Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
gorus@cumhuriyet.com.tr
31 OCAK 2023 SALI
2 olaylar ve görüşler
bakalım:
Şahsım Devleti
Rejiminden,
Güçlendirilmiş
Seçimlere müdahale
Parlamenter Rejime
geçiş sürecinde,
kurumları yeniden
AHMET SÜHA UMAR düzenlemek nispeten
Seçimlere müdahale etmeye çalışan Doğu, Batı, ortadoğu
‘Mutabakat
kolaydır...
EMEKLİ BÜYÜKELÇİ ülkelerinin ortak amacı, Türkiye’de, isteklerini en kolay kabul
Nitekim belgenin 57 ile 95.
metni’: Umut ve
ettirebilecekleri dolayısıyla çıkarlarını en kolay ve geniş biçimde
sayfaları arasında kurumların
luslararası
belirsizlikler
nasıl düzenleneceği anlatılmış.
koruyabilecekleri bir kişinin iktidarını devam ettirmesidir.
ilişkilerin temel
Ama bu kurumların içine
HP Genel Başkanı
Ukuralı, “içişlerine
yerleştirilmiş olan, yeteneksiz,
Kemal Kılıçdaroğlu’nun
karışmamak”tır ama en sık
liyakatsiz, eğitimsiz,
Ckurduğu ve bugünlere
ihlal edilen de bu kuraldır.
partizan, ilkel kadrolar nasıl
getirdiği Millet İttifakı, bu
Son yıllarda yaşanan temizlenecektir?
“Mutabakat Metni” ile,
Sivil ve askeri bürokrasideki
örnekler, ABD gibi süper seçimi kazandığı takdirde,
Türkiye’nin İsveç Büyükelçiliği
kadroların temizlenmesi
Türkiye Cumhuriyeti
güçlerin bile bundan masun
önünde Kuran’ı yakan Paludan.
nispeten kolaydır.
Devleti’ni yeniden nasıl
olmadığını gösteriyor.
Ama özellikle yargıdaki,
kuracağını ilan etti.
AB ülkelerinde yaşanan
üniversitedeki ve uzmanlık
Erdoğan/AKP iktidarının
başka örnekler de vardır.
isteyen, RTÜK, BİK, BDDK,
yirmi yıl boyunca, yavaş yavaş,
Amaç, iktidara gelmesi
ince ince yıktıkları bir devleti DDK gibi devlet kurumlarındaki
veya iktidarda kalması
partizan ve ilkel kadrolar nasıl
yeniden inşa etmek hiç de
istenen kişi veya ekibin kolay değil elbette. temizlenecektir?
Bu açıdan mutabakat Bir temizlik süreci
desteklenmesidir.
metnindeki ilkeler, genellikle
hakkında şimdiden ayrıntılı
Birilerinin pek sevdiği
kabul edilen, Demokratik
önemlerin ilan edilmesinin
deyişle, “dış güçler”in
Rejim’in temellerini
sakıncalarını elbette
bir ülkenin seçimlerine
oluşturan, Erdoğan/AKP
görüyorum.
müdahalesi, çoğu kez
iktidarı tarafından yok
Ama belgenin bu
“yumuşak” veya “örtülü”
edilmiş olan evrensel temel
eksikliğine işaret edilmesi
yöntemlerle yapılır. Bunlar hak ve özgürlüklere ilişkin
gerektiğini de düşünüyorum.
ilkelerden oluşuyor.
ilk bakışta, devletler HHH
Yolsuzlukların, soygunların
İkinci eksiklik, Demokratik,
arasındaki normal hatta
eylemlerde bulunmak yüzüdür. Diğer yüzü ise son Kaldı ki Erdoğan’ın, bu
ve liyakatsizliklerin önlenmesi
laik ve sosyal hukuk devleti
dostane ilişkiler gibi görünen
veya bu tür eylemleri zamanlarda ABD, İngiltere, yayınları da yine, “dış
için bazı önemli somut
ilkelerinin vurgulanmasında
girişimlerdir. Putin’in,
desteklemek, en azından Fransa ve Almanya’nın güçlerin” kendisine ve
önlemleri de içeriyor.
ve bu ilkelerin korunmasında
Türkiye’nin ödemesi gereken
onlara engel olmamak Türkiye’ye karşı komplosu
önde gelen, etkili yazılı
Bu açılardan “Mutabakat
görülüyor:
20 milyar dolar tutarındaki
olarak sunmaktan Metni”nin olumlu ve umut
şeklindeki karmaşık basın organlarında, Erdoğan
Bu eksiklik Anayasa
doğalgaz borcunu seçim veren bir belge niteliği
kaçınmayacağını hatta
stratejidir. İsveç’te hakkında çıkan ve dozu
Mahkemesi başta
taşıdığı açık.
