Katalog

14 EKİM 2023 CUMARTESİ DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 Ortadoğu Üçlüsü on Hamas-İsrail çatışmasının biri temel, dört nedeni var: S 1) İsrail, ABD ve bazı Avrupa ülkelerinin “Bağımsız Filistin devleti”ni kabul etmemesi. 2) Ortadoğu Dörtlüsü’ne fren: Putin de dikkat çekti: “ABD uydurma f ilistinli gerekçelerle (Rusya, ABD, AB ve aileler, BM’den oluşan) Ortadoğu Dörtlüsü g azze’nin mekanizmasını fiilen engelledi.” güney 3) ABD’nin rolü: ABD, İsrail-Filistin kesimlerine arabuluculuğunu tekeline alarak çözümü göç ediyor. bağımsız Filistin devleti hedefinden uzaklaştırmakta, oyalamakta, İsrail’e işgali genişletme fırsatı sağlamaktadır. İsrail, dün Gazze’nin kuzeyindeki 1.1 milyon Filistinliye 24 saat içinde tahliye çağrısı yaptı 4) Netanyahu, ABD’nin sağladığı bu fırsatı, “iki devletli çözüm”ü rafa kaldırmanın, Gazze’yi karadan ve denizden ablukaya alarak Filistinlileri sindirmenin, yeni Yahudi yerleşim bölgeleri açarak işgali genişletmenin yolu olarak kullanmaktadır. Gazze’yi işgal planı Sonuç: Basınç, tüpü patlattı! Büyük devletlerin durumu srail ordusu, kara saldırısı için İsrail’in beklenen kara operasyonu öncesi yaptığı çağrı Bu dört neden bile çözümün tekliğine hazırlanırken savaş uçakları işaret etmektedir: Önce Filistin tepki çekti. Birleşmiş Milletler “iptal edin” derken Filistin devletinin kabulü... İve topçular abluka altındaki lideri Abbas ise ikinci Nakba uyarısı yaptı. Bu şart yerine getirildiğinde Hamas da yaklaşık 2.5 milyon nüfuslu Gazze’yi Blinken, 1967 sınırlarına sahip İsrail devletini çağrısına yaptı ancak çok sayıda “Hiçbir şekilde kabul edilemez” bombalamayı dün de sürdürdü. İsrail Abbas ile kabul etmeye mecbur olacaktır. (Kaldı Gazzelinin alabildikleri eşyalarını olduğunu bildiren bir açıklama güçleri, dün 24 saat içinde kuzeyde bir araya ki Hamas, İsrail’i reddeden anlayışını geldi. yaşayan 1.1 milyon Filistinliden Gazze araba ve minibüslere yükleyerek yola yaptı. Açıklamada, “Günlerdir geride kalan yıllar içerisinde adım adım Vadisi’nin güneyine geçmesini istedi. çıktığı basına yansıdı. ayrım gözetmeyen bombalamaya yumuşatmıştır.) FKÖ zaten tanımaktadır. Bu adıma ilk tepki Birleşmiş İsrail’in tahliye çağrısına Filistin maruz kalan, topluca elektrikten, Peki İsrail Filistin devletini, Hamas İsrail’i nasıl kabul edecek? Milletler’den (BM) geldi. Yapılan Devlet Başkanı Mahmud Abbas’tan sudan ve gıdadan mahrum bırakılan Öncelikle mevcut çatışmayı durdurmak açıklamada, “BM böyle bir hareketin Gazze halkının son derece sınırlı da tepki geldi. Abbas, Gazze’deki ABD ve gerekiyor. ABD, AB, Rusya ve BM’den yıkıcı insani sonuçlar doğurmadan bir alanda göçe zorlanması, Filistinlilerin “zorla yerinden oluşan Ortadoğu Dörtlüsü, Putin’in gerçekleşmesinin imkânsız edilmesini reddettiğini” söyledi. uluslararası hukukun açık ihlali de belirttiği gibi ABD tarafından olduğunu düşünüyor” ifadeleri 1948’de İsrail’in, kuruluşu sırasında olduğu gibi, bunun insanlıkta da çalıştırılmıyor; bu nedenle arabuluculuğu İran bölge kullanıldı. BM, “zaten trajedi olan bir yapılan savaşta Filistinlilerin kitlesel yeri yoktur” denildi. Bakanlık, şu şartlarda mümkün değil. ABD ve AB’nin Ortadoğu durumu felakete dönüştürebilecek İsrail’den “bu vahim hatadan derhal olarak yerinden edilmesine atıfta Dörtlüsü’nden ayrı arabuluculukları ise turunda bir durumdan kaçınmak için bu tür geri