin istiyorsa anayasaya sahip çıkmalı. n “AYM ile Yargıtay arasında yapması gerekenleri yanlış bir başlığını taşıyan, anayasal düzenin ortadan kaldırılması noktasına geldik. Bu yapılmak istenene bir tepki üstünlük ilişkisi yoktur” iddialarına doğrultuda gösteriyor. TBMM’nin işleyişine engel olma suçunu Şimdi geriye ne kaldıysa aynı yöntemin göstermesi gerekiyor. Anayasayla ne dersiniz? aslında AYM kararında düzenleyen madde kapsamında devreye girdiğini görüyoruz. Yani sarkaç beraber yaşayabilme ve onunla birlikte Anayasamıza göre her ikisi de belirtildiği gibi anayasanın da değerlendirilebilir. Çünkü bir daha işlemeye başladı. gelişebilme iradesini halkımızın ortaya yüksek mahkeme ama konumları 14. maddesi kapsamındaki o kadar çok anayasa hükmü n Yeni anayasada bizi ne gibi koyması gerekiyor. farklı. Anayasayı yorumlama yetkisi Yargıda suçların neler olduğunu bir ihlal edildi ki kurumların tehlikeler bekliyor? n Halk bu iradeyi nasıl koyacak? AYM’nindir. AYM’nin kararları diğer yasayla somutlaştırması işlemediği, çöktüğü Yeni anayasa söylemiyle, anayasacılık Anayasanın yanında olarak, kara leke tüm organları, bu bağlamda yüksek gerek. Bütün bu sorunu izlenimini veren bir sonuç suiistimal edilerek, milli irade kavramı anayasanın güvencesini oluşturan, mahkemeleri de bağlar. Kararların çözecek belki de en iyi doğurdu bu suç duyurusu da çarpıtılarak tüm hak ve özgürlükler özgürlüklerin güvencesini oluşturan oluyor etkisi açısından üstün olan AYM’dir. formül bu. Ama yasama girişimi, bunun bir yaptırımı güvencesiz hale getirilmeye çalışılacak. AYM’nin yanında olarak onun organı bunu yapmıyor. Yargıtay olmalı. Anayasada şu an mevcut olan hakların etkisizleştirilmesine karşı gelerek Yargıtay, günlük yaşam ilişkilerini da bunu talep edeceğine “Ben n Suç duyurusu olmadan da artık vatandaşın kullanamayacağı durmalı. düzenleyen yasaları uygular. Burada zaten anayasayı yorumlarım” diyerek harekete geçilemez mi? hale getirileceği bir anayasal düzene n Bireysel olarak ne yapılabilir? görev alanları açısından bir çatışma kendi görüşüne uygun bir şekilde Savcılar da harekete geçebilir. Aslında geçişin çabaları olarak okunabilir. Biz bunun için yine anayasada yer alan yaşandı. Yargıtay görev alanına davranılmasını talep ediyor. şu var burada AYM’nin bağımsızlığını n Suç duyurusuna ilişkin olarak da her türlü özgürlüğümüzü kullanabiliriz. girmeyen, anayasanın yorumuna, siyasi tehdit eden bir sonuç ortaya çıkıyor. “millilik” vurgusu yapıldı... Şimdi mesela siz basın özgürlüğünüzü hayatın işleyişine dair alana girerek ‘Aktivizmi Yargıtay yapıyor’ AYM’nin işlevsizleştirilmesine, bireysel Azınlıkta kalanlar hep milli irade kullanıyorsunuz. Ben bilimsel ifade AYM’nin yetkisine tecavüz etti. Aslında yargısal aktivizm yapan AYM başvuruya ilişkin yetkilerini kullanmasını kavramı kullanılarak dışlanmak özgürlüğümü kullanıyorum. Barolar, değil Yargıtay. Burada bence bilinçli bir önlemeye yönelik bir müdahale var isteniyor. Burada da aynı çoğunlukçu avukatlar, hukukçular toplantı ve gösteri ‘Tartışmak bile abesle iştigal’ kriz çıkarıldı. Yargıtay’ın dili gerçekten burada. Bunların hepsini bir araya anlayışı görüyoruz. Oysa milli irade haklarını kullanarak dile getiriyor. n Peki AYM’nin yanlış karar verme klasik üslubunun dışında. Gerekli getirdiğimiz zaman yargıda bir kara leke ancak iktidar ve muhalefetin bir araya Dolayısıyla yurttaş olarak her türlü ihtimali yok mu? gereksiz yayımlanmamış yüksek lisans oluşuyor. Onun için yargıda yaşanan bir gelmesiyle kendini ortaya koyabilir. özgürlüğümüzü kullanarak bu duruma Yanlış karar