Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 3 OCAK 2023 SALI 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER olarak da algılanabilir. Özgürlük, eşitlik, adalet ve barış ilkeleri ancak Demokratik Rejim içinde öne çıkan ve birbirleriyle bütünleşen özlemlerdir. Bu özlemler Türkiye’de, 1961 Anayasası’nda “Demokratik, Laik ve Sosyal Hukuk Devle- Hukuk cinayeti ti” tanımıyla ifade edilmiştir. HHH Ama Türkiye’deki Demokratik Rejim ara- AV. EROL ERTUĞRUL Demokratik direniş ve Cumhuriyetin ordusunun kahraman subaylarının yışı, azgelişmişlikten dolayı, bir türlü ulaşıla- rütbelerini söktünüz. O rütbeleri onlar, emek vererek, mayan bir ütopyaya dönüşmüştür. Şubat hükümlüsü emek- direnen demokrasi Çünkü emperyalistlerle kol kola giren top- alın teri ile kazanmışlardı. Şimdi onların cezaevinde tek li Hava Korgeneral Vural rak ağaları, kökü dışardaki sermaye ve ta- ünyanın her yerinde, her zaman, her 28Avar 20 Aralık 2022 gü - tek ölmelerini bekliyorsunuz. Devleti yönetenler bunca rikatlar Demokratik Rejim’in önüne sürekli toplumda, daha çok özgürlük, da- nü cezaevinde yaşamını yitirdi. Ad- olarak engeller çıkarmışlardır. haksızlığa karşı sessiz! Anayasa Mahkemesi emekli Dha çok eşitlik, daha çok adalet ve da- 1961 Anayasası da bu yazgıdan kendini li Tıp Kurumu bir ay önce, demans, generaller yok olunca mı karar verecek? ha çok barış isteyen, bunlar için direnen in- koruyamamış... kalp gibi bir yığın ölümcül has- sanlar vardır. Önce 12 Mart 1971, sonra 12 Eylül 1980 talığı bulunan 85 yaşındaki Avar Buna karşılık dünyanın her yerinde, her za- askeri darbeleriyle... te, Aydınlanmaya karşı hareket- için cezaevinde kalabilir demişti. man, her toplumda, iktidar için, başka insan- En sonra da 15 Temmuz 2016 darbe giri- lere engel olunması için alınmış- ları sömürmek amacıyla, özgürlük, eşitlik, Bu olay cezaevinde cinayettir. 13 şimi, 20 Temmuz 2016 Olağanüstü Hal İlanı tı. O kararları alanları haksız yere adalet ve barış karşıtı insanlar da vardır. emekli general 28 Şubat’ta postmo- ve 16 Nisan 2017 (hukuk dünyasında doğ- Dolayısıyla insanlık tarihi, insanı sömür- yargılayıp cezaevine koyanlar ya mayan) sözde halk oylamasıyla “Demok- dern darbe yaptılar gerekçesi ile mek isteyenlerle, bu sömürüyü engellemek ratik Parlamenter Rejim”, “Şahsım Devleti yurtdışına kaçtılar ya da FETÖ’cü- FETÖ’cü savcıların açtıkları bir da- isteyenlerin savaşımı tarihi olarak görülebilir. Rejimi”ne dönüştürülmüştür. lükten cezaevindeler. vada FETÖ’cü yargıçlar tarafından HHH HHH yargılanmışlar ve yaşam boyu ha- Sürülerin aralarındaki ve kendi içlerindeki Sonuç olarak daha Osmanlı dönemin- Ölmeleri bekleniyor! sömürüye yönelik olan iktidar kavgaları, “biz- pis cezasına çarptırılmışlardı. de başlayan Demokrasi özlemi: 28 Şubat kararları engellen- den olan”, “bizden olmayan” kimlik ve yağma Bu hukuksuzluğa, bu insanlık 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkışla An- savaşlarını başlatmış... di, bu kararları alanlar yargılanıp tiEmperyalist bir savaşa, 22 Haziran 1919 duygusundan yoksunluğa TSK de Tarım Devrimi sonrasında, bu aşiret savaş- mahkûm edildi. Türban ordu içi- Amasya Genelgesi ile Cumhuriyet özlemine susuyor. TSK’nin komuta kademe- ları yağma ve toprak için yapılan din ve mez- dönüşmüş... ne sokuldu. Kamu kurumlarında sinde bulunanlar, bulundukları ma- hep savaşlarına dönüşmüş... 