sonrasına ertelemesi; Suudi
Erdoğan’ın maketini yakmak; giderek artan, zaman zaman bunu keyifle yapacağını olmak kaydıyla yargının
HHH
Arabistan’ın, “kırılgan
bağımsızlaştırılmasında ve
İsveç ve Danimarka’da, ağır suçlamalar içeren düşünmek çok da yanıltıcı
Tam bu noktada bu olumlu
ekonomisini desteklemek” Anayasa Mahkemesi’nin
onca Müslüman ülkenin makaleler ve yorumlardır. Bu olmaz. Kısaca, her iki
belgenin iki önemli eksiği
Anayasa’yı koruma
savı ile Türkiye’ye dış
büyükelçiliği varken yayınlar seçimleri Erdoğan’ın grup müdahale de sonuçta
göze çarpıyor:
konusundaki yetkilerinin
kaynak aktarması; Katar ve
Türkiye Cumhuriyeti kazanmasının istenmediği Erdoğan’ın, kazanamayacağı
Birinci eksik, mevcut
yeterince net ve ayrıntılı
BAE’nin benzer adımları; “Şahsım Devleti”nin sadece
büyükelçiliği önünde Kuran hatta bunu engellemeyi konusundaki kanaatin
olarak genişletilmemiş ve
kurumlarda değil, bu
ABD’nin, daha düne
yakmak üzerinde ciddiyetle amaçlıyor görünümündedir. giderek güçlendiği bir seçimi
belirlenmemiş olmasında
kurumların içindeki kadrolarda
kadar süregelen, katı F-16
düşünülmesi gereken kazanmasına yardımcı
Acaba öyle mi?
ortaya çıkıyor.
yani insan malzemesinde yol
tutumunu değiştirebileceği
olacak tutumlar gibi
olaylardır. HHH
açtığı yıkımın, hangi yöntemle
Asıl amaç
izlenimini veren söylemleri
görünmektedir. Peki neden? Değerli okurlarım, yukarıda
ve nasıl onarılacağı sorunudur.
Madalyonun diğer yüzü
yumuşak müdahale Bu yayınlar sanki okuduklarınız bu konudaki
Yanıt basit ve klasiktir:
İkinci eksik, bu metnin,
ilk izlenimlerimdir.
örnekleridir. Bu tür Erdoğan’ın her sıkıştığında Erdoğan’a, “Bize muhtaçsın”
ulusal çıkarlar.
temel hak ve özgürlükler
İleride daha ayrıntılı
destekler, ciddi bir ekonomik gelişmeleri, içte ve dışta mesajını veriyor. Batı
Seçimlere bu yöntemlere konusunda, tarihsel olarak tek
irdelemeler de yapacağım.
güvence niteliği taşıyan CHP
çöküntü ve imaj kaybı içinde yarattığı düşmanlara böylece bir yandan Erdoğan’ı
müdahale etmeye çalışan
Şimdilik bu mutabakat
ile, temel hak ve özgürlükler
bulunan AKP-Erdoğan bağlayarak içerdeki desteğini etki alanında tutmaya ve
Doğu, Batı, Ortadoğu
belgesinin Erdoğan/AKP
konusunda iyi bir sınav
iktidarının devamına artırmayı temel strateji olarak istediği yönde hareket
ülkelerinin ortak amacı,
iktidarının yaptığı devlet
verememiş olan öteki beş
yardımcı olmak amacıyla
belirlediği düşünüldüğünde, etmeye zorlarken bir yandan Türkiye’de, isteklerini en
yıkımını onarmak açısından
sağcı parti arasında, ancak
atılmış adımlar olarak bu eylemlerin, onun bu da Rusya’nın/Putin’in kolay kabul ettirebilecekleri
(eksiklikleri olmakla birlikte)
CHP’nin verdiği çok belirgin
değerlendirilmelidir. stratejisinin başarılı olması Erdoğan üzerindeki etkisini dolayısıyla çıkarlarını en olumlu adımları içerdiğini
birtakım ödünlerle imzalanmış
ve sağ partiler tarafından
İkinci tür müdahale, için gerçekleştirildiği dengelemeye, Erdoğan’ın kolay ve geniş biçimde olmasından kaynaklanan,
siyasal, ideolojik, soyut ve da kabul edilmiş olmasının
görünürde iktidardaki kuşkusuna yol açması Rusya ile ilişkilerini belli koruyabilecekleri bir
(geçici de olsa) bir umut
somut belirsizliklerdir.
partinin/kişinin aleyhine doğaldır. sınırlar içinde tutmasını yönetimin/kişinin iktidarını
HHH yarattığını belirtmekle
tavır almak, ona karşı Bu, madalyonun bir sağlamaya çalışmaktadır. devam ettirmesidir.