verme ihtimali var. tezlerine yapılan atıflarla akademik hukuk skandalından söz edebiliriz. Millilik kimsenin tekelinde olmadığı gibi karşı çıkabiliriz. Ama söylememiz gereken şey şu: İç bir hava kazandırılmak istenmiş. Ama n AYM’nin kapatılma ihtimali olur mu? hukuksuzluğun payandası olarak da n Muhalefetin duruşu için ne hukukta AYM kararları hem şekli içeriğine baktığımızda çok net bir AYM’nin kaldırılmasına yönelik bir kullanılamaz. dersiniz? girişim olacağını düşünmüyorum. Çünkü n Yeni anayasada laiklik ile Muhalefet çok dar bir alana hem maddi açıdan kesin hüküm anayasaya aykırılık var. Anayasanın burada kurumları kendi işlevlerinin ilgili de tedirginlik mevcut. sıkıştırıldı şimdiye kadar. 153. maddesindeki AYM kararlarının niteliğindedir. Bunun anlamı hiçbir Yargıtay’ı da bağlayıcı olduğuna dışına çıkarıp iktidara hizmet eder bir Siz böyle bir tehlike Muhalefetin anayasal mahkeme Yargıtay dahil AYM’nin Çözümün ilişkin hükmün nasıl aşılabildiğine noktaya getirme çabasını görüyoruz. öngörüyor musunuz? haklarını etkin bir şekilde kararını değerlendiremez, değiştiremez. ilişkin herhangi bir açıklama yok. Böylece kurum işlemez hale getirilir Laiklik içi boşaltılan bir kullanması gerekiyor. Bunun Onun yerine geçerek karar alamaz. Bu adresi Dolayısıyla burada aslında anayasa ve siyasi iktidarın görevde kalmasını kavram olarak anayasada kullanıldığı zemin de Meclis şekilde AYM’nin yetki ve görev alanına hukuku açısından tartışmalı konu yok. sağlamanın bir aracına dönüştürülür. varlığını koruyor. Ama olmalı. Meclis, halkın ilgisini Meclis’tir tecavüz edilerek alınan bir karar Burada bana kalırsa Yargıtay tarafından Bu tür bir uygulamaya biz popülist laikliğin korunmasına çekecek siyasi kararların yok hükmündedir. Onun için o karar yaratılmış anayasal bir bir kriz var ve anayasacılık diyoruz. Popülist ilişkin yine Meclis’in yapması alındığı gerçek bir sahneye kapsamında yer alan suç duyurusu da bu krizden de beslenmek isteyen, bunu anayasacılığın örneklerinde bu popülist gereken düzenlemelerden dönüşmeli. Onun için kişisel bir yok hükmündedir. siyasete tahvil etmek isteyen bir siyasi iktidarlar kendi siyasi ajandasına uzağız. Şöyle ki; anayasada zorunlu iktidarın oluştuğu bu ortamda Meclis’in n O zaman bu suç duyurusunun iktidar var. uymayan kurumları etkisiz hale din kültürü dersleri öngörülüyor. tekrar İstiklal Savaşı’nın kazanılmasını sonucu ne olur? n Peki bu suç duyurusunu hazırlayan getiriyorlar. Fakat bu din kültürü derslerinin bir sağlayan bir Meclis olduğunu göstermesi Yargıtay üyeleri hakkında suç n Yargı içinde çokça konuşulan dinin aşılanmasına dönüştüğü hem gerekiyor. Ayağımızın altından kaydığını Bunu tartışmak bile hukuken abesle duyurusunda bulunabilir mi? tarikat meselesi de var. Biz burada AİHM hem de AYM tarafından tespit gördüğümüz anayasal zemini tutmaya iştigal. Hukuken yok hükmünde olan bir edilmesine rağmen uygulama devam çalışan her çabanın yanında olmak Tabii ki bulunabilir. kimlerin çatışmasına tanıklık suç duyurusunun nereye evrileceğini n Kim bulunur? ediyoruz? ediyor. Onun dışında yine negatif din gerekir. tartışmak bile bence bizi Yargıtay’ın Tüm yurttaşlar, zaten barolar bu Tarikatların buradaki etkisini ve özgürlüğüne yani dinden özgürlüğe n Meclis’in, yapması gereken nedir? istediği konuma çeker. Çok net, bu suç konuda girişimde bulunuyor. Yurttaşlar aralarında bir mücadelenin sonucu olup ilişkin çok büyük sıkıntıların yaşandığını Madem bu konuda talepler var, duyurusu yok hükmünde. kendi görev alanını aşan, en azından olmadığını aktaracak, yorumlayacak görüyoruz. madem