1930’da Atatürk’ün eliyle, başarılı olamayan türban ile görev yapılamayacağı- kamlar ellerinden gitmesin diye su- Endüstri Devrimi ile, toprak için yapılan din ve bir Çok Partili Düzen denemesine yol açmış... AKP’nin öç alma duygusu karşı- na ilişkin Yargıtay, Danıştay, AYM mezhep savaşlarının üstüne pazar ve hammad- suyorlar. 28 Şubat kararları bugün- 1945’te İnönü tarafından Çok Partili sında suskunlaştı? ve AİHM’nin kesinleşmiş karar- de için yapılan milliyetçilik savaşları gelmiş... ler gelmesin diye alınmış karar- Düzen’e geçilerek siyasete eklemlenmiş... İstanbul Belediye Başkanı Ekrem Bilişim Devrimi, eşitlik ilkesini gündeme getirip ları yok sayıldı. Artık başları la- 1950’de Devrimciler Demokratik Rejim lardı. Tarikatlar kapatılsın, Kuran bütün kimlikleri eşit sayan Demokrasiyi ön pla- İmamoğlu’nun hukuksuz yargıla- hana gibi sarılı kadın subayları- özlemlerine uygun olarak iktidarı Celal Ba- kursları MEB’in kontrolüne alın- na çıkarınca, dünya kaynaklarına göz dikenler, yar ve Adnan Menderes liderliğindeki De- nıp ceza alması ve siyasal hakları- mız, astsubaylarımız var. Bu du- sın, devrim yasaları uygulansın içe- sömürü savaşlarını bu kez “Demokrasi” maske- mokrat Parti’ye barışçı yolla devredince nın elinden alınması nedeni ile İs- rum içinize siniyor mu? Bu du- rikli bu kararlar anayasal bir ku- siyle gerçekleştirmeye başlamışlardır. gerçekleştirildiği sanılmış... tanbul Saraçhane’de yapılan eyle- rum Atatürk’ün ordusuna yakışı- rum olan Milli Güvenlik Kurulu ta- Elbette bu paradigma, bütün dünyada, bü- Ve Demokrat Parti Demokratik Rejimi me CHP ve öteki muhalefet liderle- yor mu. Bu yetmiyor, AKP türbanı tün toplumlarda, aynı zamanda ve aynı biçim- rafından alınmıştı. Kararların altın- geliştirerek bu özlemi gerçekleştirmek de geçerli değildir. ri katıldılar. Bu genel başkanlar 28 anayasaya sokmaya çalışıyor, se- yerine onu yok etmiştir. da dönemin Başbakanı Necmettin Farklı zamanlarda, farklı toplumlarda, birbi- Şubat’ı kötülediler. Ne aymazlık! 28 siniz çıkmıyor. Cumhuriyetin or- O günden beri de Türkiye’de Demokra- Erbakan’ın imzası vardı. Bu karar- rinden çok farklı görünümlerde ortaya çıkmıştır. tik Direniş başlamış... Şubat kararları gericiliğe, tekke ve dusunun kahraman subaylarının lar nedeniyle Cumhuriyetin ordu- Demokratik Rejim için yapılan mücadelenin Demokratik Rejim özlemi, 1961- tarikatlara karşı alınmış kararlardı. rütbelerini de söktünüz. O rütbele- sunun kahraman 10 emekli genera- İngiltere’deki, ABD’deki Fransa’daki, Alman- 1971 arasındaki