Önce birinci eksikliğe yetiniyorum.
Altılı masanın cumhurbaşkanı adayı
PROF. DR. HAKKI KESKİN kullanacağız” açıklaması, altılı mutlaka kamuoyuna açıklamalıdır. n Seçmenlerin güncel gerekmektedir.
masanın kendi cumhurbaşkanı n Altılı masa cumhurbaşkanı yaşamlarını doğrudan etkileyen n Seçim güvenliğinin hangi
SİYASET BİLİMCİ
adayını 10 Mart’a değin erteleme adayı, masadaki parti başkanlarıyla şu sorunların ivedi olarak tek tek önlemlerle nasıl sağlanacağının
stratejisini içeriyor. Böylece birlikte seçim meydanlarında, aydınlatılması gerekmektedir. seçmene anlatılması ve bu konuda
ürkiye’nin, asla hak etmediği,
hazırlanmış olan güçlendirilmiş Yoksulluğun temel kaynağı
Erdoğan yine meydanlarda, seçmenin desteğinin sağlanması da
Tdünyada benzeri olmayan,
parlamenter sistemi, kamuoyuna olan işsizlik, enflasyon, gelir
“Altılı masa partilerinin kendi ivedi bir görev olmuştur.
tüm kararların tek kişi tarafından
tanıtılmış olan yeni anayasa dağılımında giderek artan
Cumhurbaşkanı adayı konusunda
alındığı ucube sistemden
Uzlaşma kültürü
önerisini, hazırlığı yapılmış olan ve adaletsizlik, ilk, orta, yüksek
bile anlaşamadıklarını, bunların
kurtulması, en önemli yurtseverlik
Farklı siyasi, ekonomik, sosyal
26 Ocak’ta son karara bağlanacak öğretimdeki sorunlar ve sağlık
ülkeyi yönetemeyeceklerini”
görevidir.
ve toplumsal görüşlerde olan
olan yeni hükümet programını sorunları, hangi önlemlerle nasıl ve
belirterek propagandasını
14 Mayıs’ta yapılacağı belirtilen
seçmenlere tüm ayrıntılarıyla ne kadar sürede çözülecektir. altılı masa oluşumu, Türkiye’de
sürdürmeyi hedeflemektedir. Altılı
cumhurbaşkanlığı ve TBMM
uzlaşma kültürü ve birikmiş olan
açıklamalıdır. Bunlar, “Hukuk, n Türkiye için önemli bir
masa partileri bu stratejiyi ivedi
seçimi, tüm muhalefet partilerine
yoğun sorunları çözme bakımından
adalet ve yargı”, “kamu yönetimi”, güvenlik sorunu haline gelmiş
olarak bozmalıdır.
ve tabii ki tüm seçmenlere büyük
son derece gerekli ve yararlıdır.
“şeffaflık, denetim ve yolsuzlukla olan ve Suriye’ye sınır kentlerde
görev ve sorumluluk vermektedir.
Muhalefetin stratejisi
Ancak bu uzlaşma kültürünün,
mücadele”, “ekonomi, finans ve nüfusun önemli bir kesimini
Ancak seçim öncesi gerekli
n Altılı masa partileri tarafından Türkiye’nin bu tek kişiye bağlı
istihdam”, “sektörel ve bölgesel oluşturan kaçaklar sorunu, nasıl
görevler altılı masa partileri ve
şubat ayının ilk haftalarında ucube sistemden kurtulmasını
konular”, “bilim ve teknoloji”, ve ne kadar sürede çözülecektir.
diğer muhalefet partileri tarafından
cumhurbaşkanı adayı kamuoyuna “eğitim ve öğretim”, “sosyal Bu sorunların çözüm önerileri, isteyen diğer siyasi partilerle de
yerine getirilmelidir.
açıklanmalıdır. Altılı masa, politikalar”, “dış politika, güvenlik, seçmenlerle yüz yüze gelinerek en azından diyaloğu ve gerekli
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
anayasaya göre Erdoğan’ın üçüncü savunma” olarak kamuoyuna sabırla ve iyi bir donanımla alanlarda birlikteliği gerektirdiği
“Seçim tarihi yetkimizi 10 Mart’ta defa cumhurbaşkanı olamayacağını duyurulmuştur. anlatılarak ikna edilmeleri inancındayım.