dönmesini” ve Gazze’de sivil bulunarak böyle bir olayın “ikinci bir zor çünkü İsrail’in yanındalar. bir emrin iptal edilmesi yönünde Nakba” (felaket) olacağını söyleyen halka yönelik “acımasız ve topyekûn Bölgede ateş hattının Hem İsrail’le hem Filistin’le arası güçlü bir çağrıda bulunduğunu” Abbas, insani bir felaketi önlemek eylemlerine hemen son vermesinin iyi olan iki büyük devlet var: Çin ve genişlemesine yönelik sinyaller vurguladı. BM Filistinli Mülteciler beklediğini” vurguladı. Beyaz Saray için abluka altındaki kıyı bölgesinde Rusya. Rusya’nın arabuluculuğu hem gelirken Batı ülkelerinden İsrail Ajansı, İsrail’in çağrısını “korkunç” ise İsrail’in ültimatomunu “zor iş” insani koridorlara derhal izin Ukrayna savaşı nedeniyle hem de İsrail’in ve Arap ülkelerine diplomatik olarak nitelendirdi ve bölgenin saldırdığı Suriye’deki konumu nedeniyle olarak nitelendirdi. Beyaz Saray verilmesi gerektiğinin altını çizdi. temaslar hız kazandı. İran ise Irak kabul görmeyebilir. Çin’in ise daha önce hızla bir “cehennem çukuru” haline ve Lübnan ile görüşmeler yaptı. Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü yazdığımız gibi İsrail-Filistin sorununa Ankara: Kabul edilemez geldiğini belirtti. ABD Dışişleri Bakanı Antony John Kirby, İsrail ordusunun sivilleri adil çözüm için üç önerisi var. Öte yandan Dışişleri Bakanlığı, Blinken Ortadoğu turunu sürdürdü. Gazze’de yönetimi elinde tutan Hamas’tan ayırarak daha fazla sivil Blinken, önceki gün “tam destek” Hamas ise “Evlerinizi terk etmeyin” İsrail ordusunun duyurusunun kaybın önüne geçmek amacında Türkiye’nin alabileceği sözü verdiği İsrail’den Ürdün’e olduğunu savundu. inisiyatif geçti. Başkent Amman’da Kral 2. Bölge ülkeleri içinde arabuluculuk Abdullah ve Filistin Devlet Başkanı Can kaybı artıyor için şartları en uygun olan ülke Mahmud Abbas ile bir araya geldi. Saldırılarda bir hafta geride Türkiye’dir. Zira Türkiye hem İsrail’i ABD’nin açıklamasına göre Blinken, kalırken Gazze’de yaşamını ilk tanıyan ülkelerin başında gelmekte Abbas’a bölgeyi “sakinleştirme” yitiren Filistinlilerin sayısının hem de tarihsel olarak Filistin’e yakın çabaları için teşekkür etti ve durmaktadır. Öte yandan Ankara hem 1799’u geçtiği belirtildi. İsrail ise “ABD’nin Filistin liderliği ve halkıyla Hamas’la ilişkisi olan ama hem de bunu en az 1300 İsraillinin yaşamını işbirliğine olan bağlılığını bir kez İsrail ve Mısır’la normalleşmesi nedeniyle yitirdiğini açıkladı. İsrail’in Kanal 14 daha teyit ettiğini” sözlerine ekledi. dengeye oturtmaya çalışan bir konumda. Görüşmede Abbas’ın, “Filistin televizyonunun haberinde, güvenlik Ancak Ankara’nın tarafları tek başına Kurtuluş Örgütü’nün Hamas’ı güçlerinin Gazze’ye karadan giriş ateşkese zorlayacak ve masaya değil tüm Filistinlileri temsil için hazırlandığı ancak siyasi oturtacak gücü/yaptırımı yok. Dolayısıyla eden meşru grup olduğuna olan düzeyde onay beklediği belirtildi. Ortadoğu’da, Ortadoğululardan f ilistinli inancını ve iki grubun ne kadar oluşacak bir “barış cephesi”ne ihtiyaç gençler polis zıt olduğunu” anlattığı bildirildi. var. Rehine baskını tarafından Arabuluculuk çabaları sergileyen Türkiye, Mısır ve Suudi Arabistan’ın Hamas dün İsrail’in yaptığı tartaklanarak Katar’a geçen Blinken, Katar “Ortadoğu Üçlüsü” olarak yan yana gözaltına saldırılar sırasında aralarında Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al gelmesi, hele de bir büyük güç olan alındı. yabancıların da bulunduğu 13 Sani ile de bir araya geldi. Çin’in desteğiyle ağırlık oluşturması, rehinenin yaşamını yitirdiğini Blinken’ın Ürdün’den sonraki Hamas-İsrail çatışmasının temaslarının Suudi Arabistan, duyurdu. İsrail ordusu ise dün “son 24 bölgeselleşmesini önleyecek bir çare olabilir. Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır’da saatte Gazze’ye rehineleri kurtarmak Mescid-i Aksa’da yine engel Çin’in desteği, ABD ve AB’yi olacağı aktarıldı. için baskınlar yapıldığını” kaydetti. dengeleyecektir. Öte yandan ABD Savunma Rusya Devlet Başkanı Vladimir isRAiL polisi, çok sayıda Bakanı Lloyd Austin Tel Aviv’e Putin ise Ortadoğu’da akan kanın Filistinlinin, Mescid-i Aksa’nın Tarihi fırsat gitti, “Daha fazla askeri yardım durdurulması çağrısında bulundu ve da içerisinde yer aldığı Eski Öte yandan Ortadoğu Üçlüsü’nün göndermeye hazırız” mesajı İsrail’in Gazze’ye kara saldırısının Şehir’e girişine izin vermedi. sağlayabileceği bir ateşkes, sonrasında verdi. Almanya Dışişleri Bakanı İsrail güvenlik güçleri işgal “daha çok sivil kayba yol açacağı” faaliyeti dondurulmuş (ABD, AB, Rusya, Annalena Baerbock da Tel Aviv’e altındaki Batı Şeria’daki Doğu BM’den oluşan) Ortadoğu Dörtlüsü’nü uyarısı yaptı. İsrail’in dün sınırdaki giderek İsrail ile dayanışma içinde de harekete geçmeye zorlayabilir ve Kudüs’te yer alan Mescid-i Aksa Lübnan ordusuna ait bir gözlem olduklarını belirtti. ardından gelecek bir konferansla, “iki avlusunda namaz kılan 10 bin ırak, iran, Ürdün, yemen, Afganistan, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın noktasını vurduğu da savunuldu. devletli çözüm” zemini oluşturulabilir. kişiyi Kubbetus Sahra Camisi’nin endonezya’da f ilistin’e destek eylemleri vardı. da iki günlük bir ziyaret için Mısır’a Elbette statükodan nemalananlar, yanında bekledi. Filistinli Londra da gemi yolluyor gideceği belirtildi. bunun değişmesini istemeyeceklerdir. kuruluşlar, Eski Şehir bölgesine israilli diplomata saldırı ABD’nin USS Gerald R. Ford uçak Ancak önceki yazımızda da dikkat gitmek isteyen özellikle 50 yaş iran’dan uyarı gemisini bölgede konuşlandırmasının çektiğimiz gibi hem İsrail’in iç altı erkeklere zorluk çıkararak izin Çin’in başkenti Pekin’de ise bir İsrail elçilik İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir ardından İngiltere’de İsrail’e destek çelişkileri hem de çok kutupluluk, vermediği belirtildi. çalışanının başka bir yabancı uyruklu kişi Abdullahiyan ise Irak ve Lübnan’da statükonun sürdürülemez olduğunun amacıyla Doğu Akdeniz’e gemi Polis, Eski Şehir çevresinde tarafından sokakta bıçaklı saldırıya uğradığı temaslarda bulundu. Irak Başbakanı göstergeleridir. gönderme kararı aldı. İngiltere’nin toplanan Filistinlilere TOMA, duyuruldu. Gözaltına alınan saldırganın Muhammed Şiya es Sudani ile Bu iki durum fırsata dönüştürülerek gözetleme uçağı ve iki savaş gemisi ses bombası ve gaz bombasıyla motivasyonu hakkında bilgi verilmedi. görüşmesi sonrasında bazı ülkelerin bölgenin bu en önemli sorununu hem müdahale etti. göndereceği ifade edildi. yetkililerinin Tahran’a, bölgede yeni Arapların hem de Yahudilerin yararına bir cephe açılmasının ihtimalini çözebilmek mümkündür ve tarihi sorduklarını aktaran Abdullahiyan, önemdedir. bunun “Siyonist rejimin Gazze’deki eylemlerine bağlı” olduğunu ‘İsrail bu saldırıyı fırsat bildi’ söyledi. Lübnan’da dün Hizbullah Camiyi hedef aldılar lideri Hasan Nasrallah, ardından karmaşıklığı nedeniyle çok mümkün yorumunu yapan Okyar, sözlerini şu SENA TUFAN Afg Anis TAn’ın kuzey vilayetlerinden da Lübnan Başbakanı Necip Mikati olmadığını söyledi. ifadelerle sürdürdü: Bağlan’a bağlı Pul-i Humri kentinde bir Şii ca- isRAiL-Hamas arasındaki çatışma 7 ile de görüşen İranlı bakan, “ABD, İlerleyen süreçte İsrail’in saldırılarının “İsrail’in, Hamas’ın bu saldırısını da bir misinde cuma namazı sırasında patlama bölgesel bir savaştan kaçınmak Ekim’den bu yana sürüyor. Bölgede dozunu artırmasını beklediklerini ‘fırsat’ olarak beklediği kanısındayım. meydana geldi. Taliban rejimi yetkilileri, eyle- istiyorsa İsrail’i kontrol etmeli” dedi. yaşanan son gelişmeleri İsrail-Filistin aktaran Okyar, “Bu saldırılar Gazze’yi Belki de 21. yüzyılda bir katliama da min intihar saldırısı olduğunu, olayda en az 7 Lübnan Hizbullahı’nın iki meselesine yönelik çalışmalar yürüten ortadan kaldıracak boyutta mı olur şahit olabiliriz. Diplomasi her zaman kişinin yaşamını yitirdiğini 17 kişinin de yara- numaralı ismi Şeyh Naim Kasım siyaset bilimci Doç. Dr. İlkim Büke yoksa daha sınırlı mı kalır bilemiyoruz. çok önemli. Şu anda son derece acil landığını açıkladı. Bazı gazeteciler ise can kay- ise “zamanı geldiğinde İsrail’e Okyar, Cumhuriyet’e değerlendirdi. Öte yandan Hamas zaten taktiksel bir şekilde kadınların, çocukların ve bının en az 17 olduğunu duyurdu. Daha önce müdahale etmeye hazır oldukları” Okyar, “Hamas bir taraftan Gazze’de olarak genellikle toplumla karışık bir yaşlıların serbest bırakılması gerekiyor. Afganistan’daki Şii azınlığı hedef alan benzer çıkışı yaptı. kimsenin yerinden ayrılmasını istemiyor. yerde. Nasıl ayrıştırılacak bilinmiyor. Bu saldırılar her iki taraftaki kadın, çocuk saldırıları IŞİD-Horasan örgütü üstlenmişti. Zaten ayrılacak bir durumda da değiller, Gazzelileri çok da iyi bir geleceğin ve yaşlıları etkiliyor. Yıllardır Hamas ile sınırlar kapalı. Mısır bir tek Refah beklediğini söyleyemeyiz. Benim İsrail hükümeti çatışır. Ama bu sefer TÜRkiye ’Den yARDıM Fransa’da bıçaklı saldırı sınır kapısını insani yardım için açtı. orada birlikte çalışmalar yürüttüğüm daha farklı bir yerdeyiz. Dolayısıyla bu Dolayısıyla bu insanların gidebileceği arkadaşlarım ‘Biz ölümü bekliyoruz’ noktadan sonra ‘Biz tekrar hadi ateşkese fRA ns A’nın kuzeyindeki Arras kentinde TÜRkiye’nin Gazze Şeridi’ndeki çok da fazla bir yer yok. Ancak güneye diyor” diye konuştu. gidiyoruz, kendi kabuğumuza çekiliyoruz’ bir lisede düzenlenen bıçaklı saldırıda bir Filistin halkı için gönderdiği ikinci doğru gidebilirler” dedi. diye bir durumun söz konusu olacağını öğretmen yaşamını yitirirken iki kişi de ağır yardım uçağının Mısır’a ulaştığı ‘Bu defa farklı’ zannetmiyorum. Bundan sonrası için yaralandı. Saldırganın Çeçen olduğu açık- basına yansıdı. Yardımlar, Gazze’nin ‘n asıl ayrışacak belirsiz’ İsrail Başbakanı Binyamin herhalde tozlar durulunca göreceğiz. Bu landı. Fransa Cumhurbaşkanı Macron Fran- Mısır’a açılan tek kapısı Refah’tan Okyar, geleceğe dair büyük Netenyahu’nun “Gazze yerle bir askeri operasyonun boyutlarını tahmin sa’daki okul saldırısının ardından “İslamcı Filistin tarafına teslim edilecek. varsayımlarda bulunmanın durumun edilecek” açıklamalarında ciddi olduğu etmek istemiyorum.” terörün barbarlığını” kınadı.