on yıl hariç, 1982 Kuran kurslarında, tarikatlarda kü- ri onlar, emek vererek, alın teri ile li yaşam boyu hapis cezasına çarp- ya’daki, Rusya’daki, Japonya’daki, Çin’deki Anayasası’nın gölgesinde, direne direne çük kız çocuklarına, küçük erkek kazanmışlardı. Şimdi onların ceza- ve Türkiye’deki serüvenleri birbirine hem hiç tırılmış olarak cezaevindeler. ama yenile yenile bugünlere gelmiştir. benzemeyen hem de temelde aynı olan sava- çocuklarına tecavüz ediliyor. Bunla- evinde tek tek ölmelerini bekliyor- HHH şımlardır. Aymazlık rın çoğu örtbas ediliyor. Siyasi parti 2023 yılındaki seçimler, otoriterliğe sunuz. Devleti yönetenler bunca Tarihsel gerçekleri kavrayabilmek için aşırı karşı Direnen Demokratik Rejim’in ve liderleri bu tarikatlardan gelecek üç Yaş ortalamaları 80’in üzerinde haksızlığa karşı sessiz! Anayasa basitleştirme yoluyla bu dört aşamalı modelle- Demokratik Direniş mücadelesinin zafer beş oy için mi bu eylemleri görmez- Mahkemesi emekli generaller yok ve ciddi rahatsızlıkları bulunan meyi yaptım. yılı olacak gibi görünüyor. bu kahraman subaylar cezaevin- den geliyorlar? Devrim yasaları ile olunca mı karar verecek? Hüküm- HHH Seçim sonucunda Demokratik Rejimi tarikatlar, medreseler kapatılmıştı. Demek ki insanı sömürmek isteyenlerle de aslında ölüme mahkûm edil- lü emekli generaller hemen ser- kuracak ve koruyacak olan seçmen bilin- bu sömürüyü engellemek isteyenlerin sa- Bu yasalar yürürlükte olduğu halde, best bırakılmalıdır. Gün gelecek mişlerdir. Onların tek tek Vural cinin hâlâ gelişmemiş olduğu ortaya çı- vaşım tarihi bugün ulaşılan noktada, öz- karsa, o bilincin gelişmesi istikbalde ikti- Avar gibi cezaevinde ölmeleri mi bu yasaları yok mu sayıyorsunuz? bu haksızlıkları yapanlar yaptıkla- gürlük, eşitlik, adalet ve barış mücadelesi dar tarafından çok çok geciktirilecektir. bekleniyor? Herkes bu kadar mı 28 Şubat kararları Cumhuriye- rının hesabını vereceklerdir. Devlete paralel örgütlenme Yaşam hakkının korunması GÜRSEL EROL gün eskisinin tam tersi hal almıştır. Siyasetten nan herkesi üzen ölüm olayı ger- lumsal travma” yaratıyor. Anaya- M. ÖNDER TEKİN bürokrasiye geçen kadroların varlığı, anayasa- CHP ELAZIĞ MİLLETVEKİLİ çekleşti. Hastalıkları nedeniyle tek sa Mahkemesi’ne “adil yargılanma da zorunlu kılınan sadakat ilkesinin belli bir siya- EMEKLİ YARGIÇ başına yaşamını idame ettiremeye- hakkı” ihlali iddiası ile Avar ve arka- iyasal, tarihsel ve toplumsal aşamalardan ge- si zümreye, partiye ve düşünceye gösterilmesi- cek durumda olan Avar’ın infazının daşlarınca yapılan başvuruların bir Sçerek ortaya çıkan devlet, anayasa ve yasa- ne neden olmaktadır. Daha açık ifade etmek ge- zlediğim bir yabancı filmde infaz ertelenmemesi “yaşam hakkı ihlali” türlü ele alınıp incelenmemesinin larla kurumsallığını sağlar, anayasa devletin top- rekirse bu durum, devlet örgütlenmesine paralel İhâkimi olarak görev yapan hâkim, iddialarını da beraberinde