Yargıtay bireysel başvurunun n AYM’nin kararı yanlış ise ne yapılır? görevini kötüye kullanan Yargıtay bilgiye sahip değilim. Ama siyasetçilerin Tüm özgürlüklerin güvencesini işleyişinden rahatsız, madem AYM 14. Eleştirilir ama yargı da buna uymak üyelerine ilişkin suç duyurusunda söylemi hep; mevcut anayasa oluşturacak yargının, bu şekilde maddenin kapsamına girecek suçların zorundadır. AYM’nin kararıyla iç bulunabilir. Hatta bunu daha da hükümlerinin bu çatışmayı çözmekte etkisizleştirmeye çalışıldığı da ifade belirlenmesi için bir yasa çıkarılmasını hukuk yolu tükendikten sonra AİHM’de ileri götürebiliriz. Çünkü burada çok elverişli olmadığına yönelik. Bunun edilebilir. Temel hak ve özgürlüklerimizi istiyor, o zaman Meclis bütün bu sözleşmeye aykırılık iddiasında sayıda anayasaya aykırılığa yol açan, bir örneğini 2014-2017 arasındaki artık tümüyle kullanılamaz hale çağrılara duyarsız kalmamalı. Buna ‘bulunulabilir ama iç hukukta nihai anayasanın yargıya ilişkin hükümlerinin anayasasızlaştırma süreciyle yaşadık. O getirecek bir rejimin kapısının zorlandığı demokratik bir kamuoyu rejimi eşlik uygulanmasını bir nevi engelleyen dönem de iktidar, uygulama ile anayasa söylenebilir. Geldiğimiz nokta, laikliğin eder ve toplumun iradesi serbestçe karar verme yetkisi, anayasanın sözünü Yargıtay üyelerine karşı daha farklı hükümlerinin çeliştiği ve anayasanın bize kazandırdığı özgürlüklerin tehlikede oluşursa bu sorun kolaylıkla çözülebilir. söyleme yetkisi AYM’ye ait. Demokratik kamuoyu oluşmalı n AYM, Dezenformasyonla Şardan örneğinde de yaşandığı gibi bu beğenilmesi veya tekrar yayınlamasıyla kazanmış, yapısal bir sorunu görüyoruz. Mücadele Yasası’nın iptalini oy yasanın basın özgürlüğünü zedeleyecek da olabilir. O açıdan yurttaşların da ifade AYM’ye 2022’de 60 bini aşan makul çokluğu ile reddetti. Bu yasa, “basın sonuçlar doğurduğunu da gördük. özgürlüklerinin sınırlarını belirleme sürede yargılama hakkının ihlal özgürlüğü” açısından ne gibi riskler AYM iptal etmese de uygulamada konusunda çok yetersiz bir düzenleme. edildiğine ilişkin başvuru yapıldı. taşıyor? çok sayıda haklı bireysel başvurunun Demokrasinin işlemesi için, demokratik Bunların 30 binden fazlası ihlal ile Yasal düzenlemeye baktığınızda, konusunu oluşturacak bu yasanın bir bir kamuoyunun oluşması lazım. sonuçlandı. AYM yakın tarihte dedi suçun maddi unsuru; doğru olmayan an önce Meclis tarafından ele alınması Demokratik kamuoyunun oluşması ki “İhlal iddiasıyla gelmeyin ben bu bilgiyi yaymak... Peki bilginin gerçeğe uygun olacaktır. için de basın farklı görüşleri yurttaşlara konuda artık etkisizim” Bu çok acı bir aykırı olduğu nasıl tespit edilecek? n Bu yasa gazetecileri ve halkı nasıl aktarabilmeli. Yurttaş da bu haber itiraf. Pehlivan örneğinde de sistematik Belirsiz, farklı yorumlara açık olan etkileyecek? ve bilgiler doğrultusunda kendi siyasi sorunun keyfiliğe dönüştüğünü de yasanın kapsamı somutlaştırılarak Gazeteciler açısından otosansüre kararını alabilmeli. Bunlar engellenirse görüyoruz. Yargının burada görevini öngörülebilir hale getirilmeli. Almanya, yol açacak. Yurttaşlar açısından ortaya baskıcı bir rejim çıkıyor. savsakladığını, kişi özgürlüğü ve Fransa gibi demokratik devletlerde da sıkıntılı. Çünkü yaymanın ne n Barış Pehlivan davası için ifade özgürlüğünü koruyan anayasal yalan haberin yaptırımı bizdeki gibi şekilde gerçekleştirileceği de yorumunuz nedir? güvenceleri göz ardı ettiğini hapis cezası da değil. Üstelik Tolga somutlaştırılmamış. Yayma bir haberin Türk yargısına ilişkin süreklilik söyleyebiliriz. ‘ ‘