getirdi. bedeli çok ağır oluyor: yaşam hak- lumla olan ilişkilerini düzenler. Partili cumhur- bir yapı örgütlemektir ve anayasal suçtur. belli dönemlerde hükümlülerin ruh- kının kaybı! başkanlığı ile güçlendirilmiş parlamenter sis- Demokrasinin olmazsa olmaz koşulu olan güç- sal durumlarına ilişkin hekimlerce Öç alma tem arasındaki en belirgin fark, cumhurbaşkanı- ler ayrılığındaki üç gücü temsil eden yasama, yü- düzenlenen raporları inceliyor, tu- AİHM kararları Konuyu düzenleyen 5275 sayılı nın vakti zamanında söylediği gibi “devletin şir- rütme ve yargı arasındaki ayrımın ortadan kalk- tuklu/hükümlüler ile görüşerek tah- Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İn- AİHM’nin 26 Ekim 2000 tarih- ket gibi yönetilmesi” meselesidir. Oysa devlet ması devlet örgütlenmesini baştan aşağı siyasal- liyesi kamu düzeni için bir sorun fazı Hakkında Kanun’un 16. mad- li, Kudla/Polonya kararındaki “Av- anayasa, yasalar, içtihatlar ve kurumlar ile yöne- laştırmaktadır; siyasallaşan devlet örgütü otori- doğurmayacağı kanaatine varılan- desinde, hapis cezasının infazı- rupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin tilir. Partili cumhurbaşkanlığı sisteminde ise ikti- ter bir rejime kapı aralamaktadır. lar için tahliye, sorunlu olanlar için nın, mahkûmun hayatı için kesin bir 3. maddesi uyarınca, infazın pratik dar kendisini devlet olarak görmektedir, devletin ise cezaevinde kalmaları kararını tehlike teşkil ediyorsa, iyileşinceye gerekliliklerinin dikkate alınarak di- tüm organlarını siyasallaştırmaktadır. Devlet krizi ve hükümet krizi veriyordu. kadar infazın geri bırakılacağını, ay- ğer şeylerin yanı sıra kişiye gerek- Partileşen devletteki en büyük problem anaya- Hâkimin, hekim raporlarının ta- Geçmişte zaman zaman yaşanan sistem so- rıca maruz kalınan ağır bir hastalık li tıbbi yardım, sağlık ve refahının sa ve yasaların yetki vermediği bir otoritenin gö- mamına güven duyması dikkat çe- runlarının bugünden oldukça farklı bir yapısı var- veya engellilik nedeniyle ceza infaz yeterince sağlanması güvence al- rüşlerinin idari karara ve kamu gücüne dönüş- kiciydi. Bir hâkimin hekimlere gü- dı. Çünkü parlamenter sistemde hükümet kri- kurumu koşullarında hayatını yalnız tına alınmalıdır” vurgusu unutlma- mesidir. Bugün karşı karşıya olduğumuz prob- ven duyması, bu güven doğrultu- zi ve devlet krizi farklılığı vardı. Hükümetin uygu- idame ettiremeyen mahkûmun ce- malıdır. lem tam da budur: kamu gücüne dönüşen parti- sunda tereddütsüz karar vermesi lamalarından kaynaklı siyasal sorunların sorum- zasının infazının iyileşinceye kadar Avar’ın infazının ertelenmesinde zan kadrolar. Bu örneği daha önce cemaat/tari- ne büyük rahatlıktı. Kimi yargılama- lusu hükümet olduğu için bu tip sorunların çözü- erteleneceği düzenlenmiş. verilecek karara esas olmak üze- kat adı altında Fethullahçı Terör Örgütü yapılan- larda tanık olduğum üzere bizde- mü iktidar partisinde ve başbakanda olmaktaydı. Cezanın infazı için cezaevine alı- re, siyasal iktidar, sağlık durumu- ması ile gördük. Bugün ise parti devleti yapılan- ki yargılamalarda ise Adli Tıp Kuru- Devlet krizini çözmek ise devleti ve milleti nan tüm tutuklu ve hükümlülerin nun tespitinin makul özende yapıl- ması ile yine görmekteyiz. mu ya da diğer bilirkişilerden alınan temsil eden tarafsız cumhurbaşkanının sorumlu- sağlık ve yaşam hakları dahil tüm maması nedeniyle, onurunu koru- rapor yeterli görülmeyerek ek ra- ğunda idi. hakları, devletin güvencesi altında- maya imkân tanımayarak, onu aile- Bürokrasiden siyasete por alınması, yeni bilirkişi görevlen- Geçmişte meydanları dolduran, halkın coşkulu dır. Kişinin mahkûmiyet nedeni, di- sinin desteğinden yoksun kalacak dirilmesi, bazen de raporlar hilafına Eskiden anayasa ve yasalar dışındaki hiçbir desteğine sahip olan ve iktidara gelen pek çok li, dini, cinsiyeti, inancı, ideoloji- şekilde cezaevinde tek başına bı- dosyadan tespit edilen veriler ışı- otoriteye ve hiyerarşiye boyun eğmeden görevi- parti bugün siyasi hayatımızda yer almamaktadır si önem taşımaz. Ayrım yapılmak- rakmış, yaşamını kaybetmesine ne- ğında kararlar veriliyordu. ni başarılı bir biçimde yerine getirmiş bürokrat- fakat devlet kalıcıdır. Unutulmamalıdır ki hükü- sızın kişilerin sağlıkları, yaşamla- den olmuştur. Emekli korgeneral Vural Avar’ın lara “devlet adamı” sıfatı yakıştırılırdı. Kariyer- metler geçici, devlet ise kalıcıdır ve aynı zaman- rı korunur. Temel hakları koruma iddiasıy- koğuşunda ölümü sonrasındaki lerini başarı ile tamamlamış bu bürokratlar de- da devlet hepimizin devletidir. Ancak bu olayda yapılanların la anayasa değişikliği yapmak is- tartışmalar aklıma bu filmi getirdi. neyimlerini aktarmak istedikleri zaman siyasete Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında devleti ana- doğru ve hukuki olduğuna inanılmı- teyen siyasi iktidara hatırlatalım: Ölümünden kısa bir süre önce dü- adım atarlardı. Bugün ise tam tersi bir süreç ile yasa ve yasalar çerçevesinde evrensel ölçütte yor, güvenilmiyor. “Öç alma duy- TC Anayasası’nın 17. maddesinde zenlenen sağlık kurulu raporu doğ- karşı karşıyayız. Önce siyasete giriliyor, milletve- hukuk devleti haline getireceğiz, temel hak ve gusu” ile verildiğine inanılan ceza- düzenlenen “yaşam hakkı” da bir rultusunda infaz ertelenmedi, ceza- kili, il başkanı, ilçe başkanı olunuyor. Daha son- özgürlüklerin anlamını ve içeriğini derinleştire- ların infazının ertelenmesi yerine in- haktır. Öncelikle, en temel hakkı, evinden tahliye edilmedi. Sonrasın- ra ise büyükelçi, vali, rektör, genel müdür, yö- rek toplumun özlemle beklediği, yurttaşlık hak- sanların ölüme terk edilmesi “top- “yaşam hakkı”nı koruyunuz! da ise hukuka, yaşam hakkına ina- netim kurulu üyesi ya da yargıç, savcı olunuyor. larımızın anayasa ile güvence altında olduğu hak Bürokrasiden siyasete geçiş görüldüğü üzere bu- ettiği özgürlükler Cumhuriyetini